ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы



жүктеу 2,22 Mb.
Pdf просмотр
бет44/660
Дата19.04.2022
өлшемі2,22 Mb.
#38219
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   660
ғылым тарихы мен философиясы

бізге  негіз 

бола алмайды

.

Шығыс ойшылдарының 



әлем

 туралы, бұл дүниедегі 



адам болмы-

сының

 

мағынасы

 жайындағы ой-толғаныстарын айтар болсақ, олар да 



35

бізді өздерінің терең көрегендігімен және даналығымен таңғалдырады. 

Мысалы,  даосизмнің  онтологиясын  (болмыс  туралы  ілімін)  алсақ,  ол 

төмендегідей болып шығады: 



Дао (болмыссыздық, яғни болмыстың 

жоқтығы)  болмысты

  тудырады,  ал  ол,  өз  кезегінде,  табиғаттың 

нақты  бір 

денелері  мен  заттарын  (дэ)

,  яғни  оларға  бөлінген  белгілі 

бір  уақытта  өмір  сүріп,  қайтадан 

болмыссыздыққа

  оралатындар-

ды  дүниеге  келтіреді.  Ертедегі  қытайлардың  бұл  көрегендігі  «Әлем 

вакуумның  «Үлкен  жарылысы»  деп  аталатын  жарылыстан  жаралған, 

демек, іс жүзінде ештеңеден жаралмаған» деп сендіретін сол заманғы 

астрофизикамен астасып жатыр. Қазақстандық философ А.Хамидовтің 

айтуынша, Шығыс философиясында болмыссыздыққа шығармашылық 

күш  берілген.  Сондықтан  Батыстың  «Ex  nigilo  nigil  fit»  («жоқтан  бар 

тумайды») деген нақылы Шығыстың ақыл-ой шабытына сай келмейді. 

Оған  «Ex  nigilo  totum  fit»  («Барлығы  жоқтан  пайда  болады»)  деген 

қағида сай келеді. Болмыстың осындай түсінігінен: егер ерте ме, кеш пе, 

бәрі де болмыссыздыққа оралатын, ал әлемді Даоның көзге көрінбейтін 

заңдары билейтін болса, онда


жүктеу 2,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   660




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау