Б. К. Копжасаров «Өсімдік коргау жоне карантин» кафедрасынын

Ересектерінің түсі 
ашық - жасыл, 
өте 
ірі 
болады 
- 
канаттарының өрісі 35-40 мм. Пілләга оранган қуыршақ күйінде 
жерге түскен жапырақтардың арасында кейде ағаш қабығының 
астында қыстайды. Ересектерінің үшып шығуы мамырдың үшінші 
онкүндігінде 
басталады. 
Олар 
біраз 
қоректеніп 
алған 
соң 
жүмыртқалауга кіріседі. Бұл кезде олар өте мешкей болады. 
Жүргізілген тәжірибелерде оның бір пары он күн ішінде алма жэне 
өрік агаштарының жиналган жеміс бітелерінің 1706 дарагын жеп 
қүртады. Жеті нүктелі алтынкөз жүмыртқаларын топтап (әр 
тобында орташа есеппен 60 жұмыртқа) көбінесе агаш және 
шөптесін өсімдіктердің жапырактарының астыңғы бетіне салады. 
Бірінші ұрпақтың жүмыртқа салу кезеңі 1,5-2 айга созылады. Осы 
мерзім ішіпде әрбір 
аналыгы орта есеппен 916 жүмыртқадан 
салады. Дернәсілдері маусым айының бірінші онкүндігінің аяқ 
кезінде шыға бастайды да, ал жаипай шығуы осы айдың аяқ кезінде 
байқалады. Бұл түрдің дернәсілдері басқа түрлердікінен гөрі өте 
мешкей болады. Тәжірибе бойынша бір дернәсіл өзінің даму 
кезеңінде 1800-дей өсімдік бітелерін жеп қүртады. Әсіресе, үшінші 
жастагы дернәсілі өте қомагай. Осы жастағы дернәсілдердің біреуі 
бір тәуліктіц ішінде жеміс бітелерінің 190 дарагын жейді. Жеті 
нүктелі алтынкөз Алматы жеміс аймағында 2 үрпақ беріп өніп- 
өседі.
Chrysopa ventralisprasina Burnt.
Алтынкөздердің бүл түрі жеміс 
бақтарында да және ағаш - бүталарында көп мөлшерде кездеседі. 
Ересектері көкшіл түсті, қанаттарының өрісі 25-27мм. Алтынкөз 
туысының баска түрлеріне Караганда бүл түр екінші жастагы 
дернәсіл күйінде топырак үстіндегі жапырактардың арасында, 
әртүрлі ағаштардың кабыгының астында кыстайды. Дернәсілдердің 
денесі бүжыр-бүжыр ұзын қылшыкты болады. Сол қылшықтарга 
жабыскан 
өсімдік 
қиқымдары 
және 
баска 
коқым-соқымдар 
дернэсілдерінің үстін тұтас жауып тұрады. Ол қоқым-сокымдар 
дернәсілдіц сорып тастаган жеміс бітелері мен өрмекиіі кенелердің 
және түлеген кезде түскен өздерінің тері кабыктарынан тұрады, 
мұндай дернәсілдерді жеміс бітелерінің арасынан кору өте қиын. 
Дернәсілдер 
сол 
қиқым-сиқымның 
астында 
куыршақтанады. 
Олардың қуыршақка айналуы маусым айының онкүндігінің аяк 
кезінде басталады. Гіілләлары сүр түсті. борпылдак топырақ 
түйірлеріне үқсас келеді. Ересектері маусымның аяқ кезінде үшып
192

шығады. Аналықтары жұмыртқаларын жекелеи бір-бірден салады. 
Жұмыртқаның дамуы 24°С-да 6-7 күнге созылады. Бірінші жастагы 
дернәсілдер 10-15 күннен екінші жасқа көшеді. Бүл дернәсілдер екі- 
үш ай бойы қоректеніп, көпшілік жағдайда үшінші жасқа көшпей, 
сол күйінде қыстауға кетеді. Әрбір аналыгы орта есеппен 167 
жүмыртқа салады, сөйтіп «алтынкөздің» бүл түрі Алматы жеміс 
аймагында 1 үрпақ беріп өсіп-өнеді.
Chrysopa albolineata
АЖ-ақ жолақты алтынкөз, Алматы жеміс 
аймағында кең таралған. Ересегі ақшыл жасыл түсті, арқасында 
ұзынынан ұзақ созылган ақ жолагы бар. Қанаттарының өрісі 27-29 
мм. Ересектері және дернәсілдері жеміс бітелерімен және жеміс 
кенелерімен 
қоректенеді. 
Ақ жолақты 
«алтынкөз» 
қуыршақ 
фазасында 
пілләға 
оранған 
күйінде 
қыстайды. 
Ересектері 
маусымның бірінші онкүндігінде үшып шығады. Әрбір аналығы 
орта есеппен 
248 жұмыртқа салады. Дернәсілдері 

жүктеу 16,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: