187
ай дау ға жі бе ре ді. Пуш кин нің аса да рын ды лы ғы на көз
жет кіз ген пат ша оны са рай ақы ны ету ді көз дей ді. Бі рақ
қа шан да ақи қат ты бә рі нен жо ға ры ба ға ла ған ақын өз
жү рек қа ла уын да ғы дү ние лер ді ға на жа за ды.
1837 жыл дың қы сын да ақын ға тіл ти гіз ген дер дің
бі рі, орыс әс ке рін де қыз мет ету ші Дан тес де ген фран цуз
бен Пуш кин ара сын да дуэль бол ды. Бұл дуэль де ақын
қат ты жа ра қат та нып, 10 ақ пан кү ні қай тыс бо ла ды.
А.С.Пуш кин шы ғар ма шы лы ғы орыс әде бие тінің
дү ниежү зі не та ны мал болуына өз әсерін тигізді.
Артықболмасбілгенің
Е.ПугачевкөтерілісітуралыкөлемдішығармажазудыойлағанА.С.Пушкиншаруалар
қозғалысыныңөртішарпығанаймақтардыаралауүшінПетербургтен1833жылдың17тамы
зындасапарғааттанады.Москва,НижнийНовгород,Қазан,Сибирскқалаларыарқылыбір
айдайжүріп,18қыргүйеккүніОрынборғакеледі.Мұндаекітәулікболады.Орынбордан
20қыргүйеккүнішығып,ертеңіндеОралқаласынакеледі,ондаүшкүнболып,23қыргү
йектеБолдиноғажүріпкетеді.Бүгіндеақыносысапарындааялдағанүйдіңқабырғасына
солтарихикүндердікөзгеелестететінмемориалтақтақойылған.А.ПушкинОралдаболған
сапарындаЖайықбойынжағалап,оныңтөңірегінаралаған.Олсолжердеқыруартарихи
деректер жинап, мұрағат материалдарын зерттеп, көтеріліс болған жерлерді аралады.
Көтерілістікөзіменкөргенадамдардыңестеліктерін,еларасындасақталғанжыр,әңгіме
аңыздардыжаздырыпалған.МұныңбәріПушкингешаруаларкөтерілісін,оныңбасшысы
Пугачевтің бейнесін суреттегенде тарихи шындықты айнытпай дәл көрсетуге мүмкіндік
берді.ОлПугачевбастағанкөтеріліскеорысшаруаларыменбіргебасқахалықтарөкілде
рінің–башқұрт,қазақкедейлерініңдеқатысқанынсуреттейді.А.С.Пушкинхатында:«…
Орал қаласына келдім. Мұндағы халық біздерді қуана қарсы алды. Елі қонақжай екен.
Меніңқұрметіметүстеекідүркіндастарқанжайылды»,–депризаболған.
«А.С.Пуш кин жә не қа зақ елі»
ҚазақтарихындаПушкинніңмұрасынаалғашайрықшазер
салып, өнеге еткен – Абай Құнанбайұлы. Ол Пушкиннің
еңтаңдаулытуындысы«ЕвгенийОнегинді»жоғарыбаға
лап, оның жеке үзінділерін асқан көркемдік шеберлікпен
қазақшалап берді. Абай қазақ тіліне аударып, арнайы ән
шығарған«Татьянахаты»халықарасындаХІХғасырдың
аяқкезіндеөтекеңтарап,еңсүйіктіөлеңдердіңбірінеай
налуы–орысақыныныңқазақхалқынаетенежақынболып
кеткенініңайқындәлелі.
«Абай» журналынан
Достарыңызбен бөлісу: