Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі павлодар мемлекеттік педагогикалық институты

 
4 
22. Тақырыптық карталар...................................................................  100 
23. Тақырыптық карталардың белгілері...........................................  104 
24. Географиялық атлас......................................................................  112 
25. Географиялық карталармен атластарды талдау және бағалау.......  122 
26. Картаны құру және жаңарту негізі. Картаны редакторлау........  123 
27. Картографияның даму тарихы.....................................................  124 
 
 
ІІ Зертханалық бөлім 
 
Зертханалық жұмыс №1.....................................................................  128 
Зертханалық жұмыс №2.....................................................................  129 
Зертханалық жұмыс №3.....................................................................  132 
Зертханалық жұмыс №4.....................................................................  133 
Зертханалық жұмыс №5.....................................................................  135 
Зертханалық жұмыс №6.....................................................................  138 
Зертханалық жұмыс №7.....................................................................  140 
Зертханалық жұмыс №8.....................................................................  142 
Зертханалық жұмыс №9.....................................................................  144 
Зертханалық жұмыс №10...................................................................  145 
Зертханалық жұмыс №11...................................................................  147 
Зертханалық жұмыс №12...................................................................  148 
Зертханалық жұмыс №13...................................................................  149 
Зертханалық жұмыс №14...................................................................  150 
Зертханалық жұмыс №15...................................................................  152 
Зертханалық жұмыс №16...................................................................  154 
Зертханалық жұмыс №17...................................................................  155 
Зертханалық жұмыс №18...................................................................  156 
Зертханалық жұмыс №19...................................................................  158 
Зертханалық жұмыс №20...................................................................  168 
Зертханалық жұмыс №21...................................................................  171 
Зертханалық жұмыс №22...................................................................  174 
Зертханалық жұмыс №23...................................................................  174 
Зертханалық жұмыс №24...................................................................  175 
Зертханалық жұмыс №25...................................................................  175 
Зертханалық жұмыс №26...................................................................  176 
Зертханалық жұмыс №27...................................................................  176 
Зертханалық жұмыс №28...................................................................  177 
Зертханалық жұмыс №29...................................................................  177 
Зертханалық жұмыс №30...................................................................  177 
 
 
Қорытынды бақылау сұрақтары...................................................  178 
Қосымшалар......................................................................................  203 
Пайдаланылған әдебиеттер.............................................................  209 

 
5 
Кіріспе 
 
Жер  бетін  зерттеуде  адамзат  баласы  әрқашан  үлкен  назарын 
аударған.  Территорияны  зерттеу  кезінде  картасыз  жұмыс  өтпейді. 
Картаны тіпті ең жақсы жасалған территория сипаттамасы да ауыстыра 
алмайды. Картасыз қала құрылыстарын, жолдарды, каналдарды жобалау, 
елдің  шаруашылық  дамуын  жүргізе  алмаймыз.  Картографиялық 
оқытуынсыз  жаңа  жерлерді  және  табиғи  байлықтарды  игеруге, 
табиғатты  қорғау  және  ресурстарды  рационалды  қолдану,  ғарышты 
және  Әлемдік  мұхитты  игеруге  болмайтынын  айтуымыз  жөн.  Карта 
біздің  өмірімізге  етене  енді:  біз  карталарды  күнделікті  газеттерде, 
журналдарда,  телебағдарламаларда,  мысалы  ауа  райын  сипаттағанда, 
спорттық шараларда, халықаралық жағдайларда да көреміз. Электронды 
және  цифрлық  карталар,  атластар,  топографиялық  пландар, 
картографиялық  анимациялар,  және  т.б.  геологтар,  экологтар, 
геоморфологтар және т.б көптеген мамандар өз салаларында белсенді 
қолданады.  
Ал оқыту үрдісінде карталар көптеген маңызға ие: 
-  карта  географияда  ең  алдымен  көрнекілік  құралы  ретінде 
қолдануда; 
-  кеңістіктегі құбылыстардың орналасуын нақты бейнелеуде; 
-  карта  шартты  белгілердің  тек  орналасуын  ғана  емес,  сонымен 
қатар  суреттердің  сипаттамасын,  олардың  жағдайын  ғана  емес, 
қоз,алысы, дамуы мен өзгерісін бейнелеуде үлкен маңызға ие; 
-  карта  географияны  оқыту  үрдісінде  маңызды  психолого-
педагогикалық  рөл  атқарады,  яғни  білімдерін  реттеуде,  білімді 
меңгеруде және есте сақтауда жеңілдетеді. 
Пәннің мақсаты: Студенттерді топогеодезиялық құжатнамаларды 
(карта,  план,  профиль)  және  карта  материалдары  құбылыстар  мен 
процестерді,  объектілерді  барлау,  жобалау,  құру  және  пайдалану  іс-
әрекеттеріне қатысты баулу. 
Пәннің міндеті:  

 
Студенттерді  топогеодезиялық-картографиялық  курсты  өту 
арқылы география ғылымдарының нақтылы игерілуіне бейімдеу; 

 
Картографиялық есептердің математикалық өнделуіне икемдеу; 
Пәнді оқу нәтижесінде студенттер білуге тиіс: 

 
бағдарлаушы  бұрыштардың  арасындағы  өзара  тәуелділіктерді. 
масштабқа қос есеп шығаруды; 

 
тура  және  кері геодезиялық  есептерді шығару,  нүктелерді  Х, 
Y координаталары жүйесінде табу; 

 
топокартаның торлануы мен номенклатурасын;