Дәріс №9 Спирт өндірісінің құрал жабдықтары №2

1. 
   Шикізатты пісіруге арналған құрал-жабдықтар.
   
2. 
   Іркілдіні суытуға және қанттандыруға арналған құрал-жабдықтар.
   
3. 
   Ашытуға арналған құрал-жабдықтар. Брагоайдау аппараттары.
   

Үздіксіз әрекетті пісіру жабдықтарындағы араластыру негізінен араластырғыш-алдын ала қайнатқышта жүзеге асырылады, ол астау тәрізді араластырғышы бар көлденең немесе тік цилиндр тәрізді араластырғыш.

Тік цилиндр тәрізді араластырғыш (9.1 сурет) мадаланған шикізатты сумен араластыруға арналған пропеллерлі араластырғышпен жабдықталған. Шикізат араластырғышқа түтікше арқылы беріледі, ал су - құбыр арқылы, суды шашыратып тарату үшін диаметрі 2 мм болатын саңылаулар орнатылған. Құбырдың соң жағы тұйықталған. Суды мұндай жолмен беру араластырудың біркелкі болуын қамтамасыз етеді. Араластыру барысында процесс жыланша арқылы қыздырылады. Араластырығыштағы масса деңгейін электрлік сигнализатор арқылы реттеледі. Араластырғыштың жұмыс жасау режимін бақылау корпус кранына орнатылған сынама алу штуцеры арқылы жүзеге асырылады. Аралстырғышқа берілетін су температурасы 45 ⁰С тан аспауы керек, олай болмаған жағдайда майдаланған өнімде түйіршіктер пайда болады, олар кейін піспей қалады.

Сурет 9.1 – Тік цилиндр тәрізді араластырғыштың сызбасы

Пісіру бірінші және екінші сатыдағы колонналарда, сондай-ақ құбырлы пісіру жабдығында жүзеге асырылады (Кесте 9.1).
Кесте 9.1 – Пісіру колоннасының және жабдықтарының техникалық сипаттамасы

Бірінші сатының пісіру колоннасы (9.2 сурет) дәнекерленіп бекіілген. Оның ішінде цилиндр тәрізді құбыр бекітілген; құбырдың жоғары бөлігінде түтікшемен пісірілетін масса берілетін шашыратқыш түтікше орнатылған.

Жылдам түрде пісіру құбырлы пісір жабдығында жүзеге асырылады (9.3 сурет). Ода араластыру бумен байланысқан басша көмегімен жүзеге асырылады. Қызыдырылған масса байланысқан басшасынан жабдықтың тік құбырына келіп түседі. Бу жабдықта жиналмайды, қысымның төмендеуі салдарынан құбырдағы масса шығарылуға дайындалады, бұл жерде қысым төмендейді. Бұл ретте одан екіншілік бу бөлінеді. Диафрагма мен байланыстырғыш өткелден өту барысында масса мен будан тұратын қоспа араластырылады және диспергирленеді.

Вакуумды-салқындатуда қанттандыру жабдығының сиымдылығы оған келіп түсетін массаның ұзақтығын бөле отырып анықтайды (5-6 мин). Толтыру коэффициенті 0,65 ке тең. Диаметрінің биіктігіне қатынасы 1,2-1,25 тең.

Бірінші сатыдағы қанттандыру жабдығының сиымдылығы оған 30-60 мин ішінде келіп түскен массаны өлшеу арқылы жүргізіледі. Тотыру коэффициенті 0,8 ге тең. Бірінші сатының минимальды сиымдылығы 3м³ тең. Жыланшадағы су жылдамдығы 0,8-1,0 м/с. Қондырғының цилиндр тәрізді бөлігінің биіктігі қанттандыру жабдығының диаметірінің 0,5 тең деп қабылданады.

9.2 кестеде зауыттың өнімділігіне байланысты қанттандыру жабдығының өлшемдері берілген.

Бірінші сатының вакуум-буландырғыш-қанттандырғыш жабдығы массаны (9.4 сурет) 104-105 ⁰С-тан 58-62⁰С-қа дейін салқындатуға және оны қанттандыруға арналған. Масса жабдыққа түтікше 5 арқылы беріледі, осы түтікшеде қанттандыратын агентте беріледі. Қондырыдан шығ барысында масса бу бөліну салдарынан белсенді түрде диспергирленеді, ол оның араласуына және біркелкі қанттануына негіз болады. Масса конус 1 арқылы жұқа қабықшамен төмен қарай ағады және үріңкеге 4 келіп түседі, ары қарай конусқа 3 беріледі де, бұл жерден вакуум-буландырғыш-қанттандырғыш жабдығының төменгі жағына беріледі. Булыгазды масса конус 1 бойымен араласқан бөлшектердің сепарациясы үшін шығару түтікшесіне беріледі.

Буландырғыш камерасының диаметрі ондағы будың қозғалу жылдамдығына байланысты болады, ол 1 м/с құрайды. Камераның жалпы биіктігін екі диамтер мәніне тең деп есептейді. Камераның төменгі конусының қабырғысы 45 ⁰-қа иілген. Өнім құбырының диаметрін одан шығатын эмульсия жылдамдығына тең деп алады және ол 50-60 м/с тең. Шығару түтікшесіндегі массаның жылжу жылдамдығы 1 м/с. Екіншілік буды шығаруға арналған құбырдың диамтері өнім құбырының диаметрінен 25 мм үлкен болады.

Сурет 9.6 – Ашыту қондырғысының сызбанұсқасы

Брагоайдау қондырғысы. 9.7 суретте бір колонналы брагоайдау қондырығысының сызба нұсқасы берілген, ол колоннадан, көлденең құбыры бар екі барабанды дефлегматордан және құрам типті спиртті салқындатуға арналған тоңазытқыштан тұрады. Колонна екі бөліктен тұрады: жоғарғы – спирттік және төменгі - ашыту. Тоңазытқыштың жоғарғы құбырлы бөлігідефлегматордан келетін сулы-спиртті буды конденсациялау үшін қажет; төменгі жыланша тәрізді бөлігі – конденсатты салқындату үшін қажет.

Бражканы дефлегматор түтікшесі арқылы насоспен айдайды, мұнда ол дефлегматорда конденсацияланатын жылы бумен қыздырылады. Жылытылған бражка қарау фонары арқылы өте отырып, ашыту колоннасының төменгі жағына беріледі. Оның мөлшері монометрлік бу реттегіші көмегімен реттеледі.

Артық бражка қалтқы реттегіші арқылы шығарылады. Шығарылатын бардадағы спирт мөлшері сынама мұздатқышы арқылы бақыланады. Ашу колоннасынан спирт буы спирт колоннасының жоғары жағына беріледі. Осы колоннаның табақшаларында олар беріктігі арттырылады және дефлегматорға беріледі.

Брагоайдау қондырғысын есептеу үшін бастапқы мәліметтер ретінде оның өнімділігін, бражкадағы және спирт-шикізатындағы спирт мөлшерін алады. Бұл көрсеткіштерді есептеу үшін алдымен қондырғыдағы табақшалар санын, колонна диаметрі мен биіктігін, бумен бражканы кіргізуге арналғанштуцер диаметрін, спитр-шикізаты мен барда буын шығаруға арналған штуцер диаметрін есептеу керек. Бу мен су шығыны жылулық есептеумен жүргізіледі. Қондырығынң элементтерінің қаттылығын тексеру үшін қондырығының детальдарының механикалық есептеулерін жүргізеді.

Спирт өндірісінде көлденең дефлегматорларда кеңінен қолданылады. Олардың техникалық сипаттамасы 9.4 кестеде берілген.