Қазақстан республикасы парламенті сенаты аграрлық МӘселелер, табиғатты пайдалану

АГРАРЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕР, ТАБИҒАТТЫ ПАЙДАЛАНУ

ЖӘНЕ АУЫЛДЫҚ АУМАҚТАРДЫ ДАМЫТУ

КОМИТЕТІНІҢ ОТЫРЫСЫ

ОРНЫНАН. Бастайық.

ТӨРАҒА. Онда комитет отырысын ашық деп жариялаймын. Күн тәртібінде екі мәселе бар.

Бірінші мәселе «Қазақстан Республикасы мен Солтүстік инвестициялық банк арасындағы Солтүстік инвестициялық банктің Қазақстан Республикасындағы қызметін реттейтін негіздемелік келісімді ратификациялау туралы» Заң жобасы жөнінде.

Екінші мәселе «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне агроөнеркәсіптік кешенді реттеу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасы жөнінде.

Күн тәртібі бойынша қандай ұсыныстарыңыз бар?

ОРНЫНАН. Келісеміз.

ТӨРАҒА. Онда күн тәртібі бекітілді.

Бірінші заң жобасы бойынша Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика вице-министрі Мадиев Жаслан Хасенұлына сөз беріледі.

МАДИЕВ Ж.Х. Құрметті депутаттар! 2018 жылы Тұңғыш Президент – Елбасының Финляндия Республикасына ресми сапары барысында қол қойылған Солтүстік инвестициялық Банк пен Қазақстан Республикасы арасындағы Негіздемелік келісімді ратификациялауды сіздерге қарауға ұсынамыз.

Негіздемелік келісімге қол қою халықаралық қаржы институттарымен ынтымақтастықты бастау үшін жалпы қабылданған тәжірибе болып табылады және қазіргі уақытта Қазақстан Республикасы ұқсас шарттарда Еуропалық инвестициялық банкпен және басқа да халықаралық ұйымдармен жұмыс істейді.

Негіздемелік келісім Солтүстік инвестициялық Банктің өзіне мүше болып табылмайтын шамамен 40 елмен жұмыс істейтін үлгілік құжат болып табылады.

Бұл ретте келісіммен Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделмеген, атап айтқанда валюта айырбастау мен ақша қаражатын аудару шарттары бойынша тендерлер өткізу, сондай-ақ Солтүстік инвестициялық Банкті салық салудан босату бойынша нормалар белгіленіп отыр.

На сегодняшний день СИБ является авторитетным международным финансовым институтом стран Скандинавии, Балтии, по оценке ведущих рейтинговых агентств, имеет наивысший уровень рейтинга AAA, что характеризует его максимальную кредитоспособность, соответственно, доступ к дешевым финансам и удешевление стоимости фондирования для наших заемщиков.

СИБ является многосторонним банком развития и не является организацией, которая максимизирует прибыль. Суверенные займы предоставляются в евро на срок примерно до 20 лет по ставке 1,5-2 процента евро, в зависимости от уровня риска.

Заключение рамочного соглашения имеет ряд стратегических преимуществ для страны.

Во-первых, обеспечение новым источником долгосрочного доступного финансирования, здесь такие секторы, как энергетика, транспорт, телекоммуникации, розничная торговля, промышленность, сельское хозяйство. Помимо финансирования проектов в традиционных секторах, Северный инвестиционный банк настроен на финансирование проектов «зеленой» экономики.

На сегодня «Kazakh Invest» сформировал предварительный пул инвестиционных проектов на сумму 1,4 миллиарда долларов США, и после вступления в силу рамочного соглашения мы готовы представить на рассмотрение данный пул проектов.

Во-вторых, кроме расширения источников долгосрочного финансирования для финансирования качественного экономического роста дополнительно появляется доступ к передовым технологиям и стимул технологической модернизации.

В-третьих, заключение данного соглашения будет способствовать размещению на территории Казахстана якорных проектов ведущих компаний Европейского союза и приходу крупных транснациональных компаний. Это поможет мультиплицировать эффект развития на малый и средний бизнес вокруг этих крупных организаций.

В-четвертых, весьма востребованным видится участие Северного инвестиционного банка в развитии Международного финансового центра «Астана» в сфере развития рынка ценных бумаг и его интеграции уже с международными рынками капитала.

В-пятых, оформление партнерских отношений с СИБ повысит инвестиционную привлекательность Казахстана среди государств – членов ЕС. Также это соответствует нашим задачам по вступлению в Клуб ОЭСР.

В целом принятие данного соглашения позволит реализовать в полной мере интересы Республики Казахстан и СИБ на взаимовыгодных условиях, будет способствовать реализации стратегических задач по обеспечению качественного роста экономики, повышению реальных доходов и благополучия населения, а также закреплению за Казахстаном статуса ведущего в регионе финансового, технического, промышленного, транспортно-логистического хаба.

В этой связи в соответствии с Законом «О международных договорах Республики Казахстан» разработан проект закона, предусматривающий ратификацию данного соглашения.

Уважаемые депутаты, просим поддержать.

Назарларыңызға рақмет.

ТӨРАҒА. Рақмет.

Құрметті әріптестер, сұрақтарыңыз бар ма?

ТАҒЫМОВ М.М. Менің нақтылайтын бір сұрағым бар. Кредитті алғанда ставкалары мемлекеттік орган алса 2 пайыз, егер жекеменшік алса, 7 пайыз делінген. Бірақ мына арада бірінші болып айтылған, оны тікелей алуға да болады, сосын делдал арқылы да алуға болады деп. Делдал арқылы алғанда оның проценті көбейеді ме? Оны кім анықтайды?

МАДИЕВ Ж.Х. Сұрағыңызға рақмет, Марат Мырзағалиұлы.

Делдал арқылы алғанда ставкасы 2 процент болмайды. Орысша жауап берсем болады ма?

ОРНЫНАН. (МИКРОФОНҒА ЕМЕС).

МАДИЕВ Ж.Х. В зависимости от степени риска ставка изменяется, ставку определяет Кредитный комитет банка, то есть по каждому проекту в зависимости от степени риска, от размера предоставляемого залога будет определяться ставка.

ТӨРАҒА. Тағы қандай сұрақтарыңыз бар? Жаслан Хасенұлы, менде бір-екі сұрақ бар.

Бұл банктің бізде ашылуының жолдары қандай: офис аша ма, әлде банктің филиалын аша ма, жоқ сол жақта отырып жұмыс жасай ма? Бізде алынатын заемдар қалай алынатын болады, Европейский банк, Азиатский банк, Всемирный банк механизмімен алына ма? Насколько я понимаю, это коммерческий банк, ол өзімен тіке байланыста бола ма, заем алудың механизмдері қалай болады, Қазақстанда қалай жұмыс істейтін болады?

МАДИЕВ Ж.Х. Сұрағыңызға рақмет.

Банк Қазақстанда офис ашпайды. Он будет работать через другие посреднические финансовые организации (это практика таких международных финансовых организаций, как Всемирный банк, Азиатский Банк Развития), как Вы правильно отметили, поэтому открытия офиса не будет. Но ратификацией предусмотрено, что ему будет придаваться такой же статус юридического лица, как казахстанским юридическим лицам. Поэтому открытия офиса не предполагается, это стандартная практика его работы, по такому же механизму он работает и в Беларуси, и в России.

ТӨРАҒА. Просто нам не понятна политика, конечно, это вопрос, может быть, к Национальному Банку, но Министерство национальной экономики – это главенствующее министерство, которое отвечает за экономику Казахстана в целом. Поэтому мы эти вопросы задаем.

Почему мы не можем здесь открыть филиалы зарубежных банков, например, Северного инвестиционного банка? Почему нельзя, чтобы они здесь находились и напрямую финансировали по своим ставкам? Почему обязательно наши банки второго уровня должны быть посредниками?

МАДИЕВ Ж.Х. Здесь ограничений нет, они могут напрямую финансировать, если это крупные проекты. Если это какие-то мелкие проекты, то через местный банк легче администрировать, потому что они лучше знают местную среду, у них скоринговые модели под местный рынок организованы. Но если это крупные проекты, они могут напрямую финансировать и будут оценивать риск отдельного крупного проекта.

Что касается открытия офиса. Здесь двоякий вопрос. Открытие офиса влечет дополнительные расходы, и это может косвенно вызвать удорожание ставки, потому что это содержание офиса, административный персонал и так далее. Это все равно будут накладывать на ставку, на клиентов. Поэтому я думаю, что здесь необходимо иметь какую-то критическую массу проектов, чтобы завлечь этот банк в Казахстан, чтобы ему было намного интереснее, потому что здесь экономия масштаба должна сработать. Если много проектов, тогда имеет смысл открывать здесь представительство, банковское учреждение. Но на сегодняшний эта организация не присутствует ни в России, ни в Беларуси, где они уже подписали такое соглашение.

ТӨРАҒА. Благосостояние страны будет крепким только тогда, когда средний слой населения будет крепким. Как экономист, наверное, Вы знаете. Средний слой населения – это средний и малый бизнес, не крупный бизнес. И страдает от наших банков, я не побоюсь этого слова, наш малый и средний бизнес. Они не могут получить нормальный кредит, доступный, длинный кредит. Эти зарубежные банки под 1-2 процента выдают, а наши банки под 18 процентов выдают. Что туда входит, какие риски? Вроде инфляция на мировой арене одинаковая, от 4 до 5 процентов везде, во всех государствах, в Китае, России и других. Какие другие риски могут быть? Это во-первых.

Во-вторых, если будут открывать иностранные банки у нас филиалы, то будет хоть какая-то конкуренция, а то наши монополисты только на бедах народа живут, мне кажется. Почему эти договоры, международные контракты, которые заключаются с международными финансовыми институтами, не предусматривают открытия филиалов здесь, пусть будет удорожание, в два раза пусть будет, но это будет 4 процента? Почему эти вопросы нельзя у нас отрегулировать?

МАДИЕВ Ж.Х. Правильные вопросы, мы их поддерживаем. Здесь ситуация следующая.

Что касается ставок и развития среднего слоя. На самом деле нужны и крупные проекты, и среднего размера проекта, потому что крупные якорные проекты вокруг себя начинают формировать экосистему и тянуть средний бизнес, вокруг них формируется бизнес.

Что касается ставки, то, как я уже отметил в своем докладе, сегодня базовые ставки в евро ниже, чем в долларах, поэтому мы предполагаем, что это положительно скажется на общем уровне ставок при выдаче кредитов. Например, стоимость фондирования у этой организации при таком рейтинге практически нулевая, потому что сегодня в Европе ставки отрицательные. Для Казахстана эта ставка становится 1,5-2 процента. Если мы возьмем сегодняшнюю рыночную ситуацию, то эти ставки для Казахстана еще ниже. Сегодня представители Министерства финансов выехали на роуд-шоу. Привлекают, размещают в евро, ожидание, что будет семилетний период, примерно 0,5–0,7 процента.

Сегодня рыночные условия по ставкам более благоприятные для Казахстана. И на проект гипотетически ставка должна быть около 10 процентов. То, что сегодня банки предлагают по завышенным ставкам, это деньги в тенге, не ниже 18-20 процентов, потому что базовая ставка в тенге выше, волатильность в тенге тоже выше, чем в твердой валюте. Из-за этого разница в ставках, разница в уровне инфляции по сравнению с Европой и Казахстаном, это все сказывается на ставке, потому что инвесторы и кредитные учреждения должны отбивать ставку, инфляцию должны отбивать.

Что касается конкуренции. Наверное, на конкуренцию это сильно не повлияет, но здесь еще зависит, как мы будем маркетировать. Государство ратифицирует, подпишет, соответственно, мы будем уже через АО «КазАгро», чтобы аграрники знали, что есть такие потенциальные кредиты, которые можно получить. Мы должны через наши финансовые институты развития, через «Kazakh Invest» всех оповестить, что есть такие средства у такого финансового учреждения.

Чем больше мы начнем заключать договоры, чем больше будет диверсифицированность источников фондирования, это повлечет постепенно к снижению ставок. Нам надо всегда диверсифицировать экономику, источники фондирования, инвесторскую базу. Поэтому с точки зрения конкуренции это тоже положительным образом скажется.

ТӨРАҒА. Құрметті әріптестер, тағы сұрақтарыңыз бар ма?

ОРНЫНАН. Жоқ.

ТӨРАҒА. Рақмет, Жаслан Хасенұлы.

Қосымша баяндама жасау үшін сөз комитет мүшесі Мұхтар Сабырұлы Жұмағазиевке беріледі.

ЖҰМАҒАЗИЕВ М.С. Құрметті төраға, құрметті әріптестер және шақырылғандар! Күн тәртібінде «Қазақстан Республикасы мен Солтүстік инвестициялық банк арасындағы Солтүстік инвестициялық банктің Қазақстан Республикасындағы қызметін реттейтін негіздемелік келісімді ратификациялау туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасы қаралып отыр.

Заң жобасының мақсатын баяндамашы толық айтып берді. Еліміздің маңызды аграрлық инфрақұрылым, қоршаған ортаны қорғау, энергетика және тағы да басқа салаларға инвестицияларды тарту мүмкіндігін беріп, олардың дамуын көздейді.

Солтүстік инвестициялық банк беделді, кредит қабілеттілігінің рейтінгісі де жоғары халықаралық ұйым.

Осы келісімді ратификациялау жаңа жобаларды іске асыру мен озық технологияларды елімізге тартуда жаңа серпін береді деп сенеміз.

Заң жобасы жұмыс тобының отырысында жан-жақты қаралды және қойылған сұрақтарға тиянақты әрі түбегейлі жауаптар берілді.

Айтылғандардың негізінде заң жобасын бас комитетке ұсыныстар мен ескертулерсіз жіберуді ұсынамын. Рақмет.

ТӨРАҒА. Рақмет.

Қосымша баяндамашыға сұрақтарыңыз бар ма?

ОРНЫНАН. Жоқ.

ТӨРАҒА. Онда қосымша баяндамашының ұсынысын қолдаймыз ғой. Бас комитетке заң жобасын ескертусіз, қосымшасыз жіберу туралы шешімге дауыс берулеріңізді сұраймын. Қарсы, қалыс жоқ. Заң жобасы бас комитетке ескертусіз жолданады.

Жаслан Хасенұлы, рақмет. Но вопросов много, чем ответов. Вы как новый человек внесете новую лепту именно в этом направлении, наверное.

Приглашенным по первому вопросу спасибо.

Құрметті әріптестер, екінші мәселе «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне агроөнеркәсіптік кешенді реттеу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасы жөнінде.

Бұл заң жобасы бойынша Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылық министрі Сапархан Кесікбайұлы Омаровқа сөз беріледі.

ОМАРОВ С.К. Құрметті Әли Әбдікәрімұлы, құрметті депутаттар! «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне агроөнеркәсіптік кешенді реттеу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заң жобасы Үкіметтің 2017 жылға арналған Заң жобалау жұмыстарының жоспарына сәйкес әзірленген және 2017 жылғы 31 қазанда Парламент қарауына енгізілген.

Жалпы заң жобасы 13 кодекс пен 29 заңға өзгертулер мен толықтырулар енгізуді көздейді.

Парламент Мәжілісіне енгізілген заң жобасы 345 түзетуді қамтыды, Мәжілісте қарау аясында оған қосымша тағы 500-ге жуық түзету келіп түсті.

Қолданыстағы міндетті сақтандыру жүйесі 15 жыл бұрын арнайы заңмен енгізілген және өсімдік шаруашылығындағы сақтандыруды насихаттауға септігін тигізуі тиіс болатын. Алайда бұл міндет орындалмады, сақтандырылған егістер үлесі жыл сайын төмендеуде, сақтандыру формальды түрде қалып отыр. Шаруалардың алатын сақтандыру төлемдері ең аз өндірістік шығында да жаппайды. Осыған байланысты заң жобасы аясында ауыл шаруашылығындағы сақтандыру жүйелерінің тәсілдері өзгерді: міндетті сақтандырудан ерікті сақтандыруға, сондай-ақ сақтандыру төлемдерін субсидиялаудан сақтандыру сыйақыларын субсидиялауға көшу жүзеге асырылды.

Сақтандыру төлемдерін субсидиялаудан сақтандыру сыйақыларын субсидиялауға көшу ауыл шаруашылық өнеркәсіп субъектілері үшін сақтандырудың қолжетімділігін арттыруға мүмкіндік береді. Өйткені сақтандыру полисі екінші деңгейдегі банктерден қарыз алғанда қосымша кепілдік бола алады.

Кредиттік серіктестіктердің қызметін жақсарту мақсатында кредиттік серіктестік құрамына кіру және шығу тәртібі жеңілдетілді. Егер бұрын бұл үшін кредиттік серіктестік қатысушыларының жалпы жиналысының шешімі талап етілсе, ал қазір кредиттік серіктестікке қатысушыларды қабылдау және одан шығару және оның жарғысын өзгерту жөніндегі құзырет серіктестік басқармасына берілетін болады. Сондай-ақ заң жобасымен облигациялық қарыздар бойынша купондық сыйақыны субсидиялау бөлігінде мемлекеттік қолдауды кеңейту жоспарлануда. Бұл «ҚазАгро» ұлттық басқару холдингі» АҚ-ның акционерлік облигацияларын арзандатуға және фермерлерге тиімді шарттармен кредит беруге мүмкіндік береді.

Екінші. Фитосанитариялық және ветеринариялық қауіпсіздік.

Өңдеуге жататын алаңдарды фитосанитариялық және карантиндік іс-шаралармен барынша қамту мақсатында осындай іс-шараларды жүргізуге қатысты жауапкершілікті мемлекет пен ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер арасында бөлу ұсынылады.

Осылайша жоғары фитосанитариялық қатер төндіретін зиянкестерге, ауруларға және арамшөптерге қарсы іс-шаралар жүргізу, сондай-ақ мемлекеттік босалқы жерлерде карантиндік арамшөптерге қарсы іс-шаралар жүргізу бойынша жауапкершілікті мемлекетте қалдыру, ал қалған зиянкестер мен ауруларға қарсы өңдеулер жүргізу бойынша жауапкершілікті ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерге бекітіп беру ұсынылады. Бұл ретте ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілердің фитосанитариялық және карантиндік іс-шаралар жүргізу үшін пестицидтер сатып алуға арналған шығындарын субсидиялау көзделеді.

Ветеринария қызметінің жұмыс істеу тиімділігін арттыру үшін заң жобасында мыналар көзделеді:

бірінші, жергілікті атқарушы органдардан және кеден органдарынан бақылау-қадағалау функциясын ветеринария саласындағы уәкілетті орган ведомствосына қайтару жолымен барлық бақылау-қадағалау функциясын бір органға шоғырландыру;

екінші, жергілікті атқарушы органдардың ветеринариялық қызметінің вертикальды бағыныстылығын құру жолымен олардың құрылымын өзгерту, яғни ветеринариялық бөлімшелерді аудандар, облыстық маңызы бар қалалар деңгейінде өкілдері болу мүмкіндігімен облыстық маңызы бар қалалар деңгейінде өкілдері болу мүмкіндігі мен облыс деңгейінде шоғырландыру, сондай-ақ мемлекеттік ветеринариялық ұйымдарды облыстық деңгейге бағынысты ету.

Жергілікті атқарушы органдарда ветеринария саласындағы іске асыру функциясы қалады, уәкілетті орган ведомствосына барлық кезеңдегі бақылау-қадағалау функциясы беріледі.

Үшіншіден, аграрлық ғылымды дамыту.

Кәсіпкерлерді инновацияны енгізуге тарту үшін заң жобасымен бизнестің ғылыми зерттеулерді қаржыландыру бойынша шығындарының бір бөлігін субсидиялау көзделеді. Бұл бизнес пен ғылымның өзара іс-қимыл жасау механизмін іске қосуға, агроөнеркәсіптік кешенге инновацияны енгізу ауқымын кеңейтуге мүмкіндік береді.

Сонымен бірге заң жобасының шеңберінде Білім және ғылым министрлігінің ауыл шаруашылығы мамандықтары бойынша білім беру гранттарының көлемін қалыптастыру функцияларын Ауыл шаруашылығы министрлігіне беру көзделеді, сондай-ақ аграрлық жоғары оқу орындарының түлектері үшін ауылдық жерлерде міндетті түрде жұмыспен өтеу талабы енгізіледі.

Төртінші, әкімшілік кедергілерді жою.

Қолайлы бизнес орта құру мақсатында заң жобасында «Астық туралы» Заңға өзгерістер енгізіледі, олар астық қабылдау кәсіпорындарында теміржол жолдарын беру, жарма өнімдерін өткізу, майлы тұқымдарды өңдеу мен өткізу сияқты қосымша қызмет түрлерін көрсету құқығын береді. Сондай-ақ отандық кәсіпорындарға карантиндік арамшөптердің тұқымдары мен жемістерін тіршілік ету қабілетінен айыруды қамтамасыз ететін технологияларды қолдану шартымен карантиндік арамшөптер мен залалданған шикізатты өңдеуіне мүмкіндік беріледі.

Бесінші, Жер ресурстары саласында:

Жер кодексіне елді мекендерде ауыл шаруашылығы жерлерін пайдалануды регламенттеуге мүмкіндік беретін «бақша өсіру», «бақ өсіру» ұғымдары енгізілуде.

Ауыл шаруашылық жерлерін мониторингтеуді жобалау кезінде, сондай-ақ ауыл шаруашылық жерлерінің санатын анықтау үшін жерді қашықтықтан зондтау, жер беті түсірілімдері мен бақылау жасау деректерін пайдалануға мүмкіндік беріледі.

Бұл ретте мониторинг ауыл шаруашылық жерлеріне басым тәртіппен жүргізілетін болады.

Заң жобасында мемлекеттік шекара аймағында орналасқан ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді шетелдіктерге, азаматтығы жоқ адамдарға, шетелдік заңды тұлғаларға, сондай-ақ шетелдіктер қатысатын қазақстандық заңды тұлғаларға жер пайдалану құқығын да беруге тыйым салынуда.

Сонымен қатар қазақстандық заңды тұлғаларға қатыстық ретінде шетелдік немесе азаматтығы жоқ тұлғалар кірген жағдайда шекара аймағында және мемлекеттік шекара белдеуінде орналасқан жерлерге арналған меншік құқығын қайта ресімдеу немесе иеліктен шығару талаптары белгіленуде.

Бұдан басқа ғарыштық түсірілімдерді қолдану арқылы ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлердің ұтымды пайдалануын бақылау тетіктері өзгертіледі.

Алтыншы, су ресурстары саласында.

Заң жобасы су шаруашылығы жүйелері мен құрылыс жайларын көп факторлы зерттеп қарауды орындау қағидаларын әзірлеу мен бекіту жөніндегі енгізілетін түзетулерден тұрады. Олар су шаруашылығы жүйелеріне көп факторлы зерттеу-қарау жүргізу кезіндегі бірыңғай талаптарды көздейтін болады.

Бұдан басқа су жиналатын алаңда дезинфекциялық іс-шаралар мен басқа да іс-шараларды өткізу шарттарын нақтылануда. Мәселен, су объектілерінің су қорғау белдеулерінде пестицидтерді, тыңайтқыштарды пайдалануға тыйым салу ұсынылады. Қазір су жинау алаңында пестицидтер мен тыңайтқыштарды қолдануға тыйым салынған.

Бөгеттер қауіпсіздігіне декларация жүргізбей тежегіш гидротехникалық құрылыстарды пайдалануға әкімшілік жауапкершілікті енгізеді.

Жетінші, орман шаруашылығы мен жануарлар дүниесі саласында.

Заң жобасында балықтар мен басқа да су жануарларының айналымын уақтылы қадағалау мен мониторингтеу тетіктері көзделеді. Бұл балықтар мен балық өнімдерінің көлеңкелі айналымының жолын кесуге мүмкіндік береді.

Уран өндіру үшін мемлекеттік орман қоры жерлерін пайдалану кезінде, сондай-ақ пайдалы қазбаларды өндіру үшін мемлекеттік орман қоры жерлерін басқа санатқа ауыстыру кезінде жер қойнауын пайдаланушылардың орман екпелерін отырғызып, оларды орман көмкерген алаңға айналғанға дейін күтіп баптау міндеті белгіленеді.

Бұлардан басқа әкімдіктерге дәрілік өсімдіктерді және өсімдіктерден алынатын техникалық шикізатты жинауға тыйым салу және оны жою туралы шешім қабылдау функциялары беріледі.

Сондай-ақ заң жобасында жануарлар және өсімдіктер дүниесі саласындағы браконьерлік жөніндегі қылмыстық заңнаманы қатаңдату бойынша мүлікті тәркілеу және шетелдіктерді Қазақстан Республикасынан тыс жерлерге шығару түрінде қосымша жаза енгізу бөлігіндегі нормалар қамтылады.

Бұдан басқа қаруды, жануарларды, көлікті қолдана отырып заңсыз аң аулағаны үшін қылмыстық жауапкершілік енгізіледі. Сондай-ақ осы қылмыстарды адамдар тобының жасауы ауырлататын мән-жайлар деп танылады.

Баяндама аяқталды. Назарларыңызға рақмет.

ТӨРАҒА. Рақмет, Сапархан Кесікбайұлы.

Құрметті әріптестер, қандай сұрақтарыңыз бар?

ЕЛАМАНОВ Б.Қ. Қаржы аудармасына көп тоқталдыңыз ғой, ол дұрыс шығар, жеңілдету керек шығару. Дегенмен кейбір моменттерде шамадан тыс жеңілдеп кеткен сияқты, мысалы, серіктестіктерге байланысты. Серіктестіктің жиналысының айрықша құзыретіне жататын оның жарғысына өзгеріс енгізу жөнінде, мүшелерді кіргізіп-шығару жөнінде басқармаға беріп отырсыздар.

Енді 5-тармаққа қосқандарыңызда серіктестіктің жалпы жиналысы егерде кворум мәслесіне байланысты қайта шақырылатын болса, кез келген мүшесі тіркелген жағдайда шақырыла береді деп қойыпсыздар. Ол қалай, бір адам қатысса да, екі адам қатысса да? Онсыз да серіктестікті ана жаққа беріп отырсыздар, енді бір адаммен де жиналыс өткізе береді дегенді кіргізіп отырсыздар. Ол болмайтын нәрсе ғой, заңдылық бар, жалпы жиналысқа берілетін құзыреттер бар. Осыған байланысты өткен де айтқанбыз осы жерде. Жеңілдеткенде де өйтіп жеңілдетуге болмайды ғой. Ол серіктестік мүшелерінің құқықтары бар, көп мәселе қаржыға байланысты ол жерде. Өзіңіз соған қалай қарайсыз?