Б. Д. Жумакаева к азак эдебиетш окыту эдктемеа Окулыц «Кыздар универси тет!»

тары мен жолдарын мейлшше молайту болып есептеледх. Н.О.Корст шыгар маны

жүктеу 11,29 Mb.

Pdf просмотр

бет	65/148
Дата	04.10.2023
өлшемі	11,29 Mb.
	#43647

1 ... 61 62 63 64 65 66 67 68 ... 148

Kazak adebietin okytu adistemesi 2015 Zhumakatva

Керкем шыгарманы мэнерлеп оку, оны цабыпдау мен танытудагы алгашцы цадам.

тары
мен жолдарын мейлшше молайту болып есептеледх. Н.О.Корст шыгар
маны
кабылдау мэселесше мейлшше ден кояды,
тхптх

оны талдаумен б1рдей
децгейге тецеснре карастыру керекппн айтады. Э дебиетп оку кезшде «жаца
сэттердщ»2
кел болу керекпп, сол аркылы эстетикалык сез)м мен бхрге
окушылардыц ойлау белсендш пн дамыту каж етп п н дэлелдейдг Автордьщ
ерекше салмак тусхре айтатын пшрх шыгарманы мэнерлеп окуга катысты.
Керкем шыгарманы мэнерлеп оку, оны цабыпдау мен танытудагы
алгашцы цадам.
Керкем шыгарманы мэнерлеп оку кабылдауга жолбасшы
болатын ец басты тэсш дщ б!р1. Мэнерлеп окылган мэтш окушыга эр сездщ
031НД1К ернегх мен мэнш ашып, сезхнуше тихмдх ьщпал етедх. 0 з мэншде
мэнерлеп окылган мэтш тындаушысына керкем кершхстх де, м этш деп автор
толганысын да, поэтикалык образды да т.б. шыгарма езеп н деп кат-кабат
ойлардыц агымын да сездхруге дэрмендх.
Мэтхндх мэнерлеп оку' мэселесхн сез еткенде екх жакты жумыс турш
аныктаган орынды. Оныц бхрх, мэтшдх окушыныц алгаш кабылдауын
уйымдастыру максатында мугалхмнщ окуы. Екшшхсь эдебиет пэнх аясында
окушылардыц мэнерлеп оку дагды, машыгын калыптастыру. Музгалхмнщ
мэтшдх мэнерлеп окуы да аса мацызды. Себео! мэтш д1 кабылдауга, талдауга
алгашкы кддам репндс
мугалхмнщ мэнерлеп окуы,
мэтш аясында
журпзшетхн баска да оку-танымдык, жумыстардыц тихмд) журпзхлуше ыкпал
Выготский Л. Педагогическая психология. М., Педогогика, 1991.-175
2
Корст Н.О. Восприятие литературного произведения и его анализ в школе
//Вопросы анализа литературных произведений. -М,. 1969.
97

етед1. Мектеп практикасында тек лирикалык шыгармалар гана мэнерлеп
окуга усынылады деген б!р жакты п ш р калыптаскан. Н епзш де прозалык
шыгарманьщ узшдю1 де, шыгармадагы пейзаж, монолог, кейде диалог,
драмалык шыгарма белит де мэнерлеп окылады. Басты максат шыгарманы
мэнерлеп окуга дагдыландыру болмак. Мэ'пнд! жатка оку мэнерлеп окудьщ
тш м д ш гш арттыратын бгр амал. Себеб1 жаттаушы мэтшд1 езегхнен шыгара
жатка айту аркылы авторлык ойга жакындай туседк Эр сездщ мэнш ашатын
дауыс ыргагы мен екшшн тус!руге жакын болады.
Мэнерлеп окуга окушыларды теселдтру улкен дайындыкты кажет етедк
Багдарлама талаптары бойынша мэнерлеп окуга дагдаландыру 5-7 сынып
тарда мшдеттелед1 эр! ол узд1КС1э ж урпзш у1 тш с жумыстыц б!р!. Аталган
сыныптарда кездесетщ киындьщтьщ б!рг мэтшд! ж урпзш шапшац оку
дагдыларыныц эр окушыда эр дэрежеде болуы. Мзтш/п эрг жылдам, эрх
дурыс, эр! мазмунды туе!не оки бшу - улкен ецбектщ жемюг Оку жылдам-
дыгы арткан сайын, есте сактау кабшеп де, акыл-ой ецбепне ынтасы да арта
туседг Мэтшд] баяу окыган бала оньщ мазмунын туешбейдь Кейде шапшан
окимын деп сездщ кей буындарынан кате жхберш жатады. Шапшац окуга
жуйел1 турде кунбе-кун окыту аркылы гана дагдыландыруга болады. Мотш;ц
оку - бул графикалык белгшермен бершген баска б!реудщ ойын мецгеру.
Дурыс туешш, жылдам мэнерлеп оку - б!р-б1р1мен тыгыз байланысты.
Сондьщтан окушыны жаттыктыру ушш де эр сабакта
юке асырып отыру
кажет. Мэнерлеп оку екшщц дурыс коя бшу, оку мэнерш мецгеру, тыные
белплерш сактап, дурыс к ш р ю жасау, дауысты сейлемдеп ой мазмунына сай
баяу, ж 1 герл1 оку немесе тшек, сурак, кецш-куйд1 кетерщю куйде оку
ескершедг
Мектеп тэж 1рибесшде окушылардыц кебшде елец шумагын, тармагын
б!р ыргакта оку калыптаскан. Мэнерлеп окуга теселд1ру жумыстарында
мугал1м мэт1НД1 байыппен оки отырып окушыларга дауыс каркыны, ыргагы,
логикальщ, психологиялык екпшдер!, б елгш б!р мэндеп сездерд! окыгандагы
кыска жэне узактау кццрютерд! байкатуы керек. М угаммнщ мэнерлеп
окуыньщ 631 окушылар ушш «дыбыстык кернекш к» болуы мумкш, Бтрак
бул унем! м уганм ез1 окып, бакылату керек деген ой емес. Мэнерлеп оку
эдю-амалдарын да турленд!рш журпзу керек.

жүктеу 11,29 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 61 62 63 64 65 66 67 68 ... 148

Б. Д. Жумакаева к азак эдебиетш окыту эдктемеа Окулыц «Кыздар универси тет!»

тары мен жолдарын мейлшше молайту болып есептеледх. Н.О.Корст шыгар­ маны

тары мен жолдарын мейлшше молайту болып есептеледх. Н.О.Корст шыгар маны