70
Қытайдағы ТВЭ үшін басты жауапкершілік Білім және ғылым
министрлігіне және Еңбек және әлеуметтік қорғау министрлігіне жатады.
Білім министрлігі кәсіптік біліммен айналысады, ал Еңбек және әлеуметтік
қорғау министрлігі оқытуға көп көңіл бөледі, біліктіліктің кәсіби
стандарттарын әзірлеуге, біліктілік пен дағдыларды бағалауға және
лицензияларды беруге жауапты. Жергілікті деңгейде Білім және еңбек және
әлеуметтік қорғау министрлігінің тиісті бөлімдері ТжКБ-ның тұрақты
әкімшілігіне жауап береді, оның ішінде бюджеттік қаражат бөлу және ТжКБ
мемлекеттік мекемелерінің қызметкерлерін басқару.
Өлшем шарттары
Елдегі тәжірибе
Сертификаттау
жүйесі туралы НҚА
атауы
Еңбек кодексі және "Кәсіптік білім беру туралы" заң.
Сертификаттау
жүйесінің реттеуші
органының атауы
Қытайда
реттеуші
функцияларды
мыналар
орындайды:
Білім министрлігі;
Еңбек
және
халықты
әлеуметтік
қорғау
министрлігі;
орталық және жергілікті бөлімдер;
еңбек және әлеуметтік қамсыздандыру.
Сертификаттау
жүйесінің процесіне
қатысушылар
Адам ресурстары және әлеуметтік қамсыздандыру
министрлігі жанындағы сертификаттауды құру.
Сертификаттау жөніндегі мекеме - Үкіметтің
жетекшілігімен әлеуметтік басқару мекемесі болып
табылады.
Еңбекті басқарудың тиісті бөлімімен басқарылатын
кәсіби бағалау мекемесі. Оны кәсіби дағдыларды
бағалауға арналған оқу орталығы ұйымдастырып,
кәсіби біліктілікті бағалау станциялары жүргізетін
жұмыс бағалау және тану жүйелеріне негізделген.
Кәсіби біліктілікті бағалау жүйесін енгізу орталық
және
жергілікті
еңбек
және
әлеуметтік
қамсыздандыру басқармалары жетекшілік ететін
барлық кәсіби біліктілікті бағалау институттарынан
тұрады.
Бағалау
және
сертификаттау
1993
жылы
Қытайда
кәсіптік
біліктілікті
сертификаттау жүйесі енгізілді. Біліктілікті беру екі
бөлімнен тұратын ұлттық сараптама нысанын алады:
білімді тестілеу және тәжірибелік дағдыларды
бағалау.
Біліктілік
емтихандарын
табысты
аяқтағаннан кейін, ұлттық кәсіби сертификат кәсіби
біліктілік талаптарына сәйкес немесе Үкімет
белгілеген біліктілік талаптарына сәйкес беріледі.
Сараптама Үкімет бекіткен бағалау органы арқылы
71
жүзеге асырылады.
Біліктіліктердің
деңгейлері
ҚХР білім беру жүйесі 7 қадамды қамтиды
42
:
мектепке дейінгі білім беру;
3 қадамнан тұратын мектепке дейінгі білім беру
жүйесі: Бастауыш мектеп, орта мектеп және жалпы
орта мектеп;
3 деңгейден (бакалавриат, магистратура және
докторантура) тұрады және мыналарды қамтиды:
а) колледждер (оқу бағдарламасының 2 түрі: орта
деңгейдегі мамандарды екі жылдық оқыту, курстың
соңында студент сертификатқа, төрт жылдық
сертификатқа ие - оқудан кейін бакалавр дәрежесі
беріледі);
б) кәсіби жоғары оқу орындары;
c)
университеттер
(аяқталғаннан
кейін
олар
бакалавриат, магистратура немесе докторлық дәреже
беріледі).
Қытай ұлттық біліктілік жүйесі 2 бөлімнен тұрады:
білім
беру
саласындағы
біліктілік
(Білім
министрлігі реттейтін) - бастапқы; кіші-орта;
орташадан жоғары; бакалавр дәрежесі;
кәсіптік біліктілігі (Адам ресурстарын және
әлеуметтік қорғау министрлігі реттейтін) - бастапқы;
орташа; кеңейтілген; техникалық; озық техникалық.
ҚХР Кәсіптік білім туралы 1996 жылғы Заңына
сәйкес, кәсіптік оқытуға мыналар кіреді: кәсіптік
даярлау, қайта даярлау, мамандықты өзгертуді
жеңілдету, оқу орнында және жұмыс орнында оқитын
оқушыларды оқытудың басқа да түрлеріне оқыту.
Кәсіптік
білім
беру
кәсіптік-техникалық
оқу
орындарында және/немесе кәсіптік лицейлерде
жүргізіледі. Басқа мектептер немесе білім беру
мекемелері олардың қабілеттеріне қарай әлеуметтік
қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін әр түрлі оқыту
түрлерін бере алады.
Қытайдағы орта мектепте міндетті білім беру тоғыз
жылға бөлінеді. Бұл кезеңде ТжКБ орта мектептердің
кәсіптік-техникалық сыныптарында жүргізіледі. Бұл
ұйымдар негізінен кәсіптік білімі мен дағдылары бар
қызметкерлерді, шаруаларды және қызметкерлерді
қамтамасыз ететін үш-төрт жылдық курстарды
ұйымдастырады. Кәсіптік бастауыш мектеп жалпы
41,
42
Қолжеткізу тәртібі: http://documents.worldbank.org/curated/en/
72
ауылдық жерлерде орналасқан, онда экономика аз
дамыған.
ТжКБ орта мектебінің жоғарғы сыныптарында орта
кәсіптік оқу орындары: орта арнайы оқу орындары,
білікті жұмысшылар мен кәсіби лицейлер үшін
мектептер. Кәсіптік орта мектеп бітірушілері жалпы
білім беретін орта мектептерге кіре алады, онда білім
беру, әдетте, үш жылға созылады. Орта мектепте ең
танымал
курстар:
өндірістік,
ақпараттық
технологиялар, бөлшек сауда және қонақжайлылық,
азаматтық құрылыс. Орта кәсіптік білімді сәтті
аяқтаған студенттер жоғары оқу орындарына түсуі
мүмкін, онда бағдарламалардың ұзақтығы екі жылдан
үш жылға дейін болады.
ТжКБ-нің жоғары оқу орындары:
Жоғары кәсіби техникалық мекемелер;
Жоғары
кәсіби
білім
берудің
бесжылдық
бағдарламасын ұсынатын мекемелер;
Жоғары кәсіби білім беретін жоғары оқу орындары.
Қытайда кәсіби білім берудіңмемлекеттік емес өнім
берушілерінің саны жеткілікті. Олар, негізінен, қысқа
мерзімді сертификатталған курстар ұсынады және
шешімдер қабылдау процесінде автономияға ие, бұл
оларға
өзгеретін
нарықтың
қажеттіліктеріне
бейімделуге мүмкіндік береді. ТжКБ-нің мемлекеттік
емес провайдерлерін екі топқа бөлуге болады:
кәсiпорындарда, өнеркәсiпте, әлеуметтiк және
кәсiптiк
бiрлестiктерде,
кәсiподақтарда
және
коммерциялық емес ұйымдарда коммерциялық емес
ұйымдар;
Мектеп
бағдарламасында
қысқа
мерзімді
сертификатталған
курстарды
ұсынатын
коммерциялық ұйымдар. Бұл ұйымдар салық
инспекциясында
және
азаматтық
істер
департаментінде тіркеліп, білім беру қызметін
лицензиялау кезінде білім беру қызметін жүзеге асыра
алады.
Қытайдың кәсіптік білімі туралы заңға сәйкес,
кәсіпорындар өздерінің қызметкерлерін және олардың
жалдаған жұмыссыздарды жүйелі кәсіптік оқытуды
және оқытуды қамтамасыз етуі тиіс. Кәсiпорын
кәсiптiк бiлiм беретiн мектептi немесе кәсiптiк бiлiм
беретiн
оқу
мекемесін
жеке
немесе
басқа
кәсiпорынмен бiрлесiп құра алады, сондай-ақ
Достарыңызбен бөлісу: |
