Көлік инфрақұрылымын дамыту шаралары

Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында негізгі алты бағыт құрылған, олар бойынша Қазақстан Республикасының 2001-2008 жылдарға арналған автожол салаларын дамыту Концепциясымен анықталған жолаушыларды және жүктерді халықаралық автотасымалдау жүзеге асырылады, ҚР Үкіметі 200 жылдың 29 мамырынан алты транзиттік автокөлік дәліздері ретінде № 726 қаулысымен мақұлданған.

Астаналық агломерация аумағы бойынша екі Халықаралық көліктік дәліз «Алматы-Қарағанды-Астана-Петропавл» және «Астана-Қостанай-Челябинск-Екатеринбург» өтеді.

Халықаралық автожол дәліздері республикалық маңызы бар жолдар базасында құрылған. Халықаралық транзитті дәліз Алматы-Қарағанды-Астана-Петропавл агломерация аумағындағы М-36 және А-1 жолдары бойынша өтеді, ал Астана-Қостанай-Челябинск-Екатеринбург дәлізі М-36 бойынша.

Жалпы қолданыстағы автожол желісінің ұзындығы 1545 ш құрайды, соның ішінде республикалық маңызы бар-520 ш, облыстық маңызы бар-595 ш, аудандық мағынасы бар - 430 ш.

Агломерация аймағындағы автожол жиілігі 72.9 ш/1000 км2 құрайды, сол себепті де Қазақстан бойынша орташа көрсеткіш 53.7/1000 км2.

Аудандық инженерлік-көлік жүйесін дамыту жөніндегі ұсыныстар.

Астаналық агломерация және оның өзегі-Астана қаласының және өз арасындағы шеткері аймағындағы елді мекендердегі экономикалық және мәдени байланыстың даму келешегін есепке ала отырып, көліктік ағын жиілігі, «сәуле» қағидасы бойынша елдің макроөңірлерін біріктіруді қамтамасыз ету қажеттілігі, заманауи жағдайын талдап және Жобалардың жол бойындағы сервис нысандарының нормативті қажеттілігін есепке алып, Астаналық агломерация аймағында қосымша жол бойына сервистік 29 кешен орналастыру ұсынылуда. Астана-Шортанды бағыты бойынша - 6 жол сервис кешені (одан кейін ЖСК), Астана-Қостанай-5 ЖСК, Астана-Қорғалжын-2 ЖСК, Астана-Теміртау-7 ЖСК, Астана-Қарағанды-2 ЖСК, Астана-Ерейментау-1 ЖСК, Астана-Павлодар-2 ЖСК.

2015 жылдың 6 сәуіріндегі Қазақстан Республикасының Президентінің №1030 Бұйрығымен бекітілген, 2015-2019 жылдарға арналған «Нұрлы жол» мемлекеттік инфрақұрылымды дамыту бағдарламасында автожол жобаларды басым орындау аясында республикалық трассаны жағалай жолдық сервис нысандарының құрылысы іс-шаралары қарастырылған.

Іс жүзінде 2020 жылға дейін дамытуға жататын барлық автомагистральдар, қолданыстағы жолдар болып табылады. Қайта құру барысында барлық жолдар төртке дейін, ал кей жерлерде – алты жолаққа дейін кеңейтіледі, бұл ретте құрылысқа жерді бөлу жолақтары да артады.

Қажет болған жағдайда елді мекендерде айналма жолдар салынатын болады. Астана-Теміртау аумағында Осакаровка ауылында айналма жол салу белгіленген.

Автодәліздер құрылысы жолдардың өткізу мүмкіндігін ғана арттырмайды, сонымен қатар жүргізушілердің қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Жаңа жолдардың негізгі бөлігі автокөлік ағындарын бөлудің І-ІІ дәрежелеріне сәйкес келетін болады, бұл қарсы жолаққа шығып кетудің және қарама-қарсы соғылудың алдын алуға мүмкіндік береді, олар салдары ең ауыр ЖКО болып табылады.

1. 
   «А» дәрежесіндегі жол сервисінің нысандары жолдарды пайдаланушыға әр түрлі қызмет түрін көрсетуді енгізетін және бірдей аумақты алатын жол сервисінің көп қызметті кешені болып табылады.
   
2. 
   «В» дәрежесіндегі жол сервисінің нысандары жол сервис нысандарының қызметінің кең спектрін ұсына отырып, ұзақ уақытты демалысқа арналған.
   
3. 
   «С» және «D» жол серисінің обьектілері қысқа уақытты демалыс үшін және жол пайдаланушылардың маңызды қажеттіліктерін қанағаттандыруға арналған.
   

Аудандардың өзара және агломерация орталығымен сапалы қатынасын қамтамасыз ету үшін және қаланы транзиттік айналып өту үшін автокөлік жолы орамының құрылысы ұсынылған. Жаңа жолдың бағдарлы ұзындығы орам бойымен – 255 ш. болады.

Есептеулерге сәйкес Астана – Сороковая б. темір жол торабынан келесі бағыттар бойынша жүк тасымалдау жүзеге асырылады: Құлынды-Тобыл, Құлынды-Шу, Құлынды-Петропавл, Тобыл-Петропавл, Тобыл-Шу, Петропавл-Шу. Осы ағындардың 2020 жылдағы болжалды жиынтық қуаты темір жол торабы жұмысын ескермегенде 61 кестеде берілген.

Қарастырылып отырған бағыттар бойынша жалпы тасымал 2020 жылға қарай 90,0 млн т шамасында болады. Тікелей торап арқылы (жүк ағындары Сороковая бекеті торабы арқылы өтетін Құлынды-Шу бағытынан басқа) тасымалдаудың жиынтық көлемі 65,0 млн т құрайды. Жүктемесі ең көп бағыттар Құлынды –Тобыл және Құлынды-Петропавл бағыттары - 65 % астам болып табылады.

Осыған байланысты бірінші кезекте Астана қаласының айналма бағыттарындағы өткізу ағындары болып табылады.

Жолаушылар ағынының жыл сайын артуына байланысты Астана қаласында жаңа темір жол вокзалын салу қажеттілігі мәселесі туындаған. Жолаушы пойыздары қозғалысының болжалды саны ескі және жаңа вокзалдар бойынша келесі кестеде берілген.