70
4. Файлды жабу. Бұл операция екі функция арқылы жүзеге асырылуы
мүмкін:
1. ағымдағы файл мазмұнын сақтау және жабу
2. файлды жою.
Файлды жапқан соң онымен барлық байланыс тоқтатылады.
4. Деректерді қорғау. Кӛп стратегиялық шешімдер апараттық деңгейде
және опреациялық жүйе деңгейінде қайталанады. Егер мультипрограммалық
режимді еске алсақ, онда бір қажет болып табылатын ол жадыны және
деректерді қорғау. Файлдық жүйені қарастыратын болсақ, олда операциялық
жүйе сияқты бірқолданбалы болуы мүмкін. Бұл жағдайда деректерді қорғау
проблемалары болмайды, ӛйткені операциялық жүйеде жұмыс жасап
отырған адам барлық файлдардың иесі болып табылады. Бірқолданбалы
операциялық жүйеге мысал келтірсек, ол MS-DOS, Windows 95. Машинаны
іске қосып басқа қолданушылардың дискіде орналасқан барлық файлдарын
жойып жіберуге болады, себебі бұл жүйелерде қорғау жоқ. Кӛпқолданбалы
жүйе кӛппайдаланушылардың жұмысын дұрыс істеуіне қамтамасыз етеді.
MS-DOS операциялық жүйесі мультипрограммалық режимде жұмыс жасауы
мүмкін, бірақ егер бір үрдісте қате кетсе онда операциялық жүйе жұмысы
бұзылады. Кӛпқолданбалы жүйе ақпараттарды қорғауды қамтамасыз етеді.
Негізінде қорғау проблемасы тек қана файлдық жүйемен байланысты емес.
Реалды операциялық жүйе деректердің қорғанысын барлық аймақтарда
қамтиды: бұл файлдар, үрдістер және қорлар.
HPFS файлдық жүйесінің компоненттері. Бұл файлдық жүйенің негізгі
мақсаттарының бірі ол үзын аттарды қолдану. (FAT – форматында 8.3, ал
HPFS - жоқ). Бұл файлдық жүйе FAT жүйесінің барлық атрибуттарын
қолдайды. Каталогтарды дискілік кеңістіктің орта жолдарына орналастырады
және осы арқылы жүйенің шапшаңдылығы кӛтеріліді.
Үлестіру кестесінде картада әр секторға бір бит бӛлінеді. Картадағы
позициялық орны дискідегі позициялық орынды анықтайды. Бұнда 1- сектор
бос емес екенін білдіретін жағдай, ал 0- бос. Бір лентада бір файл емес,
каталогпен бірнеше файл орналасады.
Бұл құрылым үзілмейтін және файлдардың фрагментті құрылымдарына
белгіленген. Үзілмейтін файлда кӛрсету үшін 4 байттан екі сан қолданылады.
Бірінші сан бірінші блоктың нұсқағышын белгілейді, екінші – мӛлшер (бір
бірінен кейін жұретін блоктар саны).
Блок мӛлшері – 1 сектор.
Фрагментті файлдар Extent- терден тұрады. Оның әр қайссына екі сан
бӛлінеді (2-4 байт).
Файлдық жүйе файлдар үшін аталған қасиеттердің бәріне ие және
бірнешеулерін қосады. Бұл қасиеттер файлдық жүйенің құрылымдық
ұйымдастырылуымен байланысты.
71
Сыртқы есте сақтау құрылғылардың кейбір кеңістіктерін осы кеңістік
ауқымды
файлдардың
ұйымдастырылуын
қалай
ұйымдастыруды
қарастырамыз.
1. Үздіксіз
сегментті
файлдарды
бір
деңгейде
ұйымдастыру.
“Бірдеңгейде” термині – жүйе ерекше аталған файлдармен жұмыс істеуді
қамтамассыз етеді. Кеңістік шегінде сырқы есте сақтау құрылғысы кталог
деп аталатын мәліметтерді сақтау үшін арналған кейбір аумақтарға бӛлінеді.
Аты
Бастапқы блок
Соңғы блок
“Бастапқы блок” берілген атпен басталған файлдағы сырқы есте сақтау
құрылғысы кеңістігіндегі салыстырмалы орынға жіберіледі. “Соңғы блок”
осы файлдың соңғы болатынын анықтайды. Файлды ашу функциясы
каталогтағы файл атын табуға, оның басын және соңын табады ( бұл
мәліметтер аз орын алуы мүмкін, бұл туралы кейінірек айтылыды). Бұл
әрекет ӛте қарапайым және де каталогты операциялық жүйе жадына сақтауға
болады, сонымен қатар ауыстырулар санын азайтуға болады. Егер жаңа файл
құрылса, онда ол бос орынға жазылады. Каталогтар атына ұқсас бос
кеңістікті кесте болуы мүмкін.
Оқу жазу қосымша аустыруларсыз- ақ жүреді, сондықтан ашу барысында
біз мәліметтердің орналасу аумағын аламыз. Оқу осы блокты құрылымға
сәйкес жүреді және қосымша ешқандай ақпарат қажет емес. Осыған сәйкес
ауыстыру ӛте тез жүреді.
Осындай файлға қосымша ақпаратты жазу қажет болған да не болады? (
ал осы файлдан кейін бос кеңістік жоқ). Бұл жағдайда жүйе екі рет келіп
түсуі мүмкін. Біріншісі, ешқандай орын болмайды дейді және сіз ӛзіңіз бір
нәрсе істеуіңіз керек, мысалы осы файлды басқа орынға ауыстыратын және
қосымша ақпаратты табатын қандайда бір үрдіс енгізуіңіз керек.
Бұл ауыстыру – едәуір қымбат тұратын функция. Екіншісі – ауыстыруда
қабылданбайды. Бұл файлды ашу барысында қосымша орын алып қою
керектігін білдіреді, осыдан файлдық жүйе бос буфер ӛлшемін анықтайды,
егер ол аз болса, онда осы файл сыйатын бос орынды табу керек.
Сонымен, біз бұл ұйымдастырудың ауыстыру барысында тимдіек енін
білдік, бірақ кеңістік болмаған жағдайда файл үшін тиімсіз болады. Сондай
ақ үзақ уақыт жұмыс барысында мүндай файлдық жүйеде оперативтік
жадыдағы сияқты болады, яғни бос фрагменттер болған жағдайда, бірақ
олардың арасында файл орналастыра алмаймыз. Мүндай файлдық жүйені
ұйымдастыру үшін фрагментациялаумен күрес бұл барлық файлдарды бір-
біріне тығыз орналастыратын кезеңдік компессия.
Мұндай ұйымдастыру бір рет қолданылатын файлдық жүйе үшін
жарамды болуы мүмкін, сондықтан қолданғыштар саны кӛп жағдайда
фрагментация ӛте тез жүреді, ал компрессияның тұрақты енгізілуі- жүйе
Достарыңызбен бөлісу: |
