21
1.
клиникалық (медициналық) шешімдерді қабылдау процесіне қолдау
көрсету;
2.
медициналық қателердің санын төмендету;
3.
үздіксіз медициналық көмек көрсетудің қолжетімділігін арттыру
және жетілдіру;
4.
медициналық қызметтердің сапасын арттыру;
5.
қабылданатын денсаулық сақтау саясатының, басқарушылық және
қаржылық шешімдердің сапасын және тиімділігін арттыру;
6.
денсаулық сақтау саласында үздіксіз кәсіби дамыту үшін жағдайлар
жасау;
7.
халықтың өз денсаулығы жөніндегі ақпараттың және олардың
құпиялылығы жөніндегі мәселелерді басқаруға қолжетімділікті арттыру;
8.
денсаулық сақтаудағы инвестициялардың және операциялық
шығыстардың рентабельділігін және тиімділігін арттыру.
1.7. ҚРЭД көрінісіне қол жеткізу
Осы тарауда Қазақстан Республикасының е-денсаулық сақтауының
көрінісін ойдағыдай іске асыруға әкелетін негізгі жетістіктер қарастырылған.
Жетістіктер
(Outcomes)
–
е-денсаулық сақтау
бағдарламасының іс-
әрекеттерімен және нәтижелерімен қанағаттандырылатын денсаулық сақтауға
қатысушылардың мұқтаждықтары. Осы мұқтаждықтар қатысушылардың
күтулері, талқылаулар, халықаралық тәжірибе, сондай-ақ осы тұжырымдама
негізделген бағдарламалық құжаттар синтезі негізінде белгіленген.
1.7.1. 1-жетістік – ҚР ЭД қатысушылары е-денсаулық сақтауды дамытуға
және жақсартуға жиі тартылған
Халықаралық
тәжірибеде
көрсетілгендей
денсаулық
сақтаудағы
ақпараттық жүйелер жинақталған деректерді ұсыну үшін жай пассивті құрал
ғана боламай, біртіндеп медициналық қателіктердің алдын алу тетігіне және
жаңа клиникалық білімді, алдыңғы қатарлы практикаларға және тәжірибеге
үйрету және оларды тарату платформасына айналуда [2].
Осындай әсерге қол жеткізу үшін е-денсаулық сақтауды іске асыру
тәсілдерін өзгерту қажет.
дамытудың барлық кезеңдерінде мүдделі тұлғалардың және ең бірінші
кезекте пәндік сала мамандарын кеңінен жұмылдыру және жолын қуушылықты
қамтамасыз ету өте маңызды болып табылады, оның ішінде:
Қазақстан Республикасының электрондық денсаулық сақтауының
бастамалары үшін мақсаттарды, міндеттерді және индикаторларды айқындау;
22
стандарттарды
және
реттеу
базасын
әзірлеу,
енгізу
және
өзектендіру;
нақты
бизнес-процестерді,
сервистерді
және
қызметтерді
ақпараттандырудағы қажеттіліктерді анықтау;
бағдарламалық жасақтаманың функционалдығына және ақпараттық
архитектурасына талаптарды айқындау;
тестілеу және бағдарламалық жасақтаманы қабылдауға қатысу;
е-денсаулық сақтау бастамаларының тиімділігін және олардың
денсаулық сақтау жүйесіне тигізетін ықпалын бағалау.
Электрондық денсаулық сақтауды қалыптастыру процесіне белсенді
қатысуына
ақпараттық жүйелердің және
электрондық қызметтердің
әзірлеушілерін және ұсынушыларын қоса алғанда, кең ауқымдағы мүдделі
тараптардың институционалдық және іске асыру дайындығы Қазақстан
Республикасы Үкіметінің тарапынан жұмылдыру, тұрақты қаржыландыру және
ынталандыру саясатын қалыптастыруды талап етеді.
1.7.2.
2-жетістік –
Денсаулық сақтау саласының қатысушыларына
ақпараттық жүйелер және электрондық қызметтер арқылы өздерінің
басым бизнес-процестеріне автоматтандырылған қолдау көрсетіледі
Қазір е-денсаулық сақтау қойған мәселелерді біршама шешетін көптеген
ақпараттық жүйелер бар. Осы жүйелерді қайта өңдеу қажеттілігіне қарамастан,
олар осы денсаулық сақтау секторлары автоматтандыру үшін басым болып
табылатын индикаторлар ретінде қызмет атқарады. Автоматтандырудың
бірнеше
басым
бағыттары
1.4.-бөлімінде
қарастырылған
Қазақстан
Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың 2011 - 2015 жылдарға
арналған «Саламатты Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасы және Қазақстан
Республикасының Президенті – Ұлт Көшбасшысы Н.Ә. Назарбаевтың
Қазақстан халқына 2012 жылғы 14 желтоқсандағы «Қазақстан-2050»
стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» Жолдауын талдау
нәтижесінде анықталды.
Е-денсаулық сақтаудың басқа басым бағыттарының арасында 2013-2017
жылдарға
арналған
«Ақпараттық
Қазақстан
–
2020»
мемлекеттік
бағдарламасымен:
- дәрілік препараттардың бірыңғай базасын құру;
- медициналық тағайындаулар мен рецептілердің электрондық жүйесін
құру;
- денсаулық жағдайын мониторингілеу үшін телемедициналық білезіктер
жүйесін енгізу;
- жедел көмек қызметтерін автоматтандыру;
- ғылыми және медициналық ақпарат базасын құру белгіленді.
Жоғарыда қарастырылған ақпараттық жүйелерді және электрондық
қызметтерді
басымдықты
енгізу
ҚР-дағы
медициналық қызметтерді
23
жақсартудағы ең өзекті мұқтаждықтарды шешуге мүмкіндік береді және
денсаулық сақтауға жалпы елеулі әсер етеді. Іске асыру процесінде жүйелердің
басым етуі жүргізілетін болады, өйткені барлық жүйелерді іске асыру мүмкін
емес. Қызмет санын көбірек автоматтандыру процесімен қамту мақсаты
сапаның төмендеуіне әкелуі мүмкін және денсаулық сақтау жүйесіне оң әсер
ету түрінде нәтиженің болмау қауіпін арттырады.
1.7.3.
3-жетістік
–
ҚР
ЭД
барлық мүдделі
тараптары
жоғары
жылдамдықты және қорғалған деректерді беру желісі арқылы е-
денсаулық
сақтау
жүйелеріне
және
медициналық
электрондық
қызметтерге кіру рұқсатын алады
Бұл тек ірі қалаларда ғана емес, еліміздің барлық аумағында сапалы
медициналық қызметтерге кеңінен қол жеткізуге мүмкіндік береді. Жүйелерге
қосылу жылдамдығы сапалы қызметтерді көрсетуде негізгі мағынаға ие
болады. Тәжірибе жүйелердің баяу жұмысы пайдаланушылардың тарапынан
алыстауға әкелгенін және ұсынылған қызметтердің сапасына әсер еткенін
көрсетеді, өйткені дәрігерлер пациенттерге көңіл бөлудің орнына көбінесе
назарларын жүйеге аударды. Арналардың сапасын жақсарту е-денсаулық
сақтау жетістігінің шешуші факторы болып табылады.
Осы іс-шараның шеңберінде мынадай міндеттер жүзеге асырылады:
ҚР барлық медициналық ұйымдарын ЭДП-ға қосу;
Телемедицинада,
телекөпірлерде,
конференцияларда,
жетекші
мамандармен жүргізілетін консультацияларда пайдалану үшін деректерді
берудің қорғалған жоғары жылдамдықтағы желісін құру.
1.7.4. 4-жетістік – Денсаулық сақтау қағазсыз технологияларды пайдалану
арқылы жұмыс істейді
Қағазсыз денсаулық сақтауды енгізуден негізгі әсер қағазға жұмсалатын
шығындарды азайту емес, денсаулық сақтаудың ұтқырлығын арттыру және
қолмен толтырылған құжаттарға қарама-қарсы сандық ақпаратты талдауды
жеңілдету есебінен қамтамасыз етілетін үздіксіз көрсетілетін медициналық
көмекті жетілдіру болып табылады.
Осы
мәселенің
шешімі
медициналық көмек
көрсетудің басқа
қатысушыларына көшірмелерді жазу және медициналық қағаз карталарын беру
қажеттілігінсіз еліміздің кез келген жерінен пациенттің деректерін алу
мүмкіндігін береді.
Осы нәтижені іске асыру үшін ҚРЭД қосымшаларында электрондық
цифрлық қолды кеңінен енгізу, оның қолданылуын қарапайым ету қажет,
мысалы: ұялы телефондарға көшіру жолымен.
Достарыңызбен бөлісу: |
