66
қылмыстар туралы қылмыстық істер ғана емес, баланың тұрғылықты жерін
анықтау туралы, ата-ана
лық
құқығынан айыру (шектеу) және қайтару туралы,
бала
ны
асырап алу туралы, кәмелетке толмаған балаларды
ң
қорғаншылығынан
қорғаншылыққа
және
қамқоршылығынан қамқоршылыққа
(
патронатқамқорлыққа
алу
)
алудан
туындайтын даулар бойынша азаматтық істер; әкімшілік құқық
бұзушылықтар (кәмелетке толмағандардың құқықтарына қол сұғу, ата-
аналарының және оларды алмастыратын тұлғалардың балаларды тәрбиелеу
бойынша міндеттерін орындамауы, кәмелетке толмағанды әкімшілік құқық
бұзушылыққа тарту) туралы істер және басқалар да жатады.
БСонымен қатарұдан басқа
, республикада арнайы конкурстан ӛткен
адвокаттардан және әлеуметтік жұмыскерлерден тұратын мамандандырылған
ювеналдық заңдық консультациялар жұмыс істейді.
2013 жылғы 24 маусымда Еуропалық кеңес пен Қазақстан Республикасы
П
р
а
р
л
а
м
а
енті Мәжілісінің Заңнама
лық
және сот-құқықтық реформа жӛніндегі
комитет
і
бірігіп бірлесіп
ұйымдастырған «ҚР Қылмыстық-
процессуалдық іс
жүргізу
кодексінің жаңа жобасының шеңберінде
ювеналдық әділет жүйесін
дамыту проблемалары» тақырыбына семинар ӛткіз
іл
ді.
Балалар мен жасөспірімдердегі суицидтік мінез-құлық профилактикасы
Қазақстан Республикасында соңғы жылдары балалар мен жастардың
суицидтік мінез-құлқы проблемасы ӛзекті болып табылады.
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі
суицидтерді
болдырмау жӛніндегі
2012-2014 жылдарға
арналған суицидтерді болдырмау
жӛніндегі
ведомствоаралық іс-қимыл жоспарын әзірледі.
Балалар мен жасӛспірімдердің суицидтік мінез-құлқына жедел кӛңіл
бӛлудің, болдырмаудың, профилактикасын психологиялық қамтамасыз етудің
тиімді жүйесін құру мақсатында ел ӛңірлерінде 187 ведомствоаралық жұмыс тобы
жұмыс істейді.
Ведомствоаралық
іс-қимыл
жоспарының
шеңберінде
Қазақстан
Республикасындағы жасӛспірімдер арасындағы суицидтерді зерттеу жӛніндегі
бағдарлама жобасы әзірленуде.
2013 жылғы 26 шілдеде зерттеу әдіснамасы мен индикаторларын талқылау
және бекіту бойынша ведомствоаралық консультациялық кеңес ӛтті.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанындағы Ұлттық үйлестіру кеңесінің
отырысында суицидтердің алдын алу саласындағы сектораралық ӛзара іс-қимыл
жасау бойынша есеп ұсынылды.
2013 жылғы 14 мамырда халықаралық сарапшылардың қатысуымен осы
салада жұмыс істейтін мамандарды, мүдделі мемлекеттік органдардың,
облыстардың, Астана және Алматы қалалары әкімдіктерінің, елшіліктердің,
халықаралық және үкіметтік емес ұйымдардың ӛкілдерін шақыра отырып
«Мемлекеттік
деңгейде
суицидтер
превенциясының
ведомствоаралық
аспектілері» конференциясы ӛткізілді.
67
Жасӛспірімдер арасындағы суицидтердің деңгейін тӛмендетуге Денсаулық
сақтауды дамытудың «Саламатты Қазақстан» қолданыстағы мемлекеттік
бағдарламасы да бағытталған.
Қазіргі уақытта Денсаулық сақтау министрлігі осы Мемлекеттік бағдарлама
шеңберінде аудандарда мамандандырылған суицидологиялық қызметтерді ашу
мәселесін пысықтауда, олар кризистік жағдайдағы және суицидтік мінез-құлқы
бар тұлғаларға кӛмек кӛрсететін болады («Сенім телефоны» шұғыл
психологиялық көмек қызметі,
кризистік дағдарысты
стационарлар,
әлеуметтік-психологиялық көмек көрсету кабинеттері және оңалту
орталықтары).
ОсылайАйталық
, Астанада балаларға арналған шұғыл медициналық
жәрдем кабинеті ашылды. Кабинет қызметінің басты мақсаты балаларға білікті
шұғыл психологиялық, психотерапиялық, суицидологиялық кӛмек кӛрсету,
суицидтік мінез-құлық мониторингін жүргізу болып табылады. Шұғыл
психологиялық кӛмек кӛрсету кабинетінің ашылуы осы проблемамен
айналысатын барлық ведомстволардың қызметін үйлестіруге, әрбір нақты жағдай
бойынша қайталама суицидтік әрекеттердің превенциясын ӛткізуге, осылайша
жасӛспірімдердің психикалық денсаулығының сапасын жақсартуға мүмкіндік
береді.
Бұдан басқа, Астана қаласында ересектерге мамандандырылған
кризистік
дағдарыстық
кӛмек - № 4 қалалық емханадағы шұғыл медициналық кӛмек
кабинетінде, емханалардың жанындағы жастар денсаулығы орталықтарында,
СӚС орталығында және шұғыл психологиялық кӛмек сенім телефондары
бойынша кӛрсетіледі.
Уәкілетті органдар балалар арасындағы ӛз-ӛзіне қол жұмсау санын барынша
азайту бойынша белгілі бір жұмыс жүргізгенін атап ӛту қажет.
Денсаулық сақтау министрлігінің Психиатрия, психотерапия және
наркология ғылыми-практикалық орталығында суицидология бӛлімшесі
ашылды.
Дәрігер-психиатр мамандар ЖОО-да және ООО-да жасӛспірімдерге
психологиялық, әлеуметтік, психотерапиялық кӛмек кӛрсететін барлық
қызметтердің телефондары мен мекенжайлары кӛрсетілген ақпараттық
стенділерді құруда әдістемелік кӛмек кӛрсетеді.
Кризистік Дағдарысты
жағдайдағы және суицидтік мінез-құлқы бар
тұлғаларға мамандандырылған кӛмек кӛрсету мәселелері бойынша әр
түрлі
ведомстволар
дың
мамандарының (
алғашқы медициналық-санитариялық топ пен
оқу орындарының психиатрлары, психологтары, педагог-психологтары)
біліктілігін арттыру курстары ұйымдастырылған.
Мектеп психологтарының қызметін нақты реттеу үшін Білім және ғылым
министрлігі Орта білім беру ұйымдарындағы психологиялық қызмет жұмысының
ережелерін қағидаларын
әзірледі және бекітті (ҚР БҒМ 2011 жылғы 20
желтоқсандағы № 528 бұйрығы).
