Балашт ҥ с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы о қ у л ы қ Ақтӛбе 1 4

603 
«Ҿзінің» тҧрақтылығын қамтамасыз ету ҥшін, ең алдымен, оны танитын тетік кажет, 
яғни «ҿзін ҿзі тану», бҧл ҥшін жасушаларда гистосҽйкестіктің басты кешенінің (ГБК, 
МНС
-
Маjог histomcopatibiliti
соmрlех 
немесе 
НLА-Нuman lеuсосуtе antigen
) молекулалары 
бар. Ҿзін ҿзі тану тетігінің қалыптасуы антенатальды кезеңде тимуста жҥреді; бҧл Т-
лимфоциттер клондарын таңдаудан (селекциядан) тҧрады, соңғылар НLА – қатынасы 
арқылы ҿз жасушаларымен жарасымды қарым-қатынасты қамтамасыз етеді. 
Иммундық жауаптың кез келген тҥрі
(иммунитет, толеранттылық, аллергия, 
иммундық жад т.б.) спецификалық: антигеннін (АГ) қарсыденемен (спецификалық 
иммуноглобулин молекуласының комплементаралық бҿлігімен, немесе Т-клеткалық 
рецептор – ТКР) ҽрекет-қатынасқа тҥсуі; жҽне спецификалық емес: адгезия, 
цитокиндер, екіншілік жасушаішілік «қосушы» молекулалардың араласуы, антиген-
антидене реакциясының іске асуы мен реттелуі ҥшін қан мен дҽнекер тіндердің тҥрлі 
жасушаларының жҧмысқа қосылуы. 
«Ҿзгені (бҿтенді) жоюдың тҽсілдері ҽртҥрлі: 
1. 
Спецификалық (Jеll мен Сооmbs бойынша аллергия жіктелуінің П-типі) жҽне 
спецификалық емес цитолиз (ІІІ-тип-иммунокомплекстік), бҧлар антиденелер жҽне 
комплемент жҥйесі протеазаларының қатысуымен жҥреді. 
2. 
Қарсыденелер, спецификалық емес киллер-жасушалар, олардың Ғс-рецепторлары 
жҽне жасушаішілік протеазалар экзоцитозы араласуымен жҥретін спецификалық 
цитолиз (қарсыденелерге тҽуелді жасушалық цитотоксикалық – КДТЖЦ). 
3.
Спецификалық жасушалық цитолиз (IV-тип) ТКР цитотоксикалық Т-лимфоциттер 
(ЦТЛ - Т-киллерлер) араласуымен; 
4. 
Табиғи киллерлер жҧмысымен жҥретін спецификалық емес клеткалық цитолиз (NК – 
Natural killer cells). 
5. Опсонинденуге ҧшыраған клеткалардың фагоцитозы жҽне олардың лизосомальдық 
ферменттер мен ҽсіресе тотықты радикалдар кҿмегімен жасушаішілік жойылуы. 

жүктеу 10,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: