ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы

 (1883-1965) болмыс мағынасы жайындағы мәселені 

шешілмейтін  мәселе  санағандықтан,  оны  ысырып  қойды  да,  назарын 

адам  экзистенциясының  болмысы  тәсілін

  айқындауға  және  оның 

трансценденцияға  қатынасына  аударды.  Ол  әлеуметтік  философияға 

«шекаралас  ахуал»  түсінігін  және  сонымен  байланысты 

немесе 

 ұғымын енгізді.

Адам  өз-өзін  сақтау  мақсатында  қиын  дағдарыс  жағдайынан 

қашып,  «қабыршақтың»  ішіне  жасырынғандай  болып  өмір  сүреді. 

Бірақ жасырынып қалу қиын. Сондықтан адамға өмір бойы үрейлену, 

торығу,  күйзелу,  өз-өзін  кінәлі  сезіну  ілесе  жүреді.  «Шекаралас  аху-

ал», шын мәнінде, шешілмейді: олар сал болып жатып қалуға немесе 

ымыраға келтіреді. Бірақ екеуі де – тығырықтан шығаратын жол емес. 

277

Адам өміріне қауіп төнетін жағдайда жан дүние серпілісі орын алады, 

терең күйзеліске түскен кезде, адам осы дүниедегі өзінің қайталанбас 

болмысының мәнін тауып, түсінеді.

Егер Хайдеггер мен Ясперс өздерін діни ойшылдарға жатқыза оты-

рып, қиын-қыстау жағдайларда Құдайға үміт артуды ұсынса, ал «экзис-

тенциализм» терминін ғылыми қолданысқа енгізген француз филосо-

фы 

жүктеу 2,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: