«Азия Авто» АҚ жетекші кәсіпорындары (сала бойынша жалпы өнімнен 20%), «КЭМОНТ» АҚ (сала бойынша жалпы өнімнен 23 %), «Востокмашзауыт» АҚ (сала бойынша жалпы өнімнен 2,9%), «Өскемен арматура зауыты» АҚ (сала бойынша жалпы өнімнен 9 %), «Гидросталь» ЖШС (сала бойынша жалпы өнімнен 2,8%), «Өскемен конденсатор завуыты» ЖШС (сала бойынша жалпы өнімнен 6,6%), «Машзауыт» ЖШС (сала бойынша жалпы өнімнен 3,5%), «Өскемен өнеркәсіптік арматура зауыты» АҚ (3,2%) болып саналады.
Саланың кәсіпорындары мұнай өткізгіш, тау-шахталы және металлургиялық жабдық және жеңіл және ауыр жүкті автомобильдер, автобустарды, дөңгелекті тракторлар, конденсатор және басқа эжлектротехникалық өнімді, барлық мүмкіндікті модификациялы сорап, кабельді өнімді шығарады.
2017 жылы «Өскемен арматура зауыты» АҚ «Өндірісті жаңғырту: DN 300-1200 корпусты детальды ысырма дәнекерлеу үшін роботталған дәнекерлеуші кешенді енгізу» жобасы 439,0 млн. теңге құнымен іске асырылған.
2018 жылы «Өскемен конденсатор зауыты» ЖШС «Жаңа энергия жабдықтаушы өндірісті әзірлеу және жайластыру: кеуекті қысымды трансформатор, арттырылған қуатты конденсатор» 1,1 млрд. теңге құнымен жаңа технологиялық жабдық алынды және орнатылды.
Машина жасауды дамытудың басты болашақты бағыты автомобиль өнеркәсібінің кластерлеу мүмкіндігі болып саналады.
Кластерлеудің әлеуметтік-экономикалық сілтемелері:
машина кәсіпорындар желісінің бары;
-Энергоресурстармен жоғары қамтымдылық;
кадрлық әлеуеттің бары;
Құрылыс материлдар өндірісі
2018 жылы өнімнің өндіріс көлемі 5,7 млрд. теңгені (2016 жылы 132,6 %) жетті. Облыстық көлемде шығарылатын өнім қаланың саласы бойынша 10,9 % алады.
«2020 Өңірлерді дамыту» бағдараламасы аясында ТҮКШ, тұрғын-үй құрылысы, жаңғырту бағдарламасына қатысуға құрылыс индустриясы және кен пайдаланушылар кәсіпорындарын тарту есебінен кәсіпорындардың жүктілігін және олардың қызметін тұрақтандыруды ұлғайту жоспарлануда.
2018 жылы «Өскемен кірпіш» ЖШС өндірісті жаңғырту жүргізілді (күйдіру пешті ауыстырумен реконструкциялау жүргізілді).
Жеңіл өнеркәсіп
2018 жылы саланың өндірістік көлемі 1342 млн. теңгені (2016 жылға 105,3 %). 2018 жылға жұмыстың қорытындысында жеңіл өнеркәсіпте шығарылған өнімнің құрылымында тоқыма бұйымдар өндірісіне киім өндірісі – 44 % кіреді. Облыстық көлемде қалада салынң үлесіне 27,4 % келеді.
Өндіріспен 18 шағын кәсіпорындарда және «ПКФ «Рауан» ЖШС 20 % үлесімен кіреді.
«Мемлекеттік сатып алулар туралы» ҚР Заңына өзгертулер есебінен 2019 жылғы 1 шілдеден бастап алдын ала біліктілік іріктеулеріне сәйкес мемлекеттік сатып алу конкурстарында әлеуетті тасымалдаушыда Индустриалды сертификат бар болған жағдайда жол беріледі. Аталған шараға 1 қыркүйек айынан жихаз және жеңіл өнеркәсіп тауарлары кіреді.
Мемлекеттік стапы алуларда мектеп формасын, төсек жабдықтарын жергілікті қамтудың үлесін ұлғайту бойынша жұмыстар жалғастырылуда.
Арнайы кииім және аяқ киім тасымалдау бойынша ірі өнеркәсіптік кәсіпорныдармен сұхбат алаңшаларын өткізгенде жергілікті тауар өндірушілерді тарту жоспарлануда. Қалада арнайы кииміді тігетін, жеңіл өнеркәсіптің 9 шағын кәсіпорындары бар.
Ағаш өңдеу саласы
2018 жылы өңдеуші өнеркәсіп саласының үлесі 0,1 % (ТИК – 149,6 %). Облыстық көлемде шығарылған өнім облыс орталығына 11,9 % келеді.
2018 жылы шілде айында көлемнің төмендеуіне «Өскемен жиһаз» ЖШС жабылуы және жабдықтарды қалпына келтіру қажеттігінен OSB-панельдер өндірісі бойынша «Мелисса» ЖШС қызметін тоқтатуы себепші болды.
2016 жылы «KazWoodGroup» ЖШС «Ағашты терең өңдеу арқылы экологиялық таза, жоғары технологиялық композиттік материалдарды өндіру көп салалы зауыты» қолданысқа енгізілді, құны 547,9 млн. теңге, 52 жұмыс орындары құрылды.
Химия өнеркәсібі
Өңдеуші өнеркәсіптің көлеміндегі химия өнеркәсібінің үлесі 1,3 % құрайды. Қалаға облыс бойынша шығарылатыне өнімнің 54,8 % қіреді.
2016 жылдың деңгейіне өндірістің көлемі 91,8 % құрады (3 сурет).
3-сурет- Химия өнеркәсібінің тауарлы өнімнің өндірісі (млрд. теңге) және өндірістің ТИК (%)
Азық-түлік және өңдеуші өнеркәсіп
Салаға 10 сала астылар кіреді. Жетекші салалар: май өңдеуші, етті, сүтті, ұн-тарту, жарма, нан пісіру, алкоголь кіреді.
Ақырғы 3 жылда тауарлы өнімнің көлемі 3,3 % ұлғайтылды (4 сурет). Облыс бойынша қала өндірілген өнімнің меншік үлесі- 40,3 %.
4 сурет- Тауарлы азық-түлік өнім және өңдеуші өнеркәсіп өндірісі (млрд. теңге) және азық түлік өнім өндірісінің ТИК (%).
2016-2018 жылдары саладағы келесі жобалар жүзеге асырылды:
1) «Вертекс Восток» ЖШС – «Ауылшаруашылығы өнімін қайта өңдеу бойынша кәсіпорынды өндірістік және технологиялық жаңғырту», қуаттылығы жылына 8,9 мың тонна дәнді дақылдар, ұлпақты дақылдар 4,7 мың тонна, ұнды дақылдар 2,1 мың тонна. Жобаның құны – 500,0 млн. теңге, пайдалануға 2016 жылы енгізілді.
2) «ТАК-ТИН» ЖШС – «Жаңа жабдықтардың енгізе отырып тәулігіне шикізат өнімділігі 200 тонна майлы дақылдарды қайта өңдеу бойынша зауыт құрылысы» жобасын 2017 жылы қолданысқа енгізу жоспарлануда. Жобаның құны 526 млн. теңге, пайдалануға 2017 жылы енгізілді.
3) «2020 Өнімділік» бағдарламасының негізгі мақсаты – басымды секторларда еңбек өнімділігін ұлғайту. Қала бойынша бағдарламаға 3 инвестициялық жоба: «Азия Авто» АҚ, машина жасауда «Өскемен арматур зауыты» АҚ, құрылыс маткериалдарында «Alma Grad Real Estate» ЖШС қатысады.
Жергілікті қамтуды дамыту
Мониторингілеудің нәтижесі бойынша 2018 жылға бюджеттік бағдарлама әкімгерлері бойынша қазақстандық қамтудың үлесі жалпы тауарларды (жұмыс, қызмет) сатып алуда 95,7 млрд. теңгені 77,3 млрд. теңгені құрады, 2016 жылмен салыстырғанда 24,5 пайыздық пунктіге ұлғайтылды.
Құрылыста және жаңғыртуда мердігерлік ұйымдар жергілікті өнідірстің материалдарды пайдаланады1.
Саланың даму жағдайына SWOT-талдау
Мықты жақтары (S)
Машина жасау саласында кластерлеу үшін әлеуеттің бары;
Энергетикалық ресурстармен қамтымдылық;
Индустрия үшін мамандарды дайындау бойынша жоо және коллдждердің бары;
Шикізатты терең және кешенді өңдеу бойынша отандық НИОКР-дың бары;
Түсті металлургияның экспортқа бағытталған өнім өндірісі бойынша жетекші компниялардың бары;
Импортқа жақын өнім-нарықтарға жақындылығы (Ресей, Қытай).
|
Әлсіз жақтары (W)
Металл өнімдердің төмен деңгейінің шегі және аз номенклатурасы;
Шет ел кәсіпорындарымен салыстырғанда ресурстық және энергосыйымдылықтың жоғарғы өндірісі;
Еңбек өнімділігінің төмен деңгейі;
Техникалық кадрларды дайындаудың төмен сапасы;
Технологиялық жабдықтың жоғары тозымдылығы (70% дейін), негізгі қорлардың ақырындап жаңартылуы;
Өндірісті қайта жарақтауды жаңғырту және қайта жарақтандыру үшін кәсіпорынның айналма қаражаттарының жоқтығы.
|
Мүмкіндіктері (O)
1. Индустриялды аймақты дамыту;
2. 2015-2019 ҮИИД МБ аясында мемлекеттік қолдаудың шаралары;
3. Экспорт және импорт жинақтаушының ШЭЖБА интеграциялауға байланысты нарықты кеңейту;
4. Аралас сала тарапынан бірінші кезекте өсіп келе жатқан ішкі өңірлік сұраныс;
5. Түсті және сирек кездесетін өнім негізінде жоғары қосылған құнмен жаңа өндірісті құру.
|
Қауіптері (T)
Машинаны импорттаудың, механизмдердің жоғарғы көлемі, бұл машина жасау саласының дамуын тежейді, металл және металл өнімінің негізгі тұтынушылары;
Қытай және Ресей машина жасау саласы тарапынан бәсекелестік;
3.Шикізат ресурстарына бағаның төмендеуі; 4.Ішкі нарықтың көп емес көлемі.
|
Достарыңызбен бөлісу: |