Акт обследования

Тұрғындардың азаюына әсерін тигізгені:

- халықтың табиғи азаюы (минус 25), туылған 299 адам, қайтыс болғандар – 324 адам, қатыс болғандардың үлес салмағы қариялар үйі бойынша 18,9% келеді немесе 61 адам;

-көшу қон теріс сальдосы (-278) ауданға келгендер 541 адам, көшіп кеткендер 819 адам.

Ауданда өз әрекетін жүргізетін 191 кәсіпорын, олардың ішінен 3 ірі, 28 орташа және 160 шағын кәсіпорын, олар өңірлерді әлеуметтік –экономикалық дамыту барлық саласында тіршілік әрекетіне өз үлесін қамтамасыз етеді.

Мемлекеттік меншіктік нысанына ұйымдардың үлесін барлық кәсіпкерлік санынан ортадан азырақ келеді немесе 43%.

Барлық тіркелгендердің заңды тұлғалардың белсенді заңды тұлғалар 76% құрайды және әрекеттегі заңды тұлғалары 93,2%.

Барлық тіркелген шағын және орта бизнес кәсіпорындар бойынша 91-тіркелді, әрекетте -68, белсенді -61 немесе 67,1% құрайды

Аудан бойынша орта айлық еңбек ақы 2014 жылы қаңтар – желтоқсан бойынша 66997 теңгені құрайды ( соның ішінде айыл шаруашылығы бойынша -72119 теңге, 2013 жылдың өсуіне 115,5%) облыстың орташа көрсеткіші бойынша 79732 теңге. Және аудан қызметшілердің еңбек ақы қорының өсуі 113,7 % қамтамасыз етілді және 3 млрд 375 млн 24 мың теңге құрады, нақты қызметшілердің саны 4198 адам құрады (2013 жылдың деңгейіне 98,4% ),

Тұтынушылар нарығында жағымды жағдай жасау мақсатында және күндегі сұраныс туарлар ауданның тұрғындарының қажеттілігін қанағаттандыру, азық түлік өнімнің бірінші қажеттілігіне бағаларын ұстау үшін аудан орталығында бес жыл бойы апта сайын ауыл шаруашылық жәрмеңке өткізіледі.

Ауданның өнеркәсіп мал шаруашылық өнімі мен өсімдік өнімдерін ұқсату бойынша цехтер мен кәсіпорындар ұсынылған

Ауыл шаруашылық өнімін өндіруіне (97%) негізгі үлесі келеді.

Физикалық көлемінің индексін өсуіне қолжеткізген өткен жылдың деңгейіне өндірістің көлемін ұлғайту есебіне ет -32%, сүт 2%, нан -3,8%, сары май -66,7% жоғары, дайын мал азығы -12,6%, ұн -13,5%. ірімшік және сүзбе ірімшік 21,6 % немесе 11 тонаға төмендеген көлемі жіберілді, бұл бәсекелістін өсуін түсіндіреді, және «Ростан» ЖШС Барнауыл қ. РФ жіберу (ұзақ мерзімі келісім шарт жасалды) байсыз ірімшік, оның өндірісі статистика органымен есепке алынбайды.

Негізгі экономикалық өсуінің тұрақты факторы болып табылатын аграрлық кешенінің тиімді жұмысы. Саладағы позитивты өзгерістер тұрақты сипатын алады. Ауыл шаруашылық құрылымда инновациялық технологиямен заңдылық жабдықтар –негізгі табыс.

Бүгінгі күні ауданда 222 агроқұрылым әрекет етеді, соның ішінде 48 ауыл шаруашылық заңды меншік нысаны және 174 қосалқы шаруашылығы (олардың жай серіктестігі 51)

2014 жылы ауданның дәнді егіс аланы 209,9 мың гектар құрады. Бидай дәнді егіс аланы 162,9 мың гектар құрады.

Ауданда 2 ірі инвестор әрекет етеді ( «Транс Авто» ЖШС , «Алиби» ЖШС)

Ауыл шаруашылығы саласында тиімді жұмыс істеу үшін 2014 жылы 26 бірлік техника сомасы 262,1 мммммлн. Теңге сатып алынды , соның ішінде трактор -17 бір., 2 экскаватор, 7 – дәнді комбайын, 3- артқыш, 2- өзі жүріп шабатын машина, 1 комбайн, 1 мал азығын тарататын машина.

Ауданның аумағында мал шаруашылық саласында 31 шаруашылық әрекет етеді, олардың ішінде 3 ірі «Черкасс» ЖШС , « АШТС» ЖШС, «Леонов Я.П.» ҚШ, 2 орташа «Астраханка» ЖШС, «Салют» ЖШС және 28 фермерлық шаруашылығы.

2015 жылы 1 қаңтарына барлық ІҚМ басы 14,7 мың басы немесе 2014 жылы 89,8 %, олардың ішінде сиырлар -7,1 мың бас немесе 2014 жылына 95,4 %; ҮҚМ 10,5 бас немесе 2014 жылы 82,9%, шошқалар -5,7 мың бас немесе 2014 жылы 62,5%, жылқы – 2,9 мың бас немесе 2014 жылы 92,8%, құстар – 59,9 мың бас немесе 2014 жылы 62,3 %).

Мал басының ең үлкен бөлігі үй шаруашылығында ұсталады ІҚМ- 57.4%, шошқа 99,7%, қой және ешкі -96,7%, жылқы -77,5%, құс-92,2%.

2013 жылдың сәйкесті кезеңімен салыстырғанда ет өндірісі ауданы бойынша 6% көбейді, сүт өнімі 3,2%, жұмыртқа өндірісі 1,7% ұлғайды.

«Жұмыспен қамту 2020 Жол картасы» бағдарлама бойынша мал шаруашылығын дамыту үшін жұмыспен қамту бөліміне 19 өтінім берілді және қанағаттандырылды.

ІҚМ басын тұқымдық қорын жақсарту үшін ауданда 19 қолдан ұрықтандыру пунктер құрылды, олардың ішінде 15 пунктер әрекет етеді, соның ішінде 6 ауыл шаруашылық құрылымда, 9 пункт ауданның ауыл округтарында.

Ауданда 27 дайындау пунктер әрекет етеді. «Шаймерденов» ҚШ аумағында 1000 бас семірту аланы бар.

«Дипломмен ауылға!» бағдарлама аясында 2014 жылы білім беру, денсаулық сақтау, ветеринария салалардын 7 мамандарына 7 бюджеттік несие түрде әлеуметтік қолдау сомасы 18,2 млн.теңге және көтеру ақы 11 адам алды жалпы сомасы 1,4 млн. теңге.

Автокөлік жолдар жүйесін жақсарту және дамыту, аудан тұрғындарының және экономикасын қажетті қабілетін қанағаттандыру маңызды мемлекеттік мақсаты болып табылады, негізгі қаржылық шығындарды қажет ететін.

2014 жылы «Өңірлерді дамыту» бағдарлама шеңберінде Смирново ауылының жолдарын ағымды жөндеу 12,1 млн.теңге бағытталды, орындалған жұмыстар (ұсақталған тас төсеу) Дорожная көшесі бойынша көлемі 4480 шар.метр. «Жұмыспен қамту 2020 Жол картасы» бағдарлама шеңберінде аудандық маңызы бар жолдарын ағымды жөндеу сомасы 19,5 млн.теңгеге өткізілді, атап айтқанда: Смирново а. (Жұмабай , элеваторная көшелерін) жолдарын орташа жөндеу, Горький көш. ағымды жөндеу. Смирново а. және аудандық маңызы бар жолдарын ағымды ұстауына аудан бюджетінен 6,6 млн. теңге бөлінді.

Аққайың ауданының 32 елді мекендерінде автобустық бағыттармен 31 елді мекендері қамтылды бұл 97% құрады. «Қарымсакова Р.К.» ЖК Барыкөл-Смирново бағытына қызмет көрсету бойынша келісім шарт жасалды, Кучковка-Қиялы бағытына қызмет көрсету бойынша «Салют» ЖШС-мен, Смирново-Сенное-Южное-Смирново және Смирново-Лесные Поляна-Борки-Смирново бағытарына қызмет көрсету бойынша «Петропавл NORD» ЖШС мен келісім шарт жасалды.

Елді мекендерін аббаттандыру және санитарлық тазалау бойынша жұмыстар жүргізулуде.аббаттандыру және көгаландыруына аудан бюджетінен 2568 мың теңге бөлінді.

«Өңірлерді дамыту» бағдарлама аясында ауданның елді мекендерінде балалар ойнайтың аланың орнатуына, Смирново а. көшелерді жарықтандыруына светодиодттық шам орнату, Ленинск а. Мәдениет үйді ағымды жөндеу, 2015 жылы 1 қаңтарына іс шараларды іске асыру бойынша игерілген сомасы 6712,9 мың теңге немесе 99,5 пайызды құрады.

Ауданда сумен қамтудың негізгі көзі топтық су құбыры. Ауданның 32 елді мекенінің 28-і топтық су құбырына қосылған (88%), 3 (Безлесное, Сенное, Южное) ұңғыма суын пайдаланады,  1-елді мекенде (Григорьевка) құдық суын пайдаланады. Ауыз суы барлық елді мекендерінде нормаға сәйкес. Аудан тұрғындарында сумен жабдықтау көздері бойынша: орталандырынған су құбыры семен 97,6 % тұрғындар пайдаланады, децентрализациялау көздері 2,4 %.

Аққайың ауданында орталандырылған сумен қамтамасыз ету елді мекендер Буаев басқару магистральдық су құбырымен жүзеге асырады және «Есиль су» филиалының «Казводхоз» АМК ұзындығы 372 км. Магистральдық су құбыры РЭУ-1 ұйымдарымен қызмет етеді, олар топтық су құбырына 3 насостық стансасына 5000 шар.м. жиналған суды береді. Насостық стансасы Смирново а., Қызылағаш, Киялы орналасты.Ремонттық базасы смирново а. орналасты. Су магистралинда апаттапрды жою үшін арнайы техника бар.

Қазіргі уақытта 10 су құбыры мұнара коммуналдық меншігінде, 67,2 км. Сұ құбыры тарату желісі, жер астындағы судан су мен жабдықтау 1локальдық объект, суды іске асыру 1 пункт. Бұл объектілер «Қамқор Аққайың» МКК теңгерімде тұр.

Ауданның 7 елді мекендерінде су тарату желісінің құрылысы және қайта құру басталды бюджеттін шығыны 544,4 млн.теңге немесе жоспарына 100 % құрады.

Ауданда 14 автоматтық телефон стансасы орнатылған.

32 елді мекендерінде телефон орнатылған.

Смирново а. сервис пункты ұйымдастырылған, 30 елді мекендерінде ұжымдық байланыс телефон пайдалануы бар, 5 амбибап таксофон карточка төлеу сүйесі орнатылды. Телефон номерлердің саны 6194 бірлік, олардың ішінде жеке тұлғалар 5619, заңды тұлғалар-575 номер.

2014 жылдың шілде айында оптикалық талшық желісін (ОТЖБ) Полтавка, Черкасский, Қиялы, Власовское, Шағалалы ауылындарын қамтуын жобалы желісі аяқталды. Шағалалы , Қиялы , Полтавка ауылдарын қамтумен желіс пайдалануына желтоқсанда енгізілді, және Смирново, Ленинский, Тоқшын, Астраханка ауылдарында талшық-оптикалық желіс байланысы қызмет істейді

2014 жылғы инвестиция көлемі –7366,4 млн. теңгені құрады, соның ішінде – кәсіптің өзінің қаражаты 3073,7 млн.теңге (2013 жылы – 1836,6 млн.теңге) , жергілікті бюджеттік қаражаты - 198,1 млн.теңге құрастырды. Республикалық бюджеттен 3450,4 млн. теңге қаражат, қарызға берілген банктердің несиелері 644,2 млн. теңге қаржы.

2015 жылғы 01 қаңтар айына жеке тұлғаның инвестициялық көлемінің индексі негізгі капиталына былтырғы жылдың деңгейін 178,2 % құрастырды.

2014 жылдан бастап Смирнов селосында элеватор және диірмен кешенің жылдық қуаттылығы 30000 «Бай бидай» ЖШС және 120 тонна тәулікте диірмен құрылысы жүргізілуде және де «Жол Карта бизнесі 2020» Бағдарлама бойынша «Виталмар Астық» ЖШС нан қабылдау пункты құрылысы жүргізілуде. «ИКЕА ТАСС ГРУПП» ЖШС дермен кешені 120 тона тәулік құрылысы жүргізілуде.

2014 жылы шілдеде Смирново селосында элеватор «Милл-02» ЖШС жылдық қуаттылығы 6000 тонна пайдалануға енгізілді. 2014 жылы желтоқсан айында элеватор «ИКЕА ТАСС ГРУПП» ЖШС құаттылығы 60 мың әрекетке енгізілді. 2013 жылы басталған Аудандық поликлиника құрылысы аяқталды.

2015 жылы 1 қаңтар айына ФКИ құрылыс жұмыстар 147,4% (2106,1 млн. тенге) құраған.

Аудан бойынша тұрғын үй құрылысы бойынша жоспары 2014 жылына 97,1 пайыз орындалды , 2784 шаршы метр енгізілді жоспар бойынша 2867 шаршы метр. Соның ішінде тұрғындардың есебі бойынша енгізілген 2006 шаршы метр жоспар бойынша 2090 шарш.метр және «Жұмыспен қамту Жол картасы 2020» бағдарлама бойынша 777 шарш.м. енгізілген ( жоспарына 100%).

2015 жылы 1 қаңтардың жағдайы бойынша ауданда салық төлеушілер саны 761 тіркелген, олардың ішінде : заңды тұлғалар 84, жеке кәсіпкерлер -458, қосалқы шаруашылықтар 219.Оларда жұмыспен қамтылған 2499 адам , өткен жылдың сәйкесті кезеңіне өсуі 10 адам құрады.

Ауданда банк жүйесінің құрылымы ұсынылған: «Аққайың» ауыл шаруашылық несие серіктестігі; 1 шағын несие ұйымдары «Фартуна ШНҰ»ЖШС, «Қазақстан Халық банкі» АҚ басқармасы; «Казпошта» АҚ филиалы - Аққайың ПБТ.

2015 жылғы 1 қаңтарына шағын несие ұйымдары берілген несие 400 мың теңгені құрады.

«Аққайың» СНС жалпы сомаға 488,9 млн.теңге несие берілді .

Аққайың аудандық пошта байланысының торабына пошта байланысының 12 стационарлық бөлімшесі енген. Жеке тұлғаларға зейнетақы мен жәрдемақы төленеді, бюджеттік сала қызметкерлеріне несие беріледі.

«Халық банк» филиалы жалақы есептеу бойынша ауданның 67 ұйымына қызмет көрсетеді

Ауданның әлеуметтік дамуының басымдықты бағыттарының ішінде аса маңыздысы халықтың жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету, аудан экономикасының негізгі көрсеткіштерінің өсімі негізінде кедейшілік пен жұмыссыздықты төмендету. 2015 жылы 1 қаңтар айына жұмыссыз азаматтардың 1708 жұмысқа орналастырылды. Тұрақты жұмыс орына 1325 жұмыссыз азаматтар орналасты соның жаңа жұмыс орына 862 адам орналастырылды жоспар 142,7% орындалды. Қоғамдық жұмыстарға 332 адам бағытталды (2013ж.-308 адам).

Жұмыс берушілердің өтімдері бойынша жұмысқа орналасқандардың пайызы шағынғаннан санынан 97,6 пайызды құрады. (жұмыссыздықтардың жұмысқа орналасқан саны 694, жұмыспен қамту уәкілетті органына шағынғандар 711 адам).

2015 жылдың 1 қаңтардың жағдайына аз қамтылған отбасылардың саны 269 адамды құрайды, өткен жылмен салыстырғанда 232 адамға көбейді.

2015 жылғы 1 қаңтардың жағдайына атаулы әлеуметтік көмек алушылардың саны 60 отбасыны құрады, алушылардың саны 269 адам.

Аудандық жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі жанынан жалғыз басты және жалғыз тұратын қарттар мен мүгедектерге үйде әлеуметтік көмек көрсетудің үш бөлімшесі келесі санатта қызмет етеді: барлық 299 адам олар ішінде 11 мүгедектер. Және мүмкіншіліктері шектелген балалар саны - 18 және 8- тұлға 18 жастан үлкен психоневрологиялық аурулармен.

«Кәсіпкерлікті дамыту және тірек ауылдарды дамыту арқылы жұмыс орын құру» Жұмыспен қамту 2020 Жол картасы екінші бағыты аясында берілген несие 34 сомасы 60,4 млн.теңге (27 мал шаруашылығын жүргізуге, -47,8 млн.теңге, 1 жүкті тасу -2 млн.теңге, 1 ара шаруашылығы-1,1 млн.теңге, 1 шина жөндеу -1 млн.теңге, 1 жолаушыларды тасымалдау-3 млн.теңге, 1 ТҚС ашуға -3 млн. теңге, 1 арамен кесу -1,5 млн.теңге, 1 жиһаз жасау -1,0 млн. теңге).

Кәсіпкерліктердің негізін оқып өткендер 14 адам немесе жоспарына 100%.

ИКИ құрылысын іске асыруына 5 өтініш 11,7 млн.теңге бөлінді , олар игерілген сомасы 11,5 млн.теңге немесе 98,3%.

«Жұмыс берушілердің қажеттілігі аясында оқыту және көшу қону арқылы жұмысқа орналасуына көмек көрсету» үшінші бағыт аясында әлеуметтік жұмыс орына 50 адам жіберілді, 4,5 млн.теңге шығынымен (жоспар 20) ; жастар тәжірибесіне жоспар бойынша 10 адам, жіберілді 17 адам 2 млн.теңге шығынымен, біліктілігін арттыру 2 адам өтті шаштараз, модельер маманы бойынша, қайта даярлау курсын 8 адам өтті олардың ішінен 7 жұмысқа орналастырылды, 1 адам ҚР әскері міндетін атқару үшін , жұмысқа орналасқан жоқ. Кәсіби дайындау үшін (10 ай оқуға) 2 адам жіберілді.

Смирново а. 10 бір пәтерлі тұрғын үй құрылысына инжинерліқ - коммуникациялық инфрақұрылымына 77,1 млн.теңге қаражат бөлінді, олар 96% игерілді немесе 74,4 млн теңге.

Денсаулық сақтау жүйесі, халықтың сапалы өмір сүруың айқындайтын және қоғамының әлеуметтік көңіл күйін ауданның емдеу-профилақтикалық ұйымының желісін ұсынады. 2015 жылы 1 қаңтарына ауданда 27 медициналық мекемелер әрекет етеді: орталық аудандық аурухана 58 орынға: 2 стационарлық бөлімше, 4 дәрігерлік амбулатория, 15 медициналық пункт және 7 ФАП.

Оларда 28 дәрігер, 123 орта медициналық қызметкер, дәрігерлермен қамтылу 10000 адамға 11,2 дәрігерлер және орташа мед қызметкерлер, облыс бойынша көрсеткіш 25,2- дәрігерлер және 90,1-орташа мед қызметкерлер.

4 бірлік дәрігерлер қажет солардың ішінде физиотерапевт, дерматолоқ дәрігер, зертеу дәрігер, фармацевт (орта. Мед қызметкер)

Барлық дәрігерлік амбулаторияларға, 14-тен 15 медициналық пунктің және 7 ФАП-те телефон орнатылған.

Аудандық емханада медициналық құралдармен қамтылу - 23,56 % құрайды, облыстық көрсеткіш - 50,12 %, дәрігерлік амбулаторияларда - 35,24 %, облыстық көрсеткіш - 29,97 %; медициналық пункттерде - 41,39 %, облыстық көрсеткіш - 39,69 %.

2014 жылы ауданның денсаулық сақтау медициналық ұйымдарын ұстау үшін қаражат сомасы 479,4,0 мың теңге бөлінді.

Жалпы білім беру мектептерінен басқа ауданда психолого –педагогикалық түзету кабинеті МКМ ,балалар өнер мектебі, балалар жасөспірімдер спорттық мектебі, аулалық клубі, «Өқжетпес» демалыс лагері әрекет етеді.

Ауданда 24 мектепке дейінгі ұйымдар әрекет етеді, соның ішінде :

2 балалар бақшасы, 22 шағын-орталық.

Мектепке дейінгі ұйымдар балалар саны 775 баланы құрайды.

2014-2015 оқу жылдарында 2341 оқушылар (соның ішінде мектеп алдында даярлау сыныпта 261 оқушы).

15 мектептер кен жолы кепілді шапшандығымен мәлімдемені беру Интернет жүйесіне қосылды.

Бастапқы кәсіби даярлау кадрларын аудан экономика салалары үшін Қиялы ауылында «Кәсіби №15 лицей» даярлайды.

Жалпы Ұлттық тестілеу нәтижесі бойынша аудан мектептерінің түлектері бірінші орын алды, орташа бал 82,4, ҰБТ өткізуін ұйымдастыруына 665,0 мың теңге бөлінді.

Мектеп жандарында спорттық зал, алан, стадиондар бар.

«Жұмыспен қамту 2020 Жол картасы» бағдарлама аясында 2014 жылы Совет ОМ жаңында шағын орталықты күрделі жөндеу шығындары 10,4 млн.теңге және Смирнов № 2 ОМ күрделі жөндеу шығыны 28,3 млн.теңгеге жасалды.

Аудан мәдениет саласындағы қозғалысы дамыды. Ауданда 2015ж.01. 01 жағдайы бойынша 29 мәдениет объектілер: 23 мемлекеттік- 4 ауылдық клуб, 1 аудандық және 4 ауылдық Мәдениет үйлері, 6 жеке клуб мекемесі; Аққайың ауданының ОКС жүйесіне 14 кітапхана кіреді. Қиялы ауылдық клубы 2014ж.01.01 бастап мемлекеттік желісіне енгізілді.

«Жұмыспен қамту 2020 Жол картасы» бағдарлама аясында 2014 жылы Смирново а. аудандық кітапхана ғимаратын күрделі жөндеуіне өткізілді бөлінген қаражат сомасы 27,4 млн.теңге.

13 этно-мәдений бірлістігі (ЭМБ) әрекет етеді : славян, қазақ, украин, бұлар Қазақстанның көп ұлтты мәдени халқын көрсетеді, ауданда тұратын этникалық тобы.

Қазіргі кезінде ЭМБ ашу бойынша әр селолық округтерінде белсенді жұмыстар жүргізілуде.

Аудандық мәдениет үйде «Шабыт», театрлық студиясы «Радужный мир» вокалдық тобы, «Женеше-ай» ансаблі, хореографиялық үйірме, еңбек және соғыс ардагерлерінің хор тобы, 3 би тобы, барлық үш тобы жалпы атауы «Меруерт» би тобы аталады.

Аралағаш селолық округінің жаныңда халық театр әрекет етеді, 2012 жылы қарашада «Халықтық» өз атауын растайды.

Ауданда 54 көркем өнерпаз ұжымы жұмыс істейді. Негізі шығармашылық өнерпаз ұжымы болып табылатын бұл сольный және хор, вокалдық, би . Шығармашылық өнерпаз ұжымында әрекет ететін 561 адам қатысады.

Ауданда спорт және дене шынықтыру дамытуын көп назар аударады. Біздің спортшыларымыз облыстық жарыстарында тұрарлық ұсынылады. Ауданда спорттық құрылыстарынан 125 имарат әрекет етеді. Смирново №1 және №3 орта мектептер базасында тренажерлық зал әрекет етеді. Ауданда БЖСМ әрекет етеді, онда 27 топта 373 адам қатысады. 2014 жылы 9 дәрежелілік дайындалды.

Ауданда заңдылық және тәртіптікті қамтамасыз ету бойынша жұмыстар жүйелі және жоспарға сай жұмыстар жалғастыруда. Аудан бойынша қылмыстық деңгейі 2013 жылдың деңгейіне 1,0 % төмендеуі байқалады (2014 жылы қаңтар-желтоқсан айларында қылмыстықтын тіркелгені -295, 2013 жылы қаңтар-желтоқсан айларында қылмыстықтын тіркелгені -292 )

Экономиканың ен бірінші өсу индикаторы, тұрғындардың кірісі, қажеттілігінің өсуі болып табылатын салық және салық емес түсімдер. 2014 жылдың нәтижесі бойынша мемлекеттік бюджетке салық түсімі мен жинақтау сомасы 963,4 мың теңге.

Аудан бюджетіне салық және басқа міндетті төлемдер түсімі 344,8 млн. теңгені құрады немесе жылдық жоспарына 100,3% , 2013 жылдың деңгейіне түсімдерін өсуі 120,7% құрады.

2014 жылғы бюджеттің шығыс бөлігі 99,8% орындалды, жоспар бойынша 2700,3 млн. теңге игерілген 2695,5 млн. теңге.