Ауыл шаруашылығында машина пайдалану

Павлодар
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

«Ауыл шаруашылығында машина пайдалану» пәні бойынша

5В080100 «Агрономия» мамандығының студентеріне

курстық жұмысты орындауға арналған

әдістемелік нұсқау

Павлодар

2012

С.Торайғыров атындағы

ПМУ-дың оқу ісі

жөніндегі проректоры

__________ Н.Э.Пфейфер

2012 ж. «___» __________

«5В080100- Агрономия» мамандығының студентеріне

курстық жұмысты орындауға арналған

әдістемелік нұсқау

20__ ж. «__» ________.№__ хаттама

20__ ж. «__» _______.№__ хаттама.

КЕЛІСІЛДІ

Әдістемелік нұсқауға жауапты _____________ С. М. Шамгунов

БСМмБжСЖБ ___________ Г. С. Баяхметова 2012 ж. «____» ________

ОӘБ бастығы ___________ А. А. Варакута 2012 «____»____

ӘОЖ 631.3(07)

КБЖ 40.72я7

Ө 91

С .Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университетінің

металлургия, машина жасау және көлік факультетінің

оку-әдістемелік кеңесімен басуға ұсынылды

Пікірсарапшы:

Каракаев Ә. Қ. – С . Торайғыров атындағы ПМУ қадірлі кафедра меңгерушісі, ҚР білімнің қадірлі жұмыскері, ҚР және РФ т.ғ.д., профессор, инженерлік ЖОО-ң (ING-PAE DIGIP) халықаралық оқытушысы.

«Ауыл шаруашылығында машина пайдалану» пәнінің «Агрономия» мамандығының студенттеріне арналған әдістемелік нұсқау.

КБЖ 40.72я7

© С .Торайғыров атындағы ПМУ, 2012

Материалдық дурыс болуына, грамматикалық және орфографиялық қателерге авторлар мен құрастырушылар жауапты

Мазмұны

Кіріспе	3
1 Негізгі бөлім	4
1.1 Курстық жұмыстың тақырыбы	4
1.2 Курстық жұмысты орындау және қорғау тәртіптері	4
1.3 Курстық жұмыстың есептеп-түсіндіру мазмұны	5
2 Трактордың тарту күшін есептеу	5
3 Курстық жұмысты орындау үшін мысалдар	9
4 Трактордың әртүрлі жұмыстарға жұмсайтын шеткі тарту күшінің коэфициенті	11
Әдебиеттер	15

Осы әдістемелік нұсқау студенттерге «трактордың тарту күшін есептеу және күштің теориялық графигін сызу» курстық жұмысты орындауга көмек етеді

Әдістемелік нұсқауда қурстық жұмыстын мақсаты мен орындалу және тапсыру реттері көрсетілген.

Курстық жұмысты орындау және қорғау тәртіптері көрсетілген.

Әдебиеттер тізімі керек мағлұматтарды тауып алуға көмектеседі.

1 Негізгі ереже
«Ауыл шаруашылығында машинаны пайдалану» пәнінде курстық жұмысты орындау негізгі курстың бір саласы болып саналады. Оның мақсаты:

• 
  инженерлік білімді бекіту мен кеңейту және бағыттау мамандығы бойынша қолдану;
  
• 
  қазіргі талапқа сай технологиялық жұмыстарды орындау, машалардың агрегаттарын қалыпқа келтіру.
  

Курстық жұмысты дипломдық жұмысты орындауға пайдалануға болады.

Курстық жұмысты графикалық бөлшекпен есептеу жұмыстарынан тұрады.

Есептік-түсіндіру жұмыстары 10-15 беттен тұруы керек, графикалық бөлігі А-2 форматты бір парақтан тұрады. Әр студент өзі жеке орындауы керек. Курстық жұмысты есептеу-түсіндіру негізі әр студенттің нұсқасына байланысты.

Есептеп-түсіндіру негізі А-4 форматты ақ қағаздың бір бетіне жазылады.

Әдістемелік нұсқаулар титул парағынан басталады.

Әр тарауға бөлінеді. Тараулардың аттары түсінікті және қысқаша болу керек. Әр тарау жаңа беттен басталады

Иллюстрациялық аты және түсіндіру мағлұматтары, формулалар мен кестелердің номерлері болу керек.

Графикалық бөлігі есептелген деректер арқылы орындалуы керек.

Студент курстық жұмысты толықтай бітіріп, қорғағаннан кейін емтиханға жіберіледі.

1.3 Курттық жұмыстың есептеп-түсіндіру мазмұны
Курстық жұмыстың есептік-түсіндіру мазмұны.

Курстық жұмыстың шешуі әр нұсқаға байланысты. Мазмұны келесі көрсеткіштерден тұрады:

• 
  кіріспе;
  
• 
  берілген көрсеткіштер (исходные данные);
  
• 
  қойылған есептердің шешуі;
  

• 
  пайдаланылғын әдебиеттер.
  

Двигатель күші = беріліс күшінде + өзін қорғауға +

+ тайғанақтауға + тиімді тарту күші (шығындар).

Трактордың тарту балансы арқасында трактордың тиімді тарту күшін төмендегідей көрсетуге болады:

Тарту күші = двигательдің күші – беріліс күші – өзін қозғайтын – тайғанақтауға (шығындар).

Трактордың тиімді күшін пайдалану коэфиценті:

Тарту КПД = тарту күші/двигательдің күші

Трансмиссиядағы күштің шығыны: конструкцияның құрастыру бірлігінен, шестернялардың, подшевниктердің, сонымен майлау жүйесіне байланысты.



N_e –двигательдің тиімді күші.

Бұл коэфицент доңғалақты тракторларда 0,90 .... 0,92, шынжыр табанды тракторларда 0,86 ... 0,88, қозғалыстың жылдамдығын 12 км/сағатқа өзіргенде тарту күші өзгермейді.

Жүруге-ырғалуға арналған күштің (кВт) азаюы, жердің майырлануы; (деформация) шынжыр табандының жолтабасына (колес) және де шынжыр табанның кажалануына байланысты. Ол трактордың салмағына, жүру жылдамждығына, қозғауыштың құрылысына байланысты.

Оның формуласы

мұнда Р_ырг – ырғалуға (жүруге) арналған күш кН;

V_ж – жұмыс жылдамдығы км/сағ

G_m – трактордық салмағы, жетекші доңғалақтарына түсе-тін күштің салмағы, кН.

Жердің дымқылдығы көбейген сайын қарсыласу қозғалысы 2% пайызға артады

Трактордың тайғанақтау шығынын есептеу үшін жетекші доңғалақтың белгілі бір кесіндіде бос айналу санын санап, сонан кейін сол кесіндіде айналуын есептеу керек

Тайғанақтағанда қозғалыс жылдамдығы азаяды.

мұнда V – тайғанақсыз қозғалыс жылдамдығы

Жүксалмақ көбейген сайын тарту күші кеми береді.

Бұл кему доңғалақты тракторға 12...20 %. Шынжыр табанды тракторларға -5 % ке дейін

Тайғанаққа жұмсаған күш, кВт

мұнда Pқоз – агрегаттың қозғалу күші кН,

Өрлеуге кететін күш, кВт

мұнда Р_өрл – өрлеуге жұмсалған күш, кН.

Еңістің градус көрсеткіші пайызға айналдырғанда:

Инерциялы күшке жұмсалғанда шығын

Күштің ауа кедергісіне кететін көрсеткіші (15 м/с шамасындағы жылдамдықты алады), кВт



Трактордың тарту касиеті:





Коэффиценті	Тракторлар
	доңғалақты	Шынжыр табанды
	0,85...0,92 0,50...0,90 0,06...0,90 0,26...0,73	0,83...0,92 0,60...0,92 0,85...0,98 0,39...0,80

Жаңадан шыққан тракторлардың жоғарғы КПД 8...13 км/сағ