Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару мен

         Қазақстан Республикасы Конституциясының 85-бабына сәйкес, мемлекеттік басқару шаралары жергілікті өкілетті органдар – мәслихаттар және атқарушы органдар тарапынан іске асырылады. Ол мемлекеттің құрамдас бір бөлігі болып табылады және Республика үшін біртұтас мемлекеттік қызмет принциптерін басшылыққа алады. Бұл органдарды  2001 жылы 23 қаңтарда қабылданған "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару туралы" заң реттейді. Бұл заң жергілікті өкілді және атқарушы органдардың құзыретін, қызметінің ұйымдастырылуын, тәртібін, сондай-ақ мәслихат депутаттарының құқықтық жағдайын белгілейді.

Жергілікті мемлекеттік басқару жергілікті өкілді және атқарушы органдар тиісті аумақта мемлекеттік саясатты жүргізу, оны аталған заң мен басқа да заңдық актілер белгілеген құзыреттер шегінде дамыту мақсатында жүзеге асыратын қызмет болып табылады. Заң мәслихаттар мен әкімияттар үшін ортақ негізгі талаптар мен шектеулер белгілейді. Оларға төмендегілер жатады:

1. мәслихаттар мен әкімшіліктер жалпы мемлекеттік сыртқы және ішкі саясатқа, қаржы мен инвестициялық саясатқа сәйкес келмейтін шешімдердің қабылдануына жол бермеуге тиіс;

2. мәслитаттар мен әкімияттар Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мүдделерін сақтауға тиіс;

3. мәслихаттар мен әкімияттар өз құзыреттерінің шектерінде азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерін сақталуын қамтамасыз етуге міндетті;

4. мәслихаттар мен әкімияттарға қызметінің қоғамдық маңызы бар салаларында белгіленген жалпы мемлекеттік стандарттарды ұстануға тиіс;

5. мәслихаттар мен әкімияттарға Қазақстан Республикасының шегінде бірыңғай еңбек рыногын, капитал, қаржы нарқын қалыптастыруға, тауарлар мен қызметтермен еркін алмасуға кедергі келтіретін шешімдер қабылдауға тиым салынады;

6. мәслихаттар мен әкімияттар өз аумақтарын дамыту жоспарларын әзірлеу және қабылдау кезінде Қазақстан Республикасын дамытудың стратегиялық жоспарларын басшылыққа алуға тиіс.

         Жергілікті өкілді орган (мәслихат) облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың), ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) халқы сайлайтын, халықтың еркін білдіретін және Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес оны іске асыру үшін қажетті шараларды белгілейтін және олардың жүзеге асуын бақылайтын сайланбалы орган болып табылады. Мәслихаттарды халық жалпыға ортақ, тең, тура сайлау құқығы негізінде құпия дауыс беру жағдайында бес жыл мерзімге сайлайды.

         Мәслихат тек мемлекеттік өкілді орган болып саналады; заңды тұлға болып табылмайды, яғни қандай да бір шаруашылық әрекеттер жасамайды. Мәслихат кіммен де болмасын шаруашылық қатынастарға кірмейді. Ол мемлекеттік, құқықтық мәселелерді шешетін мемлекеттік орган болып табылады және азаматтардың әлеуметтік, экономикалық, ұлттық және т.б. жай күйінен тәуелсіз бүкіл халықтың еркін білдіреді.

         Мәслихат депутаты болып, 20 жасқа толған, ҚР-ның азаматы сайлана алады. Ол тек бір ғана Мәслихатқа депутат бола алады.

         Мәслихаттың негізгі өкілеттіліктеріне мыналар жатады:

1. аумақты дамыту жоспарларын, экономикалық және әлеуметтік бағдарламаларын, жергілікті бюджетті және олардың атқарылуы туралы есептерді бекітеді;

2. өздерінің қарауына жатқызылған жергілікті әкімшілік-аумақтық құрылыс мәселелерін шешу;

3. заң бойынша Мәслихат құзыретіне жатқызылған немесе атқарушы билікке жатқызылған мәселелердің орындалуы туралы жергілікті атқарушы органдардың басшыларының есебінен тыңдау;

4. мәслихаттың тұрақты комиссияларын және өзге де жұмыс органдарын құру, олардың қызметі туралы есептерді тыңдау, мәслихат жұмысын ұйымдастыруға байланысты өзге де мәселелерді шешу;

5. Республика заңдарына сәйкес азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету жөніндегі өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру.

Тиісті мәслихат депутаттарының санын Қазақстан Республикасының Орталық сайлау комиссиясы мынадай шектерде: облыстық мәслихатта, Астана және Алматы қалалық мәслихаттарында – елуге дейін; қалалық мәслихатта – отызға дейін, аудандық мәслихатта – жиырма беске дейін белгілейді.

         Мәслихат тұрақты әрекет ететін мемлекеттік басқару органы болып табылмайды. Мәслихат сессиялар бойынша жұмыс істейді, сессия мәслихаттар қызметінің негізгі нысаны болып табылады. Мәслихаттың өз құзыретіндегі мәселелер бойынша шығаратын шешімдері мәслихаттың актілері болып табылады. Мәслихаттардың жергілікті бюджет кірісін қысқартуды немесе жергілікті бюджет шығысын ұлғайтуды көздейдейтін шешімдерінің жобалары әкімнің оң қорытындысы болған кезде ғана қарауға енгізілуі мүмкін. Қазақстан Республикасы Колнституциясы мен заңдарына сәйкес келмейтін мәслихат шешімдерінің күші сот тәртібімен жойылуы мүмкін.

Мәслихаттың өкілеттігін мерзімінен бұрын Республика Президенті тоқтатады, сондай-ақ мәслихат өзін-өзі тарату туралы шешім қабылдаған ретте де оның өкілеттігі мерзімінен бұрын тоқтатылады.

        Заң бойынша жергілікті атқарушы органдар Қазақстан Республикасының біртұтас атқарушы органдары жүйесіне кіреді. Ол өз территориясында мемлекет мүддесін қорғай отырып, жалпы мемлекеттік саясатты іске асырады.

Жергілікті атқарушы органдардың қарауына мыналар жатады:

1. 
   аумақты дамыту жоспарларын, экономикалық және әлеуметтік бағдарламаларын, жергілікті бюджетті әзірлеу және олардың атқарылуын қамтамасыз ету;
   
2. 
   коммуналдық меншікті басқару;
   
3. 
   жергілікті атқарушы органдардың басшыларын қызметке тағайындау және қызметтен босату, жергілікті атқарушы органдардың жұмысын ұйымдастыруға байланысты өзге де мәселелерді шешу;
   
4. 
   жергілікті мемлекеттік басқару мүддесіне сай Республика заңдарымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру.
   

Мәслихат депутаттарының жалпы санының кемінде бестен бірінің бастамасы бойынша әкімге сенімсіздік білдіру туралы мәселе қойылуы мүмкін. Бұл жағдайда мәслихат өз депутаттарының жалпы санының көпшілік дауысымен әкімге сенімсіздік білдіруге және оны қызметінен босату жөнінде тиісінше Республика Президентінің не жоғарғы тұрған әкімнің алдына мәселе қоюға хақылы. Облыстар, республикалық маңызы бар қалалар және астана әкімдерінің өкілеттігі жаңадан сайланған Республика Президенті қызметіне кіріскен кезде тоқтатылады.

Әкімдер тиісті әкімшілік-аумақтық бөліністің аумағында орындалуға міндетті шешімдер мен өкімдер қабылдайды. Әкімдердің шешімдері мен өкімдерінің күшін тиісінше Қазақстан Республикасының Президенті, Үкіметі не жоғары тұрған әкім жоюы мүмкін, сондай-ақ олардың күші сот тәртібімен жойылуы мүмкін.

Қазақстан Республикасында жергілікті маңызы бар мәселелерді тұрғын халықтың өзі шешуін қамтамасыз ететін жергілікті өзін-өзі басқару танылады.

Жергілікті өзін-өзі басқаруды тұрғын халық тікелей жүзеге асырады, сондай-ақ ол мәслихаттар және халық топтары жинақы тұратын аумақтарды қамтитын жергілікті қоғамдастықтардағы басқа да жергілікті өзін-өзі басқару органдары арқылы жүзеге асырылады.

Жергілікті өзін-өзі басқару органдарына мемлекеттік функцияларды жүзеге асыру заңға сәйкес берілуі мүмкін.

Қазақстанда жергілікті өзін-өзі басқаруды ұйымдастыру мен олардың қызметі заңмен реттеледі.
Бақылау сұрақтары

1. 
   Жергілікті мемлекеттік басқару дегеніміз не?
   
2. 
   Жергілікті өкілетті органдардың мәртебесі қандай?
   
3. 
   Кім Қазақстан Республикасының мәслихатының депутаты бола алады?
   
4. 
   Мәслихат депутаттары қанша мерзімге сайланады?
   
5. 
   Мәслихаттар қандай өкілеттіктерді атқарады?
   
6. 
   Мәслихаттардың өкілеттігін мерзімінен бұрын кім тоқтатады?
   
7. 
   Жергілікті атқарушы органдардың мәртебесі қандай?
   
8. 
   Жергілікті атқарушы органдар қандай өкілеттіктерді атқарады?
   
9. 
   Облыс әкімдері және республикалық маңызы бар қалалардың және астананың әкімдері қызметке қалай тағайындалады?
   
10. 
    Облыстар, республикалық маңызы бар қалалар және астана әкімдерінің өкілеттігі қандай жағдайда тоқтатылады?
    
11. 
    Әкімдер қандай нормативтік актілер қабылдайды?
    
12. 
    Жергілікті өзін-өзі басқару дегеніміз не?
    

Семинар сабағында тақырыптың негізгі сұрақтары қарастырылады. Семинар сабағының тақырыптық жоспары, негізгі және қосымша әдебиеттердің тізімі, семинар сабағының тақырыптарына әдістемелік кеңестері «не?» және «қалай істеу керек?» деген сұрақтарға жауап береді. Семинар сабақтардың тақырыптары бойынша әдістемелік кеңестерді мұқият оқып, семинар сабағының тақырыптық жоспарының сұрақтарына өзіндік жауап дайындаңыз. Әр сұрақты дайындау барысында схема түрінде, қысқаша жауаптың тезисін және негізгі ережелерін белгілеңіздер. Дайындықты аяқтағаннан кейін өз біліміңізді өзін-өзі тескеру сұрақтарының көмегімен тексеріңіз. Өзіндік жұмыс барысында қиындық туғызған сұрастарды жазып алып оқытушымен талқылаңыз.

A) Конституциялық құқықтың нормалары

B) Құқықтық әдет-ғұрып

C) Жалпы және ерекше бөлімдерді

D) Әділ соттылығының конституциялық қағидалары

E) Конституциялық-құқықтық нормалар, қағидалары мен институттары.

A) Конституциялық құқықтың қағидалары

B) Конституциялық құқықтың әдістемесі

C) Конституциялық құқықтың жүйесі

D) Конституциялық құқықтың ғылымы

E) Конституциялық құқықтың нормасы.

A) Конституциялық құқықтың нормасы

B) Конституциялық құқықтың әдісі

C) Конституциялық құқықтың жүйесі

D) Конституциялық құқықтың қағидасы

E) Конституциялық құқықтың пәні.

A) Конституциялық құқықтың әдісі

B) Конституциялық құқықтың пәні

C) Құқықтық институт

D) Құқықтық құбыластар

E) Заңды факт.

A) Конституциялық құқықтың жүйесі

B) Конституциялық құқықтың әдістемесі

C) Санкция

D) Конституциялық-құқықтық нормалар

E) Конституциялық – құқықтық қағидалар.

6. Нормативтік-құқықтық актілер былайша бөлінеді:

A) Негізгі және туында

B) Негізгі және жобалы

C) Жалпы және ерекше

D) Негізгі және қосымша

E) Жалпы және жеке.

A) Тиым салушы әдістер

B) Рұқсат етуші әдістер

C) Міндеттеуші әдістер

D) Реттеуші әдістер

E) Тану әдістері.

A) Территория, мемлекеттік орган

B) Мемлекет, халық, заңды тұлға

C) Азаматтардың міндеттері, қажетті мінез-құлық

D) Оқиғалар, субъектінің мінез-құлқы

E) Ұйымдар, меншік.

A) Территория, мемлекеттік орган

B) Ұйымдар, меншік

C) Азаматтардың міндеттері, қажетті мінез-құлық

D) Оқиғалар, субъектінің мінез-құлқы

E) Ұлт, мемлекет басшысы.

A) Заңды факт

B) Іс-әрекет еркіндігі

C) Территория және меншік

D) Жағдай және шарттар

E) Барлығы дұрыс.

A) Федерация субъектілерінің заңдары

B) Конституция мен заңдар

C) Соттық прецедент

D) Құран

E) Конституциялық әдет ғұрып.

A) Құран

C) Конституция

D) Прецедент

E) Мұсылмандық құқық.

A) Мемлекет және құқық теориясы

B) Конституциялық құқық

C) Еңбек құқығы

D) Азаматтық құқық

E) Халықаралық құқық.

A) Матариалдық құндылықтар

B) Жеке мүліктік емес құқықтар

C) Мемлекеттік территория

D) Адамдардың мінез-құлқы

E) Көпшілік қоғамдық қозғалыстар.

A) Конституциялық әдет-ғұрып

B) Конституция

C) Әдеттегі заңдар

D) «ҚазКССР мемлекеттік егемендігі туралы» декларация

E) Конституциялық заңдар.

A) Азаматтар

B) Шетелдіктер

C) Бірлестіктер

D) Сайлаушылар

E) Азаматтығы жоқ тұлғалар.

A) Мемлекет басшысы

B) Мемлекет

C) Парламент

D) Үкімет

E) Мінез-құлық.

A) Үкіметтің қаулысын

B) Конституциялық Кеңестің шешімін

C) Конституциялық заңдарды

D) Сенаттың қаулысын

E) Мәжілістің қаулысын.

A) Регламент

B) Ереже

C) Нормативтік-бұйрықтар

D) Жағдай

E) Нұсқау.

A) Регламент

B) Ереже

C) Нормативтік-бұйрықтар

D) Жағдай

E) Нұсқау.

A) Регламент

B) Кодекстер

C) Ереже

E) Нұсқау.

A) мүліктік қатынастарды реттейтін нормалар

B) мемлекеттің қаржылық қызметінің барысында пайда болатын қоғамдық қатынастар

C) мемлекеттік басқару аясында пайда болатын қоғамдық қатынастар

D) мемлекеттің, қоғамның құрылысының негізін, ондағы адам мен азаматтың жағдайын реттейтін қоғамдық қатынастар.

E) халық, ұлт, сайлау комиссилары.

A) Саяси

C) Құрылтайшы

D) Идеологиялық

E) Заң шығарушы.

A) 1977 жылы

B) 1934 жылы

C) 1978 жылы

D) 1993 жылы

E) 1917 жылы.

A) 1993 жылы

B) 1978 жылы

C) 1977 жылы

D) 1995 жылы

E) 1991 жылы.

A) Преамбула және өтпелі ережелерден

B) Преамбула және 7 тараудан

C) Преамбула, негізгі, өтпелі ережелерден және қорытынды бөлімнен

D) 8 бөлімнен

E) 10 бөлімнен, қорытынды және өтпелі ережелерден.

A) Азамат

B) Халық

C) Адам

E) Өзін-өзі басқару.

A) Заң шығару бастамасында

B) Өзін-өзі басқару

C) Шешім

E) Парламент.

A) Бір азаматтық

B) Мемлекеттік территориясының болуы

C) Мемлекеттік биліктің бірыңғай жүйесі

D) Мемлекеттік биліктің жоғары болуы

E) Субъектілер арасында биліктің қатаң болуы.

A) Конституцияның жоғары тұруы

B) Жоғары заңдық күші

C) Құқықтық жүйенің ядросы

D) Ерекше қабылдау тәртібі

E) Құрылтайшылық сипаты.

A) Заңдар

B) Саяси дәстүрлер мен әдет-ғұрыптар

C) Конституция

D) Соттық прецедент

E) Декларация.

A) Конституция тарауларға бөлінбейді

B) 9

C) 10

E) 12.
33. ҚР Конституциясымен меншіктің қандай нысандары танылады және қорғалады:

A) мемлекеттік және жеке

B) жеке және ұжымдық

C) кооперативтік

D) мемлекеттік

E) ұжымдық және мемлекеттік.
34. Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңес мүшелерінің өкілеттілігі неше жыл:

A) 5 жыл

C) 6 жыл

E) Өмірлік.

A) Конституция нормаларына ресми түсінік береді

B) Амнистия туралы акт шығарады

C) Азаматтардың кешірімін жүзеге асырады

D) Конституцияға қайшы келетін заңдарды тоқтатады немесе жояды

E) Кешірім беру туралы мәселені шешеді.

A) Идеологиялық

B) Басқарушылық

C) Заңдылық

D) Саяси

E) А, С, Д.

A) 1991 жылы 16 желтоқсанда;

B) 1993 жыл 28 қаңтарда;

C) 1995 жыл 30 тамызда;

D) 1977 жыл 12 ақпанда;

E) 1978 жыл 20 наурызда.

A) 1978 жыл

B) 1991 жыл

C) 1995 жыл

D) 1990 жыл

E) 1998 жыл.

A) 1978 жылы 16 желтоқсанда;

B) 1995 жылы 30 тамызда;

C) 1991 жылы 12 ақпанда;

D) 1993 жылы 28 қаңтарда;

E) 1989 жылы 20 наурызда.

A) Қоғам

C) Үкімет

D) Азаматтық

E) Бірлестіктер.

A) Туылғаны бойынша

B) Азматтыққа қабылдану негізінде

C) Шетелдіктерді азаматтыққа алу

D) Халықаралық шарттарда қарастырылған негіздер бойынша

E) Заңда қарастырылған негіздер бойынша.

A) Құқықтар теңдігі

B) Жеке құқықтар

C) Саяси құқықтар

D) Әлеуметтік-экономикалық құқықтар

E) Мәдени құқықтар.

A) Өмір сүру құқығы

B) Шерулерге қатысу құқығы

C) Сөз бостандығы құқығы

D) Намыс құқығы

E) Жеке адамның абыройлық құқығы.

A) Тұрғын үйге қол сұғылмау құқығы

B) Тіл құқығы

C) Білім алу құқығы

D) Хабарлардың құпиялығын сақтау құқығы

E) Жеке өмірге қол сұғылмау құқығы.

A) Бірлестіктер құру құқығы

B) Еркін бірігу, шерулер мен мингілер өткізу құқығы

C) Мемлекетті басқару істеріне қатысу құқығы

D) Сайлану құқығы

E) Еркін орын ауыстыру құқығы.

A) Меншік құқығы

B) Еркін еңбек құқығы

C) Сөз және шығармашылық құқығы

D) Тұрғын үй құқығы

E) Демалыс құқығы.

A) Қазақстан Республикасын қорғау

B) Салықтарды төлеу

C) Конституцияны орындау

D) Өзге адамдардың құқығын, еркіндігі мен мәртебесін құрметтеу

E) Құқықтарды іске асыру.

A) ұлтаралық байланыс т ілі

B) мәртебесі анықталмаған

C) мемлекеттік ұйымдарда және жергілікті өзін-өзі басқару органдарында орыс тілі ресми түрде қолданылатын тіл

D) жергілікті органдардың шешімімен, ресми қолданылатын тіл

E) жоғарғы атқарушы органдардың шешімі бойынша ресми қолданылатын тіл.

A) Үкімет, ІІМ

B) Паспорт столы, әкімшілік

C) Сыртқы істер министрлігі, Премьер-Министр

D) Президент, ІІС органдары

E) Халықтар достастығы Ассамблеясы.

А) мәслихаттың шешімі бойынша жол беріледі

В) соттың шешімі бойынша жол беріледі

С) прокурордың шешімі бойынша жол беріледі

D) жол берілмейді

Е) жол беріледі

A) Натурализация

B) Филиация

C) Реинтеграция

D) Азаматтық

E) Оптация.

A) 1992 жылы

B) 1995 жылы

C) 1990 жылы

D) 1991 жылы

E) 1997 жылы.

A) 1 жыл

C) 8 ай

E) 5 ай.
54. Халық пен мемлекеттің атынан сөйлеу құқығы Қазақстан Республикасында қай мемлекеттік органға берілген:

A) Судьяға

B) Үкіметке

C) Президентке

D) Конституциялық Кеңеске

E) Жоғарғы сотқа.
55. Қазақстан Республикасында мемлекеттік биліктің барлық тармақ қызметінің үйлесімді қызметін қамтамасыз ететін және халықтың алдында билік органдарының жауапкершілігін қай орган қамтамасыз етеді:

A) Жоғарғы сот

B) Президент

C) Конституциялық Кеңес

D) Парламент

E) Мәжіліс.

A) 7 жыл

C) 5 жыл

E) 2 жыл.

A) 2 рет қатарынан артық

B) 3 рет қатарынан артық

C) 1 рет қатарынан артық

D) 4 рет қатарынан артық

E) 5 рет қатарынан артық.

A) Келіссөздерді жүргізеді және Қазақстан Республикасының халықаралық келісімдеріне қол қояды

B) Республиканың мемлекеттік бағдарламаларын бекітеді

C) Азаматтарға кешірім жасауды жүзеге асырады

D) Республикалық бюджетті бекітеді

E) Республикалық референдум өткізу туралы шешім қабылдайды.

A) Мемлекет басшысы болып табылады

B) Мемлекеттің жоғары лауазымды тұлғасы

C) Халық пен мемлекеттік билік бірлігінің кепілі және символы болып табылады

D) Соғыс және бітім мәселелерін шешеді

E) Қарулы күштердің Жоғарғы қолбасшысы.

A) Конституциялық Кеңес

B) Премьер-Министр

C) Парламент Мәжілісінің Төрағасы

D) Парламент Сенатының Төрағасы

E) Президент.

A) Конституцияға өзгертулер мен толықтырулар енгізу туралы жобаны Парламентке қарауға беруге құқылы

B) Конституцияда белгіленген жағдайда заңдық күші бар бұйрықтар шығаруға құқылы

C) Конституцияда қарастырылған жағдайда және тәртіпте Парламентті таратуға құқылы

D) Рақымшылық жасау мәселелерін шешеді

E) Қазақстан Республикасы азаматтығы туралы мәселені шешуге құқылы.

A) Үкімет, орталық және жергілікті атқарушы органдар

B) Президент, Конституциялық кеңес

C) Сенат, Мәжіліс

D) Сот және прокуратура

E) Парламент, мәслихаттар

A) Парламент

B) Президент

C) Конституциялық Кеңес

D) Мәжіліс

E) Сенат.

A) соңғы он бес жыл

B) соңғы он жыл

C) ондай мерзім белгіленбеген

D) жалпы он бес жыл

E) жеті жыл

A) Үкімет мүшелерін қызметке тағайындайды

B) Үкімет қаулыларына қол қояды

C) Үкімет мүшелерін қызметтен босатады

D) Ерекше маңызды мәселелер бойынша Үкімет отырысына төрағалық етеді

E) Үкімет мүшелерінің антын қабылдайды.

A) Қазақстан Республикасы Президентінің сайлауы аяқталғаны бойынша

B) Қазақстан Республикасы Президентінің өкілеттілігі Парламент Сенаты төрағасына өтуіне байланысты

C) ҚР Президентінің өкілеттілігі Премьер-Министрге өтуіне байланысты

D) жаңадан сайланған Президенттің қызметіне кірісуіне байланысты

E) Президент өкілеттілігі Мәжіліс Төрағасына өтуіне байланысты.

A) Премьер-Министр

B) Парламент депутаттары

C) Конституциялық Кеңес мүшелері

D) Президент

E) Орталық сайлау комитеті.

A) Ішкі істер Министрлігі

B) Сыртқы істер Министрлігі

C) Жоғарғы сот

D) Президент

E) Парламент.

A) Жоғарғы сот

B) Облыстық соттар

C) Президент

D) Парламент

E) Конституциялық Кеңес.

A) Қаулылар мен қорытындылар

B) Шешімдер мен үндеулер

C) Нұсқаулар

D) Заңдар

E) Өкімдер мен жарлықтар.

A) құқықтық мемлекет

B) демократиялық мемлекет

C) зайырлы мемлекет

D) біртұтас мемлекет

E) президенттік республика

A) Әкімшілік құқық бұзушылық жасаса

B)Қылмыс жасаса

C) Мемлекетке опасыздық жасаса

D) Өз өкілеттілігінен асып кетсе

E) Дұрыс жауабы жоқ.

A) Экс-Премьер

B) Экс-Президент

C)Конституциялық Кеңестің бұрынғы төрағалары

D) Жоғарғы Соттың бұрынғы төрағалары

E) Қазақстан халқының алдында еңбек сіңірген Қазақстан Республикасының азаматтары.

A) Мәжіліс депутаттарының өкілеттілік мерзімімен

B) Сенат депутатарының өкілеттілік мерзімімен

C) Кезекті шақырылған Мәжілс депутаттарының өкілеттілік мерзімімен

D) Кезекті шақырылған Сенат депутаттарының өкілеттілік мерзімімен

E) ҚР Президентінің өкілеттілік мерзімімен.

A) 3 жыл

C) 5 жыл

E) 7 жыл.

A) 4 жыл

C) 5 жыл

E) 3 жыл.

A) ҚР Президентінің ұсынысы бойынша Конституцияға өзгертулер мен толықтырулар енгізеді

B) Соғыс және бітім мәселелерін шешеді

C) Конституциялық Кеңестің Республикадағы конституциялық заңдардың жай-күйі туралы жыл сайынғы жолдауын тыңдайды

D) Республиканың мемлекеттік бағдарламаларын бекітеді

E) Палаталардың бірлескен комиссияларын құрады.

A) 67

C)39

E) 77.
79. ҚР-да Парламенттің кезекті сессиясы өткізіледі:

A) жылына 2 рет

B) 2 жылда 1 рет

C) жылына 1 рет

D) жылына 4 рет

E) 5 жылда 1 рет.
80. Қазақстан Республикасында Сенат Төрағасы қызметіне кандидатты кім ұсынады:

A) Премьер-Министр

B) Парламент депутаттары

C) Сенат депутаттары

D) Республика Президенті

E) Өзін-өзі ұсыну.

A) ҚР-ның Президенті

B) Парламент депутаттары

C) Палатаның депутаттары

D) Сенат депутаттары

T) Өзін-өзі ұсыну жолымен.

A) Палатаның тұрақты комитеттері

B) Палатаның аралас комиссиялары

C) Парламент фракциялары

D) Сенат Бюросы және Мәжіліс Бюросы

E) Уақытша комиссиялар.

A) Саяси партиялардың фракциялары

B) Мәжіліс пен Сенаттың тұрақты комитеттері

C) Палата Бюросы

D) Депутат топтары

E) Парламент.

A) Сайлаушыларға

B) Азаматтарға

C) Конституциялық Кеңестің Төрағасына

D) Парламент депутаттарына

E) Орталық сайлау комитеттеріне.

A) конституциялық мемлекет ретінде бекітеді.

B) әлеуметтік, құқықтық, зайырлы, демократиялық мемлекет деп бекітеді

C) демократиялық құқықтық мемлекет болып табылады

D) әлеуметтік мемлекет құру мақсатын қояды

E) құқықтық мемлекет құру мақсатын қояды.

A) Сенат отырысында

B) Палаталардың жеке отырысында, алдымен Мәжілісте, содан кейін Сенатта

C) Мәжіліс отырысында

D) Палаталардың жеке отырысында

E) Дұрыс жауабы жоқ.

A) Палаталардың біріккен отырысында

B) Палаталардың жеке отырысында, алдымен Мәжілісте, содан кейін Сенатта қарайды

C) Мәжіліс отырысында

D) Сенат отырысында

E) Бюро отырысында.

A) Президент

B) Палаталардың біріккен отырысында Парламент

C) Конституциялық Кеңес

D) Палаталардың жеке отырысында Парламент алғашында Мәжілісте, содан кейін Сенатта

E) Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Төрағасы.

A) Үкімет

B) Сенат

C) Конституциялық Кеңес

D) Жоғарғы сот

E) Президент әкімшілігі.

A) Үш оқылымнан аз емес

B) Бір оқылымнан

C) Екі оқылымнан аз емес

D) Дұрыс жауабы жоқ

E) Бес оқылымнан аз емес.

A) Сенат

C) Жоғарғы сот

D) Бас прокурор

E) Ұлттық қауіпсіздік комитеті.

A) Республика Президенті

B) Премьер-Министр

C) Министр

D) Үкімет

E) Дұрыс жауабы жоқ.

A) Парламентпен

B) Премьер-Министрмен

C) Президентпен

D) Сайлаушылармен

E) Алқалық органмен анықталады.

A) заңдар

B) жарлық

C) қаулы

E) шешім
95. ҚР-да сот төоелігін іске асырады:

A) Прокуратура

B) Конституциялық Кеңес

C) Сот

D) Юстиция Министрлігі

A) Жоғарғы сот

B) Облыстық соттар

C) Әскери соттар

D) Төтенше соттар

E) Аудандық соттар.

A) 25 жасқа толған

B) 3 жылдық жұмыс стажы бар

C) Квалификациялық емтихан тапсырғандар

D) Жоғарғы заң білімі бар

E) Заңдық стажы 2 жылдан аз емес.

A) Жоғарғы сот Кеңесі

B) Парламент

C) Конституциялық Кеңес

D) Жоғарғы сот

E) Сенат.

A) Орталық атқару органдары

B) Жергілікті сот органдары

C) Жергілікті атқару органдары

D) Жергілікті құқық қорғау органдары

E) Жауаптардың бәрі дұрыс.

A)Мәслихаттар

B)Үкімет

C)Парламент

D)Жоғарғы Сот

E) Конституциялық Kеңес