Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі павлодар мемлекеттік педагогикалық институты

 
188 
54. Номенклатура дегеніміз не? 
A)  Үлкен аймақтардың топографиялық карталарын беттерге бөлу 
жүйесі; 
B)  Беттің орналасуын (адресін) анықтау және белгілеу жүйесі; 
C)  1:1000 000 масштабтағы картаны бөлу және белгілеу жүйесі; 
D)  Екі параллель арасындағы төрт градустық жолақтар; 
E)  Екі меридиан арасындағы алты градусты жолақтар (екі бұрыштар). 
55. Қатар дегеніміз не? 
A)  Үлкен аймақтардың топографиялық карталарын беттерге бөлу 
жүйесі; 
B)  Беттің орналасуын (адресін) анықтау және белгілеу жүйесі; 
C)  1:1000 000 масштабтағы картаны бөлу және белгілеу жүйесі; 
D) Екі параллель арасындағы төрт градустық жолақтар; 
E)  Екі меридиан арасындағы алты градусты жолақтар (екі бұрыштар). 
56. Бағана дегеніміз не? 
A)  Үлкен аймақтардың топографиялық карталарын беттерге бөлу 
жүйесі; 
B)  беттін орналасуын (адресін) анықтау және белгілеу жүйесі; 
C)  1:1000 000 масштабтағы картаны бөлу және белгілеу жүйесі; 
D)  екі параллель арасындағы төрт градустық жолақтар; 
E)  екі  меридиан  арасындағы  алты  градусты  жолақтар  (екі 
бұрыштар) 
57. Графтаудегеніміз не? 
A)  Үлкен аймақтардың топографиялық карталарын беттерге бөлу 
жүйесі; 
B)  Беттің орналасуын (адресін) анықтау және белгілеу жүйесі; 
C)  1:1000 000 масштабтағы картаны бөлу және белгілеу жүйесі; 
D)  Екі параллель арасындағы төрт градустық жолақтар; 
E)  Екі меридиан арасындағы алты градусты жолақтар (екі бұрыштар). 
58. ТМД елдері карталарын графтау және номенклатура дегеніміз не? 
A)  Үлкен аймақтардың топографиялық карталарын беттерге бөлу 
жүйесі; 
B)  Беттің орналасуын (адресін) анықтау және белгілеу жүйесі; 
C)  1:1000 000 масштабтағы картаны бөлу және белгілеу жүйесі; 
D)  Екі параллель арасындағы төрт градустық жолақтар; 
E)  Екі  меридиан  арасындағы  алты  градусты  жолақтар  (екі 
бұрыштар). 
59. Топографиялық карта бетінің ішкі жақтаушасы дегеніміз не? 
A)  Солтүстік 
және  оңтүстік  жақтаушалардағы  көлденең 
сызықтарды цифрлеу; 
B)  Трапеция болып көрінетін параллельдер мен меридиандардың 
тік доғалары; 
C)  Жиектерінде 
орналасқан 
жабдықтау 
және 
қосымша 
сипаттамалар элементтерінен картаны бөлетін сызық; 

 
189 
D)  Тік бұрышты координаталар сызықтары;  
E)  Тік координаталық сызықтарды цифрлеу. 
60. Картаның сыртқы жақтаушалары дегеніміз не? 
A)  Солтүстік және оңтүстік жақтаушалардағы көлденең сызықтарды 
цифрлеу; 
B)  Трапеция болып көрінетін параллельдер мен меридиандардың 
тік доғалары; 
C)  Жиектерінде 
орналасқан 
жабдықтау 
және 
қосымша 
сипаттамалар элементтерінен картаны бөлетін сызық; 
D)  Тік бұрышты координаталар сызықтары;  
E)  Тік координаталық сызықтарды цифрлеу. 
61. Магнитті бұрылу дегеніміз не?  
A)  0
о
 және 360
о 
аралығындағы сағат нұсқарының жүруі бойынша 
географиялық  меридианның  солтүстік  бағыты  мен  берілген  бағыт 
арасындағы бұрыш;  
B)  0
о
 және 360
о 
аралығындағы сағат нұсқарының жүруі бойынша 
магнитті меридианның солтүстік бағыты мен берілген бағыт арасындағы 
бұрыш; 
C)  Географиялық және магнитті меридиандар арасындағы бұрыш; 
D)  0
0
 және 360
0 
аралығындағы сағат нұсқарының жүруі бойынша 
осьтік меридианның және оған бойлас келетін сызықтардың солтүстік 
бағыты мен берілген бағыт арасындағы бұрыш; 
E)  Белгілі  бір  нүктенің  географиялық  меридианның  солтүстік 
бағыты мен координаталық тордың тік сызығының солтүстік бағыты 
арасындағы бұрыш. 
62. Дирекциондық бұрыш дегеніміз не? 
A)  0
о
 және 360
о 
аралығындағы сағат нұсқарының жүруі бойынша 
географиялық  меридианның  солтүстік  бағыты  мен  берілген  бағыт 
арасындағы бұрыш;  
B)  0
о
 және 360
о 
аралығындағы сағат нұсқарының жүруі бойынша 
магнитті  меридианның  солтүстік  бағыты  мен  берілген  бағыт 
арасындағы бұрыш; 
C)  Географиялық  және  магнитті  меридиандар  арасындағы 
бұрыш; 
D)  0
0
 және 360
0 
аралығындағы сағат нұсқарының жүруі бойынша 
осьтік меридианның және оған бойлас келетін сызықтардың солтүстік 
бағыты мен берілген бағыт арасындағы бұрыш; 
E)  Белгілі  бір  нүктенің  географиялық  меридианның  солтүстік 
бағыты мен координаталық тордың тік сызығының солтүстік бағыты 
арасындағы бұрыш. 

 
190 
63. Меридиандардың жақындауы дегеніміз не? 
A)  0
о
 және 360
о 
аралығындағы сағат нұсқарының жүруі бойынша 
географиялық  меридианның  солтүстік  бағыты  мен  берілген  бағыт 
арасындағы бұрыш;  
B)  0
о
 және 360
о 
аралығындағы сағат нұсқарының жүруі бойынша 
магнитті меридианның солтүстік бағыты мен берілген бағыт арасындағы 
бұрыш; 
C)  Географиялық және магнитті меридиандар арасындағы бұрыш; 
D)  0
0
 және 360
0 
аралығындағы сағат нұсқарының жүруі бойынша 
осьтік меридианның және оған бойлас келетін сызықтардың солтүстік 
бағыты мен берілген бағыт арасындағы бұрыш; 
E)  Белгілі  бір  нүктенің  географиялық  меридианның  солтүстік 
бағыты мен координаталық тордың тік сызығының солтүстік бағыты 
арасындағы бұрыш. 
64. Жергілікті жердің қандай объектілері карталарда масштабтан 
тыс шартты белгілермен белгіленеді? 
A)  Көлденең  өлшемдері  картаның  масштабында  көрінетін 
объектілер; 
B)  Картаның  масштабы  арқылы  көрсетілген  өте  үлкен  ауданды 
алып  жатқан  және  картада  нүкте  арқылы  белгіленетін  объектілер 
(құдық, жол көрсеткіші); 
C)  Картаның  масштабы  арқылы  көрсетілмеген  ұзындығы 
жоғары, ал ені салыстырмалы аз болып келетін объектілер; 
D)  Белгілі  бір  құбылыстың  таралу  облысы  немесе  объектілері, 
мысалы, өсімдіктердің кейбір түрлері; 
E)  Табиғи  және  әлеуметтік  құбылыстардың  облыстарына 
жататын объектілер. 
65.  Қандай  объектілер  картада  масштабты  шартты  белгілер 
арқылы көрсетіледі? 
A)  Көлденең  өлшемдері  картаның  масштабында  көрінетін 
объектілер; 
B)  Картаның  масштабы  арқылы  көрсетілген  өте  үлкен  ауданды 
алып  жатқан  және  картада  нүкте  арқылы  белгіленетін  объектілер 
(құдық, жол көрсеткіші); 
C)  Картаның  масштабы  арқылы  көрсетілмеген  ұзындығы 
жоғары, ал ені салыстырмалы аз болып келетін объектілер; 
D)  Белгілі  бір  құбылыстың  таралу  облысы  немесе  объектілері, 
мысалы, өсімдіктердің кейбір түрлері; 
E) Табиғи 
және  әлеуметтік  құбылыстардың  облыстарына 
жататын объектілер.