Ќазаќстан Республикасыныњ білім жєне ѓылым министрлігі

3. Тапсырманы орындауға нұсқаулар.

1. 
   Қағаз парақтарын бір бумадан алу керек;
   
2. 
   әртүрлі кірлердің максимал ені (диаметрі) 2см-ден аспау керек.
   

2–сурет.

Қағаздан 2-суретте көрсетілген конструкцияны жасаңыздар. Көпірдің “жұмыс істейтін” ені түрлі кірлердің диаметрінен сәл үлкен болу керек. Бұл жағдайда бүктелген көпірдің қабырғалары кірлерге жақындайды және конструкция орнықты болады. Әртүрлі кірлерді көпір ортасына біртіндеп қоямыз, жүктің максимал мәнін анықтаңыздар. Басқа көпір конструкциялары аз жүк қойғанда бұзылады.

4.Тапсырманы орындауға нұсқа Алдын-ала эксперимент арқылы стақандағы суды 5-7градусқа суу уақытын анықтау пайдалы.негізгі эксперименттің уақыты бірнеше есе аз болады.

Негізгі экспериментті орындау үшін әрбір тиынды жіппен орап байлаймыз да, ұзындығы 10-15 см. «бау» қалдырыңыздар. Баудың көмегімен тиындарды суық суға салып температура орныққанға дейін ұстаңыздар да, содан кейін оларды бау арқылы ыстық суы бар стақанға батырыңыздар. Ыстық судың бастапқы температурасы () тиын салғаннан кейінгі температурасы ().

Сонымен, ыстық суға салғанда жылу балансы мынаған тең болады:

Мұнда, N- тиын саны, с - тиынның жылу сыйымдылығы, - ыстық судың массасы.

Тиындарды қайта ыстық суға батырып, біраз уақыт кейін, орныққан температураны деп белгілейміз.

Тиындарды суық суға салғандағы жылу балансының теңдеуі:

(2)

мұнда, - суық судың массасы.

Осы екі теңдеуді шешіп, тиынның жылу сыйымдылығын табамыз.

Ескерту. Өлшеудің дәлдігін арттыру үшін, стаканға түсірілген тиын бататындай етіп, бірдей деңгейде су құю керек. Тиынның жылу сиымдылығын дәл анықтау үшін тәжірибені бірнеше рет жасауға болады.