5.5. Жүкті әйелдерге амбулаториялық-емханалық жағдайда медициналық көмекті ұйымдастыру
Жүктілік-бұл физиологиялық және психологиялық өзгерістер тұрғысынан әйелдер үшін ерекше кезең.
Жүктілік биологиялық, физиологиялық және психологиялық бейімделуді қамтиды.
Ана мен ұрық бір жүйенің құрамдас бөлігі ретінде қарастырылады, оның қолайлы дамуы бала мен ананың денсаулығының кепілі болып табылады.
Жүкті әйелдерді медициналық бақылаумен ерте қамту (жүктіліктің 12 аптасына дейін) келесі мүмкіндіктерді береді:
- босанғанға дейінгі демалыс күнін дәл белгілеу;
- экстрагениталды патологияны дер кезінде диагностикалау;
- жүкті әйелдің қандай да бір қауіп тобына жататынын анықтау;
- жүктілікті одан әрі сақтаудың орындылығы туралы мәселені шешу;
- жүктіліктің ерте мерзімдеріндегі зиянды факторлардың әсерін жою,
- жүкті әйелді сауықтыруды, оның ұтымды жұмысқа орналасуын қамтамасыз ету.
Жүктіліктің қалыпты кезеңінде сау әйелге алғашқы емдеуден 7-10 күн өткен соң маман дәрігерлердің барлық талдаулары мен қорытындыларымен ӘК-ға бару, содан кейін жүктіліктің бірінші жартысында айына 1 рет, 20 - дан 30 аптаға дейін – айына 2 рет, 30 аптадан бастап – 10 күнде 1 рет, 36 аптадан бастап-апта сайын дәрігерге бару ұсынылады.
Ауруханаға жатқызуды қажет етпейтін әйел ауруы немесе жүктіліктің патологиялық ағымы кезінде тексеру жиілігін дәрігер жеке анықтайды.
Әйелдер ӘК-не жүктілікке қатысты бірінші рет жүгінген кезде акушер-гинеколог міндетті:
1. Отбасылық, балалық және ересек жастағы жалпы және гинекологиялық ауруларды, операцияларды, қан құюды, етеккір, жыныстық және генеративті функцияларды қамтитын тарихты жинауға;
2. Әйелді жалпы тексеруден өткізіге, оған мыналар кіреді:
- оның дене бітімін бағалау,
- тері асты клетчаткасының даму дәрежесін анықтау;
- көрінетін ісінулердің болуын анықтау;
- терінің және шырышты қабаттардың, сүт бездерінің жағдайын бағалау.
3. Жалпы және арнайы акушерлік тексеру жүргізу:
- жамбас өлшеу;
- жыныс мүшелерінің жағдайын анықтау;
- ұрықтың жүрек соғысын өлшеу, пальпациялау, аускультациялау.
4. Тексеруді тағайындау:
- клиникалық қан талдауы;
- Вассерман реакциясына қан талдауы;
-қан тобын және резус тиістілігін анықтау, жүкті әйелде резус теріс қан болған кезде қан тобын және резус тиістілігін зерттеу қажет;
- токсоплазмозға серологиялық зерттеу үшін қан талдауы;
- қан глюкозасын және протромбин индексін анықтау;
- бактериологиялық және цитологиялық зерттеу үшін жағындылар алу;
- зәр анализі.
Жүктіліктің алдын алу үшін жүкті әйелдерді келесі жүкті топтарда ЖЖБИ-ге тексеру қажет:
- кольпиттермен, цервициттермен, уретриттермен, циститтермен, жыныс жараларымен, вульваның және қынаптың кондиломатозымен;
- жүктілікті үзу қаупімен;
- көпсулылық және азсулылықпен;
- осы жүктілік кезінде жиі жедел респираторлық аурулармен;
- ауыр акушерлік тарихы бар (мерзімінен бұрын босану, өздігінен түсік түсіру, өлі ұрықтың туылуы, неонатальды кезеңдегі баланың қайтыс болуы, туа біткен ақаулар).
УДЗ-скринингті жүктіліктің 10-14, 18-20 және 32-34 апталарында және көрсетілімдер бойынша – жиі жүргізеді.
Медициналық-генетикалық консультация беру мынадай айғақтар болған кезде тағайындалады:
- жүкті әйелдің жасы 35 және одан жоғары;
- даму кемістіктері немесе ерлі-зайыптылардың біреуінде хромосомалық қайта құрудың болуы;
- жүкті әйелдің анамнезінде тұқым қуалайтын аурулары, бүйрек үсті қыртысының туа біткен гиперплазиясы, оқшауланған және көптеген туа біткен даму кемістіктері( ТДК), хромосомдық аурулары, ақыл-ой кемістігі бар балалар мен туыстар;
- ерлі-зайыптылардың туыстық қатынасы;
- белгісіз генездегі жүктілікті әдеттегідей көтермеу;
- жүктіліктің ерте кезеңінде ана мен ұрықтың ағзасына аурулардың, диагностикалық немесе емдік процедуралардың, дәрі-дәрмектерді қабылдаудың әсері;
- жүктіліктің асқынған ағымы (ерте мерзімде үзу қаупі, емге көнбейтін, көпсулық);
- УДЗ кезінде анықталған ұрық патологиясы;
-альфа-фетопротеин, хориондық гонадотропин, эстриол, 17-оксипрогестерон көрсеткіштерінің өзгеруі;
- ерлі-зайыптылардың зиянды еңбек жағдайындағы жұмысы;
- бастапқы аменорея, белгісіз шығу тегі етеккір циклінің бұзылуы.
5. "Жүкті және босанған әйелдің жеке картасын" жасаңыз.
6. Жүкті әйелді жүргізудің жеке жоспарын жасаңыз, оған мыналар кіреді:
қандай жұмысқа орналастыру, шектеу физикалық жүктеме, жыныстық тыныштық;
- инфекцияның созылмалы ошақтарын анықтау және санациялау;
- семіздік, ірі ұрық, полиходия кезіндегі қан глюкозасын анықтау;
- диспансерлік бақылауды басқа мамандармен бірлесіп жүргізу;
- көрсетілімдер бойынша экстрагениталдық патология кезінде профилактикалық емдеуге жатқызу 12 апта, 28-32 апта мерзімінде;
- амбулаториялық немесе стационарлық жағдайларда антианемикалық емдеу жүргізу;
- претоксикоз симптомдарын ерте анықтау және оны уақтылы емдеу, әсер болмаған жағдайда 1-2 апта ішінде стационарға емдеуге жатқызу;
- жүктілікті мерзімінен бұрын тоқтататын микросимптомдарды уақтылы анықтау, анықталған кезде шұғыл емдеуге жатқызу;
- ӘК немесе стационар жағдайларында жүктілікті сақтайтын, жүктілікті 12 аптаға дейін мерзімінен бұрын тоқтату бойынша қауіп төндіретін профилактикалық терапия курстарын жүргізу, 14-16, 18-20, 22-24, 28-32, 34-36 сондай-ақ жүктілікті мерзімінен бұрын үзу мерзімдерінде;
- туу әлсіздігінің алдын алу;
- 36 апта мерзімінде босануда қан кетудің алдын алу;
- "Аналар мектебінде", "Әкелер мектебінде" сабақтарға қатысу;
- жүктіліктің 38 аптасында ұрықтың болжамды массасын анықтау;
- акушерлік стационарға ауыстыру картасымен жоспардың көшірмесін міндетті түрде тапсыра отырып, анықталған патология бойынша босануды жүргізу жоспарын құру;
7. Терапевт, хирург, стоматолог, отоларинголог, окулист, эндокринологтың кеңесін тағайындау қажет болған жағдайда басқа мамандарды қосады.
8. Тексеруден және оның нәтижелерін талдаудан кейін жүктіліктің қолайсыз нәтижесінің "қауіп" факторлары анықталады.
Достарыңызбен бөлісу: |
