Қазақстан республикасының

30 

 

оның  жобасын  Дүниежүзілік  Банк  қорғау  саясатының  талаптарына  сәйкес  келтіру  және 

бейімделу мақсатында құрастырылған. Тексеру парағының үлгісі құрылыс мердігерлік шартын 

жасағаннан  кейін,  жергілікті  масштабта  қоршаған  ортаға  әсер  етіп,  теріс  салдарын  жеңілдету 

бойынша типтік іс-шараларды қамтиды. 

Тексеру парағы бір кіріспе бӛлімнен және үш негізгі бӛлімнен тұрады:  

• 

кіріспе  бӛлімінің  құрамына  жобаның  сипаты,  экологиялық  дәрежені  анықтау  және 

ҚОҚІТ қорытынды тізімін құру қағидаттарын сипаттау кіреді. 

• 

1-бӛлімде  сипаттама  («объектінің  техникалық  паспорты»)  кӛрсетілген,  онда  объектінің 

нақты  орналасқан  жері  тұрғысынан  жобаның  спецификасы,  ұйымдастырушылық-құқықтық 

аспектілері  сипатталады,  жобаға  жалпы  сипат  беріледі,  оның  ішінде  әлеуетті  ӛсіру 

бағдарламасының қажеттілігі және қоғамдық тыңдау процесінің сипаты бар.  

• 

2-бӛлім  «Ия  /  Жоқ»  түріндегі  сұрақтарға  қарапайым  жауап  үлгісінде  экологиялық  және 

әлеуметтік  скринингтан  тұрады,  одан  кейін  аталған  қызмет  түрі  бойынша  жағымсыз  әсерді 

жеңілдету бойынша іс-шаралардың сипаттамасы беріледі.  

• 

3-бӛлім  объектінің  құрылысы  және  жобаны  іске  асыру  барысында  ӛткізілетін  қызмет 

түрлері  бойынша мониторинг жоспарын  ұсынады.  Жоспар 1-қосымшадағы ЭБЖ  сәйкес үлгіде 

беріледі.  Аталған  бақылау  тізімін  құрудың  мақсаты  мердігерлерге  арналған  тендерлік 

құжаттамаға 2- және 3-бӛлімдерді қосу болып табылады.         

 

 

 

 

 

 

 

31 

 

 

Мазмҧны 

Жоба және құрылыс аумағы туралы жалпы ақпарат 

Қауіпсздікті қамтамасыз ету шаралары туралы ақпарат  

Жағымсыз әсер етуді жеңілдету бойынша шаралар  

Мониторинг жӛніндегі жоспар  

 

 

 

32 

 

 A-БӚЛІМІ: Жоба және қҧрылыс аумағы туралы жалпы ақпарат 

Қҧрылыс аумағы туралы сипаттама 

Аумақтың атауы 

 

Орналасқан  жердің 

сипаты 

 

1-қосымша: 

Аумақтың 

картасы [√ ]Y [ ] N 

Аймақтың иесі ким?   

Аумақтың 

географиялық, 

нақты, 

биологиялық, 

геологиялық, 

гидрографиялық 

және 

әлеуметтік-

экономикалық 

күйінің 

сипаттамасы 

 

Орналасқан 

жері 

және  материалдық 

жабдықтау 

бекетінен 

қашықтық,  әсіресе 

су, тас және т.б. алу 

орындары? 

 

Заңнама  

Мемлекеттік 

/ 

жергілікті 

заңнамаға 

сипаттама 

беру/ 

олардың рұқсаттары 

жобаны 

жүзеге 

асыру 

бойынша 

қызметке 

қолданылады 

 

Кӛпшілік консультациялар 

33 

 

Халықты  қоғамдық 

тыңдау  қашан  /  қай 

жерде 

ӛткенін 

кӛрсетіңіз 

 

Институционалдық әлеуетті дамыту 

Әлеуетті 

дамыту 

күтілуде ме? 

[ ]Жоқ немесе [ ]Ия. Егер ия болса, бӛлек Қосымшада әлеуетті дамыту 

бағдарламасы болу керек 

 

 

 

 

B-бӛлімі: I Қауіпсздікті қамтамасыз ету шаралары туралы ақпарат  

Экологиялық және әлеуметтік сипаттағы сҧрақтарды зерделеу 

Кез 

келген 

аталған 

пункттер 

құрылыс 

алаңында 

жүзеге 

асырылатын 

қызметті 

қамтиды ма? 

Қызмет/сҧрақ 

Мәртебе  

Бастамашылық  ету 

әрекеттері 

А) 

ғимараттарды 

қалпына 

келтіру 

[ ] Ия  [ ] Жоқ 

Бұдан  әрі  «A»  бӛлімін 

қара 

Б)  жаңа құрылыс 

[ ] Ия  [ ] Жоқ 

Бұдан  әрі  «A»  бӛлімін 

қара 

В) 

 

ақпайтын 

суларды 

тазартудың жеке жүйесі 

[ ] Ия  [ ] Жоқ 

Бұдан  әрі  «В»  бӛлімін 

қара 

Г)    тарихи  ғимараттар  мен 

аймақтар 

[ ] Ия  [ ] Жоқ 

Бұдан  әрі  «С»  бӛлімін 

қара 

Д)  жер телімін кесіп беру 

2

 

[ ] Ия  [ ] Жоқ 

Бұдан  әрі  «D»  бӛлімін 

қара 

Е) 

 

зиян 

және 

улағыш 

материалдар

3

 

[ ] Ия  [ ] Жоқ 

Бұдан  әрі  «F»  бӛлімін 

қара 

Ж) 

ормандар 

және/немесе 

қорғалатын аймақтарға әсер ету 

[ ] Ия  [ ] Жоқ 

Бұдан  әрі  «F»  бӛлімін 

қара 

З)    медициналық  қалдықтармен 

жұмыс істеу / басқару 

[ ] Ия  [ ] Жоқ 

Бұдан  әрі  «G»  бӛлімін 

қара 

И)  кӛлік  және  жаяу  жүруші 

қауіпсіздігі 

[ ] Ия  [ ] Жоқ 

Бұдан  әрі  «H»  бӛлімін 

қара 

 

                                                           

Жер  телімін  кесіп  беру  адамдарды  кӛшіру,  тіршілік  етуге  керек  қаржыны  ӛзгерту,  жеке  территорияға  басып 

кіруді  қамтиды,  яғни  сатып  алынған  /  жеке  меншікке  берілген  жер  телімі  және  оның  нәтижесінде  сол  жерде 

тұратын  адамдарға  және/немесе  жергілікті  халыққа  әсер  етеді  және/немесе  тағайындалған  жер  телімінде 

коммерциялық қызмет (киосктар) жүргізеді. 

3

улағыш/зиян материалдар асбест,  улағыш  бояуларды,  зиян еріткіштерді,  құрамында  қорғасын бар бояуларды 

және т.б. қамтиды, бірақ онымен шектелмейді. 

 

C-бӛлімі: Жағымсыз әсер етуді жеңілдету бойынша шаралар  

ҚЫЗМЕТ 

ПАРАМЕТРЛЕР  Жағымсыз 

әсер 

етуді 

жеңілдетуге 

бағытталған шараларды тексеру парағы 

0. Жалпы шарттар 

Ақпаратты 

жеткізу 

тәртібі 

және 

ӛндірісте 

қауіпсіздік 

техникасы 

Құрылыс  процесін  және  экологиялық 

сұрақтарды 

тексеретін 

жергілікті 

органдарды,  сондай-ақ  азаматтардың 

ӛзін-ӛзі 

басқару 

органдарын 

дайындалып  жатқан  әрекет  туралы 

ақпараттандыру керек 

 Қоғам  дайындалып  жатқан  әрекет  туралы 

бұқаралық 

ақпарат 

құралдары 

ақпараттандыру 

керек 

және/немесе 

жалпыға 

қолжетімді 

аудандарды 

ақпараттандыру  керек  (оның  ішінде 

жұмысты іске асыру орындары) 

Құрылысты  жүзеге  асыру  және/немесе 

қалпына  келтіру  әрекеттерін  жүргізу 

үшін  заң  талаптарына  сәйкес  барлық 

қажетті рұұқсатнамалар алыну керек 

 Мердігер 

барлық  жұмыс  қауіпсіздік 

принциптеріне 

және 

орнатылған 

тәртіпке 

сәйкес 

жүргізулі 

керек 

екендігімен  ресми  түрде  келіседі,  бұл 

жанында  тұрып  жатқан  адамдарға  және 

қоршаған  ортаға  жағымсыз  әсерін 

тигізуді тӛмендетуді кӛмектеседі. 

   Жұмыскерлердің  жеке  қорғаныс  заттары 

халықаралық деңгейге сәйкес келу керек 

(әрдайым  шлем  болу,  керек  болса, 

маскалар, арнайы аяқ киім) 

 Объектідегі  ескерту  белгілерін  орнату 

жұмыскерлерді 

орындауға 

қажетті 

негізгі 

ережелер 

мен 

жұмыс 

нұсқауларымен  ақпараттандыру  үшін 

арналады.    

A. 

Қалпына  келтіру  / 

құрылыс  бойынша  жалпы 

Ауаның сапасы  

 Бұзу 

және 

бӛлшектеу 

барысында 

ғимараттың  ішінде  құрылыс  қоқстарын 

 

әрекет 

тастау үшін қорап қолданыңыз, оны бірінші 

қабаттан жоғары орнатыңыз. 

 

Құрылыс  қоқыстарын  арнайы  белгіленген 

жерде 

жинаңыз 

және 

қоқыс 

пен 

сынықтардан  болатын  шаңды  болдырмау 

үшін су шашыңыз.   

 

Пневматикалық  бұрғылау  /  қабырғаларды 

бӛлшектеу  кезінде  суды  үздіксіз  шашу 

және/немесе  объектіде  шаңды  таратуды 

тоқтататын  қоршауларды  орнату  арқылы 

шаңды басыңыз.    

 

Қоршаған  жерлерде  (тротуарлар,  жолдар) 

тазарту  жүргізіңіз,  шаңның  пайда  болуын 

азайту 

үшін 

құрылыс 

қоқыстарын 

жойыңыз.     

 

Объекті  аймағында  құрылыс  қоқыстарын  / 

қалдықтарын  ашық  ауада  ӛртеуге  тыйым 

салынады.  

 

Объектілерде  кӛп  уақыт  бойы  бос  жүріс 

күйінде  жұмыс  істейтін  кӛлік  техникасын 

қалдыруға тыйым салынады.      

Шу 

Құрылыс  жұмыстарын  ӛткізу  кезінде 

шудың  деңгейі  рұқсатта  кӛрсетілгендей 

бӛлінген уақытты ұстану керек.    

Жұмыс  барысында  капоттар,  генераторлар 

қозғалтқышының, 

ауа 

компрессорларының  қақпақтары  және 

ӛзге  де  қозғалтқыштан  жұмыс  істейтін 

механизация  заттары  жабық  болу  керек, 

сонымен  қатар  барлық  құралдар  тұрғын 

алаптарынан  мүмкіндігінше  алыс  болу 

керек.      

Судың сапасы 

Объект 

аймағында 

эрозия 

және 

балшықтарды  болдырмау  үшін  шаралар 

қолдану 

керек, 

пішеннің 

құрылыс 

 

аймағынан сырғып түсуін және жанында 

ағып  жатқан  жылғалар  мен  арықтардың 

лайлануын  болдырмау  үшін  тайланған 

пішен  теңдерін  және/немесе    тұнбалы 

қоршау орнату керек.    

Қалдықтарды 

басқару 

Қалдықтарды 

жинау 

бекеті, 

шығару 

маршруттары  және  қоқыс  тастайтын 

жерлер,  бұзудан  кейін  және  құрылыс 

жұмыстарын  жүргізгенне  кейін  қалатын 

қалдықтардың  барлық  негізгі  типтеріне 

белгіленеді.     

Құрылыстың  және  бұзудың  минералдық 

қалдықтары  органикалық,  сұйық  және 

химиялық  жалпы  қоқыстан,  объектінің 

аймағында  қалдықтарды  бӛліп  оны 

арнайы  контейнерлерге  салу  арқылы 

бӛлінеді.    

Құрылыс  қалдықтарын  арнайы  лицензиясы 

бар 

мамандандырылған 

компаниялар 

жинайды және пайдаланады.  

Жобаға  сәйкес  қалдықтарды  жою  және 

залалсыздандыру  бойынша  жұмыстар 

жүргізу 

фактісін 

растау 

ретінде, 

қалдықтарды пайдалану  есебі, журналға 

жазу арқылы ұйымдастырылады. 

Мүмкіндігінше,  мердігер  жарамды  және 

сапалы 

материалдарды 

қайта 

пайдаланып, 

қолданысқа 

жібереді 

(асбесттен басқа).   

Б. 

Ақпайтын 

суларды 

тазартудың жеке жүйесі 

Судың сапасы 

Тұрмыстық  ақпайтын  сулар  мен  құрылыс 

алаңының (салу немесе қайта ӛңдеу) сұйық 

қалдықтарына  апаратын  жол  жергілікті 

билік органдарымен бекітілуі тиіс.    

 

Ақпайтын  суларды  автономдық  тазарту 

жүйелерінен 

қабылдаушы 

суаттарға 

ағызудан  бұрын  оларды  ақпайтын  сулар 

сапасы және ақпайтын суларды тазартудың 

 

орнатылған  мемлекеттік  ережелерінің,  су 

сапасына  қойылатын  ең  аз  талаптарға 

сәйкес деңгейіне дейін тазарту қажет.        

 

Ақпайтын  суларды  тазартудың  жаңа 

станцияларына  мониторинг  жүргізіледі 

(дейін / кейін).   

В. Тарихи ғимараттар 

Мәдени 

ескерткіштер 

Егер  ғимараттың  тарихи  маңызы  болса 

немесе  ол  осындай  құрылыстың  жанында 

орналасса  немесе  арнайы  тарихи  жерде 

орналасса, 

онда 

жергілікті 

билік 

органдарына  жүгініп,  алдағы  болатын 

жұмыстар  туралы  ақпарат  беріп,  бекіту  / 

рұқсат  алу  жӛн;  объектідегі  барлық 

құрылыс  жұмыстар  мемлекеттік  заңнамаға 

сәйкес жүргізілу керек.        

 

Ереженің талаптарын ұстануды бақылаңыз, 

жерді ойып алу немесе құрылыс барысында 

жасанды немесе ӛзге де кездейсоқ табылған 

заттар  пайда  болған  жағдайда  оларды 

орнатылған шартпен белгілеңіз, лауазымды 

тұлғаларға 

хабарлаңыз, 

ал 

құрылыс 

жұмыстары  басқа  мерзімге  ауысуы  керек 

немесе  табылған    заттарды  ескеріп,  оларға 

ӛзгерістер енгізілу керек.           

Г.    Жер  телімін 

кесіп беру 

Жер  телімін  кесіп 

беру  жоспары  / 

схемасы 

Егер  бастапқыда  жер  телімін  кесіп  беру 

жоспарланбай,  ал  қазір  қажеттілік  туса,  немесе 

бастапқыда 

заңды 

иелердің 

және 

заңсыз 

пайдаланып  жүрген  тұлғалардың  жер  теліміне 

қолжетімдігі  қамтамасыз  етілген  болып,  қазір  бұл 

мүмкіндіктен  айырыла  алатын  болса,  бұл  сұрақты 

Банктың жұмыс тобы басшысымен талқылау керек.  

Д. 

Улағыш 

материалдар 

Материалдарды 

басқару, 

оның 

компоненттерінің 

бірі 

– 

асбест 

болған жағдайда 

Егер 

абсесттік 

материалдар  жұмыс 

ӛндіру 

орындарында  орналасса,  бұндай  материалдарды 

қауіпті  материалды  белгілеуге  арналған  таңбамен 

маркалау керек.    

 

Мүмкіндігінше,  абсесттік  материалдар  арнайы 

контейнерлерге  орнатылу  керек  және  зиянды 

әсерден қорғау үшін басылу керек.   

 

Абсесттік  материалдарды  шығару  алдында  (егер 

 

шығару  қажеттілігі  туындаса)  асбесттік  шаңды 

болдырмау үшін оларды ылғалдаушы затпен ӛңдеу 

керек.   

 

Абсесттік  материалдарды  пайдалану  бойынша 

барлық  жұмыстарды  білікті  және  тәжірибелі 

мамандар орындау керек.    

 

Егер  абсесттік  материалдарды  уақытша  сақтау 

керек 

болса, 

қалдықтарды 

герметикалық 

жәшіктердің  ішіне,  сәйкес  таңба  қойып,  нық 

орнатып салу керек.     

 

Пайдаланылған  асбестті  қайта  қолдануға  тыйым 

салынады.  

Улағыш  /  зиян 

қалдықтарды 

басқару 

Объекті  аймағында  барлық  қауіпті  немесе  улағыш 

заттарды  уақытша  сақтау  берік  контейнерлерде, 

таңба белгілеп және салынуы, құрамы және қолдану 

ережелері туралы мәліметі кӛрсетілу арқылы жүзеге 

асырылады. 

Қауіпті  заттары  бар  ыдыс  шығып  кетуді  және 

шайылуды 

болдырмау 

үшін 

герметикалық 

контейнерге орнатылуы керек.  

Қалдықтарды  лицензиясы  бар  мамандандырылған 

компаниялар 

шығаруға 

рұқсат 

етілген, 

қалдықтарды  пайдалану  арнайы  бӛлмеде  немесе 

сәйкес 

лицензиясы 

бар 

мамандандырылған 

компаниялардың жерінде жасалу керек. 

Улағыш ингредиенті бар немесе қорғасын құрамдас 

бояулар  немесе  еріткіштерді  пайдалану  тыйым 

салынады.    

Е. 

Ормандар 

және  /  немесе 

қорғалатын 

аймақтарға  әсер 

ету 

Зиян 

әрекеттен 

қорғау 

Жұмыс 

жүріп 

жатқан 

орынның 

жанында 

орналасқан  табиғи  тұру  ортасына  және 

қорғалатын  аймақтарға  зиян  келтіруге  немесе 

оны  пайдалануға  тыйым  салынады,  барлық 

жұмыскерлерге  аң  аулау,  пішен  дайындау, 

орман  шабу  және  ӛзге  де  табиғатқа  зиян 

келтіретін әрекеттерге тыйым салынғаны туралы 

айту керек. 

Егер  жұмыс  жүріп  жатқан  орында  үлкен  ағаштар 

болса,  оларды  таңбалап,  албармен  қоршау  керек, 

 

сондай-ақ  олардың  тамыр  жүйесін  қорғау,  ӛсіп 

жатқан ағаштарға зиян келтіруге тыйым салынады. 

Маңайдағы шалшық жерлер мен арықтарды объект 

құрылысының 

аймағынан 

пайдаланған 

суды 

ағызудан  қорғау  бойынша  шаралар  қолданылады, 

олар  шектеу  құралдары  және  эрозия  мен 

лайланумен  күресу,  оның  ішінде  престелген  пішен 

орамы  және  балшықтарға  аулау,  бірақ  онымен 

шектелмейді. 

Маңайдағы  аймақтарда  шұңқырлар,  карьерлер 

немесе 

бос 

жыныстың 

үйіндісін 

сәйкес 

лицензиясыз,  әсіресе  қорғалатын  аймақтарда 

жасауға тыйым салынады. 

Ж.  Медициналық 

қалдықтар 

шығару 

Медициналық 

қалдықтарды 

басқару  жӛніндегі 

инфрақұрылым 

Мемлекеттік  қаулыларға  сәйкес  мердігер  жаңа 

құрылыс алаңдарындағы және/немесе қайта жӛндеу 

объектілеріндегі  денсаулық  сақтау  бекеттерінде 

медициналық  қалдықтарды  залалсыздандыру  және 

шығару  үшін  жеткілікті  инфрақұрылысты  құру 

керек;  осындай  іс-шаралар  кешеніне  мыналар 

кіреді, бірақ онымен шектелмейді: 

 

Басқа  пайдаланылатын қалдықтардан медициналық 

қалдықтардың арнайы бӛлімше бекеттері 

(оның  ішінде  былғанғыш  құралдар  «қадалғыш-

тілгіш  заттар»,  адам  тіндері  немесе  сұйықтары); 

сондай-ақ  

 

Медициналық 

қалдықтарды 

арнайы 

сақтау 

орнының құралы; сондай-ақ 

 

Егер  жұмыста  қалдықтарды  арнайы  сақтау 

орнындарында  қайта  ӛңдеу  керек  болса,  объектіде 

қалдықтарды  пайдалану  үшін  техникалық  заттар, 

оларды  жарамды  күйде  қолдаумен  қарастырылуы 

керек.     

   

З.  Кӛлік  және 

жаяу 

жүрушілердің 

Құрылыс 

әрекетінің 

қоғамдық кӛліктер 

мен 

жаяу 

Мемлекеттік  қаулыларға  сәйкес  мердігер  құрылыс 

жұмыстарын 

жүргізу 

алаңында 

берік 

қорғанысты, сондай-ақ құрылысқа іске қосылған 

кӛліктердің  қолғалысын  реттеуді  қамтамасыз 

 

қауіпсіздігі 

жүрушілерге 

келтіретін 

тура 

немесе 

жанама  

зияны 

ету керек.  

Осындай іс-шаралар кешеніне мыналар кіреді, бірақ 

онымен шектелмейді:  

Жол  белгілері  ескерту  белгілері,  бӛгеттер  және 

айналыс бағдар белгілері: объектінің орналасқан 

жері  анық  кӛріну  керек,  ал  адамдар  құрылыс 

жұмыстарын  жүргізуден  болатын  мүмкін  қауіп 

туралы хабарлауы жӛн.  

Кӛліктердің  қолғалысын  реттеу  жүйесінің  құралы 

және  персоналды  оқыту,  әсіресе  объекті 

аймағына  кіру  орындарында  және  объектінің 

жанындағы 

қарқынды 

кӛлік 

қозғалысы 

аймақтарында. 

Құрылыс 

алаңына 

қарай 

бағытталған  кӛліктермен  қиылысқан  жерлерде 

жүргіншілер  ӛткелдері  және  қауіпсіз  ӛткелдер 

орнатылу керек.       

Объектідегі  жұмыс  тәртібі  жергілікті  кӛліктердің 

қозғалыс  схемасына  бӛгет  болмайтындай  етіп 

орнатылу  керек,  яғни  «қарбалас  сәтте»  немесе 

үй  жануарлары  айдалған  кезде  қарқынды  кӛлік 

қозғалысына жол бермеу.      

Егер  қажеттілік  туса,  қауіпсіз  және  ыңғайлы 

адамдардың қозғалысы үшін объекті аймағында 

арнайы  оқытылған  тұлға  және  кӛрнекті  адам 

кӛлік қозғалысын белсенді реттеу керек.    

Егер  ғимараттар  жалпы  қолдануға  ашық  болып 

қалса,  жӛндеу  жұмыстарын  жүргізу  барысында 

кеңсе  бӛлмелеріне,  цехтарға  және  тұрғын 

үйлерге  қауіпсіз  және  үнемі  еркін  кіруді 

қамтамасыз ету.       

 

 

 

D-бӛлімі: Мониторинг бойынша жоспар   

Қызмет  

Не? 

Қандай 

параметрге 

ӛткізілуі 

тиіс 

мониторин

г  

Қайда? 

Параметр 

мониторин

гі 

қайда 

жүргізіледі

? 

Қалай? 

параметр 

мониторингі 

жүргізілуі 

тиіс? 

(әдістеме 

және 

құралдар)            

Қашан? 

мониторинг 

жүргізілуі 

тиіс  (уақыт 

және жиілік) 

Кім? 

параметр 

мониторингін 

жүргізуі 

тиіс? 

(жауапкершілік) 

1. 

Әрекет 

түрі 

 

 

 

 

 

2. 

Әрекет 

түрі 

 

 

 

 

 

3. 

Әрекет 

түрі