Қазақстан республикасының білім жәНЕ

жүктеу 2,22 Mb.

Pdf просмотр

бет	4/56
Дата	21.10.2023
өлшемі	2,22 Mb.
	#43964

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 56

аза стан республикасыны білім ж НЕ

-

Бірдеңе білеміз ғой, білгеннен соң сөйлейміз ғой, - депті.
3. Нағыз ӛлең ӛлмеу ҥшін туады,
Оның сӛзі басқа сӛзден дуалы:
Тарқаған жоқ мың заманғы тарихта
Қайран жырдың қанға бӛккен уы әлі.
Сан соғыста қансырасын ол мейлі,-
Найза, қылыш, оқтан ӛлең ӛлмейді.
Ӛлең шіркін шӛбересін, шӛпшегін
Ҧрпақтардың уызына бӛлмейді.
4.
Екі мәтіндегі прагматикалық бағдар да - екі тҥрлі, І. Есенберлин
контексіндегі бағдар тек Абылай хан айналасына ғана бағытталса, кейінгі
мәтінде жалпыхалықтық сипат алады. Оны вербалданған тҥстердің
лексикалық қҧрылымындағы ортақ номинативтер, сол лексиканың
парадигматикалық коннекторларымен берілген символдармен қатар,
айырмашылықтар кӛрсетеді. Бҧл кӛркем мәтіндер жазылған кезеңдегі саяси-
идеологиялық жағдайларға немесе экстралингвистикалық факторларға
байланысты болу керек. Қазіргі қазақ қоғамындағы ҧлтсыздық, тілсіздік,
кҥншілдік, тез еліктеушілік, басқа ҧлт ӛкілдеріне жалтақтаушылық, жемқор
сыбайластық, ӛз ҧлтына қайырымсыздық сияқты тҥрлі жағымсыз мәселелер
сӛз болғанда Абылайдың осы тҥсі мен оның Бҧқар жоруы еске тҥсіріледі.
Оны жоғарыда айтылып кеткен газет мақаласын осы тҥстің екінші нҧсқасы
негізіндегі суретпен
(қосымша Б)
иллюстрациялау-ақ дәлелдейді, яғни
дискурсқа тҥсушілер қажеттілік пайда болғанда ӛздерінің семантикалық
жадынан ӛздері ҥшін аса маңызды, айрықша мәнді, әсерлі, бейнелі мәтін
таңбасын тауып, қолдана алады.
Ре
по
зи
то
ри
й
Ка
рГ
У

21
2 КӨРКЕМ МӘТІННІҢ МАҒЫНАЛЫҚ ЖӘНЕ ФОРМАЛДЫ
САНАТТАРЫ
1. Көркем мәтін санаттары туралы пікірлер
2. Көркем мәтіннің негізгі санаттары
3. Көркем мәтіндегі ақпар түрлері, олардың берілу жолдары
Мәтін шығармашылықтың жемісі болғандықтан, оның өзіне тән
параметр, санаттары болады. Ал санаттың өзі объективті болмыс
құбылыстары мен заттарының арақатысын, байланыстарын, ортақ белгілері
мен айырмашылықтарын көрсететінін ескерсек, мәтін санаттары оның ең
негізгі, ең елеулі белгілерін топтастырады. Бұл санаттар түрлі –
семантикалық және құрылымдық, прагматикалық және функционалдық -
өлшемдерге негізделіп, әмбебап және факультативті түрде көрінеді. Әр елдің
мәтін зерттеушілерінің көзқарастарында, зерттеу қағидаларында, ұстанған
методологиялық бағыттарында бірізділік жоқ болғандықтан, олар мәтін
санаттары ретінде түрлі белгілерді атайды. Мәселен, франциялық белгілі
зерттеуші Ц. Тодоров мәтіннің негізгі санаттарын

жүктеу 2,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 56