4.4. Ұсынылған экологиялық зияндылық есебі
Техникалық зияндылық есебін есептеу үшін келесі мәліметтер кестеден қолданылды.[12]
Кесте №12
Зат
|
V1,млн·м3/жылына
|
М1
|
С1
|
m1
|
Қалқыма заттар
|
200
|
8,73
|
11,64
|
Қалдық: құрғақ
|
1100
|
48,02
|
0,048
|
Азотжалпы
|
5-10
|
0,306
|
0,316
|
Feжалпы
|
3
|
0,131
|
0,44
|
Cl-
|
350
|
15,28
|
0,044
|
SO42-
|
500
|
21,83
|
0,044
|
ХПК
|
250
|
10,91
|
0,36
|
БПК5
|
200
|
8,73
|
1,45
|
Фосфор
|
3,5
|
0,153
|
0,43
|
1. қайтаэтерифицирленген майлар өндіруде түзілетін зиянкестер келесі формуламен есептеледі.
m1 = C1 ˙ V
Мұндағы, V мына формуламен есептейді:
V = 8460 · 5,16 = 43654 м3 су шығарылады
Дистилляцияланған глицерин өндірісі 30 т/тәулігіне, 1 жылда 282 күн жұмыс жасалынады.
30 ˙ 282 = 8460 т/жыл
2. m1 – ді әр затқа есептейміз
SO2: m1 = 500 ˙ 43654 ˙ 10-6 = 21,83
Cl-: m1 = 350 ˙ 43654 ˙ 10-6 = 15,28
Қалқыма заттар: m1 = 200 ˙ 43654 ˙ 10-6 = 8,73
ХПК: m1 = 250 ˙ 43654 ˙ 10-6 = 10,91
БПК5: m1 = 200 ˙ 43654 ˙ 10-6 = 8,73
Фосфор: m1 = 3,5 ˙ 43654 ˙ 10-6 = 0,153
Азотжалпы: m1 = 7 ˙ 43654 ˙ 10-6 = 0,306
Feжалпы: m1 = 3 ˙ 43654 ˙ 10-6 =0,131
Қалдық: құрғақ: m1 = 1100 ˙ 43654 ˙ 10-6 = 48,02
3. Барлық заттар үшін М1 мына формуламен есептеледі
SO2: М1 = 21,83500 = 0,044
Cl-: М1 = 15,28 350 = 0,044
Қалқыма заттар: М1 =8,73 0,75 = 11,64
ХПК: М1 = 10,91 30 = 0,36
БПК5: М1 = 8,73 6 = 1,45
Фосфор: М1 = 0,153 3,5 = 0,43
Азотжалпы: М1 = 0,306 10 = 0,31
Feжалпы: М1 = 0,131 0,3 = 0,44
Қалдық: құрғақ: М1 = 48,02 1000 = 0,048
Осыдан:  =0,044+0,044+11,64+0,36+1,45+0,43+0,31+0,44+0,048=14,766т/жылына
4. Келтірілуі мүмкін экологиялық зияндылық мына формуламен есептеледі:
У1 = γ · G ·=8037 · 1,2 · 14766 = 142409210,4 тенге/жылына
Мұндағы γ, G бекітілген нормалардан алынды.
4.5. Табиғатты қорғау шаралары
Кәсіпорындардағы қоршаған ортаны қорғау іс шаралары канализацияға тасталынатын іркінді суларды тазартуды көздейді.
Кәсіпорындағы барлық іркінді сулар үш топқа бөлінеді.
Бірінші топқа – таза ағынды сулар жатады. Бұл суларда тек температура жоғары болады және лас емес.
Судың екінші тобына – шаруашылық ағынды сулар – тазартусыз қалалық коллекторға тасталынады және қалалық тазартқыш сүзгілерде тазартылады.
Судың үшінші тобы майлы заттармен ластанған және тазартуды қажет етеді. Олардың құрамында (500 мг/л). Бұл топтағы сулар цехтың локальді қаққыштарына бағытталады.
Қаққыштар үшсекциялы тұндырғыштар пішінді, оларда майлы заттар бөлінеді және су қайтадан өндіріске қайтарылады.
Суды тазарту кезінде тек суқұбырлары тазармайды сонымен қатар өндіріске лас қоспалардың қайта баруының алдын алады.
Қоршаған ортаның жарылу қауіпін және оның алдын алу үшін өндірістерде вентиляция қондырғылары қойылады.
4.6.Табиғатты қорғау іс шараларын жүргізіп болғаннан кейін экологиялық зияндылық есебі
Кесте №12
Зат
|
V1,млн·м3/жылына
|
М1
|
С1
|
m2
|
Қалқыма заттар
|
50
|
0,49
|
0,66
|
Қалдық: құрғақ
|
1000
|
10,9
|
0,011
|
Азотжалпы
|
5-10
|
0,009
|
0,0009
|
Feжалпы
|
3
|
0,002
|
0,006
|
Cl-
|
350
|
9
|
0,03
|
SO42-
|
500
|
5
|
0,01
|
ХПК
|
60
|
2,8
|
0,08
|
БПК5
|
50
|
2
|
0,3
|
Фосфор
|
3,5
|
0,005
|
0,001
|
1. Дистилляцияланған глицерин өнімдерін өндіруде түзілетін зиянкестер келесі формуламен есептеледі.
M2 = C1 ˙ V
Мұндағы, V мына формуламен есептейді:
V = 8460 ˙ 5,16 = 43654 м3 су шығарылады
Дистилляцияланған глицерин өндірісі 6 т/тәулігіне, 1 жылда 320 күн жұмыс жасалынады.
30 · 282 = 1920 т/жыл
2. m2 – ді әр затқа есептейміз
SO2: m2 = 500 ˙ 43654· 10-6 = 21,83
Cl-: m2 = 350 · 43654 · 10-6 = 15,28
Қалқыма заттар: m2 = 50 ˙ 43654 ˙ 10-6 = 2,183
ХПК: m2 = 60 ˙ 43654 ˙ 10-6 = 2,619
БПК5: m2 = 50 ˙ 43654 ˙ 10-6 = 2,18
Фосфор: m2 = 3,5 ˙ 43654 ˙ 10-6 = 0,153
Азотжалпы: m2 = 5 ˙ 43654 ˙ 10-6 = 0,218
Feжалпы: m2 = 3 ˙ 43654 ˙ 10-6 = 0,131
Қалдық: құрғақ: m2 = 1000 ˙ 43654 ˙ 10-6 = 43,65
3. Барлық заттар үшін М1 мына формуламен есептеледі
SO2: М1 = 21,83 * 500 = 0,044
Cl-: М1 = 15,28 * 350 = 0,044
Қалқыма заттар: М1 = 2,183 * 0,75 = 2,9107
ХПК: М1 = 2,619 * 30 = 0,087
БПК5: М1 = 2,18 * 6 = 0,36
Фосфор: М1 = 0,153 * 3,5 = 0,044
Азотжалпы: М1 = 0,218 * 10 = 0,022
Feжалпы: М1 = 0,131 * 0,3 = 0,437
Қалдық: құрғақ: М1 = 43,65 * 1000 = 0,04
Осыдан:
=0,044+0,044+2,9107+0,087+0,36+0,044+0,022+0,437+0,04
=3,9887т/жылына
4. Келтірілуі мүмкін экологиялық зияндылық мына формуламен есептеледі:
У1 = γ · G ·= 8037 · 1.2 · 3,9887 = 38468,61828тенге/жылына
Мұндағы γ, G бекітілген нормалардан алынды.
 = У1 – У2 = 142409210,4 – 38468,61828 = 142370741,8172 тенге/жылына
Келтірілген зияндылық 38468,61828 тенге/жылына
Келтірілуі мүмкін болған зияндылық 142370741,8172 тенге/жылына
4.7. Өндірістің қауіп категориясы
Өндірістің қауіп категориясы мына формуламен есептеледі:
КОП = аi
Мұндағы: Мi – заттың тастау массасы, т/жыл;
ПДКi – заттың орташа тәулік концентрациясы, мг/м3 ;
n - өндірісте тасталынатын зат мөлшері;
аi - өлшемі жоқ константа және зиянсыз деңгейі;
i – газ зияндылығы.
Егер ПДКi ≥ 0.5 → аi = 0,9; егер ПДКi ≤ 0,5 → аi = 1,3; егер ПДКi = 0,5 → аi = 1,0
КОП =аi =  43,804 + 1,866 + 6,741 + 7,943 + 0,536 + 1 + 1 +1 + 1 = 64,89
у = уi * К = 142370741,8172 * 0,1 = 14237074,18
Мұндағы: у – экономикалық зияндылық
Алынған мәліметтерге қарап қауіп өндірістің қауіп категориясын анықтайды:
Егер КОП <103 - IV – категория
Егер 103 < КОП ≤ 104 - III – категория
Егер 104 < КОП ≤ 106 - II – категория
Егер КОП ≥ 106 - I –категория
КОП = IV – категория
Қорытынды: Есептелген мәліметтерге қарап цех ғимаратын елді мекен аумағында соғылуы мүмкін екені анықталып, дәлелденді. Яғни ғимарат елді мекеннен 50 м қашықтықта орналасуы мүмкін. Ол қоршаған ортаға зиянсыз, ондағы пайдаланылатын су ауыз су мақсатында қолданылады. Және де процеске конденсат арқылы қайтарылып отырады.
Достарыңызбен бөлісу: |
