Қазақстандағы отбасылық орналастырудың жағдайы

131
2-қосымша
Асырап алушы отбасының қаржылық есебінің 
ҮЛГІСІ
№
Шығындар 
бабы
Мақұлданды  Нақты 
жұмсалғаны
Қалғаны 
Ескер-
ту 
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Тамақ
Киім
Құрал-жабдық
Инвентарь 
Медикаменттер 
Канцтауарлар 
Шаруашылық 
шығындары
Қызметтер
Жөндеу 
жұмысы
Барлығы

132
3-Қосымша
Жетім баланы және/немесе ата-ана қамқорлығынсыз қалған ба-
ланы өз отбасына тәрбиелеуге алғысы келетін тұлғаларды 
дайындау жөніндегі 
Регламенттің Жобасы 
I. Жалпы ережелер
1 .1 .  Осы  Регламент  Қазақстан  Республикасының  аумағында  жетім  ба-
ланы  және/немесе  ата-ана  қамқорлығынсыз  қалған  баланы  өз  отбасына 
тәрбиелеуге  алғысы  келетін  (асырап  алу,  қамқоршылық,  қорғаншылық, 
патронаттық тәрбие, меймандос отбасы, асырап алушы отбасы) азаматтар-
ды (әрі қарай «алмастырушы ата-аналыққа үміткерлер») дайындау процеду-
расын реттейді .
1 .2 .  Алмастырушы  ата-аналыққа  үміткерлерді  дайындау  ата-ана 
қамқорлығынсыз қалған баланы өз отбасына алғысы келетін барлық азамат-
тар үшін міндетті болып табылады . Бұл қатарға келесі тұлғалар қосылмайды:
1) ата-ана қамқорлығынсыз қалған баланың жақын туысқандары;
2)  асырап  алған  немесе  бұрын  асырап  алушы  болған  және  оларға 
қатысты асырап алу құқығының күші жойылмаған тұлғалар;
3) балалардың қорғаншылары (қамқоршылары) болып отырған немесе 
бұрын болған және өздеріне жүктелген міндеттерді атқарудан шеттетілмеген 
тұлғалар;
4) асырап алған балалардың өгей әкесі (өгей шешесі) болып табылатын 
асырап алушылар .
1 .3 . Үміткерлерді алмастырушы ата-аналыққа дайындау міндеттері: 
1) азаматтарды жетім балалар мен ата-ана қамқорлығынсыз қалған бала-
ларды тәрбиелеуге алуға дайындау, 
2)  азаматтардың  тәрбиелеу  құзыреттерін  анықтау  және  қалыптастыру, 
сондай-ақ  баланы  қамтамасыз  ету  және  тәрбиелеу,    соның  ішінде  оның 
құқықтары мен денсаулығын қорғау, қауіпсіз ортаны құру, сәтті әлеуметтендіру, 
білім беру және дамыту  дағдыларын қалыптастыру;
3)  алмастырушы  ата-аналыққа  үміткерлерге  ата-ана  қамқорлығынсыз 
қалған  баланы  қабылдауға  дайындығын  анықтауға,  баланы  отбасына  алу 
формасын таңдауға, асырап алатын баланы тәрбиелеу процесінде бетпе-
бет келетін нақты мәселелер мен қиындықтарды түсінуге көмектесу;
4)  алмастырушы  ата-аналыққа  үміткерлердің  ата-ана  қамқорлығынсыз 

133
қалған балалардың құқықтарын қорғау саласындағы негізгі заңдармен, ал-
мастырушы ата-аналардың құқықтары мен міндеттерімен, кәсіби көмек фор-
маларымен, алмастырушы отбасыларға көрсетілетін қолдау түрлерімен та-
нысуы .
1 .4 .  Осы  Регламент  Қазақстан  Республикасының  аумағында  тұрақты 
тұратын және ата-ана қамқорлығынсыз қалған баланы өз отбасына алғысы 
келетін тұлғаларға, Қазақстан Республикасында бала асырап алғысы келетін 
және өздері тұрақты тұратын мемлекетте сәйкес дайындықтан өтпеген ше-
тел  азаматтарына,  Қазақстан  Республикасының  аумағынан  тыс  жерлерде 
тұратын Қазақстан Республикасының азаматтарына қолданылады .
1 .5 .  Үміткерлерді  алмастырушы  ата-аналыққа  дайындауды  кәмелеттік 
жасқа толмаған азаматтарға қатысты қорғаншылық және қамқоршылық бой-
ынша мемлекеттік өкілеттіктер берілген жергілікті білім беру органдары (әрі 
қарай – қорғаншылық және қамқоршылық органдары) жүргізеді . 
1 .6 .  Үміткерлерді  алмастырушы  ата-аналыққа  дайындауға  кететін 
шығындарды қаржыландыру жергілікті бюджет есебінен жүргізіледі .
1 .7 . Қорғаншылық және қамқоршылық органдарында ұйымдастырушылық, 
кадрлық, техникалық және басқа мүмкіндіктер болмаған немесе жеткіліксіз 
болған  жағдайда    алмастырушы  ата-аналыққа  үміткерлерді  дайын-
дау  өкілеттігі  білім  беру  ұйымдарына,  әлеуметтік  қызметтер  көрсететін 
ұйымдарға немесе басқа ұйымдарға, оның ішінде жетім балалар мен ата-
ана қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған білім беру ұйымдарына (әрі 
қарай – Ұйым) берілуі мүмкін .
1 .8 .  Алмастырушы ата-аналыққа үміткерлерді дайындау өкілеттігін бер-
ген  кезде  қорғаншылық  және  қамқоршылық  органдары  аталған  ұйыммен 
өкілеттікті  беру  туралы  келісімшарт  (осы  Регламенттің  №1  қосымшасына 
сәйкес  форма  бойынша)  және  өзара  байланыс  туралы  келісімшарт  (осы 
Регламенттің №2 қосымшасына сәйкес форма бойынша) жасайды . 
1 .9 .  Алмастырушы  ата-аналыққа  үміткерлерді  дайындау  өкілеттіктерін 
Ұйымдар жүзеге асырады:
1) өз қаражаттары есебінен;
2) Қазақстан Республикасының «Мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс тура-
лы», «Мемлекеттік сатып алулар туралы» заңдарының негізінде .
Қосымша

134
1 .10 .  Қазақстан  Республикасының  Білім  және  ғылым  министрлігінің 
Балалардың құқықтарын қорғау жөніндегі комитеті (әрі қарай - Комитет):
1)  қорғаншылық  және  қамқоршылық  органдарына  және  алмастыру-
шы ата-аналыққа үміткерлерді дайындайтын Ұйымдарға әдістемелік көмек 
көрсетеді;
2)  қорғаншылық  және  қамқоршылық  органдарының  алмастырушы  ата-
аналыққа  үміткерлерді  дайындау  бойынша  өкілеттіктерін  орындауына 
бақылау жасайды;
3)  тоқсан  сайын  қорғаншылық  және  қамқоршылық  органдары  мен  ал-
мастырушы  ата-аналыққа  үміткерлерді  дайындайтын  Ұйымдардан  ата-
ана  қамқорлығынсыз  қалған  балаларды  өз  отбасына  алғысы  келетін 
және  дайындықтан  өткен  азаматтар  саны  туралы  мәлімет  жинайды  (осы 
Регламенттің №3 қосымшасына сәйкес форма бойынша) .
1 .11 . Алмастырушы ата-аналыққа үміткерлерді дайындайтын ұйымдар ту-
ралы ақпарат Комитеттің ресми сайтында, қорғаншылық және қамқоршылық 
органдарының сайттарында жарияланады . 
1 .12 . Алмастырушы 
ата-аналыққа 
үміткерлерді 
дайындайтын 
Ұйымдардың орналасқан жері, жұмыс кестесі туралы ақпарат пен анықтама 
телефондары жарияланады:
1) қорғаншылық және қамқоршылық органының ақпараттық стендтерінде;
2)  Комитет  пен  жергілікті  атқарушы  билік  органдарының  ресми  сайтта-
рында;
3) бұқаралық ақпарат құралдарында;
4) ақпараттық-анықтамалық басылымдарда (брошюра, буклет, жадына-
малар) .
1 .13 . Алмастырушы  ата-аналыққа  үміткерлерді  дайындау  мәселелері 
жөніндегі ақпаратты қорғаншылық және қамқоршылық органдарының неме-
се Ұйымның қызметкерлері келесідей жолдармен ала алады:
1) жеке консультация;
2) телефон бойынша жеке консультация;
3) пошта бойынша жеке консультация;
4) жария жазбаша консультация;
5) жария ауызша консультация .