Сматаев С. Елім- ай. Роман трилогия Т2

Сматаев С. Елім- ай. Роман трилогия Т2.

Біз де сүйек, еттен жаралған жанбыз. Біздің жанымызды тебіренте соққан жүрек болаттан құралған емес, бірақ біздің жүрек отты жүрек. Оның оты болатты ерітіп, жаңқадай жандыратын от. Біздің жүрегіміз – де қауіп – қатерді көтеріп, өлімді жеңетін бір жарақ, - ана сүтін ақтап, туған елді, Отанымызды сүю сезімі. Бізде ер атасы- махаббат, өмір тасы- халық, ел намысы- ер қолында, ер намысы- ел қолында. Біз намысты елдің ұлымыз.- Жеңілмес күшіміз сонда.

Мен жастықты қорғадым. Мен өзіміздің шаттық өмірімізді қорғадым. Менің өз Отанымнан сұлу, өз Отанымнан ғажап дүние бар ма екен?! Жоқ , болған да емес, болмайды да. Мен қазір шығысқа қараймын. Онда менің туған елім, сүйікті жарым бар. Маған самал жел еседі.

О, шіркін туған жер, сенен артық не бар дүниеде!

Ақшолақов Т. Қызылгүл. Әңгіме. Жеңімпаздар. Ұлы Отан соғысына қатынасқан Қазақстан жазушыларының естелік әңгімелері.

..... Менің ойнап берген музыкамның орындалуына таң қалғандары соншалық, қатты ризалық білдіріп, көпке дейін қол шапалақтап, қайта шақырып, бірдеңелерді айтып айқайлап, сахнадан жібермей қойды. Олар үшін мұның өзі үлкен жаңалық болып табылатынын мен жаңа түсіндім. Өйткені қайдағы бір жабайы азиат саналатын елдің адамы, алыс түкпірдегі Европа музыкасын соншалық шабытпен, асқан шеберлік танытып орындап бергеніне сенулерінің өзі қиын еді.

Ендігі жерде өзім скрипкаға арнап өңдеген қазақтың халық әні «Елім - ай» ды орындадым. Тыңда, Европа, тыңда, Германия, барлығыңда тыңда, менің бәрінен артық көретін елімді тыңда, қазақтың халық әні «Елім- айды» тыңда!...Ақырғы қайырмасын қайталап тартарда, залға көз салып едім, көпшіліктің маған аянышпен қарап, мені түсініп, жанашырлық танытып отырғандарын сезгендей болдым.

(Ұлы Отан соғысы жылдары неміс әскерінің тұтқынына түсіп, кейіннен Мұстафа Шоқай бастаған Түркістан легионында болған қазақтың алғашқы кәсіпқой скрипкашысы Айткеш Толғанбаев туралы.

Туған жердің кәдірін алыс жерге ұзатқан, ұзатқанына әлде талай жыл өткен қыз білмесе, кім білсін?

Туған жердің қымбатын ғылым іздеп, шет жайлап, кітап қарап сарылып, көзінің майын тауысқан, көшенің шаңын көп жұтқан шәкірт білмесе, кім білсін?

Туған жердің артығын, жазатайым іс етіп, күштілерге күш етіп, еріксіз елден айырылған, шеттен дәмі бұйырған, жаттан сыйлау көрмеген ер білмесе кім білсін?

Туған жердің асылын қараңғы үйге қамалып, қара нан мен қара шай жүрегін кесіп жатқанда, қазы, қарта, сары қымыз көзінен бір – бір ұшып есіл елін сағынған, бір көруге зар болған тұтқын білмесе, кім білсін?

Туған жердің кәдірін әлеуметтік ісіне басын байлап жегілген, кеңседе қағаз кемірген, күйіп – пісіп, көбеп боп, еңбегінің жемісін көрсем – ау деп телмірген, тар көше мен тар үйде бойы бір сергіп көрмеген азамат білмей, кім білсін?

Ыстық қой, шіркін, туған жер! Туған жерге жеткенше, қайтіп дәтің шыдайды? Кім сағынбас өз қағын? Кім сүймесін өз жерін?

Сүймесе сүймес зердесіз, шерсіз жүрек, тілеуі бөлек жетесіз...

Абай мен Қасымды қанша оқысам да менің сусыным қанбайды. Қайталап оқи бергім келеді, оқи бергім келеді. Мен Құрманғазы мен Дәулеткерейдің күйлерін тыңдағанда өзімді өзім ұмытып кетемін. Махамбет жырының әр сөзінің астынан дүрсілдеген ат дүбірін, қарыш- құрыш сілтескен найза, қылыш үндерін естігендей болам. О, қасиетіңнен айналайын, қазақ жері. Осының бәрі сенің топырағыңда өсіп, өнген кереметтер емес пе...

Ата мекенім, сенде менің барым қалды. Нәрім қалды. Сенен барыңды алдым, нәріңді алдым.

Ата мекен, мен сені бір перзентің ретінде бар жәнтәніммен сүйдім, күйдім, еркеледім, еріңе отырдым! Сенде кешегі империя әкелген аштығым қалды.

Ата мекен, ақ мекен, киелі мекен, ұранды мекен, қыранды мекен жатсам – тұрсамда есімнен бір шықпайды! Көде бозды, ақ бидайлы, күреңселі, еспе бидайықты, көк сақал шилі, бозғанақты көлді, күрең тобылғылы, нар қамысты, исі мұрныңды жарып, кеудеңе гаусар тыныс беретін жусаны мен қызыл көк шағыры жарыса өсетін, аққу –қазы қалықтаған сенің ұлылығыңды көзім тірісінде сүйемін, құшақтаймын, аунаймын!

Жерден қасиетті, жерден киелі дүние жоқ. Жер бар жерде ел бар. Ел – ер – азаматтың думанды ортасы. Жер – жарық дүниеге көзін ашқаннан тербеткен бесігі.

Дүние жүзінде зәулім таулар көп қой. Бірақ баурайында гүлдей жайнаған сәлетті қаласы бар, зілзала салатын ішкі түтігі жоқ Алатауға не жетсін!..

Оңтүстік Америкадағы Анды таулары да Африкадағы Килиманджоро асқары да, Еуропадағы Альпі жоталары да өз перзенттері үшін ыстық – ақ шығар. Егер біз сол тауларға аз ғана күнге саяхат жасап бара қалсақ, қашан қайта айналып келіп өзіміздің ақ жал Алатауымызды көргенше кеудеміздегі сағыныш жалыны жанар таудай атқылап, лапылдап жанып тұрар еді...

Біз үшін дүниеде Алатаудан қасиетті, Алатаудан киелі ешбір тау жоқ !

Ол қазақ үшін қастерлі, қасиетті.

Толыбаев Қ. Сырлы Арал.
Қайран, Тарбағатай !

Сен тау болып жаралғалы, құтты қоныс қойнауың мал мен жанға талай толып, талай солды ғой. Не ықылым оқиғалар өтпеді сенің сонау адыр- қырқа белдеріңде?! Сен екеуміз білетін сыр қанша, жыр қанша?!

Қазақ даласының қара шаңырағы Қаратаудан кейін тарих көшін басынан көп асырған шежіре тау – сен – ақ шығарсың, Тарбағатай !

Бір халықтың екі түрлі тағдырын қос бүйіріңе теңдеп алып, сол орныңда тапжылмай жатыр екенсің – ау, жарықтығым. Бақыт пен сордың арасын осылайша қақ бөліп, туған елдің шығыстағы бір қамалындай, осы қалпыңда мәңгі мызғымай тұра бер, қайран алтын босағам!

Жүздесу: Жас жазушылардың таңдамалы әңгімелер жинағы.- Алматы : Жалын,1979.-432 б.

Жоғары сынып оқушылары арасында Қазақстан рәміздеріне байланысты шығарма, өлең жазып келу тапсырылады. Шара барысында осы шығармалардан үзінділер оқылады.

Әрбір қатысушы білімінің жетіктігімен өз тобымен де, сондай-ақ жеке дара да жеңіске жете алады. Әрбір топ ойынның ережесін бұзбаса, көрермендер көмегін пайдаланбаса және шығармашылық жұмыстарды ұйымшылдықпен, ынтымақпен орындаса жеңіске жетеді.

• 
  Елтаңба дегеніміз не?
  

Негізі «Герб» сөзі неміс тілінен аударғанда «ербо» –мұра деген мағынаны білдіреді. Ал дәл осы ұғымды тіліміздегі «таңба» деген сөз анық жеткізеді. Бұл әрбір елдің, қаланың, әрбір рудың, жеке адамның бейнесі белгіленген шартты және ерекшелік белгісі. Елтаңба иесінің тарихымен тығыз байланысты болады. Елтаңба сол елдің заңына байланысты анықталады және заң бойынша бекітіледі.

• 
  Геральдика (елтаңбатану) және вексилология (тутану) атты ғылым салалары өмірге келгелі бірнеше ғасыр өтті. Бұл жөнінде алғашқы кітаптар ХVІ ғасырда-ақ белгілі болған. Француз тарихшысы Менестрэ 1650 жылы осы мәселені үңгіп жазған үлкен еңбегі үшін елтаңбатану ілімінің атасы атанды.
  

• 
  Алғашқы елтаңбалар қашан пайда болған?
  

• 
  Геральдика сөзі нені білдіреді?
  

• 
  Ең алғашқы геральдикалық белгілер қайда бейнеленген?
  

• 
  Дегенмен, қазіргі жалаулар мен тулардың түп атасы дерлік алғашқы байрақ көне Азия топырағында, бұрын көшпелі ата-бабаларымыз аралас –құралас өмір сүрген ежелгі Қытай жерінде дүниеге келген деседі. Чжоу әулеті билік жүргізген б.з.д. ХІІ ғасырда желбіреген тұңғыш байрақтар түсі де бізге таныс-ала болған. Кейіннен ежелгі Үнді жерінде көтерілген қызыл, жасыл түсті әскери байрақтардың ұшы үшкілденіп келетін де, ортасына сары бояумен әр түрлі киелі жануарлардың бейнесі салынатын.
  

• 
  Қазақ елінің геральдикасының тарихы қашаннан бастау алды?
  

• 
  Тік сыңар сызық-қаңлылардың, тік қос сызық немесе қос әліп-қыпшақтардың, сүйір немесе тік қосылған сызықтар-керейлердің, бұрыш бейнелі белгі-наймандардың, дөңгелек-дулаттардың, қос дөңгелек көз-арғындардың, босаға бейнесі-қоңыраттардың, садақ бейнесі-адайлардың, құлақты дөңгелек-албандардың т.б. ру-тайпалық белгілері болған.
  

• 
  Қазақстан жерінде қолданылған қандай елтаңбалардың түрлерін білесің?
  

Алғашқы әлеуметтік, рәміздік (рулық таңбалар), мөрлер, әулеттік, қалалар мен аумақтық және ресми бекітілген мемлекеттік елтаңбалар.

• 
  Кеңес Үкіметі тұсындағы Қазақстан елтаңбасы туралы не білесің?
  

• 
  Елтаңба құрылымы неден тұрады?
  

• 
  Геральдика тарихында бұрын-соңды болмаған Қазақстан елтаңбасындағы қандай бейне ?
  

• 
  Қазақстан елтаңбасындағы бесбұрышты жұлдыз нені білдіреді?
  

• 
  Бесбұрыш формасы Күлтегін ескерткішінде де қолданылған. Аспан денелерін, әсіресе, Күн мен Айды, одан кейін жұлдыздарды кие тұтатын халқымыздың «бағымыз ашылып, жұлдызымыз жарқырай берсін» деген асыл арманын да арқалап тұр ол.
  

• 
  Ту деген не?
  

• 
  Мемлекеттік ту дегеніміз не?
  

• 
  Тудың сипаттамасы қайда тіркеледі?
  

• 
  Әр халықтың, әр ұлттың жанына жақын, айрықша қастерлейтін өз баяуы, өз түсі де болады. Осыған орай ұлттық бояу деген ұғым кең тараған. Оның терең танымдық мәні, қолдану үрдісі және әріден бастау алатын төл тарихы болады. Әдетте, ұлттық бояу ұлттық өнер туындыларында, ою-өрнектерде, киім-кешектерде, тұрмыстық заттарда жиі қолданылады. Ол сол себепті халықтың табиғи болмыс-бітімі мен мінез-құлқынан да хабар беріп тұрады деп есептеледі. Мысалы, Испания туларындағы өрекпіген қызыл-сары бояулар испан халқының қызу қанды мінезіне үйлесер болса, Финляндия туларындағы ақшыл, көгілдір түс фин халқының бойындағы салқын қандылық пен сабырлылықты сездіретін көрінеді.
  

• 
  Қазақстан туының көк түске боялу себебі?
  

• 
  Алғашқы геральдистердің бірі Ансельм жасаған кесте бойынша, ол-адалдықтың, кіршіксіз тазалық пен бейкүнә пәктіктің нышаны, әрі осы реңдес ту көтерген елдің саясатына ерекше сенім көрсетуге болады деген ойға жетелейді.
  

• 
  Қазақ жерінде ту қашан пайда болды?
  

• 
  Қазақ даласында көтерілген байрақ, тулар да бір тектес болмаған, әрине. Ұзақ уақыт бойы арнайы сөз етіліп, қасиетті жәдігер ретінде құнтталмағандықтан да, ел ішінде көбіне Абылайдың ақ туы ғана ауызға алынады. Дегенмен, тек төрелер ұстаған тулардың өзі әр алуан болған. Мысалы, араб, парсы, түркі және қытай жазбаларына сүйене отырып, олардың қызыл, көк, ақ, ала тулы болғанын білеміз.
  

• 
  Қазақстан Республикасының Мемлекеттік туының ресми анықтамасы?
  

• 
  Әнұран дегеніміз не?
  

• 
  Қазақ халқының сөзі жоқ мемлекеттік әнұран міндетін атқарып келе жатқан музыкалық шығарма?
  

• 
  Қазақ халқының басына түскен қасіретті баяндайтын әлемдегі болмыс бітімі бөлек ұлттық әнұран?
  

• 
  Жоңғар шапқыншылығындағы әйгілі «Ақтабан шұбырынды, алқакөл сұлама» қырғыны кезінде 1723 жылы дүниеге келген бұл екрекше ел әнінің авторы –Қожаберген Толыбайұлы. Ол Үргеніш, Бұхар, Самарқан медреселерінде оқып, білім алған.
  

• 
  Кеңес Үкіметі кезінде, қазіргі Тәуелсіз Қазақстанда дажастарды, халықты отаншылдыққа шақыратын еліміздің ресми емес әнұраны болып кеткен ән? Осы әнді жазған кім? Әннің бір шумағын айтып бер.
  

Алтын күн аспаны,

Алтын дән даласы.

Думанды бастады,

Далама қарашы.

Кең екен жер деген,

Жерге дән шықты ғой.

Дән егіп, терлеген,

Қазағым мықты ғой.

Менің елім, менің елім,

Гүлің болып егілемін,

Жырың болып төгілемін елім,

Туған жерім менің-Қазақстаным!

Шығармашылық тапсырма: Әрбір топ өздерінің рәміздерін ойлап табулары керек. Негізгі шарты: Ол ерекше, таңқаларлық болуы керек. Жәнеде міндетті түрде Қазақстанмен байланысуы шарт.Жүргізуші турнирдің қорытындысын шығарады, жеңімпаздар марапатталады)

Құрметті, балалар. Бүгінгі турниріміз сәтті аяқталды. Бұл шараға барлығымыз белсенді қатысып, өзіміздің білімімізді ортаға салып, білмегендерімізді көңілге түйдік деп ойлаймын. Енді Елбасымыз Н.Назарбаев пен дарынды әнші, композитор Б.Тілеуханның «Елім менің» әнінің клипін тыңдауларыңды ұсынамын. Бұл музыкалық шығарма қазақ елінің бар перзентінің еліне, жеріне, Отанына деген мақтаныш сезім оятатын ән. Бұл әнді қазіргі кездегі қазақ халқының ресми емес әнұраны десек қателеспейміз.
Арайлап таңым, асқақтап тауым,

Ән ойнап көгім, күй тартты көлім.

Қол жетті, міне, аңсаған күнге,

Жасай бер, жаса, қазағым менің.

Қуанышымды жасыра алмадым.

Аңсаған бабам, аңсаған елім!

Бостандық еді – ау асыл арманың.

Елім менің аңсаған,

Тас бұғаудан босаған.

Құтты болсын отауың- оу,

Берік болсын –ау босағаң.
Бабамның қаны, анамның жасы,

Сіңген бұл далам, қымбатсың маған.

Береке –бірлік қамалдың басы,

Ұрпаққа мәңгі тіл қатшы, далам.

Жиылсын қауым, құйылсын көшің.

Ертеңің үшін аянба, ерім,

Ояншы, елім, жиылсын есің.

Ұрпақ үшін, ел үшін,

Атамекен жер үшін.

Берекең мен бірлігің – оу,

Таси берсін – оу өрісің.

Қосымша

Мемлекеттік рәміздерге байланысты қызықты ақпарат пен деректер

Қызыл түс- әлем мемлекеттері туларында ең көп кездесетін рең. Ол барлық тулардың үштен екісінде бар. Одан кейін көп пайдаланылғаны ақ, көк, сары және қара бояулар екен.
Ені мен ұзындығы бірдей жалғыз шаршы ту- Швейцариянікі
Күн бейнесі- мемлекеттік туларда жиі кездесетін нышан. Олардың ішіндегі ең атақтысы-Жапонияның «Күн дөңгелегі». Рәміз-елдің «Күншығыс елі» деген атының нышаны белгісі. Тайвань туларында-ақ күн, Филиппин туларында –сегіз сәулелі күн, Уругвай туында-адамның бет бейнесіне ұқсас «Мамыр күні» суреттері бар.
Тудағы жазу рәміздің ең басты бөлшегі болып табылатын ел-Сауд Арабиясы. Оның туында «Алладан басқа құдай жоқ, Мұхаммед-оның пайғамбары» деген сөйлем бар.

Иранның туында «Аллах акбар» (Алладан басқа құдай жоқ) деген сөйлем 22 рет жазылған.Бразилия туында тәртіп және прогресс, Руанда туында «R» (Р) әрпі таңбаланған.

«Көк қаршыға». Шыңғыс ханның туы-тоғыз шашақты үшкіл ақ мата. Ол тудың сабына үш жерден байланатын болған. Ал тудың дәл ортасында бауырына аулап алған қара қарғаны қысып, қанатын жайып, ұшып келе жатқан көк қаршығаның суреті салынған. Көк қаршыға хан әулетін желеп-жебеуші киелі құс саналады. бабасы Бодуаншар қиын кезде құс салып, жан сақтады деген аңыз бар.

Тудың сабының ұшында үшбұрышты арнайы темір қондырғы болған. Ал туды жерге тұрғызып қою үшін, жеті тармақты жылжымалы тіреуіштер пайдаланылған.

Ең қысқа әнұран мәтіні бар болғаны 4 жолдан тұрады. Ондай рәміздер бірнешеу. Жапония, Иордания және Сан-Марино әнұрандарының мәтіндері осындай.

Ең ұзақ әнұран мәтіні 158 өлең жолынан тұрады. Ол-Грекияның мемлекеттік рәмізі. «Бостандық әнұраны» деп аталады. 1823 жылы жазылған. Авторы-грек ақыны Диониенос Соломос.

Тілі басқа-тілегі бір...

Қазақcтанда тұратын халықтар салт –дәстүріне арналған ауызша журнал

Тұратын ел алуан ұлттан –ұлыстан,

Аман болсын даудан, алыс –жұлыстан.

«Ырыс түбі – ынтымақ »деп жарасып,

Қазақстан болсын жайнап Гүлстан.

Нұртас Исабаев

Бағдарламаның мазмұны: Балаларды Қазақстанда тұратын халықтар салт-дәстүрімен, әдет-ғұрпымен таныстыру. Ұлтаралық қарым-қатынас мәдениетіне тәрбиелеу.

Дайындық кезең : Алдын- ала Қазақстан халықтарының өміріне, салт-дәстүріне байланысты, ұлттық тағамдары туралы слайдтар жасау. Осы халықтардың ауыз-әдебиеті ертегілері, әдебиеті бойынша кітап көрмесін ұйымдастыру.

Балалармен Қазақстанда тұратын әртүрлі ұлт өкілдері олардың Қазақстанға келуі туралы тарихқа қысқаша тоқталып өту керек. Сіздердің назарларыңызға С.Бегалин атындағы МРБК шығарған «Ұлтаралық қарым-қатынастар мәдениеті» сериясымен шыққан «Терең тамырлар», «Корея-таңғы самал елі», «Ұлтым-ұйғыр, көне Қашқар баласы» және т.б. әдістемелік құралдарын қолдануға болады.

Ескерту: Біз бұл шараға Қазақстанда тығыз қоныстанған алты ұлт өкілдерінің сал-дәстүріне тоқталып өттік. Тәуелсіздік алған жылдардан кейін қазақ халқының салт –дәстүріне байланысты болсын, сондай-ақ басқа да ұлт өкілдерінің ертедегі тарихы, салт-дәстүрлері зерделеніп, сараланып кітап болып басылып, мерзімді басылым беттерінде жарияланып жүр. Бұрын ұмыт болған салт-дәстүрлерімізді қайтадан жаңғыртып, оларды күндегі өмірде де пайдаланып, келешек ұрпаққа үйретудеміз. Дегенмен, көп айтылмай қалған, оқырмандарымыз көп біле бермейтін де дәстүрлер бар. Біз солардың бірнешеуімен оқырмандарымызды таныстыруды жөн деп таптық. Сіздер өз тараптарыңыздан өлкелеріңізде, қалаларыңызда, ауылда тығыз қоныстанған ұлт өкілдерінің салт-дәстүрін зерделеп, олармен балаларды таныстыруыңызға болады.

Қатысушылар : жас тілшілер, редактор – жүргізуші.

Редактор: «Егер жер жүзіндегі халықтарға ең жақсы әдет-ғұрыпты таңдап алуға мүмкіндік берсе, онда әр халық оларды мұқият қарап, әркім өз халқының әдет-ғұрпын таңдаған болар еді», - деген екен біздің эрамызға дейін өмір сүрген «тарих атасы» Герадот. Әр халықтың өзінің әдет-ғұрып, салт дәстүрлері бар. Ол әр халықтың өзіне тән ұлттық ерекшелігінің айқын көрінісі. Ғасырлар бойы жиналған әдет-ғұрып, салт –дәстүрлер-өткен мен бүгіннің байланысы.

Қазақстан дүние жүзі халықтарымен терезесі теңеліп, тәуелсіз мемлекет болды.

Өзінің ертеден бері, ұрпақтан- ұрпаққа жалғасып келе жатқан әдет –ғұрып, салт – дәстүрін жасқанбай жалтақтамай пайдаланып, іске асырып, ары қарай дамытып, заман талабына сай жүргізіп келеді. Ғасырлар, жылдар бойы бірге өмір сүріп, бауырласып, туыс боп кеткен ұлттар арасындағы интернационализм-шын мәніндегі нағыз достық тек қана өзара тең дәрежедегі қатынас, әрбір ұлттың тіліне, тарихына, мәдениетіне деген құрмет арқасында ғана жүзеге асады деген ой туды.

Ұлтаралық қатынас мәдениетіне тәрбиелеуді балалық кезден бастаған дұрыс. Ең алдымен отбасында, кейін мектеп пен кітапханада өз ұлттының тарихына, мәдениетіне, тіліне көңіл бөліп, көп тыңдап, көріп өскен әрбір бала болашақта өз сезімін немесе -әркетімен басқа ұлттың өкілін ренжітуі мүмкін емес.

• 
  Ат қою үшін сөздерді тергенде, әр сөздің түбірі және тұтас тұлғасы қамтылуы керек. Сол арқылы ат қоятын кісінің түр-тұрпатын, мінез –құлқын, өзіндік өзгешелігін танытатын жанама сөздерді қолданады.Ат қою салтының тамыры терең, әріден жатқаны анық. Ал аңыз-болған оқиғаның елесі, ұзақ уақыттың жемісі. Ат қою дәстүрі туралы халық аңызы, оның қоғамдағы елеулі құбылыс болғанын растап, дәлелдейді.
  

Журналдың екінші беті орыс халқының салт-дәстүріне арналады.

көйлек, белдемше, көкірекше жатады. Қыздар ұзын шашын бос жіберіп, немесе өріп қойған. Шаштарын жібек, кестелі лентамен немесе ағаш, не теріден жасалынған алдыңғы жағы тісті шеңбермен (тарақпен) жинап қойған.

• 
  Ұлттық киімдерді тігу үшін негізінен кенеп пен жүнді қолданған. Ал безендіру үшін кесте, тоқыма басқа түстес маталардан оюлар ойған. Оюларды, кестелерді тігу үшін зығырдан (лен), сорадан (конапля), жібектен және жүннен жасалған жіптерді пайдаланған. Негізінен қолданылатын маталардың түрі қызыл, ақ, көк, қара болған.
  

• 
  Бейит- белгілі бір дауысқа салынған 4 шумақ өлең өлшемі. Мазмұны бойынша жауапты талап ететін өлең түрі. Жастар жиналғанда бір-біріне кесе немесе гүл беріп бір –бірімен бейит айтысады. Бейиттің қазақ халқының айтыс өнеріне ұқсас.
  
• 
  Ғәзәл- Өлең құрылымында буын саны бірдей емес, дауысты дыбыстардың әдеттегіден созылып айтылуы арқылы жасалатын лирикалық жанр. Гәзәлдің ерекшелігі сол, өлеңнің соңғы екі жолында ақынның аты көрсетіледі.
  

Ғасырлар бойы корейліктер Жаңа жылдық мерекені өнім жинау науқанынан соң тойлап келіпті. Жаңа жылдың алғашқы күні әрбір отбасы ерте тұруға тырысады. Ата-анасы балаларын: «Тұрыңдар, бүгін бізге бабаларымыз қайтып оралады» немесе «Бүгін кеш тұрған адамның қасы ағарып кетеді» деп оятқан. Отбасы мүшелері тегіс тұрып, жуынып, жаңа киімдерін үстеріне ілген соң, әр үй мерекелік тасаттыққа әзірленген. Бұл алғашқы күннің ең маңызды салтанаттарының бірі. Тасаттық берілетін бөлмеге кішірек үстел қойылып, дастарханға балық, ет, көже, көкөніс, күріш, шарап әкелінеді. Рәсімді сол күні абыз рөлін атқаратын отағасы басқарады. Ол үстіне әппақ желең (турумаги) жамылып, басына ат қылынан тоқылған лента (мангон) тағып, оның үстіне қалпақ киеді. Мұндай алқалы жиынға тек ер адамдар қатысады. Бұл жаңажылдық салт –дәстүр Сэхва деп аталады. Сонымен қатар толь- бөбектің бір жасқа толуы тойланатын күн, герхонсик-үйлену тойы, және хуангаб-алпыс жасқа толу салтанаттарын ерекше атап өтеді.

• 
  Корей халқының дәстүрлі ұлттық ойындарына спорттық ойындар, ән-би ойындары, әртүрлі сайыстар, балалар ойындары жатады. Спорттық ойындардың 15-шақты түрі, оның ішінде садақ ату, салт жүріс, тақтайша бетінде секіру, тас лақтыру секілді түрлерін атауға болады. Бірнеше ондаған ән-би ойындарының ерекше бір түрлері ретінде маска киіп билеу ойынын-атауға болады.
  

• 
  Маска биі-бұл бидің өзіндік ежелгі бір тарихы бар. Аңыз бойынша біздің дәуірімізге дейінгі І-ші ғасырдың аяғына қарай Силладан шыққан Хван Чхан Ран атты бала басқа бір мемлекеттің королі –Пэкчженің сарайында қылышпен билеу өнерін көрсетудің көмегімен корольді шауып өлтіреді, бала жазаға тартылады. Міне, сол баланы еске түсіру мақсатымен Силла халқы баланың келбеті бейнеленген маскалар киіп, қылышпен билеу өнерін көрсететін болған.
  

• 
  Астамшыл қашан іркілмек
  

• 
  Керек жауын кезінде қымбат
  

Балалардың жауабы.

• 
  Үме-Қаздарды жаппай сойып алу кезінде мұндай үй құстарының жүнін жұлып, тазалауға көмектесуге бойжеткен қыздар мен жас келіншектер шақырылатын. Ондайда міндетті түрде ән шырқалып, әзіл-қалжыңдар айтылатын. Кешке қарай көмектескендер құрметіне дәмді тағамдар жасалатын. Татар халықының бұл салт-дәстүрі қазақтың «Асар» деп аталатын салт-дәстүріне өте ұқсас.
  

• 
  Татардың ұлттық дәстүрлі тағамдарын дайындауға көп мөлшерде май пайдаланылады. Дәстүрлі тағамдары қазылық және қарта. Сүр етпен күнге қақталған ет көп пайдаланылады. Сүйікті тағамдарының қатарына күнге қақталған қаз еті де жатады. Мерекелік дастархандарға міндетті түрде сорпалар қойылады. Әдетте қонақтардың алдына ет пен картоптан жасалған тағамдар қояды.
  

• 
  Неке қию рәсімі кезінде жас жұбайларға өмірлерің балдай тәтті болсын деген ниетпен суға бал қосып, «бал суын» ішкізеді.
  

Еврей халқының, әсіресе, балалардың сүйікті мейрамы шват немесе ту би-шват мейрамы. Еврей халқының ағаштар жаңа жылы шват деп аталады. бұл мейрам қаңтар-ақпан айларында, Израиль жерінде жаңбыр жауып, ағаштар бүрлей бастаған кезде тойланады. Тойланатын күні ауыспалы күнпарақ арқылы белгіленеді.(Израиль жерінде жаңбыр қыс айларында ғана жауады). Ағаштар жаңа жылы-бір жылдық өнімнің қаншалықты мол болғанын қорытындылайтын мейрам. Еврей халқының заңы бойынша, және діни кітаптары Торада әрбір адам өзінің жинап алған өнімінің оннан бір бөлігін әлсіз жетім-жесірлерге, жері жоқ кедейлерге, қарттарға таратып беруі керек. Ту би-Шват мейрамы күні барлық еврей халқы Израиль жерінде өсетін әртүрлі өнім-жемістерден дастархан жаяды. Дастархан үсті әртүрлі жемістерге, бидай, арпа өнімдеріне толы болады. Дастарханда міндетті түрде Израиль жерінде өсетін 7 түрлі өнім болуы керек. Бұл күні еврейлер бидай немесе арпа өнімдерін жейді, жүзім шырынын ішеді, інжір, анар, зәйтүн мен құрма жемістерін жейді және Израиль жерінің өнімдерінің құрметіне көпшілікке хала таратылады. Ту би-Шват күні бұл елде міндетті түрде ағаштар отырғызылады. Балаларға ағаштардың табиғат пен адамдар өміріндегі маңызы, олардың алуан түрлері туралы әңгімелер айтады.Әрбір жеміс ағашына арналған бата сөздер үйретеді. Шват мейрамы күні балалар «Алтауы бір қап ішінде» ойынын ойнағанды өте жақсы көреді. Ойынның шарты: Ойынға әртүрлі жеміс, өнім кейпіндегі 6 бала және дорба роліндегі бір бала қатысады. Қап жолда келе жатып әр түрлі жеміс, өнімдерге терге кездеседі. Олар өздерінің қандай жеміс немесе өнім екендіктерін, өздерінің қасиеттері туралы айтады. Дорба оны өзіне алады. Келесі тағы бір жеміс немесе өнімге кездеседі. Ол дорба ішінде кім бар екенін сұрап, өзі туралы айтып береді. Ойын аяқталған соң, балаларға ішінде әр түрлі жемістері бар дорбалар сыйға беріледі. Ойынға қатысатын жеміс-өнім түрлері (шамамен): зәйтүн, құрма, банан, інжір, апельсин және жоңқа немесе қауыз (рожки).

Жауап: пита (израиль шелпегі), маца, фаршталған балық, латкес (картофельные оладьи), хала наны.