Балашт ҥ с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы о қ у л ы қ Ақтӛбе 1 4

88 
Қосымша қуыстар:
этмоидальды, гайморов (мұрын маңы), сфеноидальды (негізгі) 
қуыстар 
ҧрықтың іште даму кезеңінде жетіле бастайды. Бірақ, бала дҥниеге келгенде, 
олардың тек ізі ғана білініп тҧрады. Этмоидальды қуыс ҥш айдан бастап кҿрінеді де, 7 -12 
жасқа келгенде толық жетіледі. Мҧрын маңы қуысы да, ҥш айдан бастап білініп, 7 жасқа 
келгенде толық жетіледі. Маңдай қуысы бала дҥниеге келгенде тіптен жоқ болады, жҽй 
жетіліп, 7-ші жылда ғана дамиды. Толық жетілуі 15-20 жаста байқалады. Сфеноидальды 
(негізгі) қуыс ҧрықтың даму кезеңінде пайда бола бастайды. Рентген сҽулесі арқылы тек 
бала 7 жасқа келгенде ғана анықтауға болады. Ал, 15 жаста толық жетіліп бітеді. Жас-
мҧрын каналы қысқа болады, оның сыртқы тесігі қабықтың бҧрышына жақын орналасқан, 
қақпақтары дҧрыс жетілмеген, сол себепті мҧрыннан инфекция коньюктивальды қалтага 
жеңіл тарайды. 
Жҧтқыншақ
– біршама жіңішке жҽне тікелеу орналасқан. Вольдейр сақинасына 7 
без кіреді. Жаңа туған нҽрестеде ҽлсіз дамыған бадамша безі тамақты қарағанда дҧрыс 
кҿрінбейді, тек бала жастан асқанда ғана оны кҿруге болады. Бадамша бездеріндегі 
крипталар (кілегейлі ҿңдер) ҽлсіз дамыған, сондықтан 1 жасқа дейінгі балаларда баспа 
(ангина) сирек кездеседі. Одан ҽрі лимфоидты тінмен мен бадамша бездер шоғырланып, 
қалыптан тыс біраз ҧлғаяды. 4 жас пен 10 жас арасында ҧлғаю шегіне жетеді, сондықтан 
олардың гипертрофиясы жеңіл пайда болады. 
Пубертатты кезеңде бадамша бездер қайтадан кішірейе бастайды жҽне жыныс мҥше-
лерінің қалыптасуы тоқтағаннан кейін бадамша бездерінің ҧлғаюы ҿте сирек кездеседі. 
Тамақ жоғарыдан жҧмсақ таңдаймен, тҿменнен тілдің тҥбірімен жҽне жан-жағынан 
алдыңғы жҽне артқы таңдай иіндерімен шектелген. Жҧмсақ таңдайдың ҧзынша ҥскін 
тҥріндегі бос ҧшы – тілшік деп аталады, ол ортаңғы сызық бойымен ілініп тҧрады. 

жүктеу 10,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: