Орта мектепке арналған оқу бағдарламасы қазіргі талаптарға жауап беруге тырысқан. Енді осының негізінде сапалы оқу-әдістемелік кешендер дайындалса, мұғалім жұмысын жеңілдете түсері сөзсіз. Қорыта келгенде, мемлекеттік тілді деңгейлік тұрғыдан оқыту мәселесі жоғары және орта мектептерде де өз шешімін біртіндеп таба бастады. Оның сапалы түрде жүзеге асуы мен тіл үйренушілердің жоғары көрсеткішке қол жеткізуі үшін оқытушы қауымы көп тер төгуіне тура келеді. Әдебиеттер: 1.Ф.Ш.Оразбаева., Т.Т.Аяпова., Р.С.Рахметова және т.б. Қазақ тілі. Қарапайым деңгейге арналған оқулық. – Алматы:Жазушы, 2007. – 496. 2.К.Жақсылықова.Инновациялық технологияға негізделген мемлекеттік тілді алты деңгейде оқыту кешені жайында. – Парасат айдыны. – Алматы: АнАрыс, 2009.– 248. – 40-48. 3.Б.Белғара. , Н.Құрман. Жақсыны көре білген де жақсы... //Ана тілі газеті. – 5 мамыр 2009 жыл. 4.Ф.Ш.Оразбаева және т.б. Оқу бағдарламасы. Қоғамдық-гуманитарлық бағыт. 1-4-сыныптар (қарапайым және бастапқы деңгей). – Астана: «Нұрай-Принт Сервис» ЖШС, 2010. – 2.4 б.т.
Резюме
В статье представлен анализ уровневого обучения государственного языка.
Summary
This paper presents an analysis of the level of training of the State language.
Аналитико-ситуативные технологии в обучении иноязычному общению студентов неязыковых специальностей
Г.К. Манапова,
КазГосЖенПУ, старший преподаватель
Алматы, Казахстан
В последние годы всё чаще поднимается вопрос о применении современных технологий на уроках иностранного языка. Это не только новые технические средства, но и новые формы и методы преподавания, новый подход к процессу обучения. Главная цель, которую мы ставим перед собой, применяя современные технологии в обучении иностранным языкам — это показать, как технологии могут быть эффективно использованы для повышения качества обучения иностранному языку студентов, формирования и развития их коммуникативной культуры, обучения практическому овладению иностранным языком. Задача преподавателя состоит в том, чтобы создать условия практического овладения языком для каждого студента, выбрать такие методы обучения, которые позволили бы каждому студенту проявить свою активность, своё творчество, активизировать познавательную деятельность студента в процессе обучения иностранным языкам. Использование современных средств таких, как компьютерные программы и Интернет-технологии, а также обучение в сотрудничестве и проектная методика позволяют решать эти задачи.
Инновационные тенденции в преподавании иностранного языка
Перейдем к рассмотрению современных, инновационных технологий обучения иностранному языку, направленных на более эффективное развитие личности и адаптацию в рамках сегодняшнего быстро меняющегося общества.
Активное обучение основано на том, что студент все чаще сталкивается в реальной жизни с необходимостью решения проблемных ситуаций. Этот метод направлен на самоорганизацию и саморазвитие личности. Основной принцип заключается в том, что обучаемый сам является творцом своего знания. Активное обучение является, безусловно, приоритетным на современном этапе преподавания иностранного языка. Необходимо отдавать предпочтение активным методам обучения, которые направлены на формирование у студентов самостоятельности, гибкости, критичности мышления. Объектом изучения ИЯ является иноязычная речевая деятельность как важнейшее средство межкультурного взаимодействия в целом. Межкультурное взаимодействие возможно только в том случае, если у студентов будут сформированы все компоненты иноязычной коммуникативной компетенции (ИКК): языковая, речевая, социокультурная, компенсаторная и учебная.
Современный подход к преподаванию заключается в построении его на технологической основе. Общие принципы и правила технологии преподавания видятся в следующем: постановка целей; превращение деятельности студента в его самодеятельность; конкретизация учебно-воспитательных и развивающих целей и методов; тематическое планирование, включающее краткую характеристику конечных результатов и построение всей цепочки отдельных занятий, связанных одной логикой; контроль на каждом этапе учебно-познавательной деятельности студента; стимулирование творческой деятельности студента, ориентация на студента не только знающего, но и умеющего; разнообразие форм и методов обучения, недопущение универсализации отдельного средства или формы [1].
Немаловажным фактором для отбора методик является принцип преемственности разных уровней образования, обеспечение непрерывности образования. Оптимальным способом формирования иноязычной коммуникативной компетенции является интеграция в традиционный учебный процесс таких современных методов обучения иностранным языкам, как обучение в сотрудничестве, методов проектов и языковой портфель, использование сети Internet, «мультимедиа».
Проектная деятельность позволяет интегрировать предметы гуманитарного и художественно-эстетического циклов с иностранным языком. Предметы художественно-эстетического цикла способствуют включению эмоциональной сферы студента, что очень важно для успешного овладения иностранным языком. (Опытные преподаватели используют в своей практике музыкальные произведения, которые помогают запомнить сообщения, заключенные в сопровождающих их словах) [3].
Языковой портфель как одно из перспективных средств обучения иностранному языку
Языковой портфель в современных условиях определяется как пакет рабочих материалов, которые представляют тот или иной опыт/результат учебной деятельности студента по овладению иностранным языком. Такой пакет/набор материалов дает возможность студенту и преподавателю по результату учебной деятельности, представленному в языковом портфеле, проанализировать и оценить объем учебной работы и спектр достижений обучаемого в области изучения языка и иноязычной культуры. Одним из важных преимуществ языкового портфеля, по сравнению, в частности, с “разовыми” текстами, является возможность для обучаемого самостоятельно проследить свою динамику уровня владения изучаемым языком в течение определенного времени.
Инновационные технологии в образовании – это, прежде всего, информационные и коммуникационные технологии, неразрывно связанные с применением компьютеризированного обучения.
Преподавание иностранного языка с использованием сети Internet
Внедрение информационно-коммуникационных технологий в процесс обучения началось не так давно. Однако темпы его распространения невероятно стремительны. Применение Интернет-технологий на занятиях по иностранному языку является эффективным фактором для развития мотивации обучаемых. В большинстве случаев студентам нравится работать с компьютером. Так как занятия проходят в неформальной обстановке, студентам предоставлены свобода действий, и некоторые из них могут “блеснуть” своими познаниями в сфере ИКТ.
Перспективы использования Интернет-технологий на сегодняшний день достаточно широки. Это может быть:
Переписка с жителями стран изучаемых языков посредством электронной почты;
Участие в международных Интернет-конференциях, семинарах и других сетевых проектах подобного рода;
Создание и размещение в сети сайтов и презентаций (Они могут создаваться совместно с преподавателем и обучаемым. Кроме того, возможен обмен презентациями между преподавателями из разных стран).
Работа по созданию Интернет-ресурсов интересна студентам своей новизной, актуальностью, креативностью. Организация познавательной деятельности студентов в малых группах дает возможность проявлять свою активность каждому из них. Всемирная сеть представляет уникальную возможность для изучающих иностранный язык пользоваться аутентичными текстами, общаться с носителями языка, создавая естественную языковую среду и формируя способность к межкультурному взаимодействию.
Целенаправленное использование материалов сети Интернет на занятиях по иностранному языку позволяет эффективно решать ряд дидактических задач, а именно:
1. совершенствовать навыки чтения;
2. пополнять словарный запас лексикой современного иностранного языка;
3.совершенствовать навыки монологического и диалогического высказывания, обсуждая материалы сети;
4. формировать устойчивую мотивацию иноязычной деятельности в процессе обсуждения проблем, интересующих всех и каждого.
Исключительные возможности в процессе обучения иностранному языку Интернет представляет для овладения средствами общения в письменной форме, обеспечивая возможность реализации коммуникативного подхода к обучению письменным видам речевой деятельности. В целях обучения иностранному языку используется как свободное общение в сети, так и общение в режиме электронной почты.
Для достижения максимального эффекта необходимо использование широкого спектра инновационных, в том числе, безусловно, разнообразных медиаобразовательных технологий в обучающем процессе.
Мультимедиа
В современной методике «мультимедиа» рассматривается как одно из многих технических средств обучения (ТСО), которое способно решать круг задач, определяемый дидактическими свойствами и функциями данного СО. С этой точки зрения мультимедиа – это ТСО, интегрирующее разные виды информации – звуковую, визуальную, и обеспечивающее интерактивное взаимодействие с обучаемым. Свойства интерактивности, т.е. возможность управлять процессом представления информации вовлекает обучаемого в активный учебный процесс, стимулирует его познавательную деятельность, способствует поддержанию устойчивой мотивации к познанию.
Данное средство обучения (мультимедиа) позволяет:
-интегрировать разные виды информации в одном объект-контейнере (текст, звук, видео) и представлять её, воздействуя на разные органы человеческих чувств;
- развивать навыки работы с большими объёмами информации разного вида;
- развивать критическое мышление;
- интерактивно взаимодействовать с обучаемыми;
- адаптироваться к запросам последнего;
- организовать групповую работу в мультимедийных средах;
- формировать устойчивую мотивацию к обучению;
- создавать максимально приближенные к реальности условия для выработки учебных и профессиональных навыков.
Особенности мультимедиа ресурсов
Мультимедиа, как средство обучения, отличается от других средств обучения, прежде всего, двумя основными дидактическими свойствами: интегративным подходом в представлении информации в различных формах (текст, звук, видео и т.д.) и интерактивным взаимодействием с обучаемым, которые позволяют решать многие современные дидактические задачи, а именно формировать ключевые компетентности, обозначенные нормативными документами как основа содержания современного образования:
Компетентность в сфере самостоятельной познавательной деятельности;
Компетентность в сфере гражданско-общественной деятельности;
Компетентность в сфере социально – трудовой деятельности;
Компетентность в бытовой сфере;
Компетентность в сфере культурно – досуговой деятельности.
Современные компьютерные средства позволяют создавать новые компьютерные программы как обучающие, тренировочные, так и контролирующие. Такого рода программы создаются в специальных учебных целях и широко используются в процессе самостоятельной и домашней работы при изучении иностранного языка. При самостоятельной проработке материала использование компьютера обеспечивает: 1) свободный режим работы, 2) неограниченное время работы, 3) исключение субъективных факторов, 4) максимальную поддержку при овладении иностранным языком. Компьютерные средства контроля повышают эффективность самостоятельной работы, оперативность в получении результата, увеличивают объективность оценки на 20-25%.
Внедрение в учебный процесс современных методов и методик дает возможность реализовать цели обучения на основе новых подходов к образованию:
Усилить практическую ориентацию образования, направленность на развитие качеств личности, способной к эффективной жизнедеятельности в стремительно меняющемся мире;
Обеспечив функциональное владение иностранным языком, стимулировать студента к продолжению языкового образования;
Развить навык самостоятельной работы студентов и осознание ими необходимости непрерывного образования и самосовершенствования;
Усилить индивидуализацию и дифференциацию процесса обучения иностранным языкам на основе личного опыта обучающегося;
Способствовать профессиональному росту учителей, созданию сообщества творческих учителей.
Использование инновационных технологий обучения иностранным языкам в современном вузе основывается на развитии субъект-субъектных отношений преподавателя и обучающихся. Эти отношения предполагают: признание обучающегося основной ценностью образовательного процесса; переход к сотрудничеству (преподаватель выступает как организатор учебной деятельности, в которой студент ведет самостоятельный поиск знаний); выявление и максимальное использование субъектного опыта обучающегося, согласование его опыта с общественно значимым опытом; активизацию личностных функций студента.
Выбор технологии каждым конкретным преподавателем основывается на анализе педагогической ситуации. На определение технологии обучения иностранным языкам обязательно скажутся, например, количество времени, отведенного на учебный предмет, отдельную тему; уровень подготовленности обучающихся; материальная оснащенность образовательного учреждения.
Литература:
1.Чупрасова, В. И. Современные технологии в образовании [Электронный ресурс]. – режим доступа: http://referat.ru/referats/view/ 14359
2.Полат, Е.С. Метод проектов на уроках иностранного языка. Е.С. Полат . – 2000.
Түйін
Бұл мақалада тілдік емес мамандықтар студенттерін шетел тілінде қарым-қатынас жасауға оқытудағы аналитикалық-ситуативтік технологиялар қарастырылады.
Summary
This text deals with analitical and situational technologies in teaching students of non- linguistic specialities to foreign-language communication.
ОҚЫТУДАҒЫ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР
Г. Молдабаева, М. Ермекова,
мектеп мұғалімдері
Ақтөбе облысы, Қазақстан
Қазіргі таңда оқыту үдерісіне көптеген педагогикалық технологиялар енуде. Ғалымдардың көрсетуінше, «технология» ұғымын түсіндірудің мынадай үш түрін көрсетуге болады:
оқытуды ұйымдастыруда «форма» немесе «әдістеме» түсініктерінің синонимі ретінде (бақылау жұмысын орындау технологиясы, тіл табысу технологиясы, топтық іс-әрекетті ұйымдастыру технологиясы);
нақты педагогикалық жүйенің синонимі ретінде (оқытудың «дәстүрлі» технологиясы, мектепке арналған В.В.Давыдовтың - Д.Б.Элькониннің жүйесі және т.с.с);
берілген қасиеттерімен өнімді алуға мүмкіндік беретін әдістер мен үрдістердің жиынтығы және реті.
«Педагогикалық технология» - оқытушының практикалық қызметінде жүзеге асатын педагогикалық жүйенің логикалық негізделген жобасы.
Педагогикалық технология арқылы оқытудың жекелеген аспектілері сараланып оқыту технологиясында, ынтымақтастық педагогикасы технологиясында, білім беруді ізгілендіру, ұжымдық оқыту, дамыта оқыту, модульдеп оқыту, деңгейлік оқыту технологияларына байланысты жан-жақты зерттелуде. Жаңа технология арқылы оқыту мәселесі П.К.Селевко, В.П.Беспалько, В.М.Монахов, С.Лысенкова, Ш.Амонашвили, В.Шаталов, В.Дьяченко сияқты орыс ғалымдарының зерттеулерінде қарастырылған.
Сөзіміз дәйекті болуы үшін осы ғалымдардың пікірлеріне тоқтала кеткен жөн.
П.К.Селевко педагогикалық технологиялардың классификациясын ұсынады. Ғалым мәнділігіне, қолданылуына, ұйымдастырылуына қарай педагогикалық технологияларды былайша жіктейді:
Қолданылу деңгейіне қарай (жалпы педагогикалық, пәндік, жеке әдістемелік, модульдік);
Философиялық негізіне қарай (материалистік, идеалистік, диалектикалық, метафизикалық, ізгілікті, ғылыми, прагматикалық);
Психикалық дамудың жетекші факторына қарай (биогендік, социогендік, психогендік);
Ғылыми тұжырымдамасына қарай (ассоиативті-рефлекторлық, дамытушылық, т.б);
Тұлғалық құрылымдарға бағытталғанына қарай (ақпараттық, әрекеттік, сезімдік, эвристикалық, қолданбалы, өзін-өзі дамытушы);
Құрылымдық және мазмұндық сипатына қарай (білімдік және тәрбиелік, жалпы және кәсіби бағытты, технократтық және гумандық)» [2, 173-176].
Сондай-ақ ғалым оларды мынадай топтарға бөледі:
Педагогикалық үрдістің тұлғалық бағдарлануы негізіндегі педагогикалық технологиялар:
- ынтымақтастық педагогикасы,
- Ш.А.Амонашвилидің ізгілік-тұлғалық технологиясы,
- Е.Н.Ильиннің жүйесі: әдебиет пәнін адамды қалыптастыратын пән ретінде оқыту.
Материалды дидактикалық тұрғыдан жетілдіру және қайтадан өңдеуге негізделген педагогикалық технологиялар:
- «Экология және диалектика», Л.В.Тарасов,
- «Мәдениет диалогы», В.С.Библер, С.Ю.Курганов,
- дидактикалық бірліктерді ірілендіру, П.М.Эрдниев,
- ақыл-ой әрекеттерін кезеңмен қалыптастыруды іске асыру, М.В.Волович.
Дербес пәндік педагогикалық технологиялар:
- сауат ашуды ерте және қарқынмен оқыту технологиясы, Н.А.Зайцев,
- бастауыш мектепте жалпы оқу біліктерін жетілдіру технологиясы, В.Н.Зайцев,
- есептерді шешу негізінде математиканы оқыту технологиясы, Р.Г.Хазанкин,
- тиімді сабақтар жүйесі негізіндегі педагогикалық технология, А.А.Оқунев,
- физиканы кезеңмен оқыту жүйесі, Н.Н.Палтышев.
Табиғатқа сәйкестік технологиялары:
- сауаттылықты табиғатқа сәйкестендіру арқылы тәрбиелеу, А.М.Кушнир,
- өзін-өзі дамыту технологиясы, М.Монтессори,
Дамыта оқыту технологиялары:
- Л.В.Занковтың дамыта оқыту жүйесі,
- Д.Б.Эльконин-В.В.Давыдовтың дамыта оқыту жүйесі,
- тұлғаның шығармашылық сапаларын дамытуға бағытталған дамыта оқыту жүйесі, И.П.Волков, Г.С.Альтшулер, И.П.Иванов,
- тұлғаға бағдарланған дамыта оқыту, И.С.Якиманская,
- өзін-өзі дамыта оқыту технологиясы, Г.К.Селевко.
Альтернативті технологиялар:
- Вальдорф технологиясы, Р.Штейнер,
- ерікті еңбек технологиясы, С.Френе,
- ықтимал білім беру технологиясы, А.М.Лобок,
- шеберханалар технологиясы.
Авторлық мектептердің педагогикалық технологиялары:
- бейімделу педагогикасының мектебі, Е.А.Ямбург, Б.А.Бройде,
- «Орыс мектебі» моделі,
- өзін-өзі анықтау авторлық мектебінің технологиясы, А.Н.Тубельский,
- мектеп-бақ, М.А.Балабан,
- аграрлық мектеп, А.А.Католиков,
- ертеңгі күннің мектебі, Д.Ховард.
Оқушылардың іс-әрекетін белсендіруге және интенсификациялауға негізделген педагогикалық технологиялар:
- ойын технологиялары,
- проблемалық оқыту,
- шет тілі мәдениетіне коммуникативті оқыту технологиясы, Е.И.Пассов, оқу материалын жүйелеу және таңбалау негізінде оқытуды интенсификациялау технологиясы, В.Ф.Шаталов.
Оқу үрдісін ұйымдастыру мен басқару тиімділігі негізіндегі педагогикалық технологиялар:
- түсіндіре басқару барысында тірек үлгілерді пайдалану арқылы оза оқыту, С.Н.Лысенкова,
- деңгейлеп саралау технологиясы,
- міндетті нәтижелер негізінде деңгейлік саралап оқыту, В.В.Фирсов,
- балалардың қызығушылықтары бойынша саралап оқытудың мәдениетке тәрбиелейтін технологиясы, И.Н.Закатов,
- оқытуды дербестендіру (жеке оқыту) технологиясы, Инге Унт, А.С.Границкая, В.Д.Шадриков,
- бағдарламалап оқыту технологиясы,
- оқытудың ұжымдық тәсілі, А.Г.Ривин, В.К.Дьяченко,
- топтық технологиялар,
- компьютерлік (жаңа ақпараттық) технологиялар.
В.П.Беспалько педагогикалық технологияны педагогикалық жүйемен тығыз байланыстырады: «...Педагогическая технология – это проект определенной педагогической системы, реализуемой на практике». Ғалым кез келген педагогикалық технологияның негізіне жүйелілікті жатқызады. Әрбір істің жоспарланған нәтижесі мен өнімділігін алу оның құрылымы мен жүйелілігіне байланысты болатындығына назар аудартады. Педагогикалық жүйе жеке тұлғаны қалыптастыруға ықпал ететін арнайы ұйымдастырылған, мақсатты, бір-бірімен байланысты элементтерді ұсынады:
оқушылар
тәрбиелеу мақсаты
тәрбиелеу мазмұны
тәрбиелеу процесі
мұғалім (немесе техникалық оқу құралдары)
тәрбие жұмысын ұйымдастыру формалары [3, 6-7].
Ғалымның тұжырымдары бойынша педагогикалық технология келесі шарттарды жүзеге асыруы тиіс:
біріншіден, педагогикалық технология оқытуда дайындықсыз әрекеттерді болдырмауы керек;
екіншіден, технология оқушының оқу-танымдық қызметінің құрылымы мен мазмұнын анықтайтын оқу-тәрбие үрдісінің жобасына негізделуі қажет;
үшіншіден, оқу мақсатын диагностикалық тұрғыдан анықтап, оның меңгерілу сапасы дәл тексеріліп, бағалануы қажет [3, 11].
Ал В.М.Монахов педагогикалық технологияны оқыту үрдісін жобалау, ұйымдастыру мен жүргізудің ойластырылған моделі деп түсіндіреді. Ғалым педагогикалық технологияның ішкі құрылымында психологиялық-педагогикалық нормалар бойынша қалыптасатын, физиология-гигиеналық талаптарға сай келетін оқу-танымдық процестің заңдылықтарының өмір сүретіндігіне назар аударады. Жалпы, педагогика ғылымында қолданысқа енгізіле бастаған жаңа технологиялар оқу процесінде өздеріне тән ерекшеліктерімен, мақсатымен айқындалады. Атап айтқанда, жаңа технологиялардың бірі – саралап оқыту технологиясы. Саралап оқыту дегеніміз – оқушының туа біткен ақыл-ой қабілетінің жеке дамуына негізделген білім беру жүйесі. Саралап оқыту технологиясының мақсаты – оқушыны мүмкіндігі мен қабілетіне сай оқыта отырып, әр түрлі топтағы оқушылардың ерекшелігі бойынша оқуға бейімдеу. Саралап оқыту технологиясының ерекшелігі – үлгерімі жоғары оқушыға терең білім беру, әлсіздерді оқу мүмкіндігіне тарту, «қиын» балалармен жұмыс жүргізу мүмкіндігін туғызу, т.б. [4, 14]
Жаңа технологиялардың тағы бір түрі – ынтымақтастық педагогикасы технологиясы. Ынтымақтастық педагогикасы технологиясы дегеніміз – оқушы мен оқытушы арасындағы қарым-қатынастың тең дәрежеде жүзеге асуы, бірлік одақта қызмет етуі, мұғалімнің оқушыға басымдылық көрсетпеуі. Бұл технологияның алға қойған мақсаты – талап ету педагогикасынан қарым-қатынас педагогикасына өту, балаға ізгілік тұрғысынан қарау, оқыту мен тәрбиелеуді ұштастыру. Бұл технология оқушыға субъект ретінде қарау, балаға жеке ізгілікті қарым-қатынас жасау, өзара ынтымақтастық құру арқылы ерекшеленеді.
Ал енді білім беруді ізгілендіру технологиясы дегеніміз – оқушының рухани әлемін байыта отырып, оның білімін кеңейтуге және тереңдетуге жағдай жасау. Бұл технологияны терең зерттеген ғалым – Ш.Амонашвили. Ғалым білім беруді ізгілендіру технологиясының мақсаты – баланың жеке қасиетін аша отырып, азамат етіп тәрбиелеу, баланың жаны мен жүрегіне жылылық ұялату, танымдық қасиетін қалыптастыру және дамыту деп пайымдайды. Білім беруді ізгілендіру технологиясының ерекшелігі – ынтымақтастық педагогикасын жүзеге асыру, еркіндікке құмарлығын арттыру, әдемілікті, әсемдікті сезіну, қабылдау, ата-анамен бірлесіп жұмыс істеу, оқыту арқылы тәрбиелеу.
Достарыңызбен бөлісу: |