: күч ога текүрма+сүн – күш көрсетіп,
зорлық жасамасын; тартнақ алма+сун – таразының ақы алмасын.
Мысалдардан көріп отырғанымыздай, бұйрықтық реңк негізінен
етістікке
-сун, -сүн
қосымшаларының қосылуы арқылы берілген. Қазіргі
қазақ тіліндегі бұйрық райдың III жақ жекеше, көпше түрлеріндегі етістікке
-
сын, -сін
қосымшаларының қосылуы арқылы жасалатыны белгілі.
Көне түркі ескерткіштеріндегі мəтіндерде
бұйрық
басқару əдісі,
басқару шеберлігі, дұрыс басқара білуі
мағынасында қолданылады. Ал қазіргі
қазақ тілінде қолданылып жүрген
бұйрық
сөзінің шығу тегі, төркіні осы көне
түркі жазба ескерткіштерінде кездесетін
бұйрық
сөзі екені дау тудырмайды.
Достарыңызбен бөлісу: |