Экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық қауіпсіздік талаптары

38. Ағаш конструкцияларын дайындаушы кәсіпорынның барлық қызметтері мен өндірісте жұмыс істейтін персоналдың жұмысын өндірістің экологиялық қауіпсіздігін тиісті техникалық регламенттердің талаптарына және санитарлық-эпидемиологиялық талаптарға сәйкес санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз ететіндей түрде ұйымдастыруы тиіс.

39. Өндірістік процестер кезінде және апаттар кезінде, сондай-ақ солардың келеңсіз салдарын жою кезіндегі қоршаған ортаның ластануына жол берілмеуін көздеу қажет.

40. Ағаш конструкциялары (оның ішінде құрамында шайыр, желімдер, лак, бояулар және басқа материалдар бар) үй-жайлардың микроклиматын бұзбай және қоныстану алдында үй-жайлардағы ерекше иістерді тудырмауы, ауаға, суға және топыраққа шекті рұқсат етілген концентрациясынан асатындай мөлшердегі химиялық заттарды бөлмеуі, өз бетіндегі микрофлораның дамуына ықпал етпеуі тиіс және ылғалды дезинфекциялауға қол жетімді болуы тиіс.

4.6. Көтерме ағаш конструкцияларының қауіпсіздік талаптары

42. Ағаш конструкцияларының ұзақ мерзімге шыдамдылығы нормативтік құжаттарға сәйкес сындарлы шаралармен сындарымен және қажет болған жағдайларда оларды ылғалданудан, биобүліну мен тұтанудан сақтауды көздейтін қорғағыш өңдеуімен қамтамасыз етілуі тиіс.

43. Ағаш конструкцияларды үнемі немесе мерзімді ұзақ уақыттық қыздыру жағдайларында, егер қоршаған ортаның температурасы 50оС-тан аспаса пайдалануға рұқсат етіледі.

44. Рұқсат етілген қатердің мүмкін дәрежесімен көтерме ағаш конструкцияларын жасау кезінде, көтерме ағаш конструкцияларын нақты пайдалану жағдайларындағы барлық нақты ықтимал жүктемелер мен әсер етулер, ғимараттар мен құрылыстардың жауапкершілік деңгейлері мен қызмет ету мерзімдері есептермен расталуы тиіс.

45. Қосылысқа әсер ететін күш, қосылыстың есептік көтерме қабілетінен аспауы тиіс. Қосылыстардың есебі нормативтік және нормативтік-техникалық құжаттардың талаптарына сәйкес жүргізілуі тиіс.

46. Қосылыстың негізгі түрлері әртүрлі керілісті күйде жұмыс істейтін бейімсіз (желімдік қосылыстар) және бейімді (сыналық қосылыстар, металды тісті тілікшелердегі қосылыстар, қосқыштағы қосылыстар) ретінде қарастырылуы тиіс.

47. Қосылыстардың есептік көтермелік қабілеті қосылыстың түрі мен оның керілісті күйіне қарай сенімділіктің тиісті коэффициентін енгізе отырып, эксперименталдық деректердің негізінде анықталуы тиіс.

48. Жекелеген қабаттарды түйістіруге арналған тісті тиектегі желімдік қосылыстар ұзындығы бойынша қолданылатын кесілген ағаш материалдардың беріктілігінен кем болмайтындай кедергіге ие болуы тиіс.

Әртүрлі сортты материалдардан (әртүрлі тектес сүрек, басқа сүрек материалдары бар сүрек, металлы бар сүрек) жасалған желімдік қосылыстар көлденең қиманы келтіру әдісін нормативтік құжаттардың талабына сәйкестендіріліп есептелуі тиіс.

49. Желімделген өзекшенің ағаш конструкцияларының элементтері талшықтарының тігінен немесе көлденең жұлуға немесе сығуға қатысты есептік көтерме қабілетін жапсырылған өзекше диаметрінің, өзекшенің

50. Элементтердің цилиндрлік сынадағы есептік көтерме қабілетін жұмыс шарттарының тиісті коэффициенттерін енгізе отырып, пайдаланудың әртүрлі температуралық-ылғалдылық жағдайларын, жүктемелердің сипаты мен жүктеу қызметінің ұзақтығын ескере отырып, айқындау қажет.

51. Бұрама шегелер мен глухарьдың ағашқа кем дегенде екі диаметрден кем емес қағып кіргізген кездегі олардың көтерме қабілетін болат цилиндрлік сыналарға арналған ережелер бойынша айқындау қажет.

Металды тісті тілікшелердегі қосылыстарды олардың көтерме қабілетін қосылыстың кернеу күйінің түріне, жеке тісінің кедергісі мен ағаш элементтерін біріктіретін тілікшенің өлшеміне байланысты, сондай-ақ пайдаланудың әртүрлі температуралық-ылғалдылық жағдайларын, жүктемелердің сипаты мен жүктеу қызметінің ұзақтығын анықтай отырып, есептеу қажет.

52. Ағаш элементтер мен конструкциялардың салыстырмалы иілулері пайдалану талаптары мен сындарлы мақсаттарын айқындайтын шектік сипаттан аспауы тиіс.

53. Көтерме ағаш конструкцияларының беріктілігінің, майысқыштығының мен ұзақ мерзімге шыдамдылығының есептерін нормативтік сенімдік дәрежесімен орындалуы тиіс және қажет болған жағдайда заттай әрі зертханалық сынақтармен расталған болуы тиіс.

54. Көтерме ағаш конструкцияларды іргетастарға, тас қабырғаларға, болат және темір-бетонды бағаналар мен аса жылу өткізгіш материалдардан жасалған конструкцияның басқа да элементтеріне сүйеу (олардың тікелей байланысы кезінде) гидрооқшаулағыш төсемдер арқылы жүзеге асыруы қажет.

55. Ашық ауада пайдаланылатын көтерме желімделген ағаш конструкциялар тұтас қималы болуы қажет, бұл конструкциялардың жоғарғы көлденең және еңкейген қырларын антисептикалық тақтайлармен, мырышталған болат профильденген немесе жалпақ табақтан, алюминийден, шыныпластиктен немесе атмосфераға төзімді басқа да материалдан жасалған маңдайшалармен қорғалуы қажет.

Көтерме желімделген ағаш конструкцияларын дайындау кезінде оларды дайындау технологиясының ерекшеліктері және тиісті өлшемді желімдерді қолданылуы ескерілуі және қамтамасыз етілуі қажет.

 
4.7. Ағаш конструкцияларын өндіру кезіндегі қауіпсіздік талаптары

 

56. Ағаш конструкцияларын өндіру кезінде жобалық, нормативтік құжаттамалардың және олардың негізінде әзірленген технологиялық регламент талаптарының, сондай-ақ «Техникалық реттеу туралы» Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 қарашадағы Заңын іске асыру шеңберінде әзірленген тиісті техникалық регламент талаптарының сөзсіз орындалуын қамтамасыз ету қажет.

57. Ағаш конструкцияларын өндіру кезінде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген өндірістік қауіпсіздік талаптарына сәйкес барлық кәсіпорын қызметтерінің және өндірісте жұмыс істейтін персоналдың жұмысын ұйымдастыру қажет.

58. Ағаш конструкцияларын өндіру кезінде оларды дайындау сатысында ағаш конструкциялары қауіпсіздігі талаптарын сақтаудың жүйелік ішкі бақылауын ұйымдастыру қажет.

Бақылау мынадай:

1) кешенді (ағаш конструкцияларын дайындаудың барлық операцияларын ескере отырып);

2) тұрақты (берілген кезеңділікпен жүзеге асырылады);

3) білікті (бақылаудың объективтілігін қамтамасыз ететін кәсіби және жауапты орындаушылар жүзеге асырады);

4) нақты (ең алдымен құрал-саймандық әдістермен айқындалатын көрсеткіштердің сандық мәніне операция жасау);

5) тиімді (бақыланып отырған өлшемдерді жедел түзету мүмкіндігін қамтамасыз ету);

6) құжат түрінде (актілермен, хаттамалармен) ресімделген болуы тиіс.

59. Ағаш конструкцияларын өндіру кезінде бақылау нәтижелерінің (сынаулардың, өлшемдердің) талап етілетін жеделдігі мен нормативтік сенімділігін қамтамасыз ететін, бекітілген тәртіппен реттелген бақылау (сынау, өлшеу) әдістерін қолдануға рұқсат беріледі.

60. Ағаш конструкцияларын дайындау кезінде жаңадан шыққан химиялық заттар мен материалдарды (шайырларды, желімдерді, лактарды, бояуларды және басқа материалдарды) белгіленген тәртіппен гигиеналық нормативтер бекітілгеннен кейін және олардың гигиеналық талаптарға сәйкестігін сынау негізінде аккредиттелген мекеме берген санитарлық-эпидемиологиялық қорытынды болған жағдайда ғана пайдалануға рұқсат беріледі.

61. Ағаш өңдеу өнімдерін өндіру кезінде канцерогендігімен, аллергендігімен көрсетілген жалпы уытты әрекет бойынша жоғары және төтенше қауіптілікке ие зиянды заттарды пайдалануға рұқсат берілмейді.

62. Ағаш конструкцияларды антисептиктендіру жергілікті тарту желдеткішімен жабдықталған оқшауланған үй-жайда (ванналарда) жүргізу қажет. Қолданылып отырған антисептикалық сұйықтар оң санитарлық-эпидемиологиялық қорытындыға ие болуы тиіс.

63. Сүректі кептірді жылытқыш және желдеткіш қондырғылармен жабдықталған арнайы камераларда немесе шатыры бар қоймаларда жүзеге асыру қажет.

64. Кесілген ағаш материалдарын тиеу, түсіру, тасымалдау, сондай-ақ ағаш өңдеу станоктарына беруді барынша механикаландыру қажет.

65. Қоршаған ортаға химиялық заттарды бөліп шығаратын желімдерді пайдалану кезінде оларды жағатын және сығымдайтын орындарда жергілікті тарту желдеткішті орнату қажет.

66. Бөлшектерді желімдеуден кейін және өңдеу алдында бабына келтіріп ұстауды арнайы камераларда немесе жергілікті тарту желдеткішімен жабдықталған учаскелерде жүргізу керек.

67. Ашық өндірістік алаңшасында жұмыс істеу кезінде персоналдың тынығуына, жылынуына және арнайы киім-кешекті кептіруге арналған үй-жайларды көздеу қажет.

68. Фенолформальдегидтік, несепнәр-формальдегидтік және ауа ортасына химиялық заттарды бөліп шығаратын басқа да шайырлардың негізінде желімдер дайындау тұмшаланған реакторларда химиялық құрамды құбырмен сыққыштарға беруді жүзеге асыру қажет.

69. Желімдерді желімделетін материалдардың бетіне жағуды механикаландыру қажет. Ұсақ белшектерді синтетикалық желімдермен желімдеуді жергілікті тарту желдеткішінен жабдықталған баспаналарда жүргізу қажет.

70. Құрылыс объектілеріне келіп түскен құрылыстық ағаш конструкцияларын қажетті ілеспе құжаттамамен, ал нарыққа (саудаға) түсетіндерді пайдалану жөніндегі нұсқаулықпен қамтамасыз ету қажет.

71. Барлық ағаш конструкцияларын нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес таңбалануы тиіс (тікелей бұйымға, ыдысқа, ілеспе құжаттамаға) және анық сәйкестендіру белгілері (сыныбы, маркасы, сорты, партиясы, дайындау күні) болуы қажет.

4.8. Ағаш конструкцияларын тасымалдау мен сақтау кезіндегі қауіпсіздік талаптары

73. Ағаш конструкцияларын сақтау мен тасымалдауды әзірлеушілердің жобалау (құру) сатысында көзделген және осы Техникалық регламентпен үйлестірілген ағаш конструкцияларына арналған стандарттарда көрсетілген барлық қауіпсіздік талаптары мен қорғау шараларын ескере отырып, орындау қажет.

74. Ағаш конструкцияларын тасымалдау, егер өнім дайындаушымен немесе оны тұтынушылармен өзгеше келісілмесе, осы көлік түріне қолданылатын жүк тасымалдау ережелеріне сәйкес жүзеге асырылады.

75. Конструкцияларды олардың ілініп тұруы мен қалдықтық деформациясын алып тастау үшін типі мен өлшемдері бойынша сұрыптап сақтаған жөн.

76. Конструкцияларды тасымалдау мен сақтау кезінде олар ылғалданудан, ластану мен механикалық бүлінуден қорғалуы қажет.

77. Конструкциялардың металл элементтерін жәшіктерде немесе орындарға байлап сақтау керек, оларды төсемдердегі жеке орнықты штабельге салу керек. Конструкциялардың металл элементтерінің топырақпен жанасуына жол берілмейді.

78. Ағаш конструкциялар тапсырыс берушіге дайындаушы кәсіпорыннан оралған күйде (нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес) тиеп, түсірілуі қажет. Тапсырыс берушімен келісім бойынша оралмаған, бірақ ылғалдан қорғағыш құрамдармен қорғалған конструкцияларды жеткізуге рұқсат беріледі.

79. Ағаш конструкцияларды көлік құралдарына тиеу кезінде оларды ығысу мен соғылудан сақтайтындай етіп мықты бекітіліп, дұрыс орнықты қатарларға салу қажет.

80. Конструкцияларды көтеру, тиеу және түсіру жобада көзделген монтаждау ілгектерін қысқышы бар кранмен немесе арнайы қысқыш құрылғылар мен иілгіш белдіктерді қолданып жүргізген жөн.

81. Конструкцияларды тиеу, тасымалдау және түсіру кезінде лақтыруға тыйым салынады.

82. Ағаш конструкцияларын тасымалдау, сақтау кезінде сақталуын қамтамасыз ететін қорғағыш өңдеу жөніндегі сындарлы шараларды көздеу қажет.

83. Сындарлы шаралар мыналарды көздеуі тиіс:

84. Ағаш конструкциялары ашық, жақсы желдетілген және тексеруге, профилактикалық жөндеуге, сүректің қорғағыш өңдеуін жаңартуға арналған барлық бөліктеріне мүмкіндігінше қол жетімді болуы тиіс.

85. Ағаш конструкцияларын тасымалдау мен сақтау кезінде сақтау шарттары мен мерзімдері және штаттан тыс әрі апаттық жағдайлар туындаған жағдайларда қысқа нұсқаулықтары (қажет болған кезде) көрсетілген өнімдердің әрбір партиясына арналған ілеспе құжаттамамен қамтамасыз етілуі тиіс.

Өрт сөндіру әдістері мен құралдарын қоса алғанда апаттық жағдайлардың алдын алу мен жою және олардың зардаптарын жою жөніндегі іс-шараларды әзірлеу қажет.

86. Ағаш конструкцияларын тиеуді, түсіруді, тасымалдауды және жинауды қауіпсіздік талаптарын сақтау үшін қажетті деңгейдегі біліктілігі бар персоналдар жүргізуі тиіс.

4.9. Ағаш конструкцияларын ғимараттар мен құрылыстарды салуда, пайдалану

88. Ғимараттарды, құрылымдар мен құрылыстарды тұрғызу кезінде құрылыс объектілерінде ағаш конструкцияларын монтаждау жұмыстарына қажетті біліктілігі бар, еңбек етудің қауіпсіз әдістері мен тәсілдеріне үйретілген, қажетті сақтандыру және қорғау құралдарымен қамтамасыз етілген әрі Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасының қауіпсіздік пен еңбекті қорғау талаптарына сәйкес жіберілген персонал жүзеге асыруы тиіс.

89. Ағаш конструкцияларын құрылыс объектілерін тұрғызу үшін пайдалану кезіндегі қауіпсіздік Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жұмыс істейтін персоналдың қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау ережелерін сөзсіз орындауы жолымен қамтамасыз етілуі тиіс.

90. Ағаш конструкцияларының кеңістіктік қаттылығы мен орнықтылығын көлденең және тік байламдармен жеткізуді қамтамасыз етуі тиіс.

91. Жабындық тақташалардың тіректік бөлігінің мөлшері кемінде 5,5 см болмауы қажет. Жабындық тақташаларды көтерме конструкцияларға оның әрбір жағынан ығысу мен үзілу күштерін қабылдайтын қосылыстармен бекіткен жөн.

92. Созылған ағаш элементтерінің түйіспелерін болат цилиндрлік сыналарға немесе өзге қосылыстарға жаба отырып, оларды бір қимада орналастыру арқылы жүзеге асырған жөн.

Созылған элементтер түйіспелерінің конструкциясы кергіш күштің осьтік берілісін қамтамасыз етуі тиіс.

93. Бейімділігі әртүрлі болатын байламдарда қосылыстары бар түйіндер мен түйіспелерді, сондай-ақ ағаш элементтерінің бір бөлігі тікелей түрде, ал тағы бір бөлігі - аралық элементтер мен қосылыстар арқылы жалғанған түйіспелерді қолданбаған жөн.

94. Ағаш конструкцияларының элементтерін, элементтердің оғаш қосылысы есептік қимада әрекет етіп иілу сәтін азайтатын жағдайларды қоспағанда, түйіндерде, түйіспелер мен тіректерде орталықтандырған жөн.

95. Конструкциялардың элементтері түйіндері мен түйіспелерінде бұрандамалармен тартылуы, ал қозғалғыш қосылыстардағы құраушы элементтер түйіндердің арасында тартылуы тиіс.

96. Жылытылатын ғимараттар мен құрылыстардың қоршағыш конструкцияларын пайдалану процесінде ылғал жиналмауы тиіс. Қабырғалардың панельдері мен жабындық тақташаларында сыртқы ауамен қатынасатын желдеткіш саңылаулар көзделуі керек, ал жылу техникалық есеппен көзделген жағдайда бу оқшаулағыш қабатты қолданған жөн.

97. Фанерадан немесе сүректен жасалған ағаш немесе желімделген қаңқасы бар шегелермен немесе бұрамалармен біріктіріліп қапталған қабырға тақшалары мен панельдерінде бу оқшаулағыш ретінде қолданылатын орамды және үлдірлі материалдар қаңқа мен қаптама арасындағы тұтастай үздіксіз қабат түрінде төселуі тиіс.

98. Желімдегі қаңқасы бар қаптамамен біріктірілген қоршағыш конструкцияларда бояу немесе жақпа бу оқшаулағышты қолданған жөн. Панельдер мен тақташалардың арасындағы жіктер тұмшалау материалдарымен жылытылуы және тығыздалуы тиіс.

99. Төмен және жоғары температурада атмосфералық жауын-шашынмен, еріген және топырақ суларымен байланыста пайдалануға арналған ағаш конструкциялары нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес атмосфераға төзімді лак-бояу материалдарымен, антисептиктермен өңделуі тиіс.

100. Ғимараттар мен құрылыстарды пайдалану кезінде оларда ағаш конструкцияларын пайдалану қауіпсіздігін қамтамасыз ететін барлық шаралар кешенін орындаған жөн.

101. Пайдалану құжаттамасында ғимараттар мен құрылыстарды пайдалануды жүзеге асыратын тұлғаларға қойылатын, пайдаланған ағаш конструкциялардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі талаптар көзделуі тиіс.

102. Ғимараттар мен құрылыстарды пайдалану процесінде ағаш конструкциялардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге арналған талаптар «Ғимараттардың, құрылыстардың және оған іргелес аумақтардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар» техникалық регламентімен белгіленген талаптар орындалуы тиіс.

 
 

4.10. Ағаш конструкцияларын кәдеге жарату кезіндегі қауіпсіздік талаптары

104. Қосарлы шикізатты, оларды өнеркәсіптік қайта өңдеу арқылы қажетті тұтынушылық қасиеттері мен жылу тасығыштары бар жаңа құрылыс материалдарын алу мақсатында оларды пайдалануға байланысты жарамсыз материалдар мен қалдықтарды кәдеге жарату тәсілі басым болып табылады.

105. Кәдеге жарату мүмкін емес қалдықтар өнеркәсіп қалдықтарын залалсыздандыру мен көму полигондарда термикалық залалсыздандыру немесе көму жолымен жоюға жатады.

106. Жарамсыз ағаш конструкцияларын немесе олардың қалдығын кәдеге жарату және жою кезінде жұмыс аймағының ауасындағы, атмосфералық ауадағы, ашық су қоймаларының суындағы зиянды заттардың концентрациясы шекті рұқсат беретін концентрациядан аспауы тиіс.

107. Ағаш конструкцияларын айналымнан шығару, қалдықтарды кәдеге жарату немесе жою қолданыстағы заңнамаға сәйкес, осы Техникалық регламентте және кәдеге жарату кезеңіндегі қауіпсіздік шараларын көздейтін техникалық регламенттерде белгіленген қауіпсіздік шараларын сақтай отырып жүзеге асырылады. Қолданылатын шаралар осы процестердің адам өмірі мен денсаулығына және қоршаған ортаға, оның ішінде өсімдік және жануарлар әлеміне тигізетін зиянды әсерін барынша азайтуға бағытталуы қажет.

108. Ағаш конструкцияларының қалдықтарын кәдеге жарату процестеріне қатысатын персоналдың қажетті біліктілігі бар болуы, тиісті даярлықтан өтіп және еңбек қауіпсіздігінің барлық талаптарын сақтауы тиіс.