Диссертации на соискание ученой степени доктора философии (Ph. D.) по специальности 6D110200 – Общественное здравоохранение Ибраева Карлыгаш Болатовна Оценка

Опыта применения МКФ в Казахстане и в странах СНГ еще нет. В связи с чем, оценка функционального статуса больных с временными функциональными отклонениями и трудностями во взаимодействии с окружающей средой и отработка методических приемов практического использования МКФ является актуальной проблемой.

1. 
   Изучить международный опыт оценки функционального состояния и здоровья больных нейрохирургического профиля с использованием Международной классификации функционирования, ограничений жизнедеятельности и здоровья.
   
2. 
   Оценить функциональный статус больных нейрохирургического профиля с использованием Международной классификации функционирования, ограничений жизнедеятельности и здоровья.
   
3. 
   Разработать методические рекомендации по использованию Международной классификации функционирования, ограничений жизнедеятельности и здоровья у больных нейрохирургического профиля.
   

1. 
   Впервые в Казахстане обоснована необходимость замены традиционной оценки функционального статуса больных нейрохирургического профиля на международный стандарт оценки по МКФ.
   
2. 
   Разработаны и предложены шаблоны для отдельных профилей и методические подходы к оценке функционального статуса больных нейрохирургического профиля.
   

1. 
   Собран и обобщен опыт практического использования Международной классификации функционирования, ограничений жизнедеятельности и здоровья для оценки функционального статуса больных нейрохирургического профиля
   
2. 
   Предложены шаблоны профилей оценки и методические рекомендации по оценке функционального статуса больных нейрохирургического профиля, для обеспечения единых подходов при описании природы и степени функциональных ограничений у больных нейрохирургического профиля, обеспечивающих возможность сравнения с зарубежными аналогами.
   

Зерттеу өзектілігі. Соңғы он жылдықта стандартталған мамандандырылған сауалнамаларды пайдалану жолымен науқастардың субъективті түйсіктерін объективтеу бағыты қарқынды дамуда. Өмір қызметінің және денсаулық шектеулері Қызметінің халықаралық жіктемесі (ҚХЖ) тек тұрақты функциялық бұзушылықтары бар адамдардың (мүгедектер) ғана емес, сондай-ақ уақытша функциялық ауытқулары бар және қоршаған ортамен қиын қарым-қатынаста болатын пациенттер қызметінің және денсаулығының жағдайын нақты сипаттауға мүмкіндік береді.

ҚХЖ қолдану тәжірибесі Қазақстанда және ТМД елдерінде жоқ. Осыған байланысты, уақытша функциялық ауытқулары бар және қоршаған ортамен қиын қарым-қатынаста болатын науқастардың функциялық мәртебесін бағалау және ҚХЖ практикалық пайдаланудың әдістемелік тәсілін дайындау өзекті проблема болып табылады.

Зерттеу мақсаты. Нейрохирургиялық бейіндегі науқастардың функциялық мәртебесін бағалау үшін өмір қызметінің және денсаулық шектеулері Қызметінің халықаралық жіктемесін қолданудың әдістемелік аспектілерін игеру.

Міндеттері:

1. Өмір қызметінің және денсаулық шектеулері Қызметінің халықаралық жіктемесін пайдаланумен нейрохирургиялық бейіндегі науқастардың функциялық жағдайын және денсаулығын бағалаудың халықаралық тәжірибесін оқу.

2. Өмір қызметінің және денсаулық шектеулері Қызметінің халықаралық жіктемесін пайдаланумен нейрохирургиялық бейіндегі науқастардың функциялық мәртебесін бағалау.

3. Нейрохирургиялық бейіндегі науқастардың өмір қызметінің және денсаулық шектеулері Қызметінің халықаралық жіктемесін пайдалану бойынша әдістемелік нұсқауларды әзірлеу.

Ғылыми жаңалық. 1. Қазақстанда алғашқы рет нейрохирургиялық бейіндегі науқастардың функциялық мәртебесін дәстүрлі бағалауды ҚХЖ бойынша бағалаудың халықаралық стандартына ауыстыру қажеттілігі негізделді.

2. Нейрохирургиялық бейіндегі науқастардың функциялық мәртебесін бағалауда әдістемелік тәсілдерді және жеке бейіндер үшін шаблондар әзірленіп, ұсынылды.

Практикалық маңызы:

1. Нейрохирургиялық бейіндегі науқастардың функциялық мәртебесін бағалау үшін өмір қызметінің және денсаулық шектеулері Қызметінің халықаралық жіктемесін практикалық пайдалану тәжірибесі жинақталды және жалпыланды.

2. Шетелдің ұқсас жағдайымен салыстыру мүмкіндігін қамтамасыз ететін нейрохирургиялық бейіндегі науқастардың функциялық шектеулерінің дәрежелерін және түп негізін сипаттау барысында бірыңғай шешімін табуды қамтамасыз ету үшін нейрохирургиялық бейіндегі науқастардың функциялық мәртебесін бағалау бойынша әдістемелік ұсыныстар және бағалау бейіндердің шаблондары ұсынылды.

Жұмыстың апробациясы. Диссертация материалдары: «ХХІ ғасырдың жастары және медициналық ғылымы» халықаралық қатысуымен жас ғалымдардың және студенттердің ғылыми-тәжірибелік конференциясында, Шымкент 2011 ж.; «Неврологияның өзекті мәселелері» халықаралық қатысуымен Ресей Федерациясының солтүстік – батыс федералдық округы неврологтарының төртінші ғылыми-тәжірибелік конференциясында (Сыктывкар қ., 2011 ж.); «Еуропа – 2011 ж. Ғылыми кеңістігі» 7 халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясында (Прага қ., 2011 ж.) баяндалды.

Диссертация құрылымы және көлемі. Диссертациялық жұмыс 105 парақта жазылған, кіріспеден, әдебиет, материал шолуларынан және зерттеу әдістерінен, жеке зерттеу қорытындыларынан, нәтижелерден, қосымшалардан тұрады. Пайдаланылған дерек көздерінің тізімі 70 отандық және шетел авторларының мақалаларын енгізеді. Жұмыста 26 кесте және 10 сурет бар.

ABSTRACT
Of the Thesis for the degree of Doctor of Philosophy (Ph.D.) specializing in 6D110200 –Public Health
IbrayevaKarlygashBolatovna
Evaluation of the functional status of the neurosurgical patients using International classification of Functioning, Disability and Health
The thesis is related to testing and adaptation of the International Classification of Functioning, Disability and Health to the neurosurgical patients.

Urgency of the research. In recent decades there is an intensive tendency towards objectification of the subjective sensation of the patients with the usage of standardized and specialized surveys. International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF) enables to precisely describe the status of the various functions and health not only of people with persistent functional impairments (disabled), but the patients with temporal functional abnormalities and difficulties in interaction with the environment.

There is no experience of ICF application in Kazakhstan and CIS countries yet. In this vein, functional status evaluation of the patients with temporal functional abnormalities and difficulties in interaction with the environment as well as development of instructional techniques of practical use of the ICF are important issues.

1. 
   Study an international experience of neurosurgical patients’ functional status and health evaluation using the International Classification of Functionality, Disability and Health.
   
2. 
   Assess neurosurgical patients’ functional status using the International Classification of Functionality, Disability and Health.
   
3. 
   Develop guidelines for the use of International Classification of Functionality, Disability and Health for the neurosurgical patients.
   

1. 
   For the first time in Kazakhstan there is a necessity for replacing the traditional assessment of neurosurgical patients for the international evaluation standard in accordance with ICF.
   
2. 
   Models for the different profiles and methodological approaches to the neurosurgical patients’ functional status evaluation were developed and suggested.
   

1. 
   An experience of practical use ofInternational Classification of Functionality, Disability and Health for the evaluation of neurosurgical patients’ functional status was collected and generalized.
   
2. 
   Models of evaluation and methodological recommendations for neurosurgical patients’ functional status assessment were suggested for ensuring of common approaches to describing the nature and extent of functional limitations of neurosurgical patients that provides an opportunity of comparison with foreign analogues.