Ќазаќстан Республикасы білім жєне ѓылым министрлігі



жүктеу 0,89 Mb.
Pdf просмотр
бет32/37
Дата24.10.2022
өлшемі0,89 Mb.
#39816
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   37
ФХ АТ лекция

НNC және HCO
1970
ж. жұлдыздараралық кеңістікті спектрдің микротолқындық 
аймағында зерттеу нәтижесінде бірінші рет спектрде белгісіз сызықтардың 
бар екендігі байқалды. Олардың біреуі 8,9189·10
10
с
-1
жиілікте W 51,W 3, 
Орион және басқа, екіншісі 9,0665· 10
10
с
-1
жиілікпен W 51 және DR. 21 
галактикалық сәуле көздерінен байқалды. Бұл сызықтар мәндері 4,4595·10
10
с
-1
және 4,5333·10
10
с
-1
тең айналмалық тұрақтылары бар молекулалық 
бөлшектердің сәуле шығаруына сәйкес болған. Бірінші бөлшектің сәулеленуі, 
сонымен бірге, сәуле көздерінің бірқатарында кездеседі, сондықтан 
астрофизиктер үшін оның табиғатын анықтаудың маңызы өте зор. 
Жұлдыздараралық кеңістіктегі өмір суретін бөлшектердің өте кіші 
болатындығы белгілі болғандықтан күдік HNC және HCO
+
бөлшектеріне 
түсті. 
Бұл бөлшектердің айналмалық тұрақтыларының шамалары бір
-
біріне өте 
жақын болғандықтан олардың бір
-
бірінен айырмашылығын тек өте
-
мөте дәл 
есептеулер көмегі арқылы ғана табуға болады. Мұндай есептеулер дәлдіктің 
«екі экспонентті» («двухэкспонентном»
-
«double
-
ζ») деп аталатын деңгейінде 
гаустік функциялардың жеткілікті көп базистерін пайдаланған Хартри
-
Фоктың ССП әдісі бойынша жүргізілген. (Дәлдіктің осындай деңгейі 


50 
формальдық жағынан жүргізілген есептеуге сай келеді. Бұл есептеуде әр 
электронға меншікті эффективті ядролық заряд ζ мәні сәйкестендіріледі; 
әдетте эффективті заряд бір орбитальға орналасқан электрондардың әрбір 
жұбына бірден сәйкестендірілетін болатын. Сонымен бірге «double
-
ζ» (екі 
экспонентті) термині әрбір атомдық орбиталь слейтерлік типтегі (ζ мәндері 
әртүрлі) функциялар жұбымен берілетін базисті немесе дәлдіктің ұқсас 
деңгейіндегі басқа базистерді (мысалы, гаустік) белгілеу үшін қолданылады). 
ССП әдісі арқылы жүргізілген есептеулерді анықтағаннан соң 
конфигурациялық әсерлесу кең көлемде есепке алынған. Есептеу барысында 
молекула геометриясын оптимизациялау жүзеге асырылған. Осыған ұқсас 
есептеулер дәлдіктің дәл сондай деңгейінде HNC молекуласы үшін де 
орындалған. Бұл жүргізілген есептеулердің дәлдігіне сенімділікті 
эксперименттік мәліметтері белгілі молекулада тексеруге мүмкіндік берген. 
HCN молекуласы үшін есептелінген CN арақашықтығы 1,153 А 
(эксперименттік мәні 1,153), НС арақашықтығы 

1,068 А (1,066) және 
айналмалық тұрақтысы 

4,453·10
10
с
-1
(4,452·10
10
) болған. Осы әдіспен 
жүргізілген есептеулер HNC молекуласының да, сондай
-
ақ НСО
+
бөлшегінің 
де сызықтық бөлшектер болуы тиіс екендігін көрсеткен. НNС молекуласы 
үшін есептелген CN арақашықтығы 1,169 А, ал HN арақашықтығы 0,995 А; 
есептелген В мәні 4,543·10
10
с
-1
. НСО
+
бөлшегі үшін есептелген СО байланыс 
ұзындығы 1,1045 А, НС байланыс ұзындығы 1,095 А; есептелген В мәні 
4,466·10
10
с
-1
. Бұл нәтижелер 8,9189·
10
10
с
-1
жиілікпен сәулеленетін бөлшек 
НСО
+
, ал 9,0665·10
10
с
-1
жиілікпен сәулеленетін бөлшек НNС болады деп 
тұжырым жасауға даусыз негіз болған. 

жүктеу 0,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   37




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау