ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы

1 ... 245 246 247 248 249 250 251 252 ... 660

ғылым тарихы мен философиясы

«тіршілік ету –

демек, қабылдану»

деген формуласы осыдан шықса керек.

Бұндай көзқарас оны

солипсизмге

( лат. – solus – жалғыз), яғни мен

жалғыз өзім тіршілік етемін, ал барлық қалғандары менің қиялымнан

туған деген пікірге келтіреді. Философияда бұл субъективтік

идеализмнің шектен шыққан түрі деп бағаланады. Беркли Құдайдың

158

платондық жоғарғы идея немесе рух деп түсіндірілетін зияткерлік

жасампаздығын алға шығарады.

Дж.Беркли дүниенің объективтік тіршілігін көпшілік адамдардың

көзқарастарымен байланыстырады. Егер олар бір-біріне сәйкес кел-

се, онда – зат объективті түрде бар болып шығады. Көп адамдардың

бір немесе басқа зат туралы пікірлерінің сәйкес келуі – Жаратушы

ықпалының нәтижесі.

Сөйтіп, Берклидің шығармашылығын жаратылыстанудың даму-

ына тікелей байланысты материалистік философияның орын алуына

деген қарсы әрекеті деп бағалауға болады, сонымен қатар ол эмпи-

риокритицизм, прагматизм, неопозитивизм бастауларының бірі бо-

лып табылады.

Шотландық философ, публицист, тарихшы, еуропалық позитивизм

мен феноменология бастамашыларының бірі, сыни скептицизмнің

жарқын өкілі

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 245 246 247 248 249 250 251 252 ... 660