Ќазаќстан республикасыныњ Білім жѕне Ѓылым Министрлігі

зертханалық жұмыс. Уақытша қатарларды түзейту әдістері

жүктеу 5,19 Mb.

бет	52/53
Дата	14.01.2018
өлшемі	5,19 Mb.
	#7460
түрі	Практикум

1 ... 45 46 47 48 49 50 51 52 53

3.2 зертханалық жұмыс. Уақытша қатарларды түзейту әдістері.
Мақсаты: интервалдарды үлкейту, жылжымалы орташа және аналитикалық түзейту әдістері арқылы динамикалық қатардың тенденциясын талдау.
Есептінң қойылуы

Электрқуатын 4 жыл бойы пайдалану бойынша уақытша қатардың аддитивті моделін құрастыру

Кесте 3.1 Бастапқы деректер

Квартал t	Yt электрқуатын пайдалану
1	6
2	4,4
3	5
4	9
5	7,2
6	4,8
7	6
8	10
9	8
10	5,6
11	6,4
12	11
13	9
14	6,6
15	7
16	10,8

1 қадам. Қатардың бастапқы деңгейлерін жылжымалы орташа арқылы түзейту

Сурет 3.3

- 4 квартал бойынша барлығы келесі формулалар көмегімен есептелінеді:

С3=СУММ(В2:В5)

С4=СУММ(В3:В6)

С5=СУММ(В4:В7) әрі қарай сәйкесінше

- 4 квартал бойынша жылжымалы орташа келесі формулалар көмегімен есептелінеді

D3=СРЗНАЧ(В2:В5)

D4=СРЗНАЧ(В3:В6)

D5=СРЗНАЧ(В4:В7)

- орталықтандырылған жылжымалы орташа

Е4=СРЗНАЧ(D3:D4)

Е5=СРЗНАЧ(D4:D5)

Е6=СРЗНАЧ(D5:D6)

- маусымдық компонентаны бағалау

F4=B4-E4

F5=B5-E5

F6=B6-E6

F7=B7-E7 әрі қарай сәйкесінше

Сурет 3.4

2 қадам. Маусымды компонентаны бағалау

Сурет 3.5

- 3 кварталдан бастап маусымды компоненталар кестеге рет ретімен толтырылады;

- өзгерту коэффициенті келесі формула көмегімен есептелінеді

(C8+D8+E8+F8)/4;

- ал өзгертілген маусымды компонента С8-D11, D8-D11, E8-D11, F8-D11 формулалар арқылы есептелінеді.

3 қадам. Маусымды компонентаның әсерін анықтау: (Y-S) (4 бағана).

4 қадам. Трендтік компонентаны анықтау (5 бағана).

5 қадам. Т+S сомасын есептеу (6 бағана).

6 қадам. Кездейсоқ компонентаны есептеу Е= Y-(T+S) (7 бағана).

Сурет 3.6

7 қадам. Модельді бағалау.

Абсолютті қателер квадраттарының сомасы: Σ Е²= 1,676.

Қорытынды: құрастырылған аддитивті модель 97,5% уақытша қатардың деңгейлерінің байланыс көрсетеді.

Студенттердің өзіндік жұмыстарына арналған тапсырмалар:

Тапсырма 1. Берілген динамикалық қатардың түзейту әдістері арқылы тенденциясын талдау

Салалар бойынша жұмысшылардың орташа еңбекақылары

Сала	1999	2000	2001	2002	2003	2004
Құрылыс	10218	12423	14310	16266	18221	25565

Тапсырма 2. Берілген динамикалық қатардың түзейту әдістері арқылы тенденциясын талдау.

Салалар бойынша жұмысшылардың орташа еңбекақылары

Сала	1999	2000	2001	2002	2003	2004
Сауда	7255	8971	10187	11601	13338	16453

Тапсырма 3. Берілген динамикалық қатардың түзейту әдістері арқылы тенденциясын талдау.

Салалар бойынша жұмысшылардың орташа еңбекақылары

Сала	1999	2000	2001	2002	2003	2004
Транспорт және байланыс	5279	6506	7956	8517	15916	19197

жүктеу 5,19 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 45 46 47 48 49 50 51 52 53