Балашт ҥ с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы о қ у л ы қ Ақтӛбе 1 4

жүктеу 10,77 Mb.

Pdf просмотр

бет	468/772
Дата	19.01.2023
өлшемі	10,77 Mb.
	#40966

1 ... 464 465 466 467 468 469 470 471 ... 772

tusipkaliev pediatria

Ажырату диагнозы
мальабсорбцияның басқа тҥрлерімен жҥргізіледі (муковисцидоз
– созылмалы бронх-ҿкпе ауруларын қара, дисахаридазды жетіспеушілік жҽне басқалар).
Лактазалық жетіспеушілік (ЛЖ) –
аш ішекте лактозаның гидролизденуі-нің
бұзылуына бйланысты асқортыу бұзылыстарының белгілері кешені.
ЛЖ ең кең тараған
интестинальды энзимопатиялар тҥрі. ЛЖ тҧым қуалауға байланысты, яғни біріншілік
болуы мҥмкін. Біріншілік лактазалық жетіспеушілікті ерте жҽне кеш тҥрлері деп бҿледі.
Біріншілік ерте ЛЖ
ӛмірінің бірінші күндерін бастап тамақтандырғаннан кейін
мазасызданумен, ішінің құрылдауымен, жиі кӛпіршікті ащы иісті нәжіспен біліне
бастайды.
Біріншілік лактазалық жетіспеушіліктің
кеш түрі сүтпен тамақтандыру кезеңі
аяқтала келгенде, кӛбіне 3-5 жастан кейін қалыптаса бастайды.
Бҧл тҥрінде лактозаның
интолеранттылығы тҥгел байқалмайды, сондықтан бала 100-200 мл сҥтті қорыта алады, ал
одан кҿп болса ішінде кесіп ауырсыну, ішінің қҧрылдауы, нҽжісінің сҧйылуы жҽне орташа
интоксикация белгілері пайда болады. Бҧл тҥрінің кездесуінің, ҧлттық тамақтану
ерекшеліктеріне байланысты, этникалық ерекшеліктері болады.
Екіншілік лакатазалық жетіспеушілік аш ішектің әртүрлі инфекциялық-қабынулық
ауруларында, дистрофиялық процесстерде, аллергиялық ауруларында, дәрілік әсерлерде,
сонымен қатар целиакияда кездеседі.
Дегенмен, тек целиакияда ғана ЛЖ дисахаридаза
жетіспеушілігінің басқа тҥрлерімен (сахаразалық, мальтазалық, изомальтазалық)
қосарланады.
Екіншілік ЛЖ сҥт ішкесін 1-1,5 сағаттан кейін ішінің кесіп ауыруы, кебуі,
қҧрылдауы жҽне кейде жҥрек айну, ҽлсіздік сиқты интоксикация белегілерінің пайда
болумен білінеді. Нҽжісі жиіленеді, ащы иіс байқалады. Тағам қҧрамынан сҥтті алып
тастаса диспепсиялық бҧзылыстар тез (бір тҽулік ішінде) жойылп кетеді, ал сҥтті қайта
бере бастаса қайталайды.
ЛЖ диагнозы аурудың айқын (манифесті) тҥрлерінде анамнезге сҥйеніп жҽне
лактозасыз ҽмдҽмнің тиімділігіне байланысты қойылады. ЛЖ-нің субклиналық тҥрлерінде
қосымша зерттеу қажет (лактозотолерантты тест-ЛЖ болса гликемиялық қисық сызық
жалпайған; сутегілік тыныстық тест лактозамен салмақ тҥсіргеннен кейін ЛЖ-те
шығаратын ауада сутегі концентрациясы 0,1 мл/мин)- ден артық болады; зҽрдегі лактоза
хроматографиясы.
ЛЖ емі тҿмен лактозалы жҽне лактозасыз емдҽм тағайындауға негізделген. Қҧра-
мында лактоза бар қоспалар қолданғанда лактаза препараты (тилактаза), саңырауқҧлақтық
(грибоктар)- лактраза- жҽне бактериялық бета- галактозидаза беріледі.
Емі.
Целиакиямен ауырған науқастарды емдеуде емдҽм ерекше орын алады:
1. ҿмір бойына қҧрамында глютен бар тағамдарды (манная, арпа, сҧлы, бидай жарма-
лары, бидай, қара бидай, арпа астығы, қара кебектер, кептірілген нандар, ащытылған
нандар, печенье, вафльдер, торттар, пирожныйлар, балмҧздақ, сосискалар,
сарделькілер, колбасалар, майонез, тҽттілер, карамель, еритін кофе, қыша) бермеу;
2. баланың негізгі тағамдық заттарға жҽне энергияға физиологиялық мҧқтаждығын
қҧрамында глютен жоқ ҿнімдер есебінен қамтамасыз ету.
В, А, С, D дҽрумендерін, кальций препараттарын, парентеральды темір
препараттарын қолдану тиімді. Кей жағдайларда ферменттер (панкреатин, креон,
панцитрат жҽне басқалар) қолданылады. Кейбір аруларда (20% дейін) аглютенді емдҽмді
сақтамаған ішек ісігі-лимфома дамиды.

460
Балаларда целиакияның алдын алуға мҥмкіндігінше тағам қҧрамына манная жҽне
арпа ботқаларын кеш (ең болмағанда 12 айдан кейін) енгізу, аглютенді емдҽмді ҧзақ
сақтап, ҿршуінің

жүктеу 10,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 464 465 466 467 468 469 470 471 ... 772