Қалдықтарды басқару

жүктеу 395,89 Kb.

бет	2/2
Дата	25.11.2017
өлшемі	395,89 Kb.
	#1895

1 2

М.ӨТЕМІСОВ АТЫНДАҒЫ БАТЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

Бекітемін

М.Өтемісов атындағы БҚМУ ректоры

А.С. Иманғалиев

27.12. 2011 ж.

ЭМЖ әдістемелік нұсқаулықтары
ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУ

ЭМЖ.04.06

Орал, 2011

Ақпараттық деректер:

Дайындаған: 24.12.2011 А.Ж. Нурмашев
27.03.2006 ж. ЭМЖ.04.06 құжат орнына енгізілді
Енгізілген күні: 30.12.2011
Қайта қарау күні: 30.12.2014
Өзгертулер:

№	Енгізілген күні	Дайындаушының аты-жөні	Қолы
1	09.11.2012 ж.	Қ.О.Мамбетов
2
3
4
5

Мазмұны:

Мақсаты
Қолданылу саласы
Терминдер, анықтамалар және қысқартулар
Жауапкершілігі және өкілеттілігі
Сипатталуы
Жазбалар
Дәйектемелер

МАқсаты

Негізгі шара жүйелі түрде М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университетіндегі шығарылған қалдықтардың жиналуын, сақталуын, орналастырылуын және шығарылуын реттейді (әрі қарай мәтін бойынша - БҚМУ).

Қолданылу саласы

2.1 Осы шара БҚМУ қызметінің барлық саласына таралады және қалдықтарды жинау, сақтау, орналастыру, жою үрдістеріне қатысатын БҚМУ–дың барлық қызметкерлеріне (мамандарына) міндетті.

Терминдер, анықтамалар және қысқартулар

3.1 Терминдер
3.1.1 Осы шарада қолданылатын термин және анықтамалар ҚР СТ ИСО 9000 Сапа менеджмент жүйелері. Негізгі ережелер және сөздік, ҚР СТ ИСО 14001 Экологиялық менеджмент жүйелері. Қолдану жөніндегі талаптар мен басшылық, ҚР СТ ИСО 14050 Экологиялық менеджмент. Сөздік стандарттарына сәйкес келеді.

3.1.2 Үрдісті сипаттаған кезде келесі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

Қоршаған орта - ауаны, суды,жерді, табиғи ресурстарды, флораны, фаунаны, адамды және олардың әрекетін қоса, ұйым жұмыс істейтін орта.

Қоршаған ортаның ластануы - бұл қоршаған ортаға потенциалды қауіпті химиялық және биологиялық заттардың, радиоактивті материалдардың, өндірістік және тұтыну қалдықтарының шығарылуы, сонымен қатар қоршаған ортаға әсер ететін шу, вибрациялар, магниттік өрістер және басқа да зиянды физикалық әсерлер.

Тұтыну қалдықтары – физикалық немесе моральдық тозу нәтижесінде тұтынуға жарамды қасиеттерін толығымен немесе ішінара жоғалтқан бұйымдар, материалдар және заттар.

Қалдықтарды басқару - қалдықтардың пайда болуына, жиналуына, сақталуына, пайдаланылуына, жойылуына, тасымалдануына және қалдықтардың көмілуіне қатысты қызметтің барлық түрі.

Қалдықтарды басқару нормативтері – қалдықтардың пайда болуына, жиналуына, сақталуына, пайдаланылуына, жойылуына, тасымалдануына және қоршаған ортаға әсер етуін ескере отырып қалдықтарды көмуге қатысы бар сандық және сапалық шектеулер.

Қалдықтардың түрлері – жалпы бірдей белгілері бар қалдықтар жиынтығы.

Қалдықтардың төлқұжаты – қалдықтардың сандық және сапалық сипаттамасын растайтын құжат.

3.2 Қысқартулар

ШҚЖ – шаруашылық қызметінің жетекшісі;

АЗ – аға зертханашы;

Ко – комендант;

ЕЖ – еден жуушы

АҚЕҚжТҚС – азаматтык корғаныс, еңбек қорғау және техника қауіпсіздігі сарапшысы; (Өзгертілген редакция, № 1 Өзг.)

МҚКЖ – мекемелерге қызмет көрсететін жұмыскер.

ЭжБСЗМ - экология және биогеохимия сынақ зертханасының меңгерушісі.

Үрдісті сипаттау кезінде орфография ережелерімен қарастырылған және СМЖ/ЭМЖ 04.01 Құжаттамаларды басқару әдістемелік нұсқаулығында көрсетілген қысқартулар пайдаланылады.

4 Жауапкершілігі мен өкілеттілігі
4.1 Жауапкершілікті және өкілеттілікті белгілеу

4.1.1 Корпустың еден жуушылары өндіріс қалдықтарын жинауға жауапты;

4.1.2 Аға зертханашы жауапты:

- қауіпсіздік техникалық ережелерін сақтай отырып улы сұйық заттары бар

ыдыстың арнайы бөлінген орынға уақытында орын ауыстыруына;

- сақтауға, орналастыруға және химиялық реактивтерінің қалдықтарын есептеуге.
5 Сипатталуы
5.1 Жалпы ережелер
5.1.1 БҚМУ территориясында корпустың және тұтыну қалдықтарын орналастыру, Жайык-Каспий экология Департаментінің Батыс Қазақстан облыстық филиалының рұқсатымен жүзеге асырылады.

5.1.2 Алдынғы рұқсаттың қызмет ету мерзімі аяқталған соң экология және биогеохимия зертханасының меңгерушісі Жайык-Каспий экология Департаментінің Батыс Қазақстан облыстық филиалына жаңа мерзімге қоршаған ортаны ластауға рұқсат алу үшін тапсырыс жібереді.

- ластайтын заттардың лақтыруын ұйымдастыру;

- ластайтын заттардың төгілуін;

- қалдықтарды орналастыруын;

5.2 Осы үрдістің кіріс және шығыс құрамына және ресурстарына қойылатын талаптар
5.2.1 Пайда болған қалдықтар кіріс мәліметтері болып есептеледі.

5.2.2 Арнайы ұйымдарда қалдықтарды жою немесе қайталанған қалдықтарды пайдалану, қалдықтарды сақтау шығыс мәліметтері болып есептеледі.

5.2.3 Белгіленген уақытта және қиындығына үрдістің, Қалдықтарды басқарудың қиын үрдісіне жұмыстың кейбір кезендеріне жауапты персоналға үрдісті жүзеге асыру кезінде талаптар қойылады.
5.3 Өндіріс қалдықтарын жинау және орналастыру
5.3.1 Корпустың еден жуушысы күн сайын өндіріс қалдықтарын ( құрамында улы заттар жоқ, қатты тұрмыс қалдықтары, тағамдық қалдықтарды қоса, офис қалдықтары, макулатура) орналасқан арнайы қалдық салатын контейнерлерге жинайды.

«Шимайжазбалар» деген жазуы бар контейнерге қайтадан пайдаланатын қағаз жиналады. «Макулатура» деген жазуы бар контейнерге макулатура жиналады.

5.3.2 Корпустың еден жуушысы күн сайын жиналған қалдықтарды (құрамында улы заттар жоқ, қатты тұрмыс қалдықтары, тағамдық қалдықтарды қоса, офис қалдықтары, макулатура) жинап БҚМУ территориясындағы қатты тұрмыс қалдықтарын сақтауға арналған арнайы «ӨҚҚ» контейнерлеріне салып орналастырады.

5.3.3 Келісімшартқа сай апта сайын контейнерлердегі ҚӨҚ арнайы ұйымдар аптасына екі рет жазда және қыс кезінде аптасына үш рет тасып әкетеді.

Егерде контейнер бекітілген мерзімге дейін толып қалған жағдайда, онда қалдықтардың шығаруын ұйымдастыратын жауапты адам, қалдықтарды шығаруға жоспардан тыс телефон арқылы тапсырысты арнайы мамандырылған автобазаға береді .
5.4 Қалдықтардың арнайы түрлерін жинау, орналастыру және шығару.
5.4.1 Макулатура

Қайтадан пайдалануға жарамды қағаздар бөлімшілерде «ШИМАЙЖАЗБАЛАР» деген жазулары бар қораптарға жиналады. Қайтадан пайдалануға жарамсыз қағаз, «МАКУЛАТУРА» деген жазуы бар қораптарға қызметкерлермен жиналады және толуына қарай, комендант БҚМУ №5 корпусының №2 қоймасына тапсырады және онда өлшенеді де салмағы журналға жазылады. Толуына қарай (1000 кг артық емес) макулатура арнайы ұйымға тапсырылады.

5.4.2 Пайдаланылған люминесцентті шамдар және құрамында сынап бар аспаптар

5.4.2.1 Пайдалынған люминесценті шамдар

Люминесцентті шамдар қатардан шыққан кезде МҚКҚ оларды ауыстырады және оқу корпустарының комендантарына тапсырады ал олар БҚМУ №5 корпусының комендантына тапсырады. БҚМУ №5 корпусының коменданты пайдалынған люминесценті шамдарды БҚМУ №5 корпусының №2 қоймасында орналасқан «Пайдаланылған люминесцентті шамдар» деген белгісі бар арнайы контейнерге орналастырады.

5.4.2.2 Пайдалынған құрамында сынап бар аспаптар (термометрлер, гигрометрлер).

5.4.2.2 Құрамында сынап бар құралдар қатардан шыққан кезде оқу корпустарының комендантарына №5 корпустың коменданты тапсырады, ал ол БҚМУ №5 корпусының № 2 қоймасындағы «Пайдалынған құрамында сынап бар құралдар» деген белгісі бар контейнерге орналастырады және мәліметтерді журналға белгілейді.

5.4.2.3 Өңделген люминесценті шамдар мен өңделген құрамында сынап бар құралдар 600 ден 1000 данаға дейін жиналған кезде арнайы сақтау және жою келісім шартына отырған ұйымдарға тапсырылады.

5.4.3 Өңделген химиялық реактивтер

Құрамында химиялық улы заттары бар реактивтер қалдықтары, зертхана бөлмелерінде орналасқан суырмалы шкафтарда «Сұйық улы қалдықтар» деген жазуы бар арнайы ыдыстарында толғанға дейін жиналады да және жабық күйінде сақталады.

Аға зертханашы қауіпсіздік техникалық ережелерін сақтай отырып улы сұйық заттары бар ыдыстың, №5 корпусының № 1 қоймасындағы химиялық реактивтерді сақтауға арнайы бөлінген орынға уақытында орын ауыстыруын қадағалайды. Улы сүйық заттары бар ыдыс «Улы сұйық қалдықтар» атты таңбасы бар стеллажда орналастырылады.

Реактивті қалдықтарды сақтау және орналастыру техникалық ережесіне сай жүзеге асырылады.

Өнделген реактивтердің көлемі 1 куб. м жиналған кезде сұйық реактивтерді жою әдісі таңдалады. Егерде қалдықтарды қайта өндеу мүмкіндігі жоқ болса онда уақытша сақтау орының көлемін көбейту жөнінде және қалдықтарды ұйымдастыру үшін арнайы бөлмелерді бөлу туралы шешім қабылданады.

Сақтауға, орналастыруға және химиялық реактивтерінің қалдықтарын есептеуге аға зертханашы жауапты.

БҚМУ территориясында қалдықтарды сақтауға және орналастыруға рұқсат алуға жауапты экология және биогеохимия сынақ зертхана меңгерушісі.

5.4.4 3 БҚМУ гаражындағы өңделген аккумуляторлар, шиналар, ЖЖМ.

БҚМУ гаражындағы өңделген аккумуляторларды, шиналарды, ЖЖМ көлік жүргізушілері университеттің механигіне қоймаға тапсырады, сол жерде механик журналға тіркейді және арнайы кәсіпорынға тапсырады.
5.5 Қалдық қауіптілігінің төлқұжаты құрастыру және рәсімдеу
5.5.1 Бірінші партияның әлде болмаса құжаттандырылған қалдықтардың кез келген бірінші партиясының БҚМУ сыртына шығару алдында, қалдықтардың құжаттарын құрастырады және уақытында тіркейді.

5.5.2 Қалдық қауіптілігінің төлқұжаты қызмет ету мерзімі бойынша жарамды. Жарамдылығы біткесін тіркеу уақытынан бастап және үрдістің технологиялық жұмыс тәртібі өзгерген жағдайда төлқұжат өз күшін жойған болып есептеледі.

5.5.3 Құжатты толтыру ережесі ГОСТ 30774 Ресурс сақтау. Қалдықтармен жасалатын іс әрекет. Қалдықтардың қауіптілік құжаты. Негізгі талаптар.

5.6 БҚМУ сыртына шығарылатын өндіріс қалдықтары.
5.6.1 Нысаннан қалдықтарды шығаруға тек бекітілген жұмысшылар жіберіледі, олардың лицензиялары немесе егер заңда қарастырылған болса, рұқсат беретін құжаттары болуы керек. Қалдықтарды жою тек лицензиясы мен қолдау қағазы бар нысандарда ғана жүзеге асырылады.

5.6.2 Қалдықтардың әр тасымалдануы қалдықтарды есепке алатын журналда тіркеліп отыру керек. Қалдықтың әр түрі бойынша бөлек төмендегідей түрде рәсімделген журналдар жүргізілу керек:

Күні	Түсті, өлшем бірлігі	Тапсырылды, өлшем бірлігі	Қалдық, өлшем бірлігі	Жауаптының аты-жөні	Қолы

Қалдықтарды осы көрсетілген процестен өзгеше түрде жоюға болмайды.

5.6.3 Бұйрықпен тағайындалған Басшылықтын сапа және экология жөніндегі өкілі, рәсімді басқаруға және рәсім бойынша жүргізілетін жазуларды қадағалауға міндетті.

6 Жазбалар

6.1 Қалдық қауіптілігінің төлқұжаты

6.2 Шығарылатын қатты тұрмыстық қалдықтарды есепке алатын журнал

6.3 Өңделген люминесцентік шамдарды есепке алатын журнал

6.4 Өңделген сұйық және химиялық заттарды есепке алатын журнал

6.5 Макулатураны есепке алатын журнал

6.6 Өнделген құрамында сынап бар құралдарды есепке алатын журнал.

7 Дәйектемелер

7.1 Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексі;

7.2 ҚР СТ ИСО 9000-2007 Сапа менеджмент жүйелері. Негізгі ережелер және сөздік; (Өзгертілген редакция, №1 Өзг.)

7.3 ҚР СТ ИСО 9001-2009 Сапа менеджмент жүйелері. Талаптар; (Өзгертілген редакция, №1 Өзг.)

7.4 ҚР СТ ИСО 14001-2006 Экологиялық менеджмент жүйелері. Қолдану жөніндегі талаптар мен басшылық; (Өзгертілген редакция, №1 Өзг.)

7.5 ҚР СТ ИСО 14050-2010 Экологиялық менеджмент. Сөздік; (Өзгертілген редакция, №1 Өзг.)

7.6 ГОСТ 30774 Ресурс сақтау. Қалдықтармен жасалатын іс әрекет. Қалдықтардың қауіптілік құжаты. Негізгі талаптар.
Қалдық қауіптілігінің төлқұжаты

Тіркелді № _______ «____» ___________ 20__ ж.

Күші бар «____» ___________ 20__ ж.

______________________________________________

тіркелетін органның атауы
____________________ _______________________

орган жетекшісінің қолы қолтаңбаның толық жазылуы

Қалдықтар аталуы ________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

Қалдықтардың толық аталуы, код

Қалдықтарды шығаратын кәсіпорынның атауы және реквизиттері

___________________

_____________________________________________________________________________

Кәсіпорын атауы

_____________________________________________________________________________ пошта мекен-жайы

телефон _____________ телетайп ___________факс _______________ E-mail ______________

Есеп шоты № ____________________ __________________________________________

Тиеу реквизиттері ____________________________________________________________

Өндірістік қалдықтар саны
Қалдықтардың қауіпті қасиеттерінің тізбесі

Н 1__, Н 3___, Н 1.4___, Н 4.2__, Н 4.3__,

Н 5.1__, Н 5.2__, Н 6.1__, Н 8__, Н 10__, Н 11__, Н 12__, Н 13__,

Қалдықтардың шығу тегі

Кесте 1

Қалдықтар пайда болған бастапқы материалдардың тізбесі және атауы	Қалдықтар пайда болған үрдіс атауы	Үрдіс параметрі	Параметрдің және оның өлшем бірлігінің маңызы
1	2	3	4

Қалдықтардың құрамы және оның компоненттерінің улылығы

Кесте 2

Қалдықтар компонентерінің аталуы	Концентрациясы, С_i, мг/кг	Қалдықтар құрамының улылық индексі анықталған параметрлер				Улылық индексі К_i
Қалдықтар компонентерінің аталуы	Концентрациясы, С_i, мг/кг	Атауы және өлшем бірлігі	Мәні	Улылық балы, (1-4 балл)	Сипаттама алынған құжат белгісі	Улылық индексі К_i
1	2	3	4	5	6	7

Қалдықтарды қайта өндеу (жою) бойынша ұсынылатын әдістер

___________________________

Өрт және қалдықтардың жарылу қауіптілігі

_____________________________________________________________________________

Қалдықтардың тот басу белсенділігі

_______________________________________________

_____________________________________________________________________________

Қалдықтардың реакциялық қабілеттілігі

_______________________________________________

________________________________________________________________________________

Қалдықтармен жұмыс жасау кезіндегі қажетті қауіпсіздік шаралары

_________________

_______________________________________________________________________________

Қалдықтарды тасымалдау бойынша шектеулер

________________________________________

____________________________________________________________________________

Қосымша мәліметтер

__________________________________________________________

Өндірушінің арызы

Талдау және тестілеу немесе бастапқы шикізат және осы қалдықтардың пайда болу технологиясы туралы өз білімім арқылы, осы қалдықтардың құрамында тек қана жоғарыда айтылған улылық құрамы аталған концентрацияда бар екені және осы қалдықтар улылық класы ______ ретінде және жоғарыда аталған қауіптілік тобына жататыны туралы мәлімдеймін.

Мен ұсынған ақпаратты толық, шын және дәл деп мәлімдеймін.

_____________________ ______________

Кәсіпорын басшысының лауазымы қолы қолтаңбаның толық жазылуы

«____» _________ 20__ ж.

М.О.
Қалдықтарды басқару үрдісінің сипаттамасы

Үрдіс жеткізушісі	Кіріс мәлеметтер	Сұлба (үрдісті сипаттау	Кіріс мәлеметтері	Үрдіс жеткізушісі	Рәсім	Жазбалар
МҚКЖ	Өндіріс қалдықтары		Жиналған және орналастырылған ӨҚҚ	Ко АЗ	ЭМЖ 04.06	Есеп журналдары
Ко АЗ	Жиналған қалдықтар		Қалдық қауіптілігінің төлқұжаты	БСЭӨ ШҚЖ	ЭМЖ 04.06	Есеп журналдары, қалдық қауіптілігінің төлқұжаты
Ко БСЭӨ ШҚЖ	Жиналған ӨҚҚ, қалдық қауіптілігінің төлқұжаты		Келісім, есеп журналындағы жазба	Күзетші Қалдықтарды жоюмен айналасатын арнайы ұйым Ко АЗ	ЭМЖ 04.06	Есеп журналдары келісім

Үрдіс нәтижелілігінің критерийлері

- өндірістің қатты қалдықтарын уақытында шығару;

- қалдық қауіптілігінің төлқұжатын уақытында толтыру.

Мониторинг және өлшем әдістері

Басшылықтың сапа және экология өкілінің тарапынан қалдық мониторингі бойынша бақылау

БҚМУ шаруашылық қызметі өкілінің тарапынан бақылау:

- қалдықтарды сақтау және жоюмен айналысатын арнайы белгіленген ұйымдармен уақытында келісім шарттың жасалуы

- қалдықтардың уақтылы тасылдануы мен тапсырылуы

бойынша бақылауы

Сәйкестендірілген қауіптер

Қалдықтардың жиналуының белгіленген мөлшерлемеден асып кетуі,

Қалдықтарды басқару үрдісіне қатысушы қызметкерлерге ақпарат берілмеуі

Келісілді

Басшылықтың сапа және экология жөніндегі өкілі

___________ А.С. Тасмағамбетов

26.12. 2011 ж.

жүктеу 395,89 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2

Қалдықтарды басқару

Терминдер, анықтамалар және қысқартулар

Жауапкершілігі және өкілеттілігі

- қалдықтарды орналастыруын;

6 Жазбалар

7 Дәйектемелер