63
Visual Basic өңдегішінде функцияның атауын жазып алыңыз. Мысалы,
Менің макросым деп аталатын макросты түрлендірсеңіз, функцияның атауы
Менің макросым() болады.
Visual Basic өңдегішін жабамыз.
Шарлау аумағында функцияны байланыстырғыңыз келген пішінді
немесе есепті тінтуірдің оң жақ батырмасын басып, одан кейін Жасақтама
көрінісі батырмасын басамыз.
Функцияны байланыстырғымыз келген басқару элементін немесе
бөлімді таңдаймыз.Егер сипаттар кестесі әлі бейнеленбесе, оны бейнелеу үшін
F4 пернесін басуға болады.
Сипаттар кестесінің Оқиға қойындысында функцияны байланыстыру
қажет болса оқиға сипатының жолағын таңдау қажет.
Сипат жолағында функция атауынан бұрын келетін теңдік белгісін
(=) — мысалы, =Менің макросым() тереміз. Жақша қосуды ұмытпау керек.
Жылдам қатынау тақтасындағы Сақтау
түймешігін басу арқылы
пішінді немесе есепті сақтаймыз.
Шарлау аумағында пішінді немесе есепті екі рет нұқып, кодтың
тиісінше іске қосылғанын көру үшін оны тексеріңіз.
VBA кодын дерекқорыңызға қосудың негізгі қадамдарын білесіз. Бұл
бөлім қалай бастау керектігі туралы негіздермен ғана қамтамасыз етеді;
бағдарламалау тәжірибелерін құруға көмектесетін көптеген тамаша кітаптар
мен желідегі қор көздері бар.
Анықтама жүйесін пайдалану әдісін үйрену
Office 2007 бағдарламасы бағдарламалаумен көмек алудың әр түрлі
жолдарымен қамтамасыз етеді. Терезесінің жоғарғы оң жақ бұрышындағы
Анықтама түймешігін басу арқылы Анықтаманы кез келген уақытта
алуыңызға болады.
Office 2007 бағдарламасы Анықтама терезесін ашады.
Сонымен қатар, макросты немесе VBA іс рәсімін құрастырғаныңызда,
макрос әрекетін, кілтсөзді немесе бекітілген функция атауын таңдап, F1
пернесін басуыңызға болады. Көп жағдайда, Office 2007 бағдарламасы
таңдалған элементке арналған Анықтама тақырыбын көрсетеді.
Анықтама терезесі ашылғаннан кейін, беттердің арасында жылжу үшін
құралдар тақтасындағы шарлау түймешіктерін пайдаланыңыз.
Мысалы, мазмұнын қарап шығу үшін Басты түймешігін басамыз, одан
кейін тақырыптар арасында жылжу немесе тақырыпты қайта қотару үшін
Артқа, Алға, Тоқтату немесе Жаңарту түймешігін басамыз. Сондай-ақ, іздеу
шарттарын құралдар тақтасының дәл астындағы жолаққа енгізу және ENTER
64
пернесін немесе Іздеу түймешігін басу арқылы арнайы ақпаратқа арналған
Анықтама жүйесін іздеуіңізге болады.
Бағдарламалау туралы ақпаратты іздегеніңізде, әдетте Office 2007
анықтамасынан басқа Office 2007 әзірлеуші анықтамасын қарап шығу
пайдалы.
Office 2007 әзірлеуші анықтамасын қосу
Іздеу түймешігінің жанындағы ашылмалы көрсеткіні нұқимыз.
Анықтама
терезесі
шолуға
болатын
қатынаулы
Анықтама
тақырыптарының тізімін бейнелейді.
Егер интернетке қосылсаңыз, Office Online торабынан мазмұн
астындағы Әзірлеуші сілтемесі түймешігін басамыз. Біз осы әдісті қолдануды
ұсынамыз, себебі Microsoft Office Online веб-торабының мазмұны әрдайым
жаңартылып отырады. Егер интернетке қосылмасаңыз немесе сіздің
жүйеңіздің әкімшісі желіге өткізетін Анықтама терезесінің мүмкіндігін өшіріп
қойса, Office 2007 әзірлеуші анықтамасын Осы компьютердегі мазмұн
тармағы астындағы Әзірлеуші сілтемесі түймешігін басу арқылы көре
беруіңізге болады.
Мазмұндағы сілтемелерді пайдалану арқылы немесе іздеу шарттарын
құралдар тақтасының дәл астындағы жолаққа енгізіп, ENTER пернесін басу
арқылы Анықтаманы шолуыңызға болады.
Office 2007 анықтамасына қайта қосылу үшін Іздеу түймешігінің
жанындағы ашылмалы көрсеткіні нұқимыз, одан кейін Office Online
торабындағы мазмұн немесе Осы компьютердегі мазмұн тармағы астындағы
Access анықтамасы түймешігін басамыз.
Дербес немесе электрондық анықтаманы пайдалану туралы қосымша
ақпарат алу үшін Анықтама терезесінің төменгі оң жақ бұрышындағы
Қосылым күйінің мәзірін басамыз, одан кейін Бұл параметрлерді түсіндіру
түймешігін басамыз.
65
3 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
3.1 Экономикалық қызметтің пайдалылығы
Тиімділік кәсіпорын қызметі тиімділігінің ең басты экономикалық
көрсеткіші. Оның екі түрі бар:
кәсіпорнының тапқан пайдасын өндірістің негізгі және айналмалы
қорларының құнына қатысы;
кәсіпорынның тапқан пайдасының сатылған өнімнің өзіндік құнына
қатысы;
Кәсіпорын қызметінің тиімділік деңгейін бағалау үшін алынған
нәтижеге (жалпы табыс пайда) кеткен шығындар немесе пайдаланған
ресурстармен салыстырылады. Пайданың шығындарымен өлшемдестігі
пайдалылықты немесе толығынан пайдалық мөлшерін білдіреді.
Практикада пайдалылық мөлшерін өлшеу екі нұсқада пайдаланылады.
Бұл пайданың ағымдағы шығындарымен қатынасы (кәсіпорын шығындары
өзіндік құн) немес авансты жұмсау (негізгі өндірістік қорлар және айналым
қаражаттары). Бұл екі өлшеуші аванстық жұмсау айналымы жиынтығының
көрсеткішіне өзара байланысты.
Практикада
кәсіпорынның
қызметіне
бірнеше
пайдалылық
көрсеткіштері қолданылады.
Бірінші - өнімнің пайдалылығын барлық сатылған өнімнің және оның
деке түрлерін есептегенде ғана болады. бірінші жағдайда ол өнімді
сатқандағы пайданы және оны өндіруге және сатуға кеткен шығындардың
қатысын анықтайды. Барлық сатырған өнімнің пайдалылығын тауарлы өнімді
сатудан алықған пайданың өткізуден алынған түсіну қатынасына есептеп
шығарады; баланстық пайда жөнінде - өнімді сатудан алынған түсім; таза
пайда жөнінде - өнімді сатудан алынған түсім барлық өнімді сатудағы
пайдалылық көрсеткіштері кәсіпорының ағымдағы шығынның тиімділігі және
өнімді сату қабысы жөнінде түсінік білдіреді.
Екінші - өндіріс қорларының пайдалылығы баланстық пайданы негізгі
өндірістік қорларының және айналым қаржыларының жылдық орташа құнына
қатынасы. Бұл көрсеткішті таза пайда арқылы да есептеуге болады.
Үшінші – кәсіпорнының жұмсалым пайдалылығы. Оны қарауындағы
мүліктердің құны арқылы есептелінеді. Есептегенде баланстық және таза
пайданың көрсеткіштерін пайдаланылады.
Кәсіпорынның жеке қаржысының пайдалылығы таза пайданың баланс
арқылы есептелінетін оның жеке қаржысының қатысымен анықталады.
Пайданы қалыптастыруға ықпал есетін несие бойынша процент
мөлшерлемесі:
* басқа кәсіпорындардың үлес қосуынан түскен табыстар; құнды
қағаздардан түскен табыстар; алынған айып пұлдан асып түсу, өсіп ақы
төлемдер тұрақсыздығы.
