73
қолданыстағы
мектептерге
немесе
кәсiптiк
мектептерге өз қызметкерлерi немесе жалдауға тиiс
адамдар үшiн бiлiм беру үшiн нұсқау бере алады.
Біліктілік
пен
дағдыларды бағалау
әдістері
Біліктілікті беру екі бөлімнен тұратын ұлттық
сараптама нысанын алады: білімді тестілеу және
тәжірибелік дағдыларды бағалау.
Бағалау
мен
сертификаттау
нәтижесі
Кәсіби біліктілік сертификаттары 5 деңгейге ие:
Қызметкердің
бастапқы
сертификаты
(Ұлттық
кәсіптік біліктілік 5-деңгей);
Қызметкердің аралық сертификаты (Ұлттық кәсіби
біліктілік 4-деңгей);
Қызметкердің мкуәлігін ұзарту (Ұлттық кәсіптік
біліктілік деңгейі 3-деңгей);
Техника сертификаты (Ұлттық кәсіптік біліктілік
деңгейі 2-деңгей);
Аға техниктің сертификаты (Ұлттық кәсіптік
біліктілік деңгейі 1-деңгей).
Сертификат сертификат иесінің практикалық жұмыс
үшін қажетті білімі мен дағдысы бар екенін
дәлелдейді.
БИО кезінде алынған
біліктілікті
мойындау
Бейресми білім беру бағдарламаларының мазмұны
қазіргі заманғы ғылым мен техниканың практикалық
қолданылуын оқытуға қарапайым оқумен, жазумен
және
есептеуден
кеңейтілді.
Нұсқаушылардың
басымдылығы бар дәстүрлі сабақтар бірлескен оқу
үдерісіне ауыстырылды.
Бейресми жоғары білім негізінен үш жылға созылады.
Тиісті пәндер бойынша ресми жоғары білім берудің
оқу жоспары керек. Осы бағдарламаларға кіру үшін
әдетте ересектерге арналған емтихан тапсыру қажет,
бұл жалпыға ортақ қоғамдық сараптама болып
табылады. Қазіргі уақытта Білім беру жөніндегі
мемлекеттік комиссия ересектерге арналған білім
беру бөлімін, сондай-ақ аймақтық, автономдық
облыстық, қалалық және аудандық білім беру
комиссияларын,
ведомстволар
мен
бюроларды
қамтиды. Институционалдық, бейресми жоғары
біліммен қатар, «Өзін-өзі зерттеу емтихандары» (Self-
Study Examination) арқылы ашық оқыту көптеген
кандидаттарды тартты. Кандидаттар жеке пәндер
бойынша тіркеле алады және уақыт бойынша
өздерінің тіркелу деректерін жинай алады. Өзін-өзі
оқыту бойынша емтиханына ешқандай талаптар
қойылмайды.
74
Өзіндік оқу емтихандары жылына екі рет өткізіледі.
Ұлттық сараптау комиссиясы жергілікті комитеттер
жүргізетін сынақтарды жасайды. Азаматтар осы
емтихандарды өткен курсқа несие алмай-ақ тапсыруға
өтініш бере алады. Төрт жылдық курстарға емтихан
тапсыратын студенттер бакалавриат алады; Үш
жылдық
курстарды
немесе
жеке
курстарды
өткізгендерге сертификаттар беріледі. Қазіргі уақытта
көптеген провинциялар, муниципалитеттер мен
автономдық өңірлер гуманитарлық ғылымдар, ғылым,
машина
жасау,
ауыл
шаруашылығы,
қаржы,
экономика, саясат және құқық саласында мамандану
үшін өздерінің жергілікті комитеттерін құруда
43
.
Реттелетін
және
реттелмейтін
мамандықтар
Дипломдар мен дипломдар негізінен мемлекеттік
білім беру органдарының басшылығымен жүзеге
асырылады. Қытай Халық Республикасының Еңбек
туралы Заңында «үкімет еңбек нарығында жұмыс
түрлерінің түрлерін анықтайды, реттелетін кәсіби
және кәсіптік мамандықтардың кәсіптік және кәсіби
құзыреттілік стандарттарын белгілейді және кәсіби
және кәсіби біліктілік жүйесін енгізеді. Біліктілік
агенттігі бекіткен Үкімет үміткерлердің кәсіби
біліктілігі мен құзыреттілігін анықтауға жауапты
болады (8-тарау, 69-бап) делінген.
Сондықтан кәсіптік және кәсіби жұмысқа қол жеткізу
үшін кәсіптік және кәсіптік біліктілік жүйесі бар, ол
белгілі бір кәсіби және кәсіптік мамандықтар
бойынша тәжірибе алу үшін адамдарды тіркеуге және
лицензиялауға әкеледі. Кәсіби және кәсіби біліктілік
жүйелері, шын мәнісінде, үкімет тарапынан елдегі
адамдардың өмірі мен меншігі қауіпсіздігімен тығыз
байланысты кейбір жұмыс орындарына кіруді
бақылау түрлері болып табылады. Негізінен, олар
мемлекеттік жұмыспен қамту агенттіктері мен басқа
министрліктермен басқарылады.
Қытайда медицина, заң, оқыту, архитектура,
бухгалтерлік есеп, инжиниринг және т.б. сияқты
кәсіби қызметке қол жеткізу ережелері негізінен
мемлекеттік реттеуші органдарға жүктеледі. Мысалы,
лицензияланған
дәрігер
және
лицензияланған
медбикелердің
біліктілік
Денсаулық
сақтау
министрлігі марапатталды, адвокат лицензиясы
43
Қолжеткізу тәртібі: China - Nonformal Education - Adult, Examination, Study, and Chinese -
StateUniversity.com http://education.stateuniversity.com/pages/276/China-NONFORMAL-EDUCATION.html#ixzz56bH7KJKs
75
біліктілік осы салаларда лицензияланған сәулетші
және лицензияланған инженер біліктілігі негізінен
тұрғын үй және қалалық даму министрлігінің
бақыланады, Әділет министрлігі реттеледі. Кәсіби
біліктілік қоғамдық мүдделерге шешуші әлеуметтік
кең ауқымын бар жоғары лауазым мен мамандықтар
үшін қол, мемлекеттік бақылау нысаны ретінде
пайдаланылады. Кандидатты осы кәсіби қызметте
практикадан өтуге лицензия алу үшін мемлекеттік
нормативтермен белгіленген белгілі бір дәреже
немесе оқу туралы куәлігі болуы керек. Бұл
мемлекеттік
органдарды
реттеу
арқылы
ұйымдастырылған
ұлттық
кәсіби
біліктілік
емтихандарына
қатысуға
мүмкіндік
береді.
Емтихандар бірдей оқу бағдарламасы және бүкіл ел
бойынша емтиханның мазмұны негізінде жылына
бірнеше рет өткізіледі. Емтихан тапсырғандар иелері
кәсіби
біліктілігін
иеленушілердің
кәсіби
біліктілігінің және заңды біліктілігінің дәлелі ретінде
пайдаланылуы мүмкін мамандықтар бойынша ұлттық
кәсіптік
біліктілікті
алады,
мұны
иелері
лицензияланған маман ретінде тіркеле алады.
Кандидат
белгілі
мамандық
бойынша
кәсіби
біліктілігін алғаннан кейін, ол белгілі бір уақыт
ішінде реттеуші органдармен тіркелуі керек. Кейбір
кәсіптерде кәсіптік біліктілігі бар үміткерлер
тіркелгенге дейін жұмыс берушіге тіркелуі керек.
Кандидаттар бақылаушы органдарда тіркелсе, олар
белгілі бір мамандықтар бойынша практикадан өтуге
құқығы бар лицензияланған мамандар болады.
Кәсіптік мамандықтарды реттеу қазіргі уақытта Адам
ресурстары
және
әлеуметтік
қамсыздандыру
министрлігінің (MOHRSS), бұрынғы кадрлық және
еңбек және әлеуметтік қорғау министрлігінің
міндеттерін
біріктіретін
жаңадан
құрылған
мемлекеттік
органның
жауапкершілігі
болып
табылады. Үкімет кәсіптік жұмыстардың Ұлттық
каталогын шығарады, онда 66 кәсіби кәсіп Үкіметтің
қол жеткізілетін бақылауына алынады.
Жұмысқа
орналасқысы
келетіндер
белгілі
мамандықтар
бойынша
ұлттық
біліктілік
емтихандарын тапсырады, олар әдетте мемлекеттік
органдармен
біліктілік
сынақтары
үшін
ұйымдастырылады. Емтиханды сәтті тапсырғандарға,
Достарыңызбен бөлісу: |
