Алматыкітап баспасы

жүктеу 5,47 Mb.

Pdf просмотр

бет	12/115
Дата	21.12.2022
өлшемі	5,47 Mb.
	#40727
түрі	Книга

1 ... 8 9 10 11 12 13 14 15 ... 115

8 сынып каз

14
Қоректендіру блогы
– кернеуі, жиілігі, қуа-
ты белгілі электр энергиясымен компьютерді жа-
сақтайтын құрылғы. Әдетте компьютерлер 5 немесе
12 Вольттық төменгі кернеуді пайдаланады. Қорек-
тендіру блогтарының айырмашылықтары олардың
қуаттылығында және кернеуді тұрақтандыруында.
Түрлі түсті сымдар (өткізгіштер) кернеу мөлшерлерін айқындайды:
сарыға + 12В, қызылға + 5В, қара түске 0В кернеу беріледі. Қуаты
150 Ваттан 320 Ватқа дейін болады. Қоректендіру блогында жел-
деткіш бар. Ол қоректендіру блогын ғана емес, жүйелік блокта орна-
ласқан құрылғыларды да салқындатады. Процессорды салқындатып
тұратын арнайы желдеткіш (кулер) бар.
Шина
–
компьютер құрылғылары арасындағы
электрлік сигналдарды басқаратын әрі олар арқылы
деректер тасымалдауды жүзеге асыратын жалғасты-
ру арналары. Шинаның негізгі үш түрі бар. Олар:
деректер шинасы, адрестік шина және командалық
шина. Деректер шинасы – деректердің екілік разрядтарын компью-
тер құрылғыларының арасында параллель жеткізуге арналған жал-
пы шинаның бөлігі. Жад адресін жеткізуге арналған жалпы шина-
ның бөлігін немесе енгізу-шығару портын
адрестік шина

деп атайды.
Шинаның түрлері: ISA, MCA, EISA, SCSI, VLB, PCI, AGP, USB т.б.
Чипсет
(ағыл.
сhipset
–
микросхема жиынты-
ғы) – ұқсас міндет атқаратын микросхемалар жиын-
тығы. Орталық процессордың шалғай құрылғылар-
мен деректер алмастыру жұмысын жасақтайтын,
аналық тақшада орналасқан микросхемалар жиын-
тығы
чипсет

деп аталады.
BIOS
микросхемасы

– аналық тақшада орналас-
қан компьютердің негізгі құрылғыларының бірі.
BIOS микросхемасы жүйе параметрлерін орнатуға
арналған. Енгізу-шығарудың базалық жүйесі BIOS
мынадай қызметтер атқарады:
• компьютерді іске қосқанда автоматты
тестілеуді (POST) орындайды;
• аппараттық құралдардың параметрлерін баптайды;
• операциялық жүйені дискіден орнатады;
• жүйелік, аппараттық үзілулердің қызметін қамтамасыз етеді.
Қазіргі кезде BIOS-тың көптеген түрі кездеседі. Бірақ олардың
арасында дербес компьютерге арналған және көп тараған түрлері:
AwardBIOS, AMIBIOS, PhoenixBIOS және UEFI.
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.COM
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17
мая
2019
года
№
217

15
2000 жылға дейін AwardBIOS үлкен сұранысқа ие болды. Бұл
Pentium II, Pentium III процессорлары бар компьютерлерде қолда-
нылған ескі BIOS түрі. Егер ол істемей қалған жағдайда, компью-
терді қайта қосу мүмкін болмаған. Қазіргі кезде AwardBIOS негізі-
нен ескі компьютерлерде кездеседі. Бұл BIOS-тың орнын қазіргі кезде
PhoenixBIOS иеленді.
AMIBIOS – өте кең таралған BIOS. BIOS-тың бұл түріне компью-
тер құрылғысының жұмысына қажетті өзгерістер енгізу үшін көпте-
ген өңдеулер жасалды.
UEFI (
Unified Extensible Firmware Interface
– кеңейтілген дәне-
кер интерфейс) – BIOS-тың ең соңғы нұсқасы
(2-сурет)
. Ол компью-
тердің енгізу мен шығару жүйесіндей емес, операциялық жүйеге ұқ-
сатып жасалған. UEFI-мен жұмыс істеудің негізгі артықшылықтары
ретінде қолайлы интерфейсін, тінтуірмен басқаруды, ғаламтор көме-
гімен жаңалау мүмкіндігін, жылдам қосылуын атап өтуге болады.

жүктеу 5,47 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 8 9 10 11 12 13 14 15 ... 115