Электрондық оқулықтың дамуындағы келесі баспалар оның мазмұнының дискретті фрагментерден динамикалық қалыптасуы. Оқулық фрагменттерін оқулық тармақтарының иерархиясына сәйкес бөліп қарастыруға болады. Бірінші кезеңде бұл пайдаланушыға бірегей сұраныс жасау арқылы кез келген деңгейдегі оны қызықтырған тармақтағы мәтінді алуға мүмкіндік береді. Электрондық оқулықты жетілдіру жолындағы тағы бір қадам материалды қарапайымдандыру немесе нақты бір тақырыпты оқытуға бағытталған модификацияларын жасауды айтуға болады. Бұл міндет модификацияға алдын – ала беріліп қойған фрагменттерін енгізу арқылы жүзеге асырылады. Ал ендігі ең маңызды қадам материалдардың баяндалу тәртібін ескеретін оқулық фрагменттері арасында ақпараттық байланыс құрылымын жасап, енгізу болып табылады. Әрине, бұларды ашып көрсету әзірлеушіден айтарлықтай уақыт шығынын талап еткенімен электрондық оқулықтың сапасы бұл жағдайларда бір деңгей жоғары тұрады. Бірден алынған құрылымын курсты әзірлеушіге материалдың баяндалу тәртібін бақылауға көмектеседі. Екіншіден оқулық тармақтары арасындағы ақпараттық байланыс құрылымын пайдалану арқасында пайдаланушының қажеттіліктеріне сай модификацияны автоматты қалыптастыруға мүмкіндік туады.
Қазіргі кезде оқулықтарға келесі талаптар қойылады:
1. Таңдап алынған курс бойынша ақпарат жақсы құрылымданған және курстың жаңа ұғымдар саны шектеулі аяқталған фрагмент түрінде болу керек;
2. Әр фрагмант ақпаратты тек мәтін түрінде емес, сондай – ақ, аудио және видео түрінде ұсыну керек;
3. Мәтіндік ақпарат тірі дәрістің кейбір бөлігін қайталау мүмкін;
4. Күрделі модельдер мен құрылғылар бейнеленген иллюстрацияларда лездік түсіндірме болу керек. Ол иллюстрацияның жеке элемменттері бойынша (карта, жоспарлар, сызба-нұсқалар, бұйымды құрау сызулары, обьектіні басқару пульттері және т.б.). Курсорды қозғағанда синхронды түрде пайда болып немесе жоғалып отыруы тиіс.
5. Мәтіндік бөлім бөлімі қажетті ақпаратты іздестіруге кететін уақытты азайтуға мүмкіндік беретін көптеген түйіспелі сілтемелер және қуатты іздестіру орталығымен қатар жүру керек;
6. Кәдімгі баяндау кезінде түсіну қиын тармақтар видео ақпарат немесе анимациямен көмкерілуі қажет. Мұндай жағдайда дәстүрлі оқулықпен салыстырғанда пайдаланушының уақыт шығыны 5-10 есе азаяды;
7. Көп жағдайда негізгі, тіпті, оқулықтың мазмұнды бөлігі болып табылытын аудио ақпараттың болуы міндетті.
Оқулықтың теориялық бөлігі үшін жоғарыда айтылғанды былай түсінуге болады:
- барлық материал блоктарға, яғни тараулар мен тармақтарға жіктеледі;
- тармақтардың жалпы менюі басты бетпен шақырылуы мүмкін;
- әр нақты тармаққа тек сол меню арқылы ғана кіруге болады;
- тармақтарда өз кезегінде ондағы тақырыптарға жолдайтын өз менюі болуы керек;
- жекелеген нақты тақырыбы бар бетті тек тармақ менюінен ғана шақыруға болады;
- беттер арасында қозғалу тек оларды біріктіріп тармақ ішінде ғана жүзеге асады;
- оқулықтың әр түрлі беттері арасында түйіспелі навигация тек әдістемелік мақсатқа сәйкес ғана жүргізілуі тиіс (мысалы, анықтама алу үшін, немесе түсіндіріліп отырған материалға қосымша түсінік анықтама беру үшін).
Оқу материалын меңгеру процестерінде оқушылырдың ағымдағы, мысалы, терминология өлшемі бірліктер жөнінен анықтамалық ақпаратты шұғыл алатындай мүмкіндігі болатындығы абзал. Ол үшін белгілі жүйесі бар жекеленген беттер жасап қажетті белгіге оқулықтың кез келген бетінен гиперсілтеме арқылы ауысуды қамтамасыз ету керек. Алғашқы орынға қайтып келу бұл жағдайда браузерді басқару панеліндегі кері кнопкасы арқылы жүзеге асады. Оқушылардың тармақтарын жасау оларды құрылымның ауыстыру және өзгерту үшін арнайы бағдарламаның қамтамасыздандыру әзірленген [14].
Электрондық оқулықтың негізгі функциялары мен мүмкіндіктері:
- оқыту процесінің оптимизиясы мен модернизациясы;
- оқу материалын өз бетінше оқу мүмкіндігі;
- білім беру процесінің көп деңгейлігін вариациялығын, икемділігін, тұлғалық бағдарын қамтамасыз ету;
- оқушының әлеуметтік және кәсіби белсенділігі, матевация деңгейін көтеру;
- дүниетанымын кеңейту;
- танымдық және кәсіби әректтердің модельдерін қалыптастыру;
- оқулықты қашықтан оқыту және өздік жұмыс құралы ретінде қолдану.
1.3 Электронды оқулық мазмұнының толықтылығына қойылатын талаптар
Адаптивтілігі. Электронды оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдары қарым-қатынас жасау мәнерін, оқушының білім деңгейін және жұмыс істеу қабілетін ескерген жөн. Сонымен қатар оқушының білім деңгейінің жоғарлауына байланысты оқылатын мәселе қиындығының дәрежесінде көтеру керек.
Өзектілігі. Электронды оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдары таңдап алынған пән бойынша жетімді формада ең соңғы ақпараттапрдың бар болуын қамтамасыз етуі.
Императивтілігі. Электронды оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдары білім берудің индуктивті және дедуктивті әдістерін іске асыру алгоритмінен және оқушыдан әр түрлі іс-әрекетті (жазу, сызу, және т.с.с) талап етектін сұрақ жауаптардан құрылуы қажет.
Қолданулығы. Электронды оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдары аудиторияның қажеттіліктерін және бар компьютерлер мүмкіндігін максимальды ескеру қажет.
Әдістемелігі. Электронды оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарында оқытудың тиімді әдістері болу қажет. Олар оқушының меңгергерілген оқу материалын қысқа есте сақтауда ұзақ мерзімге есте сақтауға жібері үшін жасалатын іс-әрекеттері.
Көпдеңгейлігі. Электронды оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарында көмек сыбыр сөздер және әдістемелік нұсқау деңгейлері өзгеріп отыру қаждет. Оқытудың бастапқы кезеңдерінде оның деңгейі жоғары, ал оқушының оқу материалын меңгерунің сәтті болуына байланысты бұл деңгей төмендетілуі керек.
Мотивация берушілігі.Электронды оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдары оқуышының визуальды қызықтыратын ойындармен зертелінетін тапысрмалармен мәселелі есептермен жұмыс істеу әрекетін және бақылау жұмыстарын қадағалау іс-әркеттерін қолдау қажет.
Көркемділігі.Электронды оқулық тағайындалуның бдағдарламалық құралдарында оқу материалды есте сақтауға, қорытындылауға мүмкіндік беретін тиімді иллюстрациялар (суреттер, сызбалар, сызулар және басқа да визуальды объектілер) болуы керек.
Материалды ұсынудың ғылымилығы. Электронды оқулық тағайындалуның бағдарламалық құралдарында, оқу материалын ұсынуды ғылыми терминология (терминдердің анықтамалары) қолдану қажет.
Қайталанбайтындығы. Электронды оқулық тағайындалуның бағдарламалық құралдарында білім берудің алдыңғы деңгейіндегі өткен білімдер болмауы қажет.
Бітпейтіндігі. Электронды оқулық тағайындалуның бағдарламалық құралдарында оқушының көңілін аулайтын оқу мақсатқа жету үшін жол беретін, оқу материалы.
Сұқрақтардың дұрыс құрылуы. Электронды оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарында сұорақтар дұрыстығын таңдау үшін емес ең алдымен оқушының өз бетімен шешім қабылдау қабілеттілігін жетілдіру үшін қажет.
Біртектілігі. Электронды оқулық тағайындауының бағдарламалық құралдары оқу материалының біртектес бөлімін басқалардың білім деңгейінің төмендігі үшін ерекшелеу керектігі.
Оперативтілігі. Электронды оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдары оқушылардың берген жауаптарының арасында қателіктер болуы мүмкіндігі және оны болдырмау үшін қажетті алдын-ала айтылатын сөздер.
Модульдігі.Электронды оқулық тағайындауының бағдарламалық құралдарында материдар модульдерге немесе блоктарға бөліну қажет.
Түсініктілігі.Электронды оқулық тағайындалуының құралдарында оқу материалын ұсынуда тілдің лексикалық және синтаксистік жетімділігінің болуы.
Тізбектілігі. Электронды оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарында бір модуль ішіндегі жаңа оқу материалы алдыңғы оқу материалымен логикалық байланыс болу керек.
Қолданбалылығы. Электронды оқулық тағайындауының бағдарламалық құралодары оқушыға негізгі түсініктемелерді ұсынғаннан кейін оны практикада қолданулылығын қаматассыз ету керек.
Сұрақтардың мазмұндылығы. Электронды оқулық тағайындауының бағдарламалық құралдарында ақпараттың мазмұнын түсінбейінше жауап қайтарылатын сұрақтар болмау керек.
Тест жауаптарының өтілген материалға сәйкес жасалынуы. Электронды оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарындағы барлық жауаптар (дұрыс және қателері) ұсынылған оқу материалына сәйкес жасалынуы қажет.
Толықтылығы. Электронда оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарында ұсынылағн тақырып немесе пән бойынша оқушыда жалпы көрініс болатындығына қамтамассыз ету қажет.
Нақтылылығы. Электронда оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарында жаңа ұғымдардың маңыздылығын түсіндірудің нақтылығы.
Тиімділігі. Электронды оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдары бойынша білім беру процесі және әдістемелік мақсаттарға жетуі [21].
1.4 Тестке қойылатын талаптар
Тест өзін-өзі тексеру сұрақтары және сұрақтар өте жақсы ойластырылған және логикалық ойлануды қажет ететіндей жасалынуы қажет. Тест төмендегдей формалардың біріндей және олардың комбинациясы түрінде құрастырылуы тиіс.
жабық ұсынылған жиыннан оқушы бір не бірнеше дұрыс жауапты
таңдайды;
ашық, оқушы белгілі бір сандық немесе мәтіндік өрнек түрінде жауапты
енгізеді және өздігінше жауапты ойластырады;
сәйкестікке негізделген анықтауға негізделген. Тізімдегі элементтер
жиынынан оқушы дұрыс жауапты көрсетеді.
Тестік тапсырмаларға қойылатын талаптарға сай тестер білім, білік, дағдының шынай объективті бағасын алуға оқытудың жекеше қарқынын анықтауға сондай-ақ білікті маманды дайындаудағы проблемаларды анықтауға мүмкіндік береді. Әрбір электронды оқулықтағы тестік тапсырмалар төмендегідей талаптарға сәйкес жасалуы тиіс:
өзін-өзі тексеру жүйесіндегі ең маңызды талап тестілік тапсырмалардың өте көп болуымен сипаталады. Бұл сұрақтардың жиынтығы өзінің мазмұны мен бүкіл кітап материалын қамтамасыз ету керек. Сонымен қатар бұл сұрақтар емтиханды тестілеу кезінде де қолданылуы да мүмкін.
сұрақтар оқушыға кез келген ретпен берілуі тиіс. Бұл оқушының ретпен дайындалған сұрақтардың механикалық есте сақтау мүмкіндігін жояды.
сұрақтар нөмерімен немесе кез келген символдық белгіленулерден басталмау керек. Оқушы әр кез сұрақты оқып, оның мағынасын түсіну керек немесе сұрақты оны берілу ретімен немесе ондағы белгіленген символ бойынша емес сұрақтың мазмұны бойынша есте сақтау қажет.
сұрақтардың мүмкін жауаптары да кез келген ретте берілу тиіс.
тестерге жауап беруге жұмсалаған уақыт белгілеу керек. Сонымен қатар бұл уақытқа шектеулер қойылу қажет. Уақытты белгілеу сыбыр сөзбен күресудің бір амалы: егер сұрақтар көп болса, онда олардың жауабын іздеуге немесе өте үлкен сыбыр сөз не бүтіндей қағазды кітап қажет. Бірақ жауапты осылай іздеуге өте көп уақыт кетеді және уақыт бойынша жалпы нәтиже керісінше болуы мүмкін. Өзін-өзі тексеруде жақсы нәтижеге жету үшін сұрақтардың жауабы дұрыс қана емес, сонымен қатар жылдам беруде қажет. Сұраққа жауап беру үшін тәжірбие көрсеткендей орташа жеткілікті уақыт 1 минут.
сөз бір кітап ішіндегі тестілік жүйесі туралы болып жатқан жоқ, әрбір тақырыпты өткеннен кейін оқушының оқу материалын меңгеру деңгейін тексеруге мүмкіндік беретіндей сұрақтардың барлық жиынтығын тақырып бойынша реттеу емтиханды немесе сынақ жүйесін тұрғызу кезінде аса қажет. Ол кітаптың барлық тақырыптары бойынша сұрақтардың өзін-өзі тексеру жүйесіндегі бар сұрақтармен салыстығанда өте аз мөлшерін қолдануға мүмкіндік береді.
тестік жүйеде оқушыға әрбір сұрақ бойынша жауап дұрыстығының деігейінің бағсы кіргізілуі қажет. Бұл талап ылғида оқушылардың наразылығын тудыруда. Олардың пайымдауынша компьютер баға қоймау керек. Машина адам білімінің деңгейін анықтау мүмкін емес және т.с.с.
компьютерде тест қолдануда қарапайым болу керек. Экрандағы сұрақтар дизайнермен көрікті түрде істеліну керек. Кез келген жағдайда экранда басқару нүктелері болу керек және сыбыр сөз инструциясы экранда ылғида оларды сұрақтарды көрсетпей тұрып алмай оқушының әрекеті бойынша оған қажет уақытта көрсетілу қажет.
тестілік сұрақтар және олардың жауаптарының нұсқаулары бойынша мазмұны түсінікті болу керек жіне бұл қажет тілік өзін- өзі тексеру жүйесінің құраушыларымен ғана емес, сонымен қатар кітаптың мазмұнды бөлімімен және тестік сұрақтарға байланысты болу керек [2].
1.5 Электронды оқулықты көрнекілеуге қойылатын талаптар
Электронды оқулық меңгеруді жеңілдету мақсатында оқу материалын эстетикалық және қолайлы ұсынатындай етіп, өңделу керек. Электронды оқулықтың ақпараттық тығыздығын арттыру үшін мәтін ақпаратын арнайы дидактикалық құралдармен бөліп көрсетуге болады (астын сызу, дыбыстық эффектілер, анимация, түсін өзгерту).
Дисплей экранында орналасқан мәтінді қабылдау процесіне көптеген факторлар әсер етеді:
мәтіндік зона ені;
мәтінді тегістеу тәсілі;
оның экран бетіндегі орналасуы;
қаріп өлшемпі, таңбасы;
Техникалық шектеулермен дисплей экранына байланысты мәтінге мынандай талап қойылады:
мәтіндік зона ені 540х570 пиксель аралығында болу керек;
мәтіндік зона көлденңінен орналасу керек;
қаріп өлшемі 12 кем болмауы керек.
Қаріптің түрі өлшемі сияқты мәтіндік сипаттамалар электронды оқулықта берілген ақпараттың оқылу дәрежесіне айтарлықтай әсер ету үлкен топқа қарастыруға болады:
Times New Roman (көлбеу қаріпі) типті қаріптер жатады.
Arial (көлбеусіз) қаріптер жатады.
Психологтардың пікірінше көлбеу Times New Roman типті қаріптер жеңіл оқылады. Қаріптер туралы жоғарыда айтылғандардың мәтіндік режимде терілетін математикалық немесе басқа формулаларға қатысы жоқ. Web - парақтар жасау кезінде 4 түс қолдану жағымды әсер ететіндігі дәлелдеп отыр. Яғни, оқулықтың Web-дизайнын ойластырмас бұрын алдымен түс гаммасын анықтап алған жөн. Электронды оқулық түстері ақпаратты жалықпай жақсы қабылдауын қамтамасыз етіп, материалдың эстетикалық тұрғыдан кез келген және жеңіл меңгерілуіне септілігін тигізу керек. Қою фонында ашық түсті мәтінді қолдану тек мәтін ашық түспен жазылса ғана дұрыс нәтиже береді. Ол үшін мәтін жуан қаріппен жазылуы тиіс. Мәтіндік ақпараттар көп парақтар фоны ақ болуы тиіс. Ал қазал қаріп тек мәтін атауларын ең маңызды ақпаратты бөліп көрсету үшін ғана қолданылады [13].
1.6 Электронды оқулықты әзірлеушіге қойылатын талаптар
Әзірлеуші өтуге тиіс оқу бағдарламасын толық өзі білуі тиіс және бағдарламаны оқушы тсұранысымен оқытудың арнайы міндеттерімен келістіріп, әзірленетін электронды оқулық көмегімен жеткізгісі келетін оқу мақсатын дәл анықтауы керек. Электронды оқулық әзірлеуші электронды оқулық жасау жобасы сайысының нәтижесі негізінде электронды оқулықты жасау және қолдану класындағы басты мамандардан тұратын авторлық топты жасақтайды. Электронды оқулықты әзірлеуші жеке немесе заңды тұлға болуа мүмкін. Авторлық топ құрамына ғылыми жетекші пән мамандары бағдарламашылар дизайнер және т.б. кіреді [18].
Дизайнды – эрганомикалық талаптар:
1. Ақпараттық тығыздық - электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарында оқылатын материалды ерекшеліктерінің арнайы дидактикалық құралдарының болуы.
2. Бейнематериалдардың қажеттілігі - электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарындағы бейнематериалдар курс материалдарын меңгеру үшін қажет оқу курсы бойынша дәріс сабақтарынан кәсіптік процестердің демонстрациялануынан құрылуы қажет.
3. Аудиоматериалдардың шектеулігі - электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарында аудиоматериалдар көлемі, саны шектеулі болуы керек. Себебі, дыбыстық ақпаратты алуында желідегі компьютерлер арасындағы байланыс құралдарының жылдамдығы болып табылады.
4. Графикалық обьектілердің орналасуы - электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарында графикалық обьектілердің көлемі, саны минималды болуы, ал олардың өлшемдері үлкен болмауы қажет. Себебі, графикалық обьектілер жадыда көп орын алады және олардыңжүктелуі де біршама уақытты талап етеді.
5. Мәтінді бағдарламалы оқытылуы - электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарында мәтін қәріптің, әріптің кодтауы стандартын қолдану қажет.
6. Түсті ассоциациялардың тұрақтылығы - электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарында түстің түрлері тұрақты және түсті спектрге сәйкес болуы қажет.
1.7 Электрондық оқулықтың материалдық – техникалық базаға қойылатын талаптар
Жекелеген HTML файлдардың жалпы өлшемі 50 кбайттан аспауы керек. Мұны интернетпен жұмыс істеу тәжірибесі дәлелдеп отыр. Өлшемі үлкен файл ұзақ жүктеліп, оқушылардың жұмысын күрделендіреді. Сонымен қатар аппараттық қамтамасыздандыру өте маңызды мәселе, электрондық оқулықты әзірлеу және сынақтан өткізетін авторлық ұжымның аппараттық қамсыздандыру компьютерде принтерлерден, ксерокс, сканер, сандық фотоаппарат, сандық видеокамерадан тұруы керек. Бұл айтылғандар төмендегідей қорытынды шығаруға болады:
1. Оқулық гиперсілтеменің жалпы навигация жүйесімен біріктірілген өлшемі шағын файлдар жинағынан құрылуы қажет.
2. HTML файлдарының графикамен қоса алғандағы өлшемі 50 Кбайттан аспауы керек.
3. Электрондық оқулықтың түс палитрасы 250 түстен аспауы керек.
4. Компьютердің такт жиілігі 600 МГерцтен жоғары процессорлармен, 64 МБайттан кем емес жүйелі есте сақтайтын құрылғысы, 10 Гбайттан кем емес қатқыл дискіден жабдықталуы керек. Монитордың жұмыс қабілеті 600-800 dpi, түс палитрасы 16 биттен кем емес, жаңарту жиілігі 85 Герцтен кем емес болуы қажет.
5. Қара, ақ принтердің басу жылдамдығы минутына 12 А4 парағынан кем емес, түсті басылым үшін қабілеті А4 парағы үшін 300 dpi-дан кем емес болуы керек.
6. Ксерокстың басу жылдамдығы минутына 30 dpi-дан кем болмауы керек.
7. Сканердің жұмыс қабілеті 30 dpi-ден кем болмауы керек.
8. Internet Exploler бағдарламасының 5 төмен емес версиясының болуы шарт.
1.8 Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдардың қасиеттер көрсеткіші мен топты анықтау үшін қажетті техникалық талаптар төмендегі кестеде көрсетілген.Кесте 1.
№
|
Топ атауы және қасиет көрсеткіші
|
Түсіндірмелер
|
1
1.1
1.2
1.3
1.4
|
Беріктілік көрсеткіштері
Мақсатқа сәйкестігі
Қорғаныштылығы
Жұмыс жасаулылығы
Келістірілетіндігі
|
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарының көрсетілген мақсаттары мен берілген файлдарды әртүрлі шарттарда орындау қабілетінің функционал-дық сәйкестіктерін сипаттайды.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдары техникалық тапсырманың файлды талаптарына және көрсетілген мақсаттаға сәйкес болуы.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарының оқу материалдарына санкционнивті емес жету жолдарын жою мүмкін.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдары берілген жұмыс тәртібінде дестабилизациялайтын әсердің жоқ болуы кезінде функционалды болуы.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдары және құжаттар бірдей обьектілер, функциялар, анықтамалар және т.с.с. үшін біртектес, бір – біріне қайшы келмейтін мағыналардын тұрады.
|
2
2.1
2.2
|
Тиімді көрсеткіштері
Жылдамдығы
Тиімділігі
|
Оқушылардың оқылатын ақпаратын экономикалық, уақытша және жүйенің басқа ресурстарын еске алумен байланысты талаптарын қанағаттандыру дәрежесін сипаттайды.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарында көрсетілген талаптарға сәйкес келетін іс - әрекетті уақыт интервалында орындайтын мүмкіндіктерінің болуы.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдары жүйенің минималды ресурстарында жұмыс істеу мүмкіндігінің болуы.
|
3
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
|
Технологиялық көрсеткіштері
Мобильділі
Өзгергіштігі
Модульдігі
Қайталанушылығы
Құрылымдылығы
|
Құжаттарда және электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құрал-дарында қателердің жоюдың қарапайым-дылығын қамтамасыз ететін техникалық аспектілерді сипаттайды.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарында эксплотация мүмкіндіктерінің жергілікті секілді айтарлықтай қосымша қаржыны қажет етпейтін желілік режимде болуы.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарында электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламасына қажет қосымшалар және өзгертулер енгізудің қарапайымдылығын қамтамасыз ету.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарының жинақтауыш құрамында немесе өз бетінше қолданылатын барлық компоненттер болуы міндетті
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарында типтік жоба шешімдері немесе компоненттері қолданылуы мүмкін.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдары бір-бірімен байланыс файлдарды орындайтын және өз бетімен немесе жинақтауыш құрамында қолданылатын жинақтардан тұруы қажет.
|
4
4.1
4.2
4.3
4.4
4.5
|
Қолайлылық көрсеткіштері
Иілгіштігі
Құжаттың жетімділігі
Меңгерулілігі
Құжаттың толықтығы
Орнатқыштығы
|
Тез меңгерілетін және оқушылардың квалификациясы мен білім беру сипатын еске алумен минималды еңбек етумен электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарының қасиетін сипаттайды.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдары оларды әртүрлі деңгейлер мен білім берудің формаларында қолдануға мүмкіндік беруі
Оқушымен өзарабайланысқа қажет электрон-дық оқулық тағайындалуының бағдар-ламалық құралдарындағы құжаттар түсінікті қайшы келмейтін және толық болуы қажет.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарындағы толық және бөлек бөлімдерін функцияларынан логикасын түсінуге себепші болатын түрде көрсету керек.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдары құжаттарында барлық фазалардың өмірлік циклдерінің толық түсіндірмелері болуы міндетті.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдары қосымша бағдарламалық құралдарды соның ішінде ұлттық қаріптерді қажет етпейтін орнату шылық қарапайым мүмкіншіліктерінің бар болуы.
|
5
5.1
5.2
5.3
5.4
5.5
5.6
5.7
|
Интерфейс көрсеткіштері
Гиперсілтемелер
Байланыстылығы
Интерактивтілігі
Навигациялылығы
Контент
Достастығы
Қосымша
|
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдары мен тұтынушылар арасындағы өзара байланыстардың құралдарының әдістерін және формасын сипаттайды.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарында оқушығы қажет емес нұсқаулардан және артық қайталанулардан арылуға мүмкіндік беретін гипермәтінді сілтеменің болуы міндетті.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарында меңгерген білімдерімен білім берудің жаңа сатысындағы ұсынатын білім арасында байланыс орна-татын құрылымның болуының қажеттілігі.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдары білім берудің мақсатына жету үшін оқушы мен компоненттердің өзара байланыстарының мүмкіндігін көрсетуі тиіс.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарында қайталау үшін қажет бағдарламаның гипермәтінді беттерін алдыға немесе кері айналдыруға мүмкіндік болуы.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдары барлық оқу құралдарының көлемі немесе құрылымын анықталған негізгі формаларының құрылуы қажет.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдары мен қарым-қатынас оқу материалын қарапайым тілінде және жұмыстың тоқталуын болдырмау үшін арнайы құралдарын тұруы қажет.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарында оқушының анықталған сұрақтары бойынша білінетін толықтығына мүмкіндік беретін нұсқауларының болуы.
|
6
6.1
6.2
6.3
|
Автоматтау көрсеткіштері
Білім беруді автомат-тандыру
Аралық бақылауды авто-маттандыру
Тестілеуді автоматтан-дыру
|
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарының функция-ларының құрылымын оқушылардың онымен өзара байланысу көзқарасын еске алумен қоса білім беру процестерінің әртүрлі функционалық автоматтандыру деңгейі.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарында білім беру процесі автоматтандырылған болуы қажет.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарында аралық бақылау процесі автоматтандырылған болуы қажет.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарында оқу пәні бойынша кешенді тестілеу процесі автоматтандырылған болуы қажет.
|
7
7.1
7.2
|
Стандартты көрсеткіштері
Құжат қағаздарының дұрыстығы
Хаттаудың дұрыстығы
|
Халықаралық немесе ұлттық стандартқа сәйкестігінің деңгейін сипаттайды.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарындағы құжаттар мемлекеттік стандарқа бірыңғай жүйесі бойынша сәйкестіктің бар болуы.
Электрондық оқулық тағайындалуының бағдарламалық құралдарын хаттау мемлекеттік стандартқа «мазмұнына және хатауына қойылатын талаптарға» сәйкес жасалуының міндеттілігі.
|
Кесте 1. Топ атауы және қасиет көрсеткіші
Достарыңызбен бөлісу: |