ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы

Францияда  XVIII  ғасырда  философия  әлеуетті  қоғамдық-мәдени 

қозғалысқа  айналған  Ағартудан  дамуға  нақты  серпін  ала  отырып, 

Ағартудың жүрегі, өзегі ретінде әрекет етті.

Барлық  француз  ағартушыларын  біріктіретін 

негізгі

  идея  –  ол 

адамзатты  толғандыратын  мәселелердің  барлығы 

философиялық 

ақыл-парасат  тезінен  өтуге

  және  содан 

  тиіс.  Еркін  ой-

лау  бұрын-соңды  болмаған  биік  деңгейге  көтерілді:  табиғатты  тану 

да, бұрын қалыптасқан түсініктер де теріске шығарылды, енді өмірге 

жаңаша көзқарас, жаңа дүниетаным қалыптаса бастады.

Ағартушылар әлеуметтік өзгерістердің бағдарламасын құруға және 

Адамның  жаңа  мақсат-мұратын  қалыптастыруға  тырысты.  Осындай 

дүниетанымды  құру  жөніндегі  түпқазық  –  1751-1780  жылдары  Дидро 

шығарған  (алғашқы  жылдары  д’Аламбермен  бірге) 

Энциклопедия

болды.  Сол  себепті  француз  ағартушылары 

  деп  те 

аталады. Энциклопедия төңірегіне жиналып, олар Ф.Бэкон сызып бер-

ген: әлеуметтік прогресті ғылыми прогреспен байланыстыратын «ұлы 

ғылымдардың қалпына келтірілуі» жоспарын жүзеге асырмақ болды. 

Француз ағартушыларының еңбектерінде Табиғаттың және ондағы 

адамның алатын орнының жаңа 

материалистік

 ұғымы қалыптаса бас-

тады.  Өздерінің