385
Open access:
http://www.aesa.kz:8080/conference_proceedings/2017/
Талдау жүргізу үшін «Business Venture Solutions» ЖШС-нің 2015 жыл басы және
аяғындағы негізгі қаржылық жағдай көрсеткіштерін кесте түрінде көрсеткен жөн. Бұл
көрсеткіштер Financial Аnalysis 2.0 (авторлары А.Н.Майер және Н.О.Коротаев
)компьютерлік бағдарламада есептелінген. Қаржылық шиеленісті азайтатын төлемеушілік
пен қаржы көздерінің жалпы мөлшерін толық есептегенде, 2-топ бойынша қорытынды 1
және 3-топтар бойынша қорытындылардың сомасына тең болуы керек.
Кесте 7 - Қаржылық жағдайдың жиынтық көрсеткіштері
Көрсеткіш
Кәсіпорынныңжағдайы
Жылбасы
Жылсоңы
Қаржылықтұрақтылық
тұрақтыемес
тұрақтыемес
Төлемқабілеттілігі
тұрақтыемес
дағдарысты
Іскерлікбелсенділік
өтетұрақты
өтетұрақты
Балансқұрылымыныңбағасы
салыстырмалытұрақты
салыстырмалытұрақты
Табыстылық
дағдарысты
дағдарысты
Ақпарат көзі:«Business Venture Solutions» ЖШС-нің 2015 жылға арналған
бухгалтерлік балансы
Кесте 8 - Баланс құрылымын бағалаудың көрсеткіштері
Көрсеткіш
0
1
3
5
көрсеткішмәні
бағалауинтерв
алы
Тәуекела
ймағы
Қауіптілікай
мағы
Тұрақ
тылықайм
ағы
Сәттілікай
мағы
жылбасы жылая
ғы
жылба
сы
жылая
ғы
Ағымдағыөтімділікк
оэффициенті
1,2 -
дентөмен
1,2-1,5
1,5-1,8
1,8 -
денжоғары
0.58
0.54
5
5
Меншіктіқаражаттар
менқамтамасыздықко
эффициенті
0,05 -
тентөмен
0,05-0,1
0,1-0,15
0,15 -
тенжоғары
-1.75 -1.34
0
0
Таза активтер мен
жарғылық каптал
қатынасыкоэффицие
нті
1,0 -
дентөмен
1,0-0,5
1,5-2,0
2,0 -
денжоғары
3.51
1.98
5
5
Ақпарат көзі: «Business Venture Solutions» ЖШС-нің 2015 жылға арналған
бухгалтерлік балансы
Егер кәсіпорынның қарамағындағы қаржы ресурстары осы үш функцияны да
орындауға мүмкіндік берсе, онда оның жағдайын жақсы деп бағалау керек. Егер алдыңғы
екі функция орындалып, ал үшіншісін орындауға қаражат жетпесе, онда оның жағдайы
орташа болады. Ал егер қаражат алдыңғы екі функцияны да орындауға жетпесе, онда
кәсіпорынның қаржылық жағдайы банкрот болуға (құлдырауға) жақын.
«Business Venture Solutions» ЖШС-нің бухгалтерлік балансын талдау нәтижесінде
кәсіпорынның табыстылығы төмен және қаржылық жағдайы тұрақсыз екендігі
анықталды. Төлем қабілеттілігі мен өтімділік талдауы кәсіпорынның төлем қабілеттілігі
төмен екендігін көрсетті. Бұл жағдайда кәсіпорын басшылығы қаржылық саясатын
барынша қайта құрылымдау мен модернизациялауға жұмсағаны дұрыс. Яғни, “артық”
активтерді сату, қорлардың босатылуы мен айналымдылығын жылдамдату, өз қызметінің
386
Open access:
http://www.aesa.kz:8080/conference_proceedings/2017/
тек болашағы бар бағыттарын қолдау және жаңа бағыттар (өнім түрлері, нарық) әзірлеуді
қолға алған жөн.
Сонымен қатар, кәсіпорын өтімділікті басқару бойынша келесідей шараларды
қолдануына болады:
- төлем күнтізбесін құру, яғни кәсәіпорын шотындағы ақша қаражаттарының
болуын қадағалау мақсатымен ақша түсімі мен аударымын жоспарлау;
- бір ай ішіндегі ең көп қолма қол ақша түсімінің уақытын бағалау, яғни ақша
ағымын дұрыс бағытқа ауыстыру мүмкіндігін анықтау үшін ақша қаражаттары түсуінің
уақыттық интервалын анықтау;
- келісім-шарт міндеттемелерінің орындалуын бақылау;
- дебиторлық берешектің “жасын” бақылау, яғни тәуекелі жоғары берешекті
анықтау және оның қайтарылуы бойынша шаралар қолдану;
- кредиторлық берешек жағдайын бақылау, яғни жеткізушілер, бюджет және
бюджеттік емес қорлармен уақытылы есеп айырысу;
- тұтынушылармен есеп айырысудың әдістері мен төлеу түрлерін кеңейту.
«Business Venture Solutions» ЖШС-де есептік кезеңде дебиторлық борыштың үлесі
азайған, дегенмен ол жыл соңында жоғары болуда. Демек, тұтынушыларды терең зерттеп,
олардың шын қаржылық жағдайын анықтау керек, ал шаруашылық келісім-шарт
құрылған жағдайда уақытылы төлемегені үшін санкциялар қарастыру қажет.
Қолданылған дереккөздер тізімі
1. Русак Н.А. Анализ финансового положения предприятия. В учебнике «Анализ
хозяйственной деятельности в промышленности». Под общ.ред. В.И. Стражева - Минск:
Высшая школа, 1995.
2. Крейнина М.Н. Анализ финансового состояния и инвестиционной
привлекательности акционерных обществ в промышленности, строительстве и торговле. -
М.: АО «ДИС», «МВ-Центр», 1994.3«Хоум Кредит Банк» АҚ туралыарнайы сайты.
3. Ковалев А.И., Привалов В.П. Анализ финансового состояния предприятия. - М.:
Центр экономики и маркетинга, 1995.
4. Балабанов И.Т. Анализ и планирование финансов хозяйствующего субъекта:
Учебн. пособие. - М.: Финансы и статистика, 1994.
5. «Business Venture Solutions» ЖШС-нің 2015жылғаарналғанбухгалтерлік
балансы.
Бюджетирование, ориентированное на результат - основной принцип
финансового менеджмента в государственных органах Республики Казахстан
Сыздыкова А. С.
Академия государственного управления при
Президенте Республики Казахстан
E-mail:
alkatay.84@mail.ru
Всемирная глобализация, усиление взаимосвязи участников рыночной экономики,
высокая конкуренция и неустойчивая экономическая ситуация требует умелого
управления финансовой деятельностью каждого предприятия.
Финансовый менеджмент как экономическая наука и сфера экономики появился в
нашем общество и в наших сознаниях вместе с переходом страны в рыночную экономику.
Однако, практика эффективного финансового менеджмента сегодня находиться на
стадии становления, сталкиваясь с объективными экономическими трудностями
переходного периода, несовершенством нормативно-правовой базы, недостаточным
