Тақырып:Ж.Жабаев өлеңдерін оқытудың жаңа технологиясы Сабақтың мақсаты

1. Жамбыл Жапаұлы өміріне тоқтала отырып, оның шыңдық шеберлігін,жырау, жыршы, импровизатор ақын екенін ұғындыр

2. Жамбыл өлеңдерінің ерекшелігін , оның мәні туралы білім көзқарасын жинақтап дамыту.

3.Бабаларымыздың ерлік рухын сезіндіру арқылы азаматтық тәрбие беру, шешендік сөз өнеріне баулу.

4. Түсініктерді деректер мен дәйекті сөзбен дәлелдеу, өлең талдау дағдыларына, мәнерлеп оқуға, өз пікірін қорғай білуге төселдіру.

Сын тұрғысынан ойлауға байланысты міндеттері: Өлеңді талдау дағдыларына, мәнерлеп оқуға, өз пікірін қорғай білуге төселдіру.

1.Жамбыл Жабаев туралы не білесіз?

2. Жамбыл қай жерде туылған?

3. Жамбыл кімнің шәкірті еді?

4. Жамбыл оқыған ба?

Топтастыру стратегиясын пайдаланамыз

Ақын

замандас Сүйінбай ақынның

шәкірті

Жауынгерлерге Ақындар айтысының

рух беруші алыбы

Енді Жамбыл Жапаұлы өміріне тоқталайық. Жамбыл 1846 жылы, Жамбыл облысы, Шу өңіріндегі Жамбыл Тауының етегінде, ақпан айында дүниеге келген. Руы Шапырашты Екей. Жамбылды әкесі ауыл молдасын оқуға береді. Ал балаларға дүре соғып, қорлықпен құран оқудыы бірнеше жыл үйрететін молдада оқығысы келмеді. Дарынды бала өзінің өнерпаздық қасиеттерін, сыбызғы мен домбыра арқылы ғана өрістете алды. Сыбызғы мен домбырада ол әртүрлі әндер мен күйлер тартатын, өлең айтатын болған.

Оқуды тастаған Жамбылды әкесі қой соңына салып қояды, бірақ ол мал да баға алмайды. Осы күндері «Шағым» атты өлеңі дүниеге келеді. Молда алдынан оқу да, мал бағу да қолынан келмеген Жамбыл әкесінен бата сұрайды, бірақ әкесі бата бермейді.

«Жұрт біздің Екей руын мазақтап, «Екей елу бақсы, сексен ақын»деген атақ аз болып жүр ме? Сексен бірінші болып қайтесің?

Масқаралама әкеңді!» - дейді. Сонан соң Жамбыл Сүйінбай Ақынға барады.

Алыстан әндеткен Жамбылдың зор дауысын ұнатқан Сүйінбай Жамбылға бата береді. «Өлеңдерің жеке адамдардың емес халықтың игілігіне айналсын. Көмеймен емес, жүрекпен жырла. Әділ сөйлеп, адал бол. Жаттанды өлеңге үйір болма...»- дейді.

Ұстазының осы сөзін құп алған Жамбыл, Сүйінбайды пір тұтып, өз өлеңдерін былай бастайтын еді.
Менің пірім – Сүйінбай,

Сөз сөйлеймін сыйынбай

Сырлы, сұлу сөздері

Маған тартқан сыйындай

Ия, Алла!

Талабын ұлдың таудай қыл,

Кеудесін жаққан шамдай қыл.

Ұзақ жасар ғұмыр бер,

Еліне шашар нұрдай қыл.

Талабыңа нұр жаусын,

Сүйінбай бір сүйер көрік бол

Әумин.

Сүйінбай ақынның үмітін ақтағаны, оның айтыстарынан көрінеді. Нағыз айтыскер екенін дәлелдеген жері, 1881 жылы құлмағамбетпен айтысы еді.

Жамбыл 1945 жылы жеңіске арналған митингіге қатысып келіп, таңғы жетіде жүргегі тоқтады.

Жамбылдың жырлары, өлеңдері ғасырдан ғасырға кете береді. «Еш уақытта, еш тарихта жүз жасаған ақынның соңғы сағатына дейін ақындық қуатының сарқылмағанын ешкім білген емес», - деген Елеукенов.

Міне, бүгін біз Ж.Жабаевтың екі өлеңін өтеміз. Өлең мәнерлеп оқылады.

Ал, балалар, енді осыған назар аударайық. «Жалғызбын деп жүрмесін» өлеңі Абайға арналған өлең. Жамбыл Абайдың сүйікті ұлы Әбдірахманның қайтыс болғанын естіп барған кезінде, Абайдың өзімен кездесе алмай Мағауияға сәлемдемесін, аманатын, яғни осы арнау арқылы көңіл айтып жіберген.

Абайдай білімді, данышпан ақынның сүйікті ұлының қазасы тек Абайға ғана батып отырған жоқ, дүйім халық көтерер қаза екендігін айтады. Жамбыл Абайдың білімділігін, даналығын бағалап, өзінен биік санаған.

Нар көтерген ауырға Арқасын тоссын жасымай!,-дейді.

Екінші «Артықша туған азамат» өлеңі барлық азаматқа арналып жазылған өлең. Азамат елінің, туған жерінің қамын ойлайтын болуы керек. Көңіл айту, арнау, толғау ауыз әдебиетінің бір түрі болып табылады.

Арнау

Сұрай арнау

Зарлай арнау

Өз ойын өзгеге арнап, Бір адаммен ғана емес, Қаза үстінде айтатын

Сауал арқылы айтып жалпы жұртқа қайырыла зарлы өлең

Адам тәрбиелеу, оған білім,ғылым жолынан сабақ беру, баланы өмір сүруге үйрету – мұғалімнің негізгі міндеттерінің бірі.

Өсіп келе жатқан жас ұрпақ – адамзаттың болашағы, жалғасы. Ұрпағымыз қаншалықты саналы болса, адам баласының жасауы да сан ғасырға жалғаса береді.

Біз елімізді ешкімнен кем болмайтын еркін демократиялық қоғам құру үшін ауқымды міндеттерді шешуге қабілетті, жетік, ұлттық және жалпы адамилық құндылықтар рухында тәрбиеленген ұрпақты кәмелетке жеткізуді өз алдымызға жоғары мақсат етіп қойғанбыз.

Осы ізгі мақсатқа қол жеткізу, перзентеріміздің ақыл-ойы мен дарынын толық көрсету үшін, оларды бүгінгі және ертеңгі өміріміздің шешуші күшіне айналдыру үшін ешнәрсені аямастан, күшіміз айналдыру үшін ешнәрсені аямастан, күшіміз бен мүмкіндіктерімізді жұмылдырып қандай үлкен жұмыстарды жүзеге асырып жатқанымызға барлығымыз куәміз.

Болашақ ұрпақтың бақыты мен келешегінің қандай болуы, бізге, яғни ұзтаздарға тікелей қатысты екендігін жете түсініп отырып, бар біліміімізді, күшімізді ұрпақ тәрбиесіне арнауымыз керек. Ол үшін мұғалім қазіргі заманға лайық өзінің білім беру ісінің хухани, шығармашылық ізденіспен қарап, өмірге еніп жатқан жаңа педтехнологияларды толық меңгеруі тиіс.