ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы

  (1768-1834)  еңбегі.  Ол 

үшін, қандай мәтіндер туралы сөз болып отырғанына қарамастан, гер-

меневтика  – 

,  өйткені 

түсіндіру ережелері бірыңғай. Оның анықтамасы бойынша, герменев-

тика – ол мақсаты жазбаша құжаттарды түсіну мүмкіндігі шарттарын 

көрсетуден  тұратын  «түсіну  ережелерінің  өзара  байланысы  туралы» 

ілім.

жағынан,  ол  тілдің  жалпы  жүйесінің  бір  бөлігі,  ал,  екінші  жағынан, 

әлдебір жеке тұлға шығармашылығының өнімі. Сол себепті герменев-

тиканың алдында екі міндет тұр:

а) тілдік құралды белгілі бір тіл жүйесінің элементі ретінде зерттеу 

(мәтіннің қандай уақыт кезеңіне жататынына байланысты);

ә) соның артында тұрған бірегей субъектіні табу (кім мәтін авторы 

бола алады).

Ол  міндеттің  бірінші  бөлігін  «объективтік»  («грамматикалық») 

түсіндіру  орындаса,  ал  екіншісін  «техникалық»  («психологиялық») 

түсіндіру өзіне алады.

Шлейермахер  түсіну  үдерісінің  айналма  сипатына  («герменевтика 

шеңбері») назар аударады: бөлшекті (мысалы, жеке бір сөзді) түсіну – 

бүтінді  (атап  айтқанда,  сол  сөз  кіретін  сөйлемді)  түсініп  алмайын-

ша  мүмкін  болмайды.  Бірақ  бүтінді  түсіну,  өз  кезегінде,  бөлшектерді 

түсінуді қажет етеді.

Герменевтиканың  қалыптасуының  маңызды  бөлігі  неміс  филосо-

фы, тарих мектебінің өкілі