Қарапайым математикалық ҰҒымдарды қалыптастыру

71 
Көптеген тəрбиеленушілер: 
-шартты өлшемнің көмегімен заттарды ұзындығы бойынша 
салыстырады. 
Кейбір тəрбиеленушілер: 
-ұзындықты өлшеу үшін өлшемді таңдайды. 
Тілдік мақсаттар 
Дағдыларын дамыту: 
-заттардың ұзындықтарына қатысты өздерінің тұжырымдамаларын 
жасай алады : бұл зат ... қарағанда ұзынырақ (қысқарақ), бірақ ... 
қарағанда ұзынырақ (қысқарақ) . 
Пəндік лексика жəне терминология: 
-ұзын, қысқа, өлшем, беттестіру, біріктіру. 
Пікір алмасуға арналған сұрақтар: 
–Мына заттардың қайсысы ұзынырақ (қысқарақ)?  
–Сендер қалай салыстырдыңдар (көзбен біріктіру, беттестіру 
арқылы, өлшемнің көмегімен)? 
–Көзбен біріктіру, беттестіру арқылы, өлшемнің көмегімен екі 
затты ұзындығы бойынша қалай салыстыруға болады? 
–Егер заттарды қатар қоюға болмаса, қай зат ұзынырақ (қысқарақ) 
екенін қалай білуге болады? 
–Заттың ұзындығын қалай анықтауға болады? 
–Екі затты ұзындығы бойынша қалай салыстыруға болады? 
Жазу:  
-жиектеу, бояу. 
Алдыңғы білім 
Ұзындық, ұзын, қысқа, ұзындығы бойынша салыстыру. 
Жоспар 
Жоспарланған 
уақыт 
Жоспарланған іс-əрекет 
  Ресурстар 
Басталуы 
0–5 минут 
Ынталандыру. 
Педагог көгөністер бейнеленген суретті көрсетіп, былай 
деп сұрайды:  
– Көгөністердің атауларын білесіңдер ме?  
Содан кейін көгөністердің пайдасы туралы білуді жəне 
ұзындықты өлшеп үйренуді ұсынады.  
Өзектендіру. 
Педагог жидектер, жемістер мен көгөністер қандай 
фигураға ұқсайтынын салыстыруды ұсынады. Мысалы: 
Құлпынай – үшбұрыш, қарбыз – шар, қияр – сопақ, 
қызанақ – шар, дөңгелек. 
Көгөністер мен 
жемістер 
бейнеленген 
сурет. 
 
Ұзындығы 
əртүрлі заттар – 
көгөністер 
(ойыншық 
көгөністер). 
Ортасы 
6–15 
Мақсат қою (проблемалық жағдай). 
(Т) 1- тапсырманы орындауды ұсынады, онда көгөністерді 
ұзындығы бойынша салыстыру керек.  
Осыған ұқсас тəжірибелік жұмыс ұйымдастыруға болады.  
Балалар заттарды қатар қойып салыстырады немесе бір-
біріне беттестіреді жəне ұзындық туралы қорытынды 
жасайды.   
1- тапсырманың екінші бөлігін орындауды ұсынады, онда 
көгөністерді салыстырып, өзінің жұмбақтарын ойлап табуы 
керек.  
Педагог жиынтық полотнода заттарды бір-бірінен алыс 
Əліппе-дəптер 
 
Ұзындығы 
əртүрлі заттар – 
көгөністер 
(ойыншық 
көгөністер).  
 
 
 
 

72 
қояды немесе көгөністерді, ойыншықтарды бөлменің 
əртүрлі жағына орналастырады.  
– Не ұзынырақ?  
Балалар қателесуге болады деген қорытынды жасайды.  
Жаңалық ашу. 
(Ө) Жеке жұмыс істеу үшін 2 -тапсырманы орындауды 
ұсынады, онда ең ұзын бұрышты қызылмен, ал ең 
қысқасын жасылмен бояу керек. Қызылдан қысқарақ, бірақ 
жасылдан ұзынырақ бұрышты сарымен бояу керек 
(түстерді мəтінде қарындашпен көрсету керек), өлшем 
ретінде қағаз жолақты алуға болады.  
 
 
 
 
 
 
 
 
Əліппе-дəптер.   
 
16–25 
Жаңаны қолдану. 
(Ұ) 3-тапсырманы орындауды ұсынады, онда көгөністердің 
ұзындығын салыстыру керек. 
Əртүрлі қорытынды шығуы мүмкін. Мысалы:  
Əлия  мен  Сырым  көгөністердің  ұзындығын  өлшемдермен 
өлшейді. Сырым жержаңғақпен, ал Əлия грек жаңғағымен 
өлшейді.  
Балалар ҰОҚ-де қолданатын өлшем ретінде жолақшаларды 
немесе бұршақтарды (тең) үлестіріп беруге болады.  
Бірдей өлшемдермен өлшеу керек екенін көрсету керек.  
Егер өлшемдер əртүрлі болса, əртүрлі нəтиже шығуы 
мүмкін. 
Əліппе-дəптер 
Үлестірмелі 
материалдар. 
Рефлексия 
26–30 
 
Рефлексия. 
Педагог қорытынды жасап, балаларды мадақтайды. 
Сабақтағы өз жұмысын «Сəттілік сатысы» арқылы 
бағалауды ұсынады. 
Педагог түсіндіреді: егер қателіктер көп болса, төменгі 
сатыда көңілсіз смайликтің суретін салуға болады. 
Қателіктер аз болса, ортаңғы сатыда аузы түзу смайликті 
салуға болады. Қателіктер болмаса жəне бала барлығын 
жақсы түсінсе, жоғарғы сатыда күлімдеген смайликті 
салуға болады. 
 
Əліппе-дəптер
 
 
 
№30 ҰОҚ. Тақырыбы: 
Фермада.Заттарды ұзындығы бойынша 
салыстырамын.  
Мектеп/МҰ: 
Күні: 
Педагогтің аты-жөні: 
Мектепалды сынып/топ 
Қатысушылардың саны:  Қатыспағандардың 
саны: 
Оқыту мақсаттары 
0.2.4.3.  Шартты  өлшемнің  көмегімен  заттарды  ұзындығы/салмағы 
бойынша салыстыру. 
Күтілетін 
нəтижелер 
Барлық тəрбиеленушілер: 
-бір-біріне қатар қойып немесе бір-біріне беттестіру арқылы 
заттарды ұзындығы бойынша салыстырады. 
Көптеген тəрбиеленушілер: 
-шартты өлшемнің көмегімен заттарды ұзындығы бойынша 

73 
салыстырады. 
Кейбір тəрбиеленушілер: 
-ұзындықты өлшеу үшін өлшемді таңдайды. 
Тілдік мақсаттар 
Дағдыларын дамыту: 
-заттардың ұзындықтарына қатысты өздерінің тұжырымдамаларын 
жасай алады : бұл зат .... қарағанда ұзынырақ (қысқарақ), бірақ ... 
қарағанда ұзынырақ (қысқарақ). 
Пəндік лексика жəне терминология: 
-ұзын, қысқа, өлшем, беттестіру, қатарластыру. 
Пікір алмасуға арналған сұрақтар: 
–Мына заттардың қайсысы ұзынырақ (қысқарақ)?  
–Сендер қалай салыстырдыңдар? (Көзбен қатарластырып, 
беттестіру арқылы, өлшемнің көмегімен.) 
–Көзбен қатарластырып, беттестіру арқылы, өлшемнің көмегімен 
екі затты ұзындығы бойынша қалай салыстыруға болады?  
–Егер заттарды қатар қоюға болмаса, қай зат ұзынырақ (қысқарақ) 
екенін қалай білуге болады? 
–Заттың ұзындығын қалай анықтауға болады? 
–Екі затты ұзындығы бойынша қалай салыстыруға болады? 
Жазу:  
-жиектеу, бояу. 
Алдыңғы білім 
Ұзындық, ұзын, қысқа, ұзындығы бойынша салыстыру. 
Жоспар 
Жоспарланған 
уақыт 
Жоспарланған іс-əрекет 
  Ресурстар 
Басталуы 
0–5 минут 
Ынталандыру. 
Педагог «Фермада» топтамасынан жұмбақтар жасырады. 
Бүгін біз сендермен фермада не болатынын жəне 
көгөністер мен жемістердің пайдасы туралы білеміз жəне 
олардың ұзындығын білуді үйренеміз.  
Өзектендіру. 
ҰОҚ-ін ойын түрінде өткізеді.  
Көгөністің рөлін сомдайтын кейіпкерді таңдауды ұсынады.  
Кейіпкер тапсырмаларды орындауды ұсынады:  
Екі түсті бұршақтардан заңдылық құрыңдар.  
1. Бұршақты біреуден аттап қойыңдар. 
Бұршақтарды бір-бірден кезекпен орналастырыңдар.  
Бұршақтарды солдан оңға қарай жəне оңнан солға қарай 
санаңдар.  
Оның заңдылықтағы реттік нөмірін атаңыз.  
2. Енді бұршақтарды басқаша орналастырыңдар.  
– Қандай жануарлар көгөністерді жақсы көреді жəне 
қандайын?  
– Қоян мен мысықтың құлақтары мен құйрықтарының 
ұзындығы туралы не айтуға болады?  
Қоянның құлағы ұзын, ал мысықтікі – қысқа, қоянның 
құйрығы қысқа, ал мысықтікі – ұзын.  
Жаңғақты немесе бұршақты өлшем ретінде пайдалануға 
 Көгөністер мен 
жемістер туралы 
жұмбақтар.