Алгоритм және алгоритмдік тілдер
«Алгоритм» деген термин орта ғасырда Орта Азияда (хазіргі Өзбекстан территориясындағы Хорезм қаласында ) өмір сүрген аль-Хорезми деген ғалымның атына байланысты пайда болған. Аль-Хорезми алғашқы алгебра пәні бойынша кітап жазған ғалым.
Алгоритм есептің шешу жолын көрсететін ережелер мен нұсқаулардан тұрады. Алгоритм бір ғана есепті шешу үшін емес, бір типке жататын көптеген есептерді шешу үшін пайдаланылатын болуы (массовость- көпшілікке арналған) керек. Сонымен қатар, есепті шешу жолы толық түрде анықталған (детерминированность-әрбір жеке амал толық түрде анықталған) және белгілі бір амалдардың орындалуынан кейін есептің нәтижесі алынатын болуы (результативность-нәтижелі) тиіс.
Сондықтан алгоритмнің дұрыстығы, тиімділігі және оның негізінде есепті шешуді есептегіш құралдардың көмегімен жылдам жүзеге асырылатын болуы керек. Есепті шешуді компьютердің көмегімен оындау үшін алгоритмнің негізінде программа құрастырылады.
Алгоритмді құрастырудың немесе оны бейнелеудің іс жүзінде бірнеше түрі қолданылады. Алгоритмді графикалық түрде (блок-схема) немесе сөздер (вербальды) арқылы, формулалардың тізбегі немесе кестелер түрінде, программалау тілдерінде сипаттауға болады.
Алгоритм құрастырудың графикалық әдісі. Есептің алгоритмін жеке бөліктердің (кезеңдердің) тізбегі ретінде қарастыруға болады. Графикалық әдіс адгоритмнің осы қасиетін пайдаланады; әрбір кезең жеке блок ретінде бейнеленеді. Әрбір орындалатын амалдың түріне байланысты блок символы (геометриялық фигура) қабылданған. Орындалатын амалдардың орындалу тәртібін бейнелеу үшін өту сызығы қолданылады; ол бағытталған кесінді
(стрелка) түрінде бейнеленеді.
Орындалатын амалды бейнелеу үшін «Процесс» блогы қолданылады. Белгілі бір шарттың орындалуына байланысты амалдардың орындалуын басқаратын блок «Шешу» деп аталады; мұнда амалдардың орындалу бағытын анықтайтын сұрақ, шарт немесе салыстыру амалы болуы тиіс. Қайталанатын амалдарды көрсету үшін «Өзгерту» (модификация) блогын пайдаланады. Әрбір блоктың реттік номері және қысқаша орындалатын амалдың түсініктемесі жазылады. Келесі кестеде алгоритмді сипаттауға қолданылатын стандартты геометриялық фигуралардың тізімі және орындалатын амалдардың қысқаша мазмұны келтірілген.
Достарыңызбен бөлісу: |