ОӘК042-14-1-02.1.20.18 /02-2013
|
№2 Баспасы
|
бет -
|
Қазақстан Республикасының бiлiм және ғылым министрлiгi
Шәкәрiм атындағы Семей Мемлекеттiк университетi
|
3 деңгейдегі құжат
|
ОӘК
|
ОӘК042-14-1-02.1.20.18 /02-2011
|
«Теориялық және қолданбалы механика» пәнінің оқу-әдістемелік кешені. Студенттерге арналған пәннің жұмыстық бағдарламасы.
|
№2 Баспасы
|
«Теориялық және қолданбалы механика» пәнінің
оқу-әдістемелік кешені
5В072300 «Техникалық физика» мамандығы үшiн
Студенттерге арналған пәннің жұмыстық бағдарламасы
Семей, 2013
Алғы сөз
1.ҚҰРАСТЫРҒАН
Құрастырушы - Қ.Ж. Тлеубердин «Машина жасау технологиясы және механика» кафедрасының Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің аға оқытушысы.
2.1.ТАЛҚЫЛАНДЫ
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің «Машина жасау технологиясы және механика» кафедрасының мәжілісінде талқыланды.
«2» қыркүйек 2013ж., хаттама № 1
Кафедра меңгерушісі ____________ т.ғ.к. С. Д. Тоқаев
2.2. ИТФ оқу-әдістемелік бюросы мәжілісінде талқыланды.
«19» қыркүйек 2013ж., хаттама № 1
Төраға т.ғ.к. С.С.Толеубекова
2.3. Инженерлік-технологиялық факультеттің ғылыми кеңесінің отырысында
талқыланды. «21» қыркүйек 2011ж., хаттама № 1
Төраға т.ғ.д. профессор А.Л. Касенов
3.БЕКІТІЛДІ
«30» қыркүйек 2011ж., хаттама № 1
ОӘК төрағасы Г.Искакова
№1 Баспасы орнына енгізілген.
Мазмұны
1.Жалпы жағдайлар……………………………………………..4
2. Пәнді оқып үйрену бойынша әдістемелік нұсқаулар………5
3. Курс саясаты және форматы…………………………………5
4.Баға қою саясаты………………………………………………6
5.Пән мазмұны және сабақ түрі бойынша сағаттарды бөлу…8
6. ЖСӨЖ және СӨЖ пән мазмұны……………………………..9
7. Пән бойынша оқу графигінің күнтізбелік жоспары…….10
8. Қолданылатын оқулықтар….…………………………………11
Жалпы жағдайлар
Оқытушы және пән бойынша жалпы мәліметтер
Оқытушының Фамилиясы, аты, -Тлеубердин К.Ж.
Кафедра – Машина жасау технологиясы және механика;
Байланыс ақпарат- оқу ғимараты №10, кабинет №7
Сабақ өткізу орны - № 7 дәрісханасы
Пәннің аты –Қолданбалы механика;
Кредиттер саны –2;
Курсының негізгі бөлімдері:
теориялық механика пәнің статика,кинематика және динамика бөлімдері бойынша негізгі түсініктер ;
механизмдердің кинематикасы;
материалдар кедергісі, беріктікке, қатаңдықа және орнықтылықа есептеу;
берлістер олардың түрлері және қосылыстар,оларды есептеу ерекшеліктері ;
3.2. Курсының мақсаты: машиналарда кеңінен қолданылатын бөлшектермен
танысу және есептеу.
3.3. Курсының міндеті: түрлі механизмдердің және олардың жүйелерінің зерттеудің жалпы әдістерін жетілдіру және олардың жұмыс істеу қабілетін есептеу.
3.4. Курстың пререквизиты:
Жоғарғы математика;
Инженерлік графикасы;
Информатика;
3.5. Курстың постреквизиты:
Көтеру - тасымалдау машиналары;
Автоматтау жобалау жүйесі;
Сандық әдістер.
1 кесте-Жұмыс оқу жоспарының көшірмесі
Курс
|
Семестр
|
Кредит
саны
|
Дәріс,
сағ.
|
ТЖ,
сағ.
|
ОСӨЖ,
сағ.
|
Сөж,
сағ.
|
Барлығы,
сағ.
|
Соңғы бақылау түрі
|
2
|
4
|
2
|
15
|
15
|
22,5
|
15
|
67,5
|
Емтихан
|
2. Пәнді оқып үйрену бойынша әдістемелік нұсқаулар
«Теориялық және қолданбалы механика» пәнін көрсетілген бағдарлама бойынша, тізбектеп оқып үйрену керек. Негізгі анықтамалар мен түсініктерді ажырату және математикалық қортындыларды түсіну қажет. Теориялық материалды оқып үйренгенде және есептерді шешу кезінде, математикалық есептеулер жүргізілетін шамалардың өлшем бірлігіне көңіл аудару қажет. Тақырыптың теориялық материалдарын оқып үйренгеннен кейін есептерді шешу әдістемесін ажырату қажет. Курс материалын жақсы меңгеру үшін әр тақырып бойынша конспект жазу ұсынылады.
Студенттердің өздік жұмысы «Теориялық және қолданбалы механика» пәнін оқып үйренгенде аудиториялық сабақтарды айтарлықтай толықтыратын, жауапты және маңызды бөлігі болады. Өздік қарастыруға жеке теориялық тарауларды оқып үйрену, тақырып бойынша есеп шығару, сонымен бірге есептік-сызба тапсырмалары (ЕСЖ) және бірқатар сұрақтарды өздігінен зерттеуге беріледі. Өздік жұмысқа бақылау ауызша түрде және жазба сұрақтар, коллоквиумдар, тестер, зертқаналық және есептік-сызба жұмыстарды қорғау, сонымен бірге курстық жұмысты талдау мен қорғаумен іске асырылады. Әртүрлі жұмыстарды орындау кезінде (теориялық сұрақтарды қарастыру, есептерді шешу, рефераттарды жазу т.б.), жұмыстық бағдарламада көрсетілген тізімдегі оқулықтармен шектелу міндетті түрде емес. Каталогтан қарастырып, өтіп жатқан тақырыпқа сәйкес келетін аттарды кездестіруге болады. Ондай кітаптар қарастырып және тапсырыс беру керек. Ішінен қажет болатын материалдар кездесуі мүмкін. Рефераттың құрамына мазмұны, кіріспе, негізгі бөлім, қортынды, қолданылған оқулықтар тізімі кіреді. Курстық жұмыстың құрамына титульді парақ, мазмұны, кіріспе, негізгі бөлім, қортынды, қолданылған оқулықтар тізімі кіреді.Реферат жазғанда студенттердің өздері жетілдірілетін тақырыптар, қолданылатын оқулықтары келтіріліп, жеке дәптерге жазылады.Өздігінен шешуге жоспарланган есептер, қолданылатын оқулықтары келтіріліп, қажетті түсініктемелерімен жеке дәптерде орындалады.Курстық жұмыстары және ЕСЖ өңдеу«СТУ 042-РМҚК-СМУ-8-2007 мәтіндік құжаттарды дайындаудың жалпы талаптары» университеттің стандартына сәйкес болу керек. Аралық қортындыға дайындық оқып үйренген тақырыптарды жетілдіруден тұрады. Аралық бақылау келесі келтірілген формалардың бірімен жүргізіледі: жазбаша сұрақ, бақылау, тестілеу.
3. Курс саясаты және форматы
Сабаққа қатынасу студенттің міндеті. Егер қандай да бір себеппен студент сабаққа қатынаса алмаса, ол қарастарылмаған материал үшін жауапты болады. Сабақ жүріп жатқан уақытта тәртіп бұзғаны үшін аудиториядан шығарылады немесе курс бойындағы бағасы «қанағаттанарлықсыз» деп жазаланады.Бақылау жұмыстары міндетті түрде орындалып, уақытында тапсырылуы керек. Уақытында орындалмаған жұмыстар, автоматты түрде төмен бағаланады.ралық сынақтың қортындысында сабаққа қатнасуы, студенттің уақытында өздік жұмыстарды орындауы, ауызша немесе жазба түрде сабақтарда жауап беруі, аралық бақылаудың өзінің нәтижесі ескеріледі.
Көшіріп алу немесе плагиатқа (басқа студенттердің есептерін немесе дайын тапсырмаларды көшіру, пайдалану) жол берілмейді және сол үшін студент аудиториядан шығарылады немесе «қанағаттанарлықсыз» бағамен жазаланады.Ұялы телефондарды сабақ уақытында өшіру қажет.
4. Баға қою саясаты
Пән бойынша студенттердің білімін бақылау келесі түрде жүзге асырылады:
- ағымдағы бақылау (апта сайын жүргізіледі);
- аралық бақылау (8 және 15 апталар);
- қортынды бақылау академиалық мезгілдің соңында бір рет жүргізіледі
Ағымдағы бақылау - бұл жүргізілген дәрістер, тәжірбелік, зерттханалық сабақтар және оқытушының жетекшілігімен студенттердің өздік жұмысы бойынша, студенттердің білімін жүйелі тексеру.
Пәнді оқып үйрену кезіндестуденттердің ағымдағы білімін тексерудің келесі түрлері қарастырылған:
- ауызша сұрақ;
- жазбаша сұрақ;
- құрамалы сұрақ;
- тәжірбелік сабақтарда есепті шешу және қорғау;
- зерттханалық жұмыстарды орындау және қорғау;
- конспектілер мен рефераттарды дайындау;
- ЕСЖ қорғау;
- Тестілер.
Студенттердің білімін аралық (рейтінгілік) бақылау 8-ші (Р1) және 15-ші (Р2) апталарда академиалық мезгілдің аралығында бекітілген график бойынша жүргізіледі. Пән бойынша баға қою100 %-тік шкаламен пайыздық мөлшермен жүргізіледі. Пән бойынша аралық аттестацияны жүргізген кезде, емтиханда (қортынды бақылауда) алған баллы және семестр бойынша жүргізілген бірінші және екінші рейтингтердің ағымдық үлгерімнің орта баллы ескеріледі. Рейтингті санау 1.1- кестенің көмегімен жүргізіледі, ол оқытушының сабақ журналымен толтырылады. Мұнда әр ұяшықта, рейтингті санау үшін қажетті, баллдар көрсетілген. 1.1- кестеге «идеал студент» енгізілген, ол мүмкін болатын максимал баллды жинайды. Идеал студенттің рейтингі 100%-ке тең. Топтың барлық нақты студенттерін идеал студентпен салыстырады.
1.1- кесте Студенттердің рейтнигісін санау.
Сабақ түрі
|
Апталар
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
Межелік бақылау
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
Межелік бақылау
|
дәріс
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
тәж.
сабақ
|
20
|
20
|
20
|
20
|
20
|
10
|
20
|
20
|
150
|
20
|
20
|
20
|
20
|
20
|
20
|
20
|
140
|
соөж
|
|
|
|
30
|
|
10
|
30
|
|
70
|
|
|
30
|
|
|
|
|
30
|
сөж
|
|
|
|
|
20
|
|
|
30
|
50
|
|
|
|
30
|
|
40
|
30
|
100
|
Барлығы
|
20
|
20
|
20
|
50
|
40
|
20
|
50
|
50
|
270
|
|
|
|
|
|
|
|
270
|
СОӨЖ-студенттердің оқытушымен өзіндік жұмыстары; СӨЖ-студенттердің өзіндік жұмыстары; тәж –тәжірбелік сабақтар. Студенттердік рейтнигісін санау келесідей жүргізіледі: тәжірбелік сабақтарда 50% –есептерді шығарғаны үшін, 50% –есептерді түсіндіргені үшін; СӨЖ және СОӨЖ –дерде 50% –орындағаны үшін, 50% –қорғағаны үшін.
|
Егер студент ауырып немесе орында себептермен сабақ босатып және белгіленген мерзімінде аралық бақылауды тапсыра алмаса, соны растайтын құжаты болса, онда ол аралық бақылауды жеке өткізуге құқлы. Бұл жағдайда факултет деканы емтиханды семестрдің алдында, көрсетілген құжаттарға сәйкес аралық бақылауды тапсырудың жеке мерзімін белгілейді және студентке жеке рейтингтік ведомость береді.
Студент, пән бойынша қортынды бақылауға, егер оның семестр бойындағы рейтингтік баллы 50% тең немесе жоғары болғанда жіберіледі. Пән бойынша қортынды баға шкала (кесте) бойынша анықталады.
1.2- кесте. Студенттердiң бiлiмi келесi жүйеде бағаланады.
Баға
|
Әрiп.эквивалент
|
%
|
балл
|
Өте жақсы
|
А
А-
|
95-100
90-94
|
4,00
3,67
|
Жақсы
|
В+
В
В-
|
85-89
80-84
75-79
|
3,33
3,00
2,67
|
Қанағаттандырарлық
|
С+
С
С-
Д+
Д
|
70-74
65-69
60-64
55-59
50-54
|
2,33
2,00
1,67
1,33
1,00
|
Қанағаттанды-
ралықсыз
|
F
|
0-49
|
0,00
|
5.Пән мазмұны және сабақ түрі бойынша сағаттарды бөлу.
2-кесте. Пән мазмұны және сабақ түрі бойынша сағаттарды бөлу.
Тақырыптың аталуы және мазмұны
|
Сағаттар саны
|
Оқулықтар
|
1
|
2
|
3
|
Дәрістер
|
Қатты дене статикасы.Статика аксиомалары.
|
1
|
8.1.1, 4-28бет.
|
Нүкте және қатты дене киематикасы
|
1
|
8.1.1, 32-41бет.
|
Нүкте динамикасы.Нүктенің түзу сызықты тербелісі.
|
1
|
8.1.1, 46-51 бет.
|
Жүйенің және қатты дене диамикасы.
|
1
|
8.1.1, 4-28бет.
|
Машиналар және механизмдер теориясы
|
1
|
8.1.1, 52-85бет.
|
Материалдар кедергісінің міндеттері.
Созылу және сығылу.
|
1
|
8.1.1, 86-94 бет.
|
Ығысу және бұралу.
|
1
|
8.1.1, 98-102 бет.
|
Иілу және сығылған сырықтардың орнықтылығы
|
1
|
8.1.1, 103-105 бет.
|
Бөлшектерді және машиналарды жобалауда қолданылатын материалдар.
|
1
|
8.1.1, 106-118 бет.
|
Фрикциялық берлістер. Вариаторлар.
|
1
|
8.1.1, 119-120 бет.
|
Тісті берлістердің ілісу теориясы. Тісті берлістерді жобалау.
|
1
|
8.1.1, 135-157 бет.
|
Буынтықты берлістер.
Оларды есептеу ерекшіліктері.
|
1
|
8.1.1, 165-173 бет.
|
Белдікті және шынжырлы берлістер.
|
1
|
8.1.1, 122-133 бет.
|
Біліктер мен өстер.
Подшипниктер.Олардың түрлері.Муфталар.
|
1
|
8.1.1, 181-196 бет.
|
Қосылыстар.Олардың түрлері. Есептеу ерекшіліктері.
|
1
|
8.1.1, 200-232 бет.
|
Тәжірбелік сабақтар
|
Байланыс реакцияларын анықтау.Ауырлық ценрі координаталарын анықтау.
|
1
|
8.5, 8-52 бет.
8.5, 72-86 бет.
|
Нүкте қозғалысының теңдеуі. Жылдамдықтарды үдеулерді анықтау.
|
1
|
8.5, 91-100 бет.
8.5, 115-131 бет.
|
Қозғалыстың диффер. теңдеуі. Динамиканың негізгі теоремалары.
|
1
|
8.5, 196-234 бет.
|
Тік күш және тік кернеу
эпюрлерін салу.
|
1
|
8.2, 14-26 бет.
|
Бұраушы момент және бұралыу бұрышы эпюрін салыу.
|
1
|
8.6, 139-176 бет.
|
Көлденең күш және иілу моментері эпюрін
салу.
|
1
|
8.6, 187-202 бет.
|
Сығылған стережндердің орнықтылықа есептеу.
|
1
|
8.6, 204-247 бет.
|
Жетектің кинематикалық есептеуі.
|
1
|
8.6, 304-313 бет.
|
Цилиндрлі тісті берлістерді есептеу.
|
1
|
8.7, 126-138 бет.
|
Конусты тісті берлісерді жобалау
|
1
|
8.7, с 140-155
|
Буынтықты берлістерді есептеу және жобалау.
|
1
|
8.7, с 92-107
|
Белдікті және шынжырлы берлістердң геометриялық және кинематикалық есептеулері.
|
1
|
8.7, с 171-182
|
Домалау подшипниктерін жұмыс істеу мерзіміне есептеу.
|
1
|
8.7, с 184-201
8.7, с 184-2235
|
Біліктерді беріктікке есептеу.
|
1
|
8.7, с 10-23
|
Бұрандалы қосылыстарды есептеу
|
1
|
8.7, с 41-62
|
6. ЖСӨЖ және СӨЖ мазмұны .
Кредиттік жүйемен оқу кезінде студенттердің өздік жұмысын ұйымдастыру сапасын арттыруға жоғары талаптар қойылады, оған үй тапсырмаларын орындауда кіреді.
Оқытушының жетекшілігімен студенттердің өздік жұмысы – бұл кредиттік жүйемен оқу кезінде оқу жұмысының бір түрі, онда диалогтық тәртіпте аудиториялық сабақ түрінде өткізіледі, сонымен бірге аудиториядан тыс кеңес түрінде жүргізіледі. Оқытушының жетекшілігімен студенттердің өздік жұмысының мазмұны және студенттердің өздік жұмысы кесте 4 кестеде келтірілген.
4 -кесте. ЖСӨЖ және СӨЖ жоспары.
ЖСӨЖ
|
СӨЖ
|
аудиториялық
|
аудиториядан тыс
|
Кинематикалық жұптардағы жергілікті артық байланыстар.
|
Созылудағы потенциалды энергия.
|
Кіріспе. Қолданбалы механиқаның негізгі түсінігі.
|
Жазықтықтағы тепе-теңдік теңдеуі.
Жинақталатын күштер жүйесі.
|
Кеңістегі тепе-теңдік теңдеуі.Вариньон теоремасы.
|
Динамиканың негізгі теңдеуі.
|
Қалыптаспаған тәртіп механизмдердің жыл-
дамдығының өзгеру
заңы.
|
Механизмдердің есептеуінің аналитика-
лық әдістері.
|
Иілудегі орын ауыстыру.
|
Күрделі кернеу. Иілу және бұралу
дефформациясы
|
Күрделі кернеу. Иілу және созылу
дефформациясы
|
Кернеу туралы түсінік
|
Машиналардағы және механизмдердегі үйке- ліс түрлері.
|
Кинематикалық жұптар -дың элементерінің тозу-
ын есептеу.
|
Айнымалы кернеу кезіндегі беріктік.
|
Механизмдердің күштік талдауында үй-
келіс түрі.
|
Үйкеліске энергияның шығындануы.
|
|
Статикалық теңгеріу тәсілі.
|
Машиналардың діріл
активтігі және дірілден қорғау.
|
Жобалаудың негізгі кезеңдері.
|
Техникада қолданылатын негізгі материалдар.
|
Вариаторлар түрлері және оларды есептеу.
|
Машина жасауда қолданылатын материалдар.
|
Тербелісті динамика лықтүрде өшіру.
|
Машина мен механ- змдердің динамикалық моделдері.
|
|
Роботармен манипуля-
торлардың механизм-
дері.
|
Планетарлық механизм-
дердің сұлбасын таңдап
алыу.
|
Планетарлы берлістер-
дің кинематикасы.
|
Эвольвентті пішінді тісті берлістерден қысқаша мәлемет.
|
Тіс профилін түзету.
|
Модул шамасын және тістердің санын таңдап алу.
|
Конусты тісті берлістер.
|
Гиперболоидты тісті берлістер.
|
Тістер профилінің қиылуы.
|
Планетарлық механиз-
мдердің есептеу негіздері.
|
Планетарлы берлістердің тіс санын анықтау
|
Муфталардың жалпы сипатамасы.
|
Қосылыстар бұранда-
лы қосылыстар.
|
Бұранда жұптардағы үйкеліс.
|
Бұрандалы қосылыстар.
|
Үздікті қозғалыстағы механизмдер.
|
Жұдырқшалы механизмдер.
|
Механизмдер жүйесінің
циклограммасы.
|
7. «Теориялық және қолданбалы механика» пәнінің күнтізбелік жоспары
5-кесте – Пән бойынша оқу процесінің күнтізбелік графигі
Апта
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
МБ1
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
МБ2
|
Сабақ түрі
|
Тәж;
|
Тәж;
|
Тәж;
|
Тәж; соөж
|
Тәж; сөж
|
Тәж; соөж
|
Тәж; соөж
|
Тәж;
|
Тәж;
|
Тәж;
|
Тәж;
|
Тәж; соөж
|
Тәж; сөж
|
Тәж; сөж
|
Тәж; сөж
|
Балл
|
20
|
20
|
20
|
20;30
|
20;20
|
20;10
|
20;
30
|
20;30
|
270
|
20
|
20
|
2030
|
2030
|
20
|
2040
|
20
30
|
270
|
Шартты белгілеулер
|
СОӨЖ-студенттердің оқытушымен өзіндік жұмыстары; СӨЖ-студенттердің өзіндік жұмыстары; тәж –тәжірбелік сабақтар; МБ – межелік бақылау.
|
8. Қолданылатын оқулықтар
8.1. Қ.Ж. Тлеубердин. Теориялық және қолданбалы механика.-Семей “Тенгри”, 2011
8.2. Қ.Ж. Тлеубердин. Машина бөлшектері бойынша курстық жоба.-Семей “Тенгри”, 2010
8.3. Тәжібаев С.Д. Қолданбалы механика, Алматы; «Білім» 1994
8.4. Қ.Ж. Тлеубердин. Машина және механизмдер теориясы.-Семей “, 2009
8.5. Мещерский И.В Сборник задач по теор. механике М.; Наука,1986
8.6 Багрев В.В. Сборник задач по технической механике. M. ; Наука, 1972
8.7 Романов М.Я. Сборник задач по деталям машин М.; 1984
Достарыңызбен бөлісу: |