2 тақырып. Гидроберілістің негізгі техникалық көрсеткіштері.
Сабақ мақсаты: Гидростатиканың негізгі теңдеуін пайдаланып есептерді шешу әлістері меңгеру. Жазық және қисық сызықты қабырғалардағы қысым күшін анықтау.
Есепті шешуге арналған нұсқау
Тыныштықтағы сұйықтың әртүрлі нүктелеріндегі қысымды анықтау үшін гидростатиканың негізгі теңдеуін қолдану керек.
Жазық және қисық сызықты қабырғалардағы қысым күшін анықтағанда жазық қабырғалардағы сұйықтың қысым күші ауырлық центріндегі гидростатикалық қысымның туындысына тең екенін ескеру керек. Осы күшке түскен нүктені қысым центрі деп атайды.
Қисықсызықты қабырғалардағы сұйықтың қысым күші вертикаль жазықтықпен салыстырғанда симметриялы, ол горизонталь және вертикаль күштердің басты құраушысы.
Горизонталь құраушы берілген қабырғаның вертикаль проекциясынадағы сұйықтың қысым күшіне тең.
Вертикаль құраушы берілген қабырға арасындағы ыдыс көлемдегі сұйық салмағына тең.
Салыстырмалы тыныштықтағы сұйық сұрақтарын қарастырғанда массалық күштерін- ауырлық күші, инерция күші әсерін ескеру керек және деңгей бетінің теңдеуін есептерді шешуде қолдану керек.
Бақылау сұрақтары.
1. Гидростатиканың негізгі теңдігін былай жазуға бола ма: тыныштықтағы сұйық нүктелеріндегі қысым оның бетіндегі қысымға тең, плюс барлық сұйық бағанасы? 2. Гидростатиканың негізгі теңдеуінің физикалық мәнін түсіндіріңіз? 3. Деңгей бетінің теңдеуін алыңыз. Сұйықтың тәуелсіз бетін деңгей беті деп есептеуге бола ма? 4. Деңгей бетінің түрін анықтаңыз, егер ыдыс сұйықпен бірге горизонталь үдемелі қозғалыс жасаса. 5. Деңгей бетінің түрін анықтаңыз, егер ыдыс сұйықпен бірге вертикаль өсті бұрыштық жылдамдықпен айнала айналмалы қозғалыс жасаса. 6. Вертикаль немесе көлбеу жазық қабырғалардағы гидростатикалық қысым күшінің теңдеуін жазыңыз наклонную стенку. Бұл теңдеудің геометриялық мәні неде? 7. Жазық тік немесе көлбеу қабырғалардағы қысым центрі ауырлық центрінен төмен жатыр? Олар қашан түседі? 8. Гидростатикалық парадокс дегеніміз не? 9.
Қалыңдығы вертикаль тікбұрышты аймақтардағы қысым күші қалай анықталады? Қисықсызықты қабырғалардағы сұйықтың вертикаль жазықтықпен салыстырғанда симметриялы, горизонталь және вертикаль күштердің басты құраушысы қысым күші қалай анықталады? 10. Қысым денесін көлемін тұрғызу принципін түсіндіріңіз. Қандай қысым «нақты», ал қандай – «фиктивті» деп аталады?
12. Есептерді шешіңіз:
|
1. вертикаль ыдыстың жазық түбіндегі қысымды табыңыз, егер сұйық бағанасынң биіктігі тең, сұйық бетіндегі газдың артықша қысымды құрайды. Ыдыстағы сұйықтың тығыздығы тең.
|
Достарыңызбен бөлісу: |