-тақырып. Резидент емес тұлғалардың табыстарының салық есебі

Осы бөлім резидент емес жеке және заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасындағы көздерден алынатын табыстарына корпорациялық және жеке табыс салығын салу ерекшеліктерін ашады.

Резиденттер мен резидент еместер (176-бап)

1. 
   Қазақстан Республикасында тұрақты болатын немесе өмірлік мүдделерінің орталығы Қазақстан Республикасында орныққан немесе осы баптың 4-тармағында аталған жеке тұлғалар Салық Кодексінің мақсатында Қазақстан Республикасының резиденттері деп танылады.
   
2. 
   Жеке тұлға ағымдағы салық кезеңінде аяқталатын кез келген үздіксіз он екі айлық кезеңде кемінде бір жүз сексен үш күнтізбелік күн Қазақстан Республикасында болса, ол ағымдағы салық кезеңі үшін Қазақстан Республикасында тұрақты болатын жеке тұлға деп танылады.
   

ағымдағы салық кезеңінде болған күндердің санына — 1;

өткен бірінші салық кезеңінде болған күндердің санына —1/3;

өткен екінші салық кезеңінде болған күндердің санына — 1/6 коэффициенттерін әрбір салық кезеңіне қолдана отырып анықталған күндердің саны кемінде бір жүз сексен үш күнтізбелік күн болған жеке тұлға да ағымдағы салық кезеңі үшін Қазақстан Республикасында тұрақты болатын жеке тұлға деп танылады.

Егер жеке тұлға ағымдағы салық кезеңінде Қазақстан Республикасында отыз күнтізбелік күннен аз тұрған болса, онда мұндай жеке тұлға Қазақстан Республикасында тұрақты болатын адам деп танылмайды.

Егер жеке тұлға Қазақстан Республикасында болуы аяқталатын жылдан кейінгі жылда резидент болмаса, ол тұлға Қазақстан Республикасында болатын соңғы күнінен кейінгі кезең үшін осы тармақтың мақсатында резидент емес ретінде қаралады.

3. Мынадай шарттар бір мезгілде орындалған жағдайда:

1. 
   жеке тұлға Қазақстан Республикасының азаматы болса немесе оның Қазақстан Республикасында тұруға рұқсаты (ықтияр хаты) болса;
   
2. 
   жеке тұлғаның отбасы және (немесе) жақын туыстары Қазақстан Республикасында тұрса;
   
3. 
   кез келген уақытта жеке тұлғаның тұруы және (немесе) оның отбасы мүшелерінің тұруы үшін оған және (немесе) оның отбасы мүшелеріне жеке меншік құқығындағы немесе өзге де негіздерде тиесілі жылжымайтын мүлкі Қазақстан Республикасында бар болса, жеке тұлғаның өмірлік мүдделерінің орталығы Қазақстан Республикасында орныққан деп қарастырылады.
   

мемлекеттік билік органдары шет елге іссапарға жібергендер, оның ішінде дипломатиялық консулдық мекемелердің, халықаралық ұйымдардың қызметкерлері, сондай-ақ аталған жеке түлғалардың отбасы мүшелері;

тұрақты халықаралық тасымалдарды жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларына немесе азаматтарына тиесілі көлік құралдарының экипаж мүшелері;

Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлерде орналасқан әскери базалардың, әскери бөлімдердің, топтардың, контингенттердің немесе құрамалардың әскери қызметшілері мен азаматтық қызметкерлері;

Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлерде орналасқан және Қазақстан Республикасының меншігі немесе Қазақстан Республикасының субъектілері болып табылатын объекгілерде (оның ішінде концессиялық шарттар негізінде) жұмыс істейтіндер;

оқу немесе практикадан өту мақсатымен Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлерде жүрген студенттер, стажерлар мен практиканттар оқу немесе практикадан өтудің бүкіл кезеңінде;

сабақ беру, консультациялар беру немесе ғылыми жұмыстарды жүзеге асыру мақсатымен Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлерде жүрген оқытушылар мен ғылыми қызметкерлер сабақ берудің немесе аталған жұмыстарды орындаудың бүкіл кезеңінде Қазақстан Республикасында тұрған уақытына және осы бапта көзделген басқа да өлшемдерге қарамастан резидент жеке түлғалар деп танылады.

5. Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес құрылған заңды тұлғалар және (немесе) өздерініңтиімді басқару орны (нақты басқару органдары) Қазақстан Республикасында орналасқан өзге заңды тұлғалар да Салық Кодексітің мақсатында резидентгер деп танылады.

Негізгі басқаруды жүзеге асыратын және заңды тұлғаның кәсіпкерлік қызметін жүргізу үшін қажет стратегиялық коммерциялық шешімдерді қабылдайтын орын тиімді басқару орны (нақты басқару органы) деп танылады.

6. Осы баптың ережелеріне сәйкес резидент болып табылмайтын жеке және заңды тұлғалар Салық Кодексітің мақсатында резидент еместер деп танылады.

Резидент еместің тұрақты мекемесі (177-бап)

1. Кәсіпкерлік қызметті, оның ішінде уәкілетті тұлға арқылы жүзеге асыры-латын қызметті толық немесе ішінара жүзеге асыратын тұрақты қызмет орны, атап айтқанда:

1. 
   қызметті жүзеге асыру мерзімдеріне қарамастан, тауарларды өндірумен, ұқсатумен, жинақтаумен, орап-буумен, берумен, өткізумен байланысты қызмет жүзеге асырылатын кез келген орын;
   
2. 
   қызметті жүзеге асыру мерзімдеріне қарамастан, резидент еместің кез келген басқару орны, филиалы, бөлімшесі, өкілдігі, бюросы, кеңсесі, офисі, кабинеті, агенттігі, фабрикасы, шеберханасы, цехы, зертханасы, дүкені, қоймасы;
   
3. 
   қызметті жүзеге асыру мерзімдеріне қарамастан, көмірсутектерін өндіру орындарын қоса алғанда, табиғи ресурстарды өндірумен байланысты қызметті жүзеге асыратын кез келген орын: шахта, кеніш, мұнай және (немесе) газ скважинасы, карьер, жер үсті немесе теңіз мұнаралары және (немесе) скважиналары;
   
4. 
   қызметті жүзеге асыру мерзімдеріне қарамастан, құбырмен, газ құбырымен, табиғи ресурстарды барлаумен және (немесе) игерумен, құрал-жабдықтарды орнатумен, монтаждаумен, құрастырумен, жөнге келтірумен, іске қосумен және (немесе) қызмет көрсетумен байланысты қызметті жүзеге асыратын (оның ішінде бақылау және байқау қызметін жүзеге асыратын) кез келген орын;
   
5. 
   қызмет көрсету мерзімдеріне қарамастан, ойын автоматтарын (жалғамаларын қоса), компьютерлік желілер мен байланыс арналарын, аттракциондарды, көлік немесе өзге де инфрақұрылымды пайдаланумен байланысты қызметті жүзеге асыратын кез келген тұрақты орын резидент еместің Қазақстан Республикасындағы тұрақты мекемесі деп танылады.
   

Бұл ретте, атап айтқанда, жылжымайтын мүлік объектілерін тұрғызу және (немесе) қайта жаңарту жөніндегі қызметті жүзеге асыру, оның ішінде үйлер, ғимараттар салу және (немесе) монтаждау жұмыстарын жүргізу, көпірлер, жолдар, каналдар салу және (немесе) қайта жаңарту, құбырлар тарту, энергетикалық технологиялық немесе өзге де жабдықтарды және (немесе) басқа да осыған ұқсас жұмыстарды жүзеге асыру орны құрылыс алаңы (объектісі) деп түсініледі.

Құрылыс алаңы (объект) пайдалануға берілген объектіні (орындалған жұмыстың көлемін) қабылдау туралы актіге қол қойылған және құрылысқа толық ақы төленген күннен кейінгі күннен бастап өзінің іс-әрекетін тоқтатады.

3. Резидент емес, сондай-ақ егер:

1. 
   уәкілетті агент арқылы Қазақстан Республикасында сақтандыру сыйлықтарын жинауды жүргізсе және (немесе) сақтандыру және қайта сақгандыру тәуекелін жүзеге асырса;
   

3. 
   Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес құрылған және Қазақстан Республикасының аумағында жұмыс істейтін жай серіктестікке (бірлескен қызмет туралы шартқа) қатысушы болып табылса;
   
4. 
   Қазақстан Республикасында ақылы негізде және (немесе) тауарлар сатуды іске асыратын көрме өткізсе;
   
5. 
   резидентке немесе резидент емеске шарт қатынастары негізінде Қазақстан Республикасында оның мүддесін білдіруге, іс-әрекет жүргізуге немесе оның атынан келісім-шарт(шарт, келісім) жасасуға құқық берсе, Қазақстан Республикасында тұрақты мекеме құрады.
   

4. 
   Осы бапта көрсетілген қызметті жүзеге асыру кезіндегі уақытша немесе маусымдық үзілістер тұрақты мекемені таратуға әкеп соқпайды.
   
5. 
   Осы резидент еместің атынан келісім-шартқа қол қоюға уәкілеттік берілмеген тәуелсіз делдал (тапсырма, комиссия, консигнация шарты немесе басқа да осыған ұқсас шарт негізінде жұмыс істейтін брокер және (немесе) өзге де тәуелсіз агент) арқылы Қазақстан Республикасында кәсіпкерлік қызметін жүзеге асыратын резидент емес тұрақты мекеме құрушы ретінде қарастырылмайды.
   

6. 
   Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес құрылған резидент емес заңды тұлғаның еншілес ұйымы, егер еншілес және негізгі ұйымдардың арасында осы баптың 3-тармағы 5) тармақшасының ережелеріне сай келетін қатынастар туындамаса, өзінің негізгі ұйымының тұрақты мекемесі ретінде қарастырылмайды.
   
7. 
   Резидент еместің қызметі оның салық органында тіркеу есебіне тұруына немесе тұрмауына қарамастан, осы баптың ережелеріне сәйкес тұрақты мекеме құрады.
   

Табыстардың мынадай түрлері:

1. 
   Қазақстан Республикасында тауарларды өткізуден, жұмыстарды орындаудан, қызметтер көрсетуден түскен табыстар;
   
2. 
   нақты қызмет көрсетілген жеріне қарамастан, тұрақты мекеме арқылы Қазақстан Республикасында қызмет атқаратын және осындай тұрақты мекемемен байланысты резиденттерге немесе резидент еместерге көрсетілетін басқару, қаржылық(сақтандыру және (немесе)тәуекелдерді қайта сақтандыру жөніндегі қызмет көрсетулерді қоспағанда), консультациялық, аудиторлық, маркетингтік, заңдық (адвокаттық қызмет көрсетулерді қоспағанда), қызмет көрсетуден алынатын табыстар;
   
3. 
   Қазақстан Республикасының аумағындағы мүлікті өткізу;
   

4. 
   Қазақстан Республикасындағы тұрақты мекеме арқылы қызметіне байланысты резиденттің немесе резидент еместің борышты қайтаруды талап ету құқығын басқаға беруден түскен табыстар;
   

5. 
   резидент еместердің Қазақстан Республикасындағы қызметі барысында туындаған міндеттемелерін, оның ішінде жұмыстарды орындауға (қызмет көрсетуге) жасасқан келісім-шарттар (шарттар, келісімдер) бойынша және (немесе) тауарларды жеткізуге сыртқы сауда келісім-шарттары бойынша міндеттемелерін резиденттер мен резидент еместердің орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін тұрақсыздық айыбы (айыппұлдар, өсімпұлдар);
   
6. 
   резидент заңды тұлғадан дивидендтер түрінде түсетін табыстар және осындай заңды тұлғаға қатысу үлесінен түсетін табыстар;
   
7. 
   мыналардан:
   

егер осы резидент еместердің берешегі олардың тұрақгы мекемесіне немесе мүлкіне қатысты болса, Қазақстан Республикасында орналасқан тұрақты мекемесі немесе мүлкі бар осы резидент еместерден алынған, борыштық бағалы қағаздар бойынша сыйақыларды қоспағанда, сыйақылар нысанындағы табыстар;

5. 
   мыналардан:
   

егер осы резидент еместердің берешегі олардың тұрақты мекемесіне немесе мүлкіне қатысты болса, Қазақстан Республикасында орналасқан тұрақты мекемесі немесе мүлкі бар резидент емес эмитенттерден алынатын борыштық бағалы қағаздар бойынша сыйақылар нысанындағы табыстар;

9) тұрақты мекеме арқылы Қазақстан Республикасындағы қызметіне байланысты резиденттерден немесе резидент еместерден алынатын роялти түріндегі табыстар;

10. 
    Қазақстан Республикасында орналасқан мүлікті жалға беруден түскен табыстар;
    
11. 
    Қазақстан Республикасында орналасқан жылжымайтын мүліктен алынатын табыстар;
    
12. 
    Қазақстан Республикасында туындайтын тәуекелдерді сақтандыру немесе қайта сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықақылары нысанындағы табыстар;
    
13. 
    тараптардың бірі Қазақстан Республикасы болып табылатын халықаралық тасымалдарда көлік қызметін көрсетуден түскен табыстар;
    
14. 
    Қазақстан Республикасында жеке еңбек шарты (келісім-шарт) бойынша немесе өзге де азаматтық-құқықтық сипаттағы шарт бойынша қызметтен түскен табыстар;
    
15. 
    басшылардың қаламақылары және (немесе) осындай тұлғаларға жүктелген басқару міндеттерін нақты орындау орнына қарамастан резидент заңды тұлғаның жоғары басқару органының (директорлар кеңесінің, басқарманың немесе өзге де сол сияқты органның) мүшелері алатын өзге де төлемдер;
    
16. 
    Қазақстан Республикасында тұруға байланысты төленетін үстемеақылар;
    
17. 
    материалдық әлеуметтік игіліктер үшін жұмыс беруші немесе жалдаушы шеккен шығыстардың өтем нысанындағы табыстары немесе Қазақстан Республикасында жұмыс істейтін резидент емес жеке тұлғалардың өзге де материалдық пайдалары, оның ішінде тамақтандыруға, тұруға, оқу мекемелерінде балалар оқытуға жұмсалған шығыстар, отбасы мүшелерінің демалысқа барып-келу шығыстарын қоса алғанда, демалысқа байланысты шығыстар;
    
18. 
    резидент жинақтаушы зейнетақы қорлары жүзеге асыратын зейнетақы төлемдері;
    

20. 
    резиденттер төлейтін ұтыстар;
    
21. 
    Қазақстан Республикасында жеке (кәсіби) тәуелсіз қызмет көрсетуден алынған табыстар;
    

22. 
    Қазақстан Республикасында орналасқан мүлікті тегін алу нысанындағы табыстар, оның ішінде осындай мүліктен түсетін табыстар;
    
23. 
    Қазақстан Республикасындағы қызмет негізінде туындайтын, алдыңғы тармақшаларда қамтылмаған табыстар резидент еместердің Қазақстан Республикасындағы көздерден алған табыстары деп танылады.
    

Төлем көзінен табыс салығын есептеу мен ұстаудың тәртібі (179-бап)

1. 
   Резидент емес заңды тұлғаның Салық Кодексінің 178-бабында белгіленген, Қазақстан Республикасындағы тұрақты мекемемен байланысты емес табыстарына Салық Кодексінің 180-бабында белгіленген ставкалар бойынша шегерімді жүргізбестен төлем көзінен табыс салығы салынуға тиіс.
   
2. 
   Қолма-қол және (немесе) қолма-қол емес нысандарда ақша, бағалы қағаздар, тауарлар, мүлік беру, жұмыстар орындау, қызметтер көрсету табысты төлеу деп түсініледі.
   

1. 
   Төлем көзінен салық салуға мыналар:
   

1. 
   Қазақстан Республикасының аумағына сыртқы сауда операциялары бойынша тауарларды жеткізумен байланысты төлемдер;
   
2. 
   резидент банктердің корреспонденттік шоттарын ашуға және жүргізуге, олар бойынша есеп айырысуларды жүзеге асыруға байланысты қызмет көрсетуден түскен табыстар;
   
3. 
   бағалы қағаздарды өткізу кезінде құн өсімінен түскен табыстар;
   
4. 
   мемлекеттік бағалы қағаздармен және агенттік облигацияларымен жүргізілген операциялардан түскен табыстар;
   
5. 
   біртұтас құбыр жүйесі бойынша Қазақстан Республикасынан тыс жерлерге тасымалданатын шикі мұнай сату құнының сапасы бойынша түзетуге байланысты төлемдер;
   
6. 
   сатып алушы-резиденттер борыштық бағалы қағаздар бойынша оларды сатып алу кезінде резидент еместерге төлеген жинақталған (есептелген) сыйақылар сомасы жатпайды.
   

4. 
   Резидент еместің өз табыстарын үшінші тұлғалардың және (немесе) басқа мемлекеттердегі өз бөлімшелерінің пайдасына жұмсауына қарамастан, резидент еместің табыстарына төлем көзінен салық салынады.
   
5. 
   Салық Кодексінің 178-бабының 8) тармақшасында белгіленген борыштық бағалы қағаздар бойынша сыйақылардан төлем көзінен табыс салығын есептеу мен ұстаудың тәртібін уәкілетгі мемлекеттік орган белгілейді.
   
6. 
   Мемлекеттік бюджетке төлем көзінен табыс салығын есептеу, ұстап қалу және төлеу бойынша міндет пен жауапкершілік табыстарды төлеуші тұлғаға (соның ішінде Қазақстан Республикасындағы тұрақты мекеме арқылы қызметін жүзеге асыратын Резидент емес) жүктеледі. Осындай тұлға Салық Кодексінің 10-бабы 1 -тармағына сәйкес салық агенті болып танылады.
   

6-1. Депозитарлық қолхаттар бойынша табыстар төлеудің көзі осындай депозитарлық қолхаттардың базалық активінің эмитенті болып табылады.

7. Төлем көзінен табыс салығы табыс төлеуді жүзеге асырудың нысаны мен орнына қарамастан ұсталады.

Төлем көзінен ұсталатын табыс салығының ставкалары (180-бап)

Резидент еместердің Қазақстан Республикасындағы тұрақты мекемеге байланысты емес көздерден алатын табыстарыныңтөлем көзіне мынадай ставкалар бойынша салық салынуға тиіс:

1. 
   дивидендтер, қатысу үлесінен түскен табыстар және сыйақылар - 15 процент
   
2. 
   тәуекелдерді сақтандыру шарттары бойынша төленетін сақтандыру сыйлықақылары - 10 процент
   

4) халықаралық тасымалдарда көлік қызметтерін көрсетуден түскен табыстар - 5 процент

5) осы баптың 1)-4)тармақшаларында аталған табыстарды қоспағанда Салық Кодексінің 178-бабында белгіленген табыстар - 20 процент

Төлем көзінен ұсталатын табыс салығын төлеу тәртібі мен мерзімдері (181-бап)

Резидент емес заңды тұлғаның табыстарынан ұсталатын төлем көзінен табыс салығы мемлекеттік бюджетке:

1. 
   табыстың төленген сомасы бойынша — төлем төленген ай аяқталғаннан кейінгі бес жұмыс күні ішінде;
   
2. 
   есептелген, бірақ шегерімге жатқызылған кезде төленбеген табыс сомасы бойынша — корпорациялық табыс салығы бойынша декларацияны тапсыру үшін белгіленген мерзімнен кейінгі он жұмыс күні ішінде төленуге тиіс.
   

Салық есептілігін табыс ету (182-бап)

Салық агенттері төлем көзінен табыс салығын ұстап қалу жөнінде міндеттеме туындаған есепті тоқсаннан кейінгі айдың 15-інен кешіктірмей, тіркелген жері бойынша салық органдарына төлем көзінен алынған табыс салығы жөнінде тоқсан сайын есеп-қисапты табыс етуге міндетті.

Бағалы қағаздарды өткізу кезінде құн өсімінен түскен табыстарға салынатын салықты есептеу мен төлеу ерекшеліктері (183-бап)

1. 
   Қор биржасының өткізілетін күнгі "А" және "В" ресми тізіміндегі акциялар мен облигацияларды, сондай-ақ мемлекеттік бағалы қағаздарды өткізу кезінде құн өсімінен түскен табыстарды қоспағанда, резидент еместің резиденттер шығарған бағалы қағаздарды өткізу кезінде құн өсімінен түскен табыстарына Салық Кодексінің 180-бабында белгіленген ставка бойынша салық салынуға тиіс.
   
2. 
   Корпорациялық табыс салығын резидент емес заңды түлға өз бетімен есептеп шығарады және салық Салық Кодексінің 127-бабының 4-тармағымен белгіленген мерзімде эмитент тіркелген жері бойынша салық органына корпорациялық табыс салығы бойынша декларацияны міндетті түрде табыс ете отырып, төленуге тиіс.
   
3. 
   Осы баптың 1 -тармағына сәйкес салық салуға жатпайтын кірістерді қоспағанда, резидент емес заңды тұлғаға бағалы қағаздарды сатудан түскен кірістер төлейтін тұлға эмитент тіркелген жер бойынша салық органын төлем сомасы туралы кіріс төленген кезден бастап он жұмыс күні ішінде хабардар етуге міндетті.
   

Қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент емес заңды түлғаның салық салынатын табысын анықгау ерекшеліктері (184-бап).

1.Қазақстан Республикасында тұрақты мекеме арқылы қызметін жүзеге асыратын резидент емес заңды түлғаның салық салынатын табысын анықтау, корпорациялық табыс салығын есептеу мен төлеу тәртібі осы баптың және Салық Кодексінің 79-135-баптарының ережелеріне сәйкес жүргізіледі.

2.Резидент емес заңды тұлғаның табыстарына тұрақты мекеменің қызметіне байланысты табыстардың барлық түрлері жатады.

3.Егер резидент емес заңды тұлға тұрақты мекеме арқылы жүзеге асырылатын қызметіне ұқсас немесе сондай қызметті Қазақстан Республикасында жүзеге асыратын болса, осындай қызметтен түскен табыстар тұрақты мекеме арқылы жүзеге асырылатын қызметтен түсетін табыстарға жатады.

4.Салық Кодексіне сәйкес шегерімге жатқызылмайтын шығыстарды қоспағанда, Қазақстан Республикасында тұрақты мекеме арқылы жүзеге асырылатын қызметтен табыстар алуға тікелей байланысты шығыстар Қазақстан Республикасында немесе одан тыс жерлерде жасалғанына қарамастан шегерімге жатады.

5.Резидент емес заңды түлғаның тұрақты мекемеге:

1. 
   осы резидент емес заңды тұлғаның меншігін немесе санаткерлік меншігін пайдаланғаны немесе пайдалану құқығын бергені үшін төленетін роялти, қаламақылар, алымдар және басқа да төлемдер;
   
2. 
   қызмет көрсеткені үшін алынатын комиссиялық табыстар;
   
3. 
   осы резидент емес заңды тұлға берген заемдар бойынша сыйақылар;
   
4. 
   резидент емес заңды тұлғаның Қазақстан Республикасындағы қызметінен табыстар алуымен байланысты емес шығыстар;
   
5. 
   құжатпен расталмаған шығыстар;
   
6. 
   резидент емес заңды тұлғаның Қазақстан Республикасының аумағынан тыс жерлерде шеккен басқару және жалпыәкімшілік шығыстары ретінде ұсынылған соманы тұрақты мекемеден шегерімгежатқызуға құқығы жоқ.
   

1. Резидент емес заңды тұлғаның Қазақстан Республикасында тұрақты мекеме арқылы жүзеге асырған қызметінен алынған таза табысына 15 проценттік ставка бойынша салық салынады.

Есептелген корпорациялық табыс салығының сомасы алып тасталған салық салынатын табыс таза табыс деп танылады.

2. 
   Таза табысқа есептелген салық сомасы корпорациялық табыс салығы жөніндегі декларацияда көрсетіледі.
   
3. 
   Резидент емес заңды тұлға тұрақты мекеме арқылы жүзеге асырған қызметінен түскен таза табысына корпорациялық табыс салығы бойынша декларацияны тапсыру үшін белгіленген мерзімнен кейінгі он жұмыс күні ішінде салық төлеуге міндетті.
   

Салық органында тіркелмеген резидент емес заңды тұлғаның Қазақстан Республикасында тұрақты мекеме арқылы жүзеге асырған қызметінен түскен табыстарына төлем көзінен шегерім жасалмай табыс салығы салынуға тиіс.

Бұл ретте салық агентінің төлем көзінен ұстаған табыс салығы тұрақты мекеме арқылы қызметін жүзеге асыратын резидент еместің салық міндеттемелерін өтеу есебіне есепке жатқызылуға тиіс.
Халықаралық шартты тұрақты мекеме арқылы қызметтен түскен таза табысқа салық салуға қатысты қолдану тәртібі (200-бап)

1. 
   Егер резидент емес тұрақты мекеме арқылы Қазақстан Республикасындағы қызметтен түскен таза табысты түбегейлі алушы болса және тиісті халықаралық шарттың ережелерін қолдануға қүқылы болса, мұндай резидент еместің резиденттікті растайтын құжат негізінде халықаралық шарттың ережелерін қолдануға өтініш бермей-ақ таза табысқа салық салуға қатысты халықаралық шарт ережелерін қолдануға құқығы бар.
   
2. 
   Резидент емес заңды түлға корпорациялық табыс салығы бойынша декларацияда ставканы таза табысқа салынатын салық сомасын және оның негізінде тиісті салық ставкасы қолданылған халықаралық шарттың атауын көрсетуге міндетті.
   
3. 
   Халықаралық шарттың ережелерін дұрыс қолданбауы мемлекеттік бюджетке салықты төлемеуге немесе толық төлемеуге әкеп соққан жағдайда салық төлеуші Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.
   

Халықаралық шартты қолдану жағдайы (193-бап)

1. 
   Қазақстан Республикасы тараптардың бірі болып табылатын, қосарланған салық салуды болдырмау және табысқа немесе мүлікке (капиталға) салық салудан жалтарудың жолын кесу туралы халықаралық шарттың (бұдан әрі Салық Кодексінің 193-204-баптарының мақсатында - халықаралық шарт) ережелері осындай шарт жасасқан мемлекеттердің бірінің немесе екеуінің де резиденті болып табылатын тұлғаларға қолданылады.
   
2. 
   Егер халықаралық шарт жасасқан мемлекеттің резиденті халықаралық шарттың ережелерін халықаралық шарт жасасқан мемлекеттің резиденті болып табылмайтын басқа тұлғаның мүддесінде пайдаланса, ондай резидентке осы баптың 1-тармағының ережесі қолданылмайды.
   

Халықаралық шарттар әкімшілігін жүргізу Салық Кодексітің 193-204-баптарының ережелеріне сәйкес уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген тәртіппен жүзеге асырылады.

Қазақстан Республикасындағы көздерден табысқа салық салу мақсатында резидент емес заңды тұлғаның басқару және жалпы әкімшілік шығыстарын шегерімге жатқызу әдістері (195-бап)

1. Егер Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент емес заңды тұлғаның салық салынатын табысын анықтау кезінде оның Қазақстан Республикасындағы, сондай-ақ одан тыс жерлердегі осындай салық салынатын табысты алу мақсатында шеккен басқару және жалпыәкімшілік шығыстарын шегеріп тастауға халықаралық шарттың ережелерімен жол берілсе, онда мұндай шығыстардың сомасы мынадай әдістердіңбірі бойынша:

1. 
   шығыстарды барабар бөлу әдісі;
   
2. 
   шығыстарды шегерімге тура (тікелей) жатқызу әдісі бойынша анықталады.
   

3. Басқару және жалпыәкімшілік шығыстар шегерімін тұрақты мекемеге жатқызу әдісі (шығыстарды барабар бөлудің әдісі кезінде пайдаланылатын есептік көрсеткішті есептеп шығару тәртібін қоса) жыл сайын қолданылады және салық органымен келісе отырып қана өзгертілуі мүмкін.

Шығыстарды барабар бөлу әдісі (196-бап)

1. 
   Барабар белу әдісін пайдалану кезінде Салық Кодексітің 195-бабында аталған, тұрақты мекеменің шегеріміне жатқызылған басқару және жалпыәкімшілік шығыстар сомасы осындай шығыстар мен есептік көрсеткіш сомаларының туындысы ретінде анықталады.
   
2. 
   Есептік көрсеткіш мына тәсілдердің бірі:
   

1. 
   резидент емес заңды тұлғаның салық кезеңінде Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асырудан түсірген жылдық жиынтық табысы сомасының, резидент емес заңды тұлғаның тұтас алғанда аталған салық кезеңіндегі жылдық жиынтық табысының жалпы сомасына қатынасы;
   
2. 
   орташа мөлшерін үш көрсеткіш бойынша анықтау:
   

Қазақстан Республикасындағы тұрақты мекеменің салық кезеңінің соңындағы жай-күйі бойынша қаржылық есебінде ескерілген негізгі құралдарының бастапқы (ағымдағы) құнының резидент емес заңды тұлғаның тұтас алғанда нақ сол салық кезеңіндегі негізгі құралдарының бастапқы (ағымдағы) құнына қатынасы;

Қазақстан Республикасындағы тұрақты мекемеде жұмыс істейтін қызметкерлердің еңбегіне ақы төлеу жөніндегі салық кезеңінің соңындағы жай-күйі бойынша шығыстар сомасының резидент емес заңцы түлға қызметкерлердің тұтас алғанда осындай салық кезеңінде еңбегіне ақы төлеу жөніндегі шығыстардың жалпы сомасына қатынасы бойынша есептеп шығарылады.

Есептік көрсеткішті есептеп шығарудың жоғарыда аталған тәсілдерінің бірін резидент емес заңды тұлға дербес анықтайды.

3. 
   Есептесу жолымен анықталған басқару және жалпыәкімшілік шығыстарының сомасы растайтын құжаттар болған кезде ғана тұрақты мекеменің шегеріміне жатқызылады.
   
4. 
   Растайтын құжаттар мыналар:
   

тұтас алғанда жылдық жиынтықтабыстың жалпы сомасы;

тұтас алғанда қызметкерлердің еңбекақы бойынша шығыстарыныңжалпы сомасы;

тұтас алғанда негізгі қаражаттың бастапқы және қалдық қүны;

әрбір бап бойынша шығыстардың ажыратылған жазбасы, оның ішінде басқару және жалпыәкімшілік шығыстарының жалпы сомасының ажыратылған жазбасы көрсетіледі;

2) резидент емес заңды тұлғаның (мұндай тұлғаның қаржылық есептілігінің аудиті жүзеге асырылған кезде) қаржылық есептілігінің аудиті бойынша аудиторлық қорытындының көшірмесі болып табылады.

3. 
   Қазақстан Республикасындағы тұрақты мекеменің шегеріміне жататын аталған шығыстар сомасының есебі Қазақстан Республикасының тиісті салық органына тапсырылатын корпорациялық табыс салығы бойынша декларацияға қоса тіркеледі.
   

Шығыстарды шегерімге тікелей (тура) жатқызу әдісі (197-бап)

1. Резидент еместің басқару немесе жалпыәкімшілік шығыстарын шегерімге тікелей (тура) жатқызу әдісін пайдалану кезінде, егер мұндай шығыстар тұрақты мекеме арқылы Қазақстан Республикасындағы қызметтен табыс алу мақсаты үшін тура анықталса және тікелей келтірілген болса, онда Қазақстан Республикасындағы тұрақты мекеменің шегеріміне жатқызылады.

Аталған шығыстар растайтын құжаттар болған кезде ғана тұрақты мекеменің шегеріміне жатады.

2. Растайтын құжаттар мыналар:

1. 
   тұрақты мекеме арқылы қызметтен табыс алу мақсатында Қазақстан Республикасының аумағындағы резидент емес заңды тұлға шеккен шығыстарды растайтын бухгалтерлік қүжаттар;
   
2. 
   тұрақты мекеме арқылы Қазақстан Республикасындағы қызметтен табыс алу мақсатында Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде резидент емес заңды тұлға шеккен шығыстарды растайтын бухгалтерлік құжаттардың көшірмелері.
   

1. 
   Осы бапта көзделген табыс салығын төлеу тәртібі, егер Салық Кодексітің 199-202-баптарында өзгеше көзделмесе, осы баптарда аталған табыстарды қоспағанда, резидент еместің халықаралық шарттың ережелеріне сәйкес тұрақты мекеме құруға алып келмейтін Қазақстан Республикасындағы қызметінен түскен табысына қолданылады.
   
2. 
   Қазақстан Республикасындағы көздерден табыс алатын осы баптың 1-тармағында аталған резидент еместің осы бапта көзделген табыс салығын төлеу тәртібін қолдануға құқығы бар. Осы баптың ережелерін қолданбаған жағдайда, салық агенті төлем көзінен жеке табыс салығын ұстап қалып, мемлекеттік бюджетке жалпы белгіленген тәртіппен аударуға міндетті.
   
3. 
   Табыс табатын резидент емес, салық агенті және салық агенті белгілеген резидент-банк (бұдан әрі — банк) осы баптың ережелерін ескере отырып, шартқа қатысушылармен келіскен нысан бойынша шартты банк салымы туралы шарт жасасады.
   

4. Салық агенті:

1. 
   шартты банк салымы туралы шартқа қол қойылған күннен бастап он жұмыс күні ішінде көшірмесі аталған салық органына берілетін мұндай шартты өзінің тіркелген жері бойынша салық органында тіркеуге;
   
2. 
   шартты банк салымына табыс салығы аударылған кезден бастап екі жұмыс күні ішінде өзінің тіркелген жері бойынша салық органына төлем құжатының көшірмесін беруге міндетті.
   

6. 
   Резидент емеске табыс төлеу кезінде салық агенті Салық Кодексітің 180-бабында белгіленген ставка бойынша төлем көзінен табыс салығын ұстап қалуды жүргізуге және ұстап қалған салық сомасын резидент еместің пайдасына банкке шартты банк салымына аударуға міндетті.
   
7. 
   Халықаралық шарт талаптарын орындау кезінде резидент емес табыс салығының бұрын ұсталған сомасын қайтару мақсатымен салық органына уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген тәртіп пен нысан бойынша өтініш табыс етеді.
   
8. 
   Салық органы аталған өтінішті және қажетті құжаттарды қарайды, өтініш бойынша шешім қабылдап, резидент емеске және банкке хабарлайды.
   
9. 
   Ұсталған табыс салығын қайтаруға салық органы куәландырған өтінішті алған кезде, банк осындай өтінішті берген резидент емеске есептелген банк сыйақыларымен бірге өтініште көрсетілген шекте шартты банк салымындағы сомаға иелік етуге құқық береді.
   

10. 
    Салық органының теріс шешімімен келіспеген жағдайда резидент еместің осындай шешімді алған күннен бастап он жұмыс күні ішінде оның шешіміне шағымдану туралы бір мезгілде салық органына хабарлай отырып, халықаралық шарттың ережелерін қолданудың дұрыстығына қатысты мәселені қайта қарау туралы уәкілетті мемлекеттік органға (қажет жағдайда, резиденттік елдің құзыретті органын тарта отырып) өтініш жасауға құқығы бар.
    
11. 
    Өтініш бойынша теріс шешім қабылданған кезде және резидент еместен салық органының шешіміне шағымдану туралы хабарламаны белгіленген мерзім ішінде алмаған жағдайда салық органы халықаралық шарттың ережелерін қолданудан бас тарту туралы хабарламаны резидент емес алған күннен бастап он жұмыс күні өткен соң,резидент еместің табыстарын салық салудан босатудан бас тартуды куәландыратын құжатты қоса тіркеп, өтініште көрсетілген және шартты банк салымына орналастырылған соманы есептелген банк сыйақыларымен бірге мемлекеттік бюджетке аудару туралы инкассалық өкімді банкке жібереді.
    
12. 
    Банк инкассалық өкімді алған күннен кейінгі бір операциялық күннен кешіктірмей шартты банк салымына орналастырылған табыс салығы сомаларын және есептелген банк сыйақыларын мемлекеттік бюджетке аударуға міндетті.
    

13. 
    Шартты банк салымдары ұлттық немесе шетелдік валютада ашылады. Шартты банк салымдары шетелдік валютада ашылған жағдайда, табыс салығының және банк сыйақыларының сомасы бюджетке салық төлеген кездегі валюталарды айырбастаудың нарықтық бағамы бойынша есептелген ұлттық валютамен аударылады.
    
14. 
    Резидент еместің және салық агентінің салық органы қандай да бір шешім қабылдағанға дейін шартты банк салымында орналасқан табыс салығы сомасына иелік етуге құқығы жоқ.
    
15. 
    Шартты банк салымы туралы шарттың ережелері бұзылған және табыс салығының ұстап қалған сомасы мемлекеттік бюджетке банктің кінәсінен уақытылы аударылмаған жағдайда, банк Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.
    
16. 
    Шартты банк салымында орналастырылған табыс салығын мемлекеттік бюджетке аудару жөніндегі міндеттемелерді банктің орындауы мүмкін болмаған жағдайда, төлем көзінен табыс салығын, банк сыйақыларын және мемлекеттік бюджетке салықты дер кезінде аудармағаны үшін айыппұл санкцияларын аудару жөніндегі міндеттемелер салық агентіне жүктеледі.
    

17. Салық органдары:

1. 
   шартты банк салымдарында орналастырылған;
   
2. 
   халықаралық шарттың ережелерін қолдануға қүқығы бар резидент еместерге төленген;
   

Халықаралық шартты халықаралық тасымалдарда көлік қызметін көрсетуден түскен табыстарға салық салуға қатысты қолдану тәртібі (199-бап)

1. Қазақстан Республикасы тараптардың бірі болып табылатын халықаралық тасымалдардағы көлік қызметін көрсетуден түскен, халықаралық шарт ережелерін қолдануға құқығы бар резидент емес заңды тұлға алатын табыстар, егер оның Қазақстан Республикасында осындай қызметпен байланысты тұрақты мекемесі болса, резиденттігін растайтын құжат негізінде халықаралық шарттың ережелерін қолдануға өтініш бермей салық салудан босатылуға тиіс.

Бұ.л ретте, резидент емес заңды тұлға халықаралық тасымалдардағы көлік қызметін көрсетуден түскен (халықаралық шартқа сәйкес салық салуға жатпайтын) және Қазақстан Республикасының аумағында көлік қызметін көрсетуден түскен (салық салуға жататын) табыстар сомасына бөлек есеп жүргізуге, сондай-ақ аталған табыстарды корпорациялық табыс салығы бойынша декларацияда көрсетуге міндетті.

Корпорациялық табыс салығы бойынша декларациядағы салық салынатын табыстың жалпы сомасы бөлек есеп жүргізу негізінде есептелген, халықаралық шартқа сәйкес салық салудан босатылуға тиіс салық салынатын табыстың сомасына азайтылады.

Халықаралық шарттың ережелерін дұрыс қолданбау салықты мемлекеттік бюджетке төлемеуге немесе толық төлемеуге әкеп соққан жағдайда, салық төлеуші Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.

2. Қазақстан Республикасы тараптардың бірі болып табылатын, резидент еместің тұрақты мекемесімен байланысы жоқ халықаралық тасымалдарда көлік құралдарын пайдаланудан түскен кірісті резидент емеске төлеу кезінде салық агенті, егер мұндай резидент емес табысты түпкілікті алушы болса және халықаралық шарттың ережелерін қолдануға құқығы болса, резиденттігін растайтын құжат болған жағдайда тиісті халықаралық шарттың ережелерін қолдануға құқылы.

Салық агенті салық органына берілетін төлем көзінен салынатын табыс салығы бойынша есепте халықаралық шарттардың ережелеріне сәйкес төленген (есептелген) кірісті жәнеұсталған (ұстаудан босатылған) салық сомасын, табыс салығының ставкасын және халықаралық шарттардың атауын көрсетуге міндетті.

Мемлекеттік бюджетке салықты төлемеуге немесе толық төлемеуге әкеп соққан халықаралық шарт ережелерін заңсыз қолданған жағдайда салық агенті Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапкершілікте болады.

Салық кодексінің 199-бабының 1-тармағына сәйкес қосарланған салық салуды болдырмау және табыс пен мүлікке салық салудан жалтарудың алдын алу туралы халықаралық шартқа сәйкес салық салудан босатуды пайдалануға арналған.

МЫСАЛ.

Бүкіл қызметтен филиалдың барлық шегерімдері 240 000 000 теңге болды.

100.26.004-жолды толтыру салық төлеуші халықаралық тасымалдарда көлік қызметін көрсетуден табыстар алу мақсатында жұмсалған шығыстарды есептеу үшін таңдап алған әдісіне тәуелді болады:

• 
  1-әдіс - халықаралық тасымалдардағы көлік қызметтерімен байланысты шығыстардың бөлек есебі (мысалы, шығыстар 170 000 000 теңгені құрады);
  
• 
  2-әдіс - үлес салмағы қолданылатын жанама әдіс (бұл әдіс бойынша шығыстардың есебі:
  

Халықаралық шартты дивидендтерге, сыйақыларға (проценттерге), роялтиге сенімгерлік басқару және кастодиандық қызмет көрсету жөніндегі комиссияларға салық салуға қатысты қолдану тәртібі (200-бап)

1. Резидент емеске дивидендтер, сыйақылар (проценттер), роялти сенімгерлік басқару және кастодиандық қызмет көрсету жөніндегі комиссиялар түріндегі табыстарды төлеу кезінде, егер осындай резидент емес табыстарды түбегейлі алушы болса және халықаралық шарттың ережелерін қолдануға құқығы болса, резидент еместің резиденттікті растайтын құжат негізінде халықаралық шарттың ережелерін қолдануға өтініш бермей, салық агентінің тиісті халықаралық шарт ережелерін қолдануға құқығы бар.

2. 
   Салық агенті салық органына ұсынатын төлем көзінен алынатын табыс салығы бойынша есеп-қисапта халықаралық шарттардың ережелеріне сәйкес төленген (есептелген) табыстар мен ұсталған салықтардың сомасын, табыс салығының ставкасын және халықаралық шарттардың атауын көрсетуге міндетті.
   
3. 
   Салық агентінің халықаралық шарт ережелерін дұрыс қолданбауы мемлекеттік бюджетке салықты төлемеуге немесе толық төлемеуге әкеп соққан жағдайда ол Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.
   

1. 
   Резидент емес жеке тұлғаның Қазақстан Республикасындағы көздерден алған табыстарына Қазақстан Республикасында салық салудан босатуға қатысты халықаралық шарттың ережелері Салық Кодексітің 198-202-баптарында белгіленген тәртіппен қолданылады.
   
2. 
   Қазақстан Республикасында төлем көзінен салық салынбайтын көздерден табыс алатын резидент емес жеке тұлға халықаралық шартты қолдануға өтініш беру негізінде халықаралық шарттың ережелерін қолдануға құқылы.
   

Халықаралық шартты Қазақстан Республикасындағы көздерден алынған өзге де табыстарға салық салуға қатысты қолдану тәртібі (202-бап)

1. Салық Кодексітің 198-201-баптарында аталған табыстарды қоспағанда, Қазақстан Республикасындағы көздерден табыс алушы резидент емес осы халықаралық шарттың ережелерін қолдануға уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген нысан бойынша табыстарға төлем жасағанға дейін салық агентінің тіркелген жері бойынша салық органына өтініш беруге құқылы.

2. 
   Салық органы өтінішті қарайды және өтініште аталған ақпарат дұрыс болған жағдайда берілген өтінішті куәландырады.
   
3. 
   Халықаралық шарт ережелері дұрыс қолданылмаған жағдайда салық органы негізделген бастартуды резидент емеске табыс етеді.
   
4. 
   Салық органының теріс шешімімен келіспегенжағдайда, резидент еместің халықаралық шарт ережелерін қолданудың дұрыстығына қатысты мәселені қайта қарау туралы өтінішпен уәкілетті мемлекеттік органға (қажет болған жағдайда резиденттік елдің құзыретті органын тарта отырып) жүгінуге құқығы бар.
   

1. Салық Кодексітің 198-бабын қолданған жағдайда, мемлекеттік уәкілетті орган белгілеген нысан бойынша халықаралық шарттың ережелерін қолдануға өтінішті салық органы мынадай талаптар орындалған кезде:

1) өтінішпен бірге:

жұмыстарды орындауға (қызметтер көрсетуге) немесе өзге де мақсаттарға жасалған келісім-шарттардың (шарттардың, келісімдердің) көшірмелерін;

резидент емес заңды тұлғаның құрылтайшылары (қатысушылары) көрсетіле отырып, құжаттарының (құрылтай қужаттарының не сауда-саттық тізілімі үзінді жазбасының) көшірмелерін;

резидент еместің әр түрлі жұмыстарды орындаған кезінде — орындалған жұмыстардың актісін, құ.рылыс жұмыстарын орындаған кезінде—объектіні пайдалануға қабылдау актісін, көрсетілген қызметтер үшін табыс алғанын растайтын шотты немесе төлем құжатын табыс еткен;

2. 
   салық агенті есептелген және (немесе) төленген табыстар және ұстап қалған салықтар сомасын растайтын бухгалтерлік құжаттарды табыс еткен;
   
3. 
   Қазақстан Республикасы халықаралық шарт жасасқан өтініш берушінің мемлекетінің құзыретті немесе уәкілетті органы өтініш берушінің резиденттігін растаған кезде (аталған өтініш бланкісінде немесе резиденттікті растайтын құжатты қоса отырып). Бұл орайда осы баптың және Салық Кодексітің 198-202-баптарының мақсаттары үшін тиісті халықаралық шарттың ережелерін қолдануға құқығы бар резидент емес резиденттік еліндегі өзінің тіркелу деректері өзгерген жағдайда аталған баптарда белгілеген тәртіппен өзгерген деректерді ескере отырып, резиденттігін растайтын құжат тапсыруға міндетті;
   
4. 
   Қазақстан Республикасының заңдарында немесе тараптарының бірі Қазақстан Республикасы болып табылатын халықаралық шартта белгіленген тәртіппен қойылған қол мен резидент еместің резиденттігін растаған органның мөрін (резиденттігін растайтын құжатты) дипломатиялық немесе консулдық заңдастыруды жүзеге асырған кезде қабылдайды.
   

жұмыстарды (қызмет көрсетуді) орындауға немесе өзге де мақсаттарға келісім-шарттардың (шарттардың, келісімдердің) көшірмелерін;

резидент емес заңды тұлғаның құрылтайшылары (қатысушылары) көрсетіле отырып, құжаттарының (құрылтай құжаттарының не сауда-саттық тізілімі үзінді жазбасының) көшірмелерін табыс еткен кезде салық органы қабылдайды.

Қазақстан Республикасында салықтың ұсталған және төленген сомалары туралы анықтама (204-бап)

Резидент еместің талап етуі бойынша салық органы Қазақстан Республикасындағы көздерден алынған табыстардың және ұстап қалған салықтардың сомалары туралы анықтама береді.
Өз-өзін бақылау сұрақтары:

1. Резидент, резидент емес есепке қою тәртібі.

2. Тұрақты мекеме құрмай қызмет жүргізетін резидент емес тұлғалар табыстарының салық есебі

3. Тұрақты мекеме құру арқылы қызметін жүргізетін резидент емес тұлғалар табыстарының салық есебі

4. Халықаралық шартқа сәйкес салық салу есебі
14-тақырып. Корпоративтік табыс салығы бойынша декларация.