805
Open access:
http://www.aesa.kz:8080/conference_proceedings/2017/
қоғамда өндірістік қатынастарды сипаттайтын ақпарат түсіндіріледі. Экономикалық
ақпаратқа экономикалық жүйеде жүретін мағлұматтар жатады. Экономикалық
объектілерді басқарудағы ақпараттық жүйенің атқаратын ролі өте зор.
Қолданылған дереккөздер тізімі
1.О.Камардинов.
Есептеуіш
техника
және
программалау.
Алматы.
2.
О.Камардинов.
Информатика.
Бірінші
бөлім.
Шымкент,
2000.
3. О.Камардинов. Информатика. Екінші бөлім. Шымкент, 2000.
4.Н.Б. Бралиева, Қ.С Байшоланова, Н.Л. Гагарина. Экономикадағы ақпарат
жүйелері. Алматы, 2001.
Мектепте жобалау технолоиясын пайдалану
Карипжанов Н.А.,
Мукаев Ж.Т.
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
E-mail:
Nurbek_02.94@mail.ru
Қазіргі кезде мектеп тәжірибесінде қолданылып жүрген жобалау әдісі пәндік
білімнің мақсат, міндеттеріне сәйкес табиғаттың, қоршаған ортаның, өмірдің
заңдылықтарын зерделеуде мәселені өзінше жоба ретінде жоспарлап шешімін табу
жолдарын іздестіреді. Бұл әдістің оқу үдерісі барысындағы ерекшелігі оқушының өз
жобасын құрып, шығармашылықпен айналысуында.
Жобалау әдісі – қандай да бір түрде безендірілген, нақты, айтарлықтай тәжірибелік
нәтижемен аяқталуы тиіс мәселені толық өңдеу арқылы дидактикалық мақсаттарға
жетудің тәсілі. Жобалар әдісінің негізіне «жоба» ұғымының мәні, өткен ғасырдың
басында АҚШ-та дүниеге келген. Оны проблемалар әдісі деп те атаған, америка
философы әріпедагогы Дж. Дьюи, және оқушысы У.Х. Килпатри ойлап тапты. Дж. Дьюи
оқудың белсенді формасын ұсынды. Бұл жерде өмірден алынған проблема қажет, ол бала
үшін маңызды әрі таныс болуы керек, оны шешу үшін өз білімін пайдалана алатындай
болу керек [1].
Мектепте оқушылар жобалау, ақпараттық-коммуникативтік технологияларды
қолданумен өткізілген сабақтарды қызығушылықпен, жаңалық күтумен қарсы алады.
Педагогикалық практикаға жобалау технологиясынын іс-әрекет әдісін енгізу барысында
тұлғаның жан-жақты дамуына көңіл аудара отырып, келесідей мақсаттарды көздеу қажет:
−
оқу үдерісін белсендендіру;
−
оқушылардың ғылыми жұмысқа қызығушылықтарын қалыптастыру;
−
көпшілік алдында сөз сөйлеу қабілеттерін қалыптастыру;
−
жоғары сынып оқушыларын мамандық таңдауға бағыттау;
−
дарынды оқушыларды анықтау;
−
мектептің ғылыми және әдістемелік жұмысының деңгейін жоғарылату.
Мұғалім аталған мақсаттарға қол жеткізу, оны шешу шығармашылықты және
заманауи әдістер мен технологияларды қолдану арқылы ғана қол жеткізуге болатынын
ұмытпауы тиіс. Сол тәсілдердің бірі жобалау технологиялық тапсырмалар, олардың
оқушылардың бойында келесідей маңызды құзыреттіліктерді дамыту мүмкіндігі бар:
−
жалпы ғылыми;
−
ақпараттық;
−
танымдық;
−
коммуникативтік;
−
бағалы-мағыналық;
806
Open access:
http://www.aesa.kz:8080/conference_proceedings/2017/
−
әлеуметтік.
Оқушылардың құзыреттіліктерін дамытумен қатар, сабақты қандай формада өтсе
де, сабақ оқушылардың денсаулығын сақтау бағытын ұстануы қажет. Денсаулық сақтау
сабағы әр оқушының тұлғалық және жеке ерекшеліктерін ескерумен жоспарлануы тиіс.
Мұғалім нерв жүйесінің түрін, ақпаратты қабылдау мүмкіндіктерін есепке алуға міндетті.
Кез келген пәннен сабақты жоспарлаудың кешенді тәсілі ғана мектеп оқушыларының
денсаулығын сақтауға және дамытуға мүмкіндік береді. Жаратылыстану циклы пәндері
бойынша жобалау технологиялық тапсырмалар жеке пәндік тақырыпта да, бірнеше пәнді
қамтитын кіріктірілген болуы да мүмкін[2].
Ғылыми-жаратылыстану пәндерінің бірі география – өзінің құрылымында:
этнография, биология, экология, тарих, медицина, экономика, саясат, астрономия сияқты
көптеген ғылымдар бір-бірімен тығыз байланысып жатқан көпқырлы ғылым. Сондықтан
да «География» пәні бойынша жобалау технологиялық тапсырмалар таңдау ауқымы өте
кең болып табылады. Пән бойынша жобалау технологиялық жұмыстардың түрлерін адам
қызметінің саласына байланысты бөлуге болады (6-кесте).
6-кесте – Адам қызметінің саласына байланысты «География» пәні бойынша
жобалау технологиялық жұмыстардың түрлері
Адам қызметінің
саласы
География пәні бойынша
жобалау жұмыстары
Жоба атауларының үлгілері
Ғылыми- танымдық
Географиялық проблемаларды
зерделеу,
географияның
тарихи- мәдени, әлеуметтік,
экологиялық аспектілері
• Аймақтың экологиялық проблемалары.
• Аймақта өмір сүретін ұлттардың салт-
дәстүрлері.
• Аймақ көлемінде көліктің даму тарихы.
• Аймақтың әлеуметтік жағдайы.
• Қазақстанның қай аймағында өмір
сүргің келер еді?
Коммуникативтік
Компьютердің
көмегімен
ақпарат беру, байланыс жасау
проблемаларын
шешуге
бағытталған
оқушылардың
коммуникативтік
қажеттіліктерін қамтиды және
өзін-өзі танытуына жағдай
жасайтын
тұлғалық-
коммуникативтік біліктерін
дамыту
Қазақстанда
болуы
мүмкін
мегалополистерді жобалау.
• Елді мекендер арасын жалғастыратын
көліктік магистральдарды жобалау.
• «Болашақтың қаласы» жобасы.
• География сабақтарында ақпараттық-
коммуникативтік технологияларды
қолдану арқылы презентация әзірлеу
Тәжірибелік-
қайтақұрушылық
Картографиялық
модельдер,
графикалық
сызбанұсқалар
құрастыру,
бақылаулар,
жергілікті жерде
эксперименттік
өлшеу
жұмыстарын жүргізу
• Жергілікті жерде көз мөлшерімен
кескіндеу.
• Полярлық кескіндеу.
• Төбенің биіктігін өлшеу және жергілікті
жердің горизонтальдарын құрастыру
(төбенің).
• Жергілікті жердің планы (мектеп
орналасқан жердің).
• Табиғат кешендері – адамның өмір сүру
көзі
Құндылықты-
бағдарлы
Өркениетті, өмірді сақтаумен
байланысты рухани-
адамгершілік,
адамзаттың
маңызды
құндылықтары
мәселелерін қамтитын жобалар
жасау
• Жер – біздің ортақ үйіміз.
• Табиғат және біз.
• Ғаламдық экологиялық проблемаларды
зерделеудің адамгершілік аспектілері.
• Дүниежүзіндегі және еліміздегі мәдени
мұра ескерткіштері
